انسانهاهمه باهم متفاوتندوهرفردازویژگیهای خاص خودبرخورداراست.تفاوتهای فردی وهویت شخصی اساس خلقت ومبنای روانشناسی است افرادآدمی از جهات جسمانی،ذهنی وعاطفی، روانی واجتماعی با هم تفاوت دارند. خلقت الهی به گونه ای است که همه انسانها در نیکوترین هیات ومتفاوت از هم آفریده می شوندونمی توان دونفری راکه ازهرجهت مثل هم باشند،یافت.حتی دوقلوهای یکسان نیزازجهات مختلف باهم فرق دارندوهرکدام دارای ویژگیهای خاص روانی وهویت شخصی و شخصیتی خوداست ازهمین رواز روش هرانسان به اندازه همه انسانهااست.
خداوند متعال،در سوره های مختلف قرآن مسأله تفاوتهای فردی وارزش وکرامت انسانی را یادآور می شوند.
لذاباتوجه به اصل مسلم تفاوتهای فردی، هرگزنباید،وانسان رایکسان پنداشته از ایشان انتظارواحدی داشت.همیشه بایدبه تلاش افرادبهادادونه به شکل ظاهروحاصل کارآنان چنانچه خداوند می فرماید:
و ان لیس بلا نسان الاّ ما سعی
«برای انسان توشه ای نیست، الا به سعی وتلاش او»
هرانسانی ظرفیتی داردوتوان واستعداد خاصی خداوندنیزهرکس رابه اندازه قدرت و توانش دربرابرتکالیف شرعی مسئول میداند و بس.
لذاانتظارمی رود درجامعه ای که اساس آن بر ارزشهاو تعالیم قرآنی استوار بوده، گرامیترین انسانها باتقواترین ایشان است و نظام آموزشی آن درپی محقق ساختن اهداف عالیه تعلیم وتربیت اسلامی می باشد،بیش ازهمه کشورها به مسأله تفاوتهای فردی و میزان تلاش افراد به طوراعم وکودکان و دانش آموزان بطوراخص بهاداده می شود.
توجه به تفاوتهای بین فردی(تفاوت کودک بادیگران ازجهات مختلف)وتفاوتهای درون فردی(متفاوت بودن رغبتها،استعدادهاو تواناییهای کودک درزمینه های گوناگون)و بهادادن به میزان تلاش وهمت بچه هاازاهم وظایف ومسئولیتهای خطیراولیای متعهد و مربیان بصیر است.
منظورازافت تحصیلی چیست؟
واقع این است که ریشه اصلی افت های تحصیلی رامی توان درعدم توجه به تفاوتهای درون فردی وبین فردی جست وجوکرد.درهر حال سعی می شوددرکناراین مهم،به اجمال به برخی عوامل مؤثردرافت تحصیلی اشاره گردد.
منظورازافت تحصیلی به معنای دقیق آن، زمانی است که فاصله قابل توجهی بین توان واستعدادبالقوه وتوان بالفعل فرد در فعالیتهای درسی وپیشرفت تحصیلی مشهورباشد گرچه این تعریف می تواند همه کسانی راکه به دنبال شکست های پی درپی تحصیلی،ازتحصیل عقب مانده وعمدتاًبه اصطلاح تجدیدویامردود می شوند،دربرمی گیرد،امّامفهوم افت تحصیلی صرفاً در رفوزگی و شرکت درامتحانات مجدد (تجدیدی)خلاصه نمی شودو می توان شامل هر دانش آموز و دانشجویی شود که اکتسابهای آموزشگاهی و پیشرفت دانشگاهی او کمتراز توان بالقوه و حدانتظاراوست. براساس این تعریف دانش آموزان تیزهوش نیزممکن است دچارافت تحصیلی وکم آموزی باشند. لذا افت تحصیلی مسأله ای است عام ونسبی.
دراینجافهرستی ازعوامل مؤثردرافت تحصیلی رامتذکرمی شویم.
شرایط اجتماعی واقتصادی- شرایط آموزشی وامکانات مطلوب تحصیلی–شرایط فیزیولوژیکی فراگیران –شرایط روانی –حرکتی - شرایط عاطفی ودرونی سازش نایافتگیهای رفتاری – اختلالات دیگر،از جمله سطح سواد مادران و تأثیرآن درافت تحصیلی فرزندان.
دردنیای امروزآموزش خانواده ضرورتی انکارناپذیرمحسوب میگردد.ورودتکنولوژی به کشورهای جهان سوم وایجادتحولات سریع در جوامع درحال توسعه وفشارفرهنگی غرب اقتضا می کند تاپدران ومادران با دستاوردهای جدید تعلیم وتربیت آشناشوندوبا بکارگیری روشهای تربیتی صحیح به پرورش فرزندان خوداهتمام ورزند. خانه ومدرسه مکمل یکدیگرندواگرکارگزاران این دونهادسرنوشت- ساز شناخت کافی از مسائل تعلیم وتربیت داشته باشندحاصل کارآنهاارزشمندتروثمربخش تر خواهد بود. بنابراین دست اندرکاران امور آموزش وپرورش بایدسهم بیشتری برای برنامه های مربوط به آموزش خانواده منظور دارند وهمه امکانات علمی وآموزش واجرایی جامعه رابرای این امرمهم بکار گیرند.
من به عنوان یک پژوهشگرتلاش میکنم تااین موضوع یعنی سطح سوادوآگاهی مادران وتأثیر آنرادرافت تحصیلی فرزندانشان بهصورتی مفید و کاربردی ضمن ارائه دادن تعریفی شفاف ازافت تحصیلی –آثار –عواقب آن – راه های پیشگیری ازآنراطرح نمایم وراههای پیشگیری ازافت تحصیلی رابخصوص توسط پدران ومادران گرامی درخانواده میتوان امیدواربودکهاین پدیده نامطلوب تاحدودزیادی مهارگردیده آثار وعواقب آن درجوامع کاسته شود.
اهمیت وضرورت پژوهش
افت تحصیلی امروزه یکی از نگرانیهای مهم خانواده ودست اندرکاران تعلیم وتربیت است. همه ساله تعدادزیادی ازدانش آموختگان درکشورهای مختلف جهان باپدیده ای به نام افت تحصیلی مواجهند.این پدیده علاوه بر زیانهای هنگفت اقتصادی که به دلیل تکرار پایه یا صرف هزینه مجدد برای دانش آموخته انجام می پذیرد،آثار سوئی که سلامت روحی دانش آموزرامخدوش می نماید،برجای میگذارد. افت تحصیلی علاوه بر آثار سوءاقتصادی در شکل ملی، تأثیری ناگوار برسلامت روانی دانش آموزان داشته نگرانی نامطلوبی برای خانواده ها به دنبال دارد.
راستی افت تحصیلی چیست؟ علت زیان های اقتصادی ناشی ازاین امرکدام است؟چراافت تحصیلی آثارسوءروانی بردانش آموزان برجای میگذارد؟آثاراین تأثیرگذاری روحی کدامند؟ چگونه می توان افت تحصیلی رادردانش آموزان تشخیص داد؟وظایف خانواده هادراین خصوص چیست؟ وظیفه مربیان کدام است؟
مسأله موفقیت و شکست تحصیلی سابقه ای طولانی ونامشخص داردوتاریخ آن مقارن با آغازخواندن ونوشتن توسط بشراست،امابه طور رسمی پس ازاجباری شدن آموزش وپرورش در اواخرقرن نوزدهم وهمگام باتحولات صنعتی و نیازبه نیروهای تربیت شده ومتخصص،افکار دولتمردان ودست اندرکاران آموزش وپرورش به مساله پیشرفت وشکست تحصیلی معطوف شده است.
متأسفانه همیشه مسأله افت تحصیلی برای اولیاومربیان ومعلمان مبهم وپیچیده بوده است وکمترکسی توانسته است به ریشه چنین نتایج نامطلوبی که برای برخی از دانش آموزان به وجود می آید پی ببرد و حقایق پنهان و بی شمارش را روشن سازد وپاسخگوی این سئوال باشد که چه عواملی باعث بروز وظهور این مشکل اجتماعی می شوند.
تعریف افت تحصیلی : منظور از افت تحصیلی کاهش عملکرد تحصیلی و درسی دانش آموز از سطحی رضایت بخش به سطحی نامطلوب است. توجه به این تعریف نشان می دهد که مقایسه و سنجش عملکرد تحصیلی قبلی و فعلی دانش آموز بهترین شاخص افت تحصیلی است.
کاربرد اصطلاح افت تحصیلی یا اتلاف درآموزش وپرورش اززبان اقتصاددانان گرفته شده است. آن ها آموزش را به صنعتی تشبیه می کنند که بخشی از سرمایه و مواد اولیه ای را که باید به محصول نهایی تبدیل شود تلف نموده و نتیجه مطلوب ومورد انتظار را به بار نمی آورد. شاید این تشبیه چندان خوشایند نباشد و به اصطلاح قصوردرتحصیل یا واماندگی ازتحصیل مطلوب ترباشد. اما اگراز دیدگاه منابع ومخارجی که جامعه در اختیار نهاد تعلیم وتربیت قرار می دهد به آموزش و پرورش بنگریم بی شک آموزش وپرورش یکی از مشاغل اقتصادی جهان است. لذا می توان افت تحصیلی را در این زمینه به کار برد.
برای پیدا کردن علل یک مشکل به ویژه مشکلات انسانی واجتماعی تنها نمی توان به یک علت بسنده کرد زیرا پدیده های اجتماعی همانند یک زنجیره با یکدیگر پیوند دارند ودر به وجود آمدن یک مشکل دخیل هستند. بنابراین برای یافتن علت افت تحصیلی، باید مسائل گوناگونی را هم چون: هوش، انگیزه، هدف، روش مطالعه، اضطراب امتحان، توجه و تمرکز، برنامه ریزی، عوامل جسمانی و روان شناختی، روابط معلم ودانش آموز، مهارت معلمان، شرایط آموزشی، کتابهای درسی،تسهیلات مدرسه، شرایط عاطفی و امنیت خانواده، شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خانواده، رابطه اولیاء ومربیان و... مورد توجه قرار دارد. تمامی این عوامل را می توان در سه دسته کلی فردی، آموزشگاهی واجتماعی ونیز خانوادگی تقسیم نمود.باید تأکید نمود که فقط به صورت ذهنی و فرضی و روی کاغذ می توان آن ها را از یکدیگر مجزا نمود. در واقعیت گاهی چنان این عوامل درهم تنیده اند وکنش متقابل دارند که تعیین نقش وسهم هر کدام به دشواری امکان پذیر است.
انگیزه اصلی ازپرداختن به این موضوع آن بوده است که اولاً طبق مطالعات انجام شده با افزایش پایه های تحصیلی میزان افت تحصیلی در دانش آموزان بیشتر می شود. ثانیاً، هر ساله متأسفانه منابع انسانی و اقتصادی فراوانی از جامعه به واسطه افت تحصیلی، تجدیدی ومردودی دانش آموزان به هدر می رود که چنان چه هزینه های آن محاسبه گردد ارقامی نجومی وغیر قابل تصور خواهد شد. وبالاخره،اولیاء معلمان، مربیان و مسئولان آموزش وپرورش (ونیز خود دانش آموزان) از این که می بینند هر ساله عدة بسیار زیادی از دانش آموزان و فرزندان آن ها دچار افت تحصیلی، تجدیدی ومردودی شده نگران وناراحت می شوند. این نگرانی وقتی مضاعف می شود که بدانیم بسیاری از این دانش آموزان توانایی بالقوه برای موفّقیت، پیشرفت وعملکردی بهتررا دارند،ولی دچارافت ویا شکست می شوند. اعتقادو باور قلبی ما آن است که با شناخت دقیق ودرست علل وعوامل این پدیده می توان جلوی بسیاری از افت ها وشکست ها ی تحصیلی دانش آموزان را گرفت. چرا که اغلب دانش آموزان (وخود ما) ازحداقل توانایی وظرفیتی که خداوند در وجودشان به ودیعه نهاده است استفاده می کنند.
تعریف اصطلاحی نکات کلیدی
- تعریفی ازسواد: باسواد کسی است که توان درک خواندن و نوشتن، جملات یا عبارات ساده مورد نیاززندگی روزمره را دارد.(تا پایان دوره راهنمایی)
- تعریفی ازنیمه سواد: شخصی است که توانایی درک چند کلمه ساده و نوشتن نام خود وحساب کردن چند عدد ساده را دارد. به عبارت دیگر نیمه سواد فردی است که سوادآموزی پایه را شروع ولی نیمه تمام رها کرده است. (تا پنجم ابتدایی وپایین تر)
- تعریفی از نوسواد: فردی که فقط دوره سوادآموزی پایه را به پایان برساند. (تا اول و دوم ابتدایی)
سوادوعلم آموزی به دوصورت مستقیم وغیرمستقیم تحقق پیدا می کند.
فرد باسواد در شیوه مصرف تنظیم خانواده بهبود وضعیت تحصیل- بهداشت وتغییر وضع غذا و... موفق ترند.
- تعریفی از افت : کاربرد اصطلاح افت یا اتلاف درآموزش وپرورش از زبان اقتصاددانان گرفته شده است.آنان آموزش رابه صنعتی تشبیه می کنند که بخشی ازسرمایه ومواداولیه ای راکه بایدبه محصول نهایی تبدیل شودتلف نموده ونتیجه مطلوب وموردانتظاررابه بار نمی آورد.آموزش وپرورش یکی ازمشاغل اقتصادی جهان است.لذا می توان افت تحصیلی رادراین زمینه به کار برد.
- تعریفی ازافت تحصیلی : منظور از افت تحصیلی کاهش عملکرد تحصیلی درسی دانش آموز ازسطعی رضایت بخش به سطحی نامطلوب است.
طبق تعریف: مقایسه وسنجش سطح عملکرد تحصیلی قبلی وفعلی دانش آموزبهترین شاخص افت تحصیلی است.(نمی توان برای افت تحصیلی نمره ای را مشخص نمود که هرکس ازاین نمره پایین تر بگیردآن دانش آموزافت تحصیلی پیداکرده.بلکه باید نمرات فعلی و قبلی آنان رادرنظرگرفت ممکن است فردی بانمره 15افت داشته باشدزیراتمام نمره های اودر قبل ازآن بالای 15بوده وفردی بانمره 10 افت نداشته باشد زیرا نسبت به نمره های قبلی خود که کمتر از10 بوده پیشرفت پیدا کرده است.)
تعریفی ازتعلیم وتربیت (تحصیل): بحث تعلیم وتربیت ازآغازخلقت بشربه صورت مستقیم وغیرمستقیم وجودداشته.علی رغم این که همواره تعلیم وتربیت برای کودکان ونوجوانان وجوانان موردتوجه بوده اما هیچ گاه به این سه گروه ختم نشده و بزرگسالان(مادران–پدران)رانیزشامل شده است
فرضیه ها
بین سطح سواد مادران در افت درس ریاضی فرزندشان رابطه وجود دارد.
بین سطح سواد مادران در افت درس تاریخ فرزندانشان رابطه وجود دارد.
بین سطح سواد مادران در افت درس علوم فرزندانشان رابطه وجود دارد.
تاریخچه
تعریف تعلیم وتربیت
هر پدر یا مادری پس از شناخت انسان، چیستی وکیستی او وآشنایی با فلسفه خلقت انسان، باید به تعلیم وتربیت وتعریف آن بیندیشد.1
آیاتاکنون ازخودپرسیده ایدبرای تعلیم و تربیت فرزندان وشاگردان خودچه اطلاعاتی موردنیازماست؟احتمالاًاین سئوال همیشه در ذهن ماوجودداردو شاید پاسخهایی نیز برای آن داشته باشیم.
یک پاسخ به سئوال فوق این است که آگاهی از مبانی روانی و رفتاری در امر یادگیری کودکان ونوجوانان چگونگی فعالیتهای ذهنی آنان، حافظه، فراموشی،انواع یادگیری، اختلالات و مشکلات یادگیری، خصوصیات شخصیتی وعوامل مؤثردر تکوین آنها، چگونگی جذب به ارزشهای اخلاقی و فرهنگی و دیگرزمینه های مشابه،همه برای تعلیم وتربیت بهترمورد نیاز هر مربی و معلم است.2
تعلیم وتربیت عبارتنداز:
«مجموعه تلاشها،فرصتها،امکانات،اقدامات و برنامه هاازبدوانعقادنطفه تاواپسین دم حیات برای شکوفایی تواناییهای بالقوهفرد بطورهمه جانبه تارسیدن به حداکثر ظرفیت »
دراین تعریف،چند نکته مهم قابل تاکید و بحث است.
نکته نخست : در این تعریف جامع ملاحظه می شود که مجموعه ای از تلاشهاوفرصت ها درامر
- احمد به پژوه،اصول برقراری رابطه انسانی با کودک ونوجوان،ص 17
2-غلامعلی افروز،چکیده ای ازروانشناسی تربیتی، ص 5
تعلیم وتربیت دخالت دارند، به یک تلاش یا یک اقدام خاص شمادرامورغیرانسانی ممکن است بگوییداگرفلزی راحرارت بدهیم منبسطمیشود. دراین پدیده دو متغیر مشخص یعنی حرارت و انبساط شرکت دارند.لیکن درموردرشدانسان وشدن اومجموعه ای ازعوامل به طور مستمر و شبکه ای دخالت دارند.
نکته دوم:این که گستره تعلیم وتربیت مانند گستره حیات بسیاروسیع است واززمان انعقادنطفه آغازمی شودوتاآخرین لحظه حیات استمرار می یابد.
حالتهای مادر در دوران بارداری و شیرخوارگی برکیفیت و کمیت رشد کودک مؤثر است به همین ترتیب تجربه های دوران پیش دبستانی، دبستانی، راهنمایی، متوسطه و دانشگاهی هرکدام به نوعی زمینه های رشد وتکامل هرکس رافراهم میکند.ازاینرو باید تأکیدکردکه همه ماهمواره درحال تعلیم دیدن و تربیت شدن هستیم وتعلیم وتربیت تعطیل نمی شود.
شامل 62 صفحه فایل WORD قابل ویرایش
دانلود تحقیق رابطه سطح سواد والدین بر افت تحصیلی فرزندان
