مقدمه :
بافت تاریخی شهر ها آثار آثار گران بهایی که فرهنگ و دانش شهر سازی و معماری بومی کشورمان را در خود دارد امروزه این نواحی در شهر های قدیمی ما می روند که به کلی از زمینه و سیمای شهرها حذف شوند و با انهدام و فرسودگی آنها شهر های جدید فرهنگ جدید شهرسازی با تمام مشکلات خود جایگزین گردند .
بافت تاریخی شهر های ما در بردارنده ظرافت – زیبایی و نیز خلاق مردمی است که طی سالیان دراز آنها را طبق سنت فرهنگ و نوع معشیت خود به وجود آورنده اند اما تا کنون شناخته نشده اند و بدین ترتیب هر روز رو به فراموشی می روند و توجه به آنها فقط در حد نوشتار ها – سخنرانی ها و شعارها خلاثه میشود .
کشور ما در زمینه ذخایر کالبدی آثار و ابنیه تاریخی و نیز تجربیات معماری و شهر سازی از غنایی چشم گیر برخودار است و به همین جهت در حال حاضر نیز پذیرای اقدماتی است که بتواند به نحوی سازنده / جلوی تخریب و فرسودگی را گرفته و حفاظت و حراست از آنها را تضمین کند .
در گذشته شهرها بیش تر به دلیل استفاده از موقعیت طبیعی خاص و انگیزه سیاسی – اقتصادی بوجود می آمدند و با تضیف یا از بین رفتن یک یا چند عامل که در شکل گیری آنان سازنده بود یکباره یا به تدریج از رونق می افتادند و متروکه می شدند .
درکشوری ما شهر های نظامی و یایتختی بیشتر از این موضوع تبعیت کرده تا شهرهای دارای اقتصاد بازرگانی آن دسته از شهر های قدیمی ما مثل ( اصفهان – یزد – همدان – شیراز – قزوین و...) که از روابط اقتصادی – بر محیط طبیعی و توان اکولوژیک خود داشته اند با ازدست رفتن انگیزهای سیاسی یا مذهبی که در دوران خاصی به آنها رونق بخشیده است توانسته اند به زندگی خود ادامه دهند .
امروزه به دلیل هجوم فرهنگ های غیر بومی و الگوی مصرف جهان پیشرفته به کشور – فرهنگ شهر نشینی جدید در تضاد با فرهنگ سنتی قرار گرفته و فرهنگ نوگرایی و تجدد طلبی جای فرهنگ اصیل و سنتی را گرفته است که این امر سبب هجوم خانوارها به نواحی جدید و رها شدن نواحی تاریخی شده و از طرفی عدم حمایت بخش خای دولتی در سرمایه گذاری در این نواحی خود مزید بر علت گردیده است .
شهر های حاشیه کویر جلوه ویژه ای برخوردارند از یک سو پایدار – پویا و سازگار با محیط طبیعی و اجتماعی در بخش تاریخی شهر و از سوی دیگر رشد شتابان فضاهای شهری در بخش جدید از خصوصیات بارز این شهرهاست .
بافت تاریخی شهر یزد با دارا بودن مشکلاتی چون فرسودگی – عرض کم معابر – مهاجرت و... دارای نکات ظریف و مهمی است که مسله احیای آن بر سر دو راهی تخریب و مرمت قرار گرفته است .
آن چه مهم است یافتن تعادل بین این دو گزینه است که بیانگر نو گرایی و سنت گرایی است .
برای یافتن تعادل باید نارسایی ها و کاستی های ریشه ای را در زمینه های اجتماعی – اقتصادی عمل کردی و کالبدی بررسی کرد و برای آنها برنامه ریزی نمود .
وضع موجود:
شهر یزد از نظر تاریخی – اجتماعی – اقتصادی و دانشگاهی وظایف مهمی را در مقیاس ملی بر عهده دارد .
موقعیت مکانی این شهر و همچنین نقش های فوق الذکر موجب شده که چند شریان ارتباطی مهم کشور از این شهر عبور کند خصوصیات کالبدی – اجتماعی – آن را تحت تاثیر قرار دهند
روند توسعه و گسترش فعالیت ها در این شهر همواره تحولات توسعه کالبدی و افزایش جمعیت را به دنبال داشته است .
بی شک بافت تاریخی شهر یزد از این تغییر و تحولات به دور نبوده و از آن ها تاثیر یافته است .
از این رو شناخت بافت تاریخی شهر ضروری می باشد .
پایان نامه آثار باستانی یزد و درآمد
