دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
علم اقتصاد که از قرن 16 میلادی در کشورهای اروپایی تکوین یافت از یک طرف در اثر
محدود بودن عوامل تولید ، رشد روزافزون جمعیت و افزایش نیازهای نا محدود و متنوع به
محصولات مختلف واز طرف دیگر در اثر پیشرفت تکنیکهای تولید وگسترش فعالیتهای
اقتصادی ، بیش ازپیش تکامل یافته است .اصولاً ارائه تعریفی از یک کار ساده ای نیست .علم
اقتصاد که امروز دارای قلمرو بسیار وسیعی است ازاین قاعده مستثنی نیست ولیکن بسیاری
از اقتصاد دانان در تعریف آن به مسئله کمیابی نهاده های تولید واختصاص آنها بین یک سری
فعالیتهای رقیب اشاره کرده اند (1-ص 17)
تولید بیشتر ، توزیع عادلانه تر ثروت ، به دست آوردن سطح معیشت بالاتر وتأمین زندگی
آسوده تر هدف عمومی جوامع امروز جهانند . قوایمادی ومعنوی افراد بشر ومنابع کره زمین
که خداوند آنها را برای استفاده بشر خلق فرموده ،برای رسیدن به اهداف اقتصادی واجتماعی
واجرای برنامه های رفاهی وانسانی باحداکثر سرعت ممکن تجهیز شده اند
هدف بشر در قرن بیستم بیشتر تأمین حداکثر نتیجه در حداقل مدت ممکن است (2- ص1)
1
اقتصاد کشاورزی شا خه ای از علم اقتصاد
ازآنجا که کشاورزی تأ مین کننده ضروری ترین ما یحتاج انسان یعنی مواد غذایی است وبا
توجه به اینکه مسئله کمیابی و نیازهاروز افزون به محصولات کشاورزی در این بخش نیز
وجود دارد لذا بایستی علم اقتصاد در کشاورزی نیز بکار گرفته شود به عبارت دیگر کار
اقتصاد در این بخش این است عوامل تولید ، مثل زمین و آب و... را به نحو مطلوبی بین
فعالیتهای مختلف زراعی ودامی اختصاص می دهد و بنابراین می توان گفت گفت اقتصاد
کشاورزی شاخه ای از علم اقتصاد است که از آن عوامل تولید کمیاب کشاورزی بین
محصولات مختلف آن تخصیص می یابد
بخش عمده ای اقتصاد کشاورزی درباره سیستم قیمتهاست از یک طرف تعیین قیمت عوامل
قیمت تولید واز طرف دیگر تعیین قیمت محصولات مختلفی مثل گندم ، ذرت ، جو
...وگوشت و تخم مرغ و... از جمله مهمترین وظایف اقتصاد کشاورزی تلقی می گردد
اقتصاد تولیدمحصولات کشاورزی
هر عاملی که در پروسه تولید بکار گرفته می شود به نهاده یا عامل تولید موسوم است که مهمترین آنها در فعالیتهای کشاورزی عبارتند از :
1-زمین یا سطح زیر کشت
2- نیروی کار اعم از خانوادگی ومزدبگیر
3- سرمایه در اشکال مختلف وبویژه ماشین الات مثل تراکتور و کمباین
4- آب
5- بذر
6- کود و سم
- نور خورشید
2
می توانیم منابع تولید را به چند دسته تقسیم کنیم
1- منابع ثابت و متغیر
2- منابع قابل ذخیره و غیر قابل ذخیره
عوامل تولید ثابت :
آن دسته از منابع است که مقدار مصرف آن بستگی به مقدار تولید ندارد مثل زمین زراعی
وساختمانهای احداث شده جهت پرورش دام
عوامل تولید متغیر
برخلاف عوامل تولید ثابت دسته ای از منابع تولید است که با سطح تولید رابطه مستقیم دارند
یعنی هرچه عوامل تولید بیشتر باشد تولید هم بیشتر می شود . مثل بذر در جریان تولید
محصولات کشاورزی که هرچه میزان بذر در یک قطعه زمین بیشتر باشد تولید هم افزایش می یابد(1- ص32)
منابع تولید قابل ذخیره
بعضی از عوامل تولید وجود دارند که می توان قسمتی از آنها را برای فصلهای کشت بعدی
ذخیره نمود . مثل سم وکود
منابع تولید غیر قابل ذخبره
بعضی از عوامل تولید اگر در یک دوره معین بدون استفاده نگهداری گردد ارزش تولیدی که
می توانست از آن قسمت بدست آورد از بین می رود
تأثیر تکنولوژی بر سطح تولید
تکنولوژی دانشی است که بوسیله انسان در جهت افزایش تولید بکار می رود . تبلور
تکنولوژی بذر اصلاح شده ، سموم برای آفات ، کود شیمیایی ، ماشین آلات کشاورزی و
3
شیوه های بهتر شخم و آبیاری و مانند آن است . هدف از به کار بردن آن ، بدست آوردن
محصول بیشتر از مقدار معین زمین ،کار وسرمایه است .
البته تکنولوی مسائلی چون پایین آمدن قیمت محصول کشاورزی ویا بیکاری نیز ممکن است
ایجاد کند ، به موازات بکاربردن یک تکنیک جدید هزینه تولید کاهش یافته ومقدار محصول
بیشتر وبا کیفیتی بهتر تولید می شود اگر تغییردر تقاضا روی ندهد قیمت محصول کاهش
خواهد یافت بدین گونه بخشی از فواید تکنولوژی از طریق کاهش قیمت ویا افزایش کیفیت
محصول عاید مصرف کننده می شود .(2- ص 136- 128)
به طورکلی کاربرد تکنولوژی مناسب درکلیه فعالیتها ازجمله فعالیتهای کشاورزی می تواند
باعث افزایش کارایی اقتصادی شود کاربرد تکنولوژی تولید به گونه ای بیشتر می کند که
بااستفاده ازهرسطح معین از عوامل تولید محصول بیشتری بد ست آید وهمچنین تولید با
سطح کمتری از عوامل تولید یا نهاده مقدار مشخصی محصول بد ست آید (1- ص50-49)
تکنولوژی جدید سبب افزایش بهره ورِ زمین می شود پیشرفت تکنولوژی در کشاورزی سبب
شده که خاک بعنوان یک ماده حیاتی به نحوی در جهت ارضاء نیاز های غذایی نسل کنونی
مورد بهره برداری قرارمی گیرد ودر عین حال ،منافع نسلهای آینده نیز در نظر گرفته شود
(2- ص 137)
تنوع وتخصص در کشت
با توجه به اینکه بخش کشاورزی در محیط متغیر اقتصادی وجوی قرار دارد مدیر کشاورزِ
باید به تخصص در کشت وتنوع در محصولات توجه نماید . تخصص در کشت زمانی
مطرح می شود که یک یا دو محصول اصلی در مزرعه کاشته شود ولی تنوع در کشت
زمانی است که چندین محصول اصلی در مزرعه کاشته شود
تخصص در کشاورزی همراه با پذیرش ریسک است بویژه آنکه شرایط بازار نامطمئن است
4
از سوی دیگر تنوع در کشت دارای یک سری مزایا ومعایبی است . اغلب این اظهار نظر
راباید درنظرگرفت که بسیاری از روستاها اشتغال به جزء در امر کشاورزی وجودندارند
وهمچنین مسئله بیکاری پنهان وفعلی نیز وجوددارد به همین دلیل وپرهیز از مسئله ریسک
،زارعین به تنوع در کشت اقدام می نمایند .
بطور خلاصه دلایل انتخاب تنوع در کشت محصولات کشاورزی عبارتست از:
1- کاهش یا اجتناب از ریسک
2- بکارگیری هرچه بیشتر عوامل تولید در مزرعه بخصوص نیروی کار موجود در سالهاِ
اخیر گرایش زارعین به سوی تخصص در کشت وهمراه با آن به سوی تنوع در منابع کسب
در آمد بوده است به بیان دیگر با استفاده از تکنولوژی بهتر وکاراتر به کشت محصولات
خاصی روی آورده ، منابع آزاد شده تولید رادر امور غیر زراعی بکار می روبرند در واقع
به راه های کسب درآمد بیشتری دست می یابند در ارتباط با مسئله تخصص وتنوع در کشت
اصل مزیت نسبی مطرح می شود که با استفاده از این اصل مسئله فوق بیشتر توضیح داده
می شود
کشاورزی پایدار
هنوز قشر عظیمی از مردم جهان بویژه در کشورهای در حال توسعه از فقر وگرسنگی رنج
می برند از این رو تأ کید دولتها وسازمانهای بین المللی روی توسعه پایدار وکشاورزی
پایدار است توسعه پایدار به زبان ساده توسعه ای است که در طول زمان ادامه داشته باشد
ونه تنها نیازهای نسل حاضر بلکه خواسته های نسل های بعدی رانیز در نظر داشته باشد از
آنجا که بخش کشاورزی بعنوان یکی از اساسی ترین بخشهای اقتصادی بسیاری از
کشورهاست وبدلیل نقش حیاتی این بخش در زندگی انسانها پایداری کشاورزی از جایگاه
ویژهای در توسعه پایدار برخوردار است وضع موجود منابع کشاورزی وتخریب منابع آن
5
که دراثر رشد روز افزون جمعیت وبکارگی تکنولوزیهای مدرن دراین بخش حاصل شده
حاکی از میزان اهمیت توسعه پایدار دراین بخش است (1-ص278)
کاربرد بهینه عوامل طبیعی تولید، مثل آب وخاک که از دیرباز مورد توجه اقتصاددانان
کشاورزی بوده بایستی با در نظر گرفتن منافع همه نسلها صورت گیرد (1- ص 279)
ازانواع مطلوب سیستمهای تولیدی وتکنولوژی مناسب باشرایط محیطی همچنین نوع ومقدار
سموم وکودهای شیمیایی بنحوی که به شرایط طبیعی آسیبی نرساند ازاهم موضوعات است
هرچند که استفاده از چنین تکنولوژی اینیز قادر به تأمین مواد غذایی تمام مردم نخواهند بود (1-ص 280)
شاخص های پایداری
در صورتیکه هدف دستیابی به کشاورزی پایدار باشد باید شاخص هایی در دست باشد که
براساس آنها بتوان میزان میزان دستیابی رااندازه گیری نمود این شاخص عبارت
استازمعیاری برای اندازه گیری جنبه های خاصی از استفاده از محیط زیست یاجامعه است
نقش شاخص در واقع قابل فهم کردن سیستمهای پیچیده است (1- ص 281)
بااستفاده از شاخص های کشاورزی پایدار بایستی نحوه قابل زیست بودن فعالیتها کشاورزی
، سطح رفاه زارعین ومصرف کنندگانوهمچنین رفاه حیوانات اندازه گیری شود
درمجموع این شاخص ها در بر گیرنده سه مقوله است که عبارتند از :
1- نهاده ها : شامل زمین وسایر عوامل تولید ، تکنولوژی مزرعه وامور مدیریتی
2- ستاده ها : تأ ثیرمحصولات کشاورزی برروی کیفیت محیطی آب وخاک ، آب وهوا وسایر عوامل محیطی
3- سیاستها : سیاستهای کشاورزی ومحیطی که ممکن است با اثر گذاشتن روی فعالیتهای
4- کشاورزی نهایتاً محیط زیست راتحت تأ ثیر قرار دهند
6
تقاضا
رابطه بین قیمت یک کالا اعم از نهاده یا محصول ومقادیر تقاضاشده از آن کالا تحت عنوان
قانون تقاضا اید می شود گرچه بجز قیمت محصول مورد نظر عوامل دیگری نیز بر
تقاضای محصول موثرند ولِی اقتصادانان قیمت محصول رامهمترین عامل مؤثر می دانند
قانون تقاضا بیان می کند که بین قیمت ومقدار تقاضاشده یک رابطه معکوس وجود دارد .
اگر قیمت یک کالا افزایش یابد مقدار تقاضاشده کاهش خواهد یافت وبالعکس (1-ص179)
بطور کلی قانون تقاضا برمبنای دو واقعیت استوار شده :
1- وقتی قیمت یک کالا افزایش می یابد مقدار تقاضا شده ازآن کاهش می یابد که این
کاهش تحت تأثیر دو اثر متفاوت که در اقتصاد به نام های «اثر درامدی »
2- و«اثرجانشینی » موسومند ، است
3- ودیگری که قانون تقاضا راتحت تأثیر قرار می دهد قانونی به نام « نزولی بودن مطلوبیت نهایی » است (1- ص 180)
اثر جانشینی :
وقتی قیمت یک محصول افزایش می یابد کالای دیگری را مصرف کننده جانشین این محصول
می کند که به آن در اقتصاد « اثر مارشال » می گویند گر چه مهمترین عامل درتابع ،تقاضا
قیمت محصول مورد نظر است ولی عوامل دیگری نیز وجود دارند که تقاضا راتحت تأثیر
خود قرار می دهند که مهمترین این عوامل1-سلیقه مصرف کننده 2- تعداد مصرف کنندگان
1- درآمد نقدی 4- قیمت سایرکالاها 5- انتظار مصرف کننده از سطح قیمت محصول ونیز درآمدش در آینده (1-ص190-189)
در تقاضا به خواست مصرف کننده وهم به مقدار محصولی که فرد می خرد وهم قیمت
آن توجه می شود . در مورد تقاضا هر قدر سطح قیمت کالا پایین باشد مقدار تقاضای
مصرف کننده به همان اندازه بالا خواهد بود (2 – ص 27)
7
کشش«حساسیت » تقاضا :
حساسیت تقاضا عبارت از در صد تغییر درمقدار تقاضاشده از یک محصول در اثر
درصد تغییر معینی درقیمت همان محصول است البته سایرشرایط ثابت فرض می شود (1- ص 216-215)
همچنین درقیمت می توان گفت نسبت عکس العمل یاتغییرات مقدار تقاضا به تغییرات
سطح قیمت (2- ص31)
تقاضای غیرحساس «کشش ناپذیر» : اگر در صدکاهش در قیمت محصول همراه
بادرصد افزایش کمتری در مقدار تقاضا شده از همان محصول باشد بنحوی که درآمد کل
کاهش یابد در این صورت تقاضا راکشش نا پذیر گویند (1- ص 216-215)
کشش نا پذیری مطلق : یعنی تقاضا نسبت به تغییرات قیمت حساسیتی نشان ندهد
(2- ص26)
عوامل موثر برکشش تقاضا
1- هر چه کالایی دارای جانشین های بیشتری باشد حساسیت تقاضای آن بیشتر خواهد
بود به عبارت دیگر اگرزارعین سعی نمایند قیمت بالاتری راپیشنهاد دهند خریدارن
به طرف کالاهای فروشندگان دیگر می روند
2- حساسیت قیمتی تقاضا برای برای محصولات کشاورزی درسطح خرده فروشی بزرگتر
از سطح مزرعه است این امر عمدتاً به خاطر تفاوت در قیمت های نسبی بین دو بازار
یابه عبارت دیگر به دلیل ارزش افزوده به محصول بین دو بازار است
3- هر چه کالا یا خدمتی سهم کمتری از بودجه خانواده را به خود اختصاص می دهد
تقاضا برای آن نیز دارای حساسیت کمتری خواهد بود ، مثل نمک
4- تقاضا برای کالاهای ضروری نسبت به کالاهای لوکس کشش پذیر است
(1- ص224)
8
با استفاده ازنمودار ذیل کشش تقاضا در هر نقطه به دو عامل بستگی دارد
1- عکس شیب منحنی تقاضا در آن نقطه 2- موقعیت نقطه انتخاب شده برروی
منحنی مربوط
1- رابطه شیب منحنی تقاضا با کشش آن :
کشش تقاضا رابطه عکس با شیب منحنی تقاضا دارد وبر طبق این اصل شیب منحنی
های تقاضا برای محصولات کشش پذیر ملایمتر از محصولات کشش نا پذیر است
والبته این زمانی صادق است که واحدهای انتخاب شده بر روی محورهای منحنی تقاضا
که باهم مقایسه می شوند یکسان باشد
الف) اگر منحنی تقاضا برای محصول کاملاً کشش پذیر باشد در این صورت منحنی موازی
محور های افقی است
مثلا تقاضا برای چوب را در نظر می گیریم
اگر قیمت چوب زیاد باشد از آن فقط در ساختن اشیاء تجملی مثل منبت کاری و ...
استفاده می شود
اگر قیمت چوب اندکی پایین بیاید از آن علاوه بر اشیاء قیمتی در ساختن مبل و
صندلِی ومیز تحریر استفاده می شود
اگر قیمت آن باز هم پایین بیاید در ساختن اشیاء عادی مثل درب وپنجره استفاده
میشود
9
اگر باز هم قیمت چوب تنزل پیدا کند از آن به عنوان هیزم استفاده می گردد
در نتیجه منحنی تقاضا برای محصول (چوب)دارای شیب ملایمی خواهد بود
ب) اگر تقاضا برای محصول مطلقاً کشش ناپذیر عمود بر آن خواهد بود
مثلاً تقاضا برای تریاک رادرنظر بگیرید تریاک فقط یک مصرف دارد ودر نتیجه منحنی تقاضا
برای محصول (تریاک) دارای شیب کاملاً عمود بر محور افقی است (3- ص29- پ1و2 )
2- رابطه موقعیت نقطه انتخاب شده برروی منحنی تقاضا باکشش آن :
کشش تقاضا باموقعیت نقطه انتخاب شده برروی منحنی رابطه مستقیم دارد
مثال: اگر فرض کنیم واسطه ها نسبت ثابتی به قیمت محصولات می افزاید منحنی تقاضا برای
محصول در مزرعه ومغازه موازی هم هستند ولی منحنی تقاضا در مزرعه پایین تر است
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 23 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
