26 ص
زندگی بشر از ابتدا در تمام ادوار تاریخ رابطه مستقیمی با چگونگی تولید و مصرف انرژی داشته است.
انرژی هایی که از منابعی مانند نفت، زغال سنگ و انرژی های فسیلی تامین می شود که تجدید ناپذیرند و رو به پایان. از این رو بشر امروزی دغدغه استفاده از منابع انرژی قابل تجدید مانند باد، بیوانرژی، انرژی امواج ، ژئوترمال، انرژی آب و انرژی خورشید را دارد . ایران علاوه بر داشتن منابع سوختهای فسیلی و تجدید ناپذیر ، دارای پتانسیل های فراوانی در زمینه انرژی های تجدید پذیر و نو مانند انرژی خورشید ، زمین گرمایی ، باد و توده است . تامین انرژی الکتریسیته ، سرمایش و گرمایش خورشیدی، اجاق های خورشیدی و آب شیرین کن های خورشیدی از جمله کاربردهای انرژی خورشید است که می توان محاسنی مانند پاکی، محدود بودن ، رایگان بودن و باعث کاهش مصرف سوختهای فسیلی را برای آن نام برد. اما از معایب آن این است که خورشید در فصول، ماهها و ساعات شبانه روز منبعی متغیر است و چگالی انرژی آن کم است . به طور کلی تمام منابع انرژی به جزمنابع فسیلی را « انرژی های جانشین » می نامندکه از مهمترین آنها می توان به نیروی آب و انرژی هسته ای اشاره کرد که تقریباً 12% از مصرف انرژی جهان را تامین می کنند. انرژی هسته ای شامل انرژی هسته اتم هاست که از طریق دو فرایند « شکاف هسته ای » یعنی شکستن اتم به ذرات کوچکتر و « گداخت هسته ای » یعنی ترکیب هسته های اتم و تولید هسته های سنگین تر مورد استخراج و استفاده قرار می گیرد. در تمام « چرخه هسته ای» مقادیر متفاوتی پرتو وارد محیط زیست می شود و بر آن تاثیر می گذارد .
انرژی گرما زمینی یعنی تبدیل مفید حرارت درون زمین به گرمای منازل یا برق. امروزه کشورهایی از جمله ژاپن، نیوزیلند، روسیه، آمریکا، کانادا و چند
کشور دیگر در تولید برق از آن استفاده می کنند. آثار زیست محیطی انرژی گرمازمینی به اندازه سایر انرژی ها گسترده نیست و فقط می توان به سرو صدای محلی، انتشار گاز و آشفته شدن زمین بر اثر حفاری و احداث خط لوله و جاده اشاره کرد.
در اوایل قرن 21 تغییر جهتی از سوختهای فسیلی به سوختهای پاک و تجدید پذیر در راه است که دو عامل اساسی در این امر دخیل می باشند:
الف: بحرانهای نفتی
ب: مسائل زیست محیطی
یکی دیگر از انرژی های پاک ، باد است که مزایای زیر را داراست:
- عدم نیاز توربین های بادی به سوخت
- رایگان بودن
- کمتر بودن نسبی قیمت انرژی حاصله در بلند مدت
- قدرت مانور بالا جهت بهره برداری در هر ظرفیت و اندازه
- عدم نیاز به زمین زیاد برای نصب
استفاده از انرژی پاک