مقدمه :
بلایای طبیعی در طول زندگی بشر به فراوانی رخ داده اند . هر ساله هزاران نفر قربانی گردباد ، فوران آتشفشان ، سیل ، خشکسالی ، زلزله و حوادث مشابه آن میشوند . تنها مناطق معدودی در جهان از خطراتی که به فاجعه منجر میشوند ، مصون هستند . حتی در مکانهایی که شرایط زمین ساختی بسیار با ثبات بنظر میرسد ، زلزله بوقوع می پیوندد .گردبادها دورترین مناطق را درمی نوردند و سیلابهای ناگهانی حتی خشکترین بیابانها را نیز مورد تاخت و تاز قرار می دهند .
متأسفانه کشورهای در حال توسعه ، بیش از همه از اثر بلا های طبیعی رنج میبرند . اغلب این کشورها فاقد سیستم هشدار دهنده بوده ، سازمانهای دفاع غیر نظامی آنها نیاز به تقویت داشته و اقتصاد شکننده شان به آنها توانایی کافی برای ایستادگی در مقابل بار عظیم مالی خسارات ناشی از فاجعه را نمیدهد .
باید توجه داشته باشیم که یک حادثه طبیعی ناگوار زمانی تبدیل به یک بلای طبیعی می شود که موجب تحمیل تلفات و خساراتی به جوامع و فعالیتهای انسانی گردد . بلا های طبیعی علاوه بر داشتن اجزای تشکیل دهنده ای که علوم طبیعی به آن میپردازند دارای جنبه های اجتماعی قدرتمندی نیز هستند . اگر چه نمیتوان از وقوع آنها جلوگیری کرد ولی میتوان آثار و عواقب فاجعه آمیز آنها را به کمک برنامه ریزیهای قبلی و آمادگی برای انجام اقدامات اضطراری کاهش داد .
امروزه انسان با بهره گیری از فن آوریهای موجود و نیز با شناخت بیشتر از محیط اطراف خود توانسته است از ابعاد روزافزون خسارات ناشی از بلایای طبیعی و جوی مانند : طوفان ، سیل ، یخبندان ، آتش سوزی جنگل ها و خشکسالی بکاهد . این روند البته به دلایل مختلف و از جمله عدم آگاهی از زمان وقوع آنها با توقف هایی نیز روبرو بوده است .
در حال حاضر سازمان هواشناسی کشور با ایجاد سیستم های پایش ، پیش بینی و صدور اخطاریه درمقیاس های زمانی کوتاه و بلند مدت ، توانسته است نقش موثر خود را در کاهش خسارات به منصه ظهور رساند . این سازمان همچنین در بسیاری از پروژه های تحقیقاتی ـ کاربردی با موضوع کاهش اثرات بلایای طبیعی ، حضوری فعال داشته است .
بلایای طبیعی چیست ؟
زمین اتمسفر و اقیانوسها به طور پیوسته در حال حرکتند ، پوسته زمین از صفحاتی تشکیل شده که بر روی مواد ماگما شناور میباشند و سرعت حرکت آنها فقط در مقیاس زمانی زمین شناسی قابل توجه است . ر امتداد رشته های میان اقیانوسی ، پوسته زمین شکسته و باز شده و سپس مجدداً توسط بالا آمدن مواد مذاب بسته میشود ، به این طریق پوسته جدید تشکیل شده و صفحات اقیانوسی به اطراف انده میشوند ، در چنین نقاطی بیشترین آتشفشانها تشکیل شده و زلزله اتفاق میافتد .
جریانهای اتمسفری با سرعتهای مختلف و در طی مقیاسهای زمانی متفاوت در حال حرکت بوده و در طی مسیر خود از کوهها و دره ها توسط فرایندهای ترمودینامیکی تاثیر میپذیرند .حرکات چرخشی و گردابی شکل بوسیله بادهای شدید شکل گرفته و سیکلون حاره ای آب در دریا را به صورت امواج بر روی سواحل کم ارتفاع ریخته و آنها را به زیر آب میبرد .
در اثر برخورد توده های هوا یا تراکم ارتفاع آب ، بارش اتفاق می افتد ولی این بارش گاهی با شدت زیاد ، سیل ، فرسایش سطحی و زمین لغزه ها را به وجود میآورد و یا اینکه نقاط دیگری به علت فقدان بارش با خشکسالی مواجه میگردد . زمین سیاره ای فعال و پر حرکت بوده و بیشتر رویدادهای طبیعی دامنه وسیعی از تغییرات را در طی زمان در استفاده از انرژی و مواد نشان میدهد . در نهایت این گونه رفتارهای طبیعت وقایع شدید طبیعی میباشند ولی این وقایع شدید طبیعی هنگامیکه برای انسان و محیط نتایج جدی و خطرناکی را از نظر آسیب دیدگی ، مرگ و یا تخریب محیط بوجود بیاورند تبدیل به بلای طبیعی میگردند. بنا به تعریف بلایای طبیعی : به آن دسته از پدیده هایی گفته میشود که انرژی فوق العاده زیادی در مدت زمان کوتاهی آزاد شود و خسارت و ویرانی را برای انسانها به بار آورد . به عبارت بهتر بلاهای طبیعی با سه مشخصه زیر تعریف می گردند :
1- پدیده شدیدی اتفاق افتد یا به عبارتی : ( حادثه طبیعی خیلی بزرگ اتفاق بیفتد) .
2- این پدیده طبیعی شدید در محل زندگی اتفاق افتد : ( در جایی که مردم بسیار زندگی می‌کنند) .
3- این پدیده طبیعی شدید با اثر ناگهانی و مخرب همراه است : ( مردم از حادثه شگفت زده میشوند زیرا حوادث ناگهانی و یا ، زیاد است) . بنابراین به عنوان مثال وقوع یک زلزله شدید در یک نقطه بیایانی دور افتاده و فاقد سکنه یک واقعه طبیعی شدید است که فقط از لحاظ زلزله شناسی قابل توجه است ، در حالیکه یک حادثه کوچک در یک شهر بویژه اگر شرایط ایمنی در آن ضعیف باشد قادر است خطر عظیمی به وجود آورد . انسان در معرض اینگونه نیروهای طبیعی است به طوریکه سعی دارد از مکانهایی که مکرراً تحت تأثیر چنین وقایعی هستند اجتناب نماید و یا حداقل در جستجوی پناهگاهی در این مکانهای ناامن است ولی انسان همیشه آگاه از حوادث طبیعی نیست و یا بعلت وجود سکون طولانی بین این وقایع ، احساس امنیت میکند لذا سکونتها و مکانها ی صنعتی و نظایر آن را در نواحی متعدد بلایای طبیعی مستقر میسازد بطوریکه اگر عملا این وقایع اتفاق بیفتد ، انسان بدون هیج کمکی در معرض گرفتار شدن این قدرتها است.
شامل 52 صفحه word
دانلود تحقیق بلایای طبیعی بویژه بلایای جوی و اقلیمی
