این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 126 صفحه می باشد.
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (MA) گرایش: تحقیق در ارتباطات
مقدمه
رسانه های جمعی به شکلها و چهره های متفاوتی با گروههای مختلف اجتماعی، قومی، شغلی و سنی ارتباط برقرار میکنند و به ایفای نقش های متفاوتی در سطح جوامع میپردازند. با گستردهتر شدن رسانهها دامنهی وظایف آنها نیز گسترش یافته است. در هر دورهای متناسب با فعالیت و وسایل ارتباط جمعی برای آنها نقشهایی را قائل بودهاند فرضا" هارولد لاسول سه نقش خبری، همبستگی اجتماعی و انتقال میراث فرهنگی را برای رسانهها در نظر میگیرد. کمی بعد چارلز رایت نقش سرگرمی را نیز به آن اضافه میکند.
یکی از انواع بسیار مطرح تبلیغات، تبلیغات بازرگانی است که با آگاهی دهی به مردم ضمن یاری رساندن به آنها در تصمیمگیری و انتخاب باعث ایجاد رقابت سالم بین تولید کنندگان شده و چرخش اقتصادی را تسهیل می کند.
باید به خاطر داشت که تبلیغات عنصر مهمی از فرهنگ ما است زیرا زندگی روزمره ما در اجتماع یا خانواده را منعکس می کند و سعی در تغییر آن دارد. تبلیغات بازرگانی در هر رسانه ای ، بیانگر اوضاع و شرایط اقتصادی سیاسی و فرهنگی و الگوی مصرف ، رونق تولیدات داخلی ، سمت سوی روابط و تجارت خارجی و نیز تحولات تکنولوژیک جهانی و داخل است . لذا به راحتی می توان دریافت معنایی که در تبلیغات گنجانده می شود به طور ضمنی بیانگر ساختار بازار ، ارزش های فرهنگی و باورهای اجتماعی هر جامعه و تحولات آن است.
بدون شک تصور دنیای بدون تبلیغات ممکن نیست. در شرایطی که جهان با تولید انبوه و روز افزون کالاها و عرضه نامحدود خدمات روبروست، تولید کنندگان ناگزیرند برای تداوم حیات خود و برای رقابت با سایرین، به انواع شیوهها متوسل شوند و موثرترین شگردها تبلیغات تجاری است.
در دنیایی که نیروهای عظیم اقتصادی در صدد هستند تا بازارهای کوچک را ببلعند و سیطره خود را فراتر از مرزها بگسترانند، در دورانی که پیام های بازرگانی ، مرزهای سیاسی را پشت سر میگذارند
و تولیدات و خدمات داخلی کشورها را کم رنگ جلوه میدهد، آیا می توان به تبلیغـــات بازرگانی پشت کرد؟
اندکی تدبیر و دور اندیشی به ما یاد آور میشود که راه حل چیزی جزء « شناخت» و« درک بهتر» تبلیغات نیست و این امر جز با پژوهش و جز با بازنگری حاصل نمی شود.
1-1 طرح مسئله
امروزه تبلیغات با بشر امروزی عجین گشته و به سختی می توان زندگی بدون تبلیغات را در جهان امروز تصور کرد. از دیدگاه ارتباط شناسی تبلیغ همانند ارتباط فراگردی است مقید به شرایط زمانی و مکانی که با ویژگیهای اجتماعی قابل شناخت است. دو تن از صاحبنظران ارتباط شناسی تعریف جامع زیر را از تبلیغ دادهاند، تبلیغ کوششی است تعمدی و حساب شده که به منظور شکل دادن به دریافت، دست کاری کردن ادراک و همسو کردن رفتار مخاطبــان با نیت مورد نظر مبلغ صــورت می گیرد(سیدحسینی 1377 ص.96)
تبلیغات یکی از پنج عامل اساسی در ارتباط است که بوسیله آن پیامهای دیدنی و شنیدنی به اطلاع مردم رسانیده میشود تا بوسیله نفوذ در آنها مردم را وادار به خرید کالا یا خدماتی نموده، تمایل و علاقه آنها را نسبت به افکار، نظرات، اعتبار و اشخاص مورد نظر است جلب نماییم. (محمدیان 1379 ص.19)
در واقع بیشتر کتب ارتباطات و تبلیغات در تعریف نهایی تبلیغ آوردهاند که هدف تبلیغات ترغیب مخاطب به پذیرش یک فکر و یا مصرف کالا با تولید انبوه است. به همین علت تبلیغات باید به روشی صورت گیرد که بتواند مخاطب را جذب نماید و نه به گونه ای که اثر بازگشتی منفی داشته باشد.
برای ارسال پیامهای بازرگانی از وسایل تبلیغاتی گوناگون نظیر بورشورها، آگهی های مطبوعاتی (روزنامه، مجله)، وسایل نصبی (پوستر، انواع تابلوها، نصب آگهی بر روی وسایل نقلیه)، هدایا تبلیغاتی، استفاده از ویترینها جهت نمایش؛ وسایل دیداری و شنیداری (رادیو، تلویزیون و سینما) و ... میتوان استفاده نمود تا از این طریق پیامهای بازرگانی را به مخاطبان رساند. البته صاحبان آگهی معمولا" با بررسی و مطالعه دقیق بر روی طرق مختلف تبلیغاتی یک یا چند تا از آنها را انتخاب مینمایند. اما یکی از وسایل تبلیغاتی که امروزه مخاطبان عام و خاص بسیاری را به خود جلب نموده
است رسانه تلویزیون است که این رسانه به عنوان یکی از پرمخاطبترین وسایل ارتباط جمعی علاوه بر پخش برنامه های مختلف مسئولیت پخش پیامهای بازرگانی را نیز برعهده دارد.
تلویزیون با جاذبه های صدا، تصویر و حرکت قصد دارد مخاطبان را نسبت به خرید کالا تشویق و ترغیب نماید و در فرآیند تصمیم گیری آنها جهت خرید دخالت نماید. اما گاهی این تبلیغات نه تنها جذاب نیست و مخاطب را به خود جلب نمیکند بلکه سبب کسالت و ناراحتی او میشود به نحوی که بینندگان عکسالعملهائی را نظیر کم کردن صدا، تعویض کانال و حتی در موارد شدیدتر خاموش کردن تلویزیون را از خود نشان میدهند که شاید یکی از مهمترین دلایل آن عدم شناخت مخاطب، نیازها و نظرات اوست. لذا با شناخت مخاطب، علایق او و شناخت تاثیرگذاری پیام میتوان شرایط مناسبی برای تبلیغات ایجاد کرد.
یکی از شرایط تاثیر گذاری تبلیغات در رسانههای عمومی به ویژه تلویزیون رضایت مخاطب از برنامه است، برنامه باید چنان جذاب و گیرا باشد که مخاطب را ترغیب به دیدن برنامه و در نهایت تبلیغات نماید.
باید گفت که در کشورهای غربی تبلیغات عامل رونق تجارت، صنعت و ارتقای کیفی تولید و کاهش قیمت قلمداد می شود و منطبق با اصول و سیاست های اقتصادی ، فرهنگی و سیاسی آن کشورهاست در حالی که در ایران جایگاه تبلیغات در عرصه های اقتصادی ، فرهنگی و سیاسی برای بسیاری از افراد نامشخص است به صورتی که صدا و سیما به بخش آگهی تبلیغی کالاهای خارجی نیز می پردازد و با انتخاب سیاست های جدید مبنی بر پخش آگهی های میان برنامه ای و زیر نویس عملا میزان تبلیغات را افزایش داده است.
تلویزیون یکی از وسایل بسیار معتبر و حساس تبلیغاتی است بویژه در کشور ما که تلویزیون دولتی است و نزد مردم از اعتبار و اطمینان بالایی برخوردار است، تلویزیون با پخش آگهی های تبلیغاتی قبل، بعد و بین برنامه های پر بیننده میتواند توجه میلیون ها نفر را به خود جلب کند و از این نظر حائز اهمیت است.
با توجه به موارد بیان شده، باید گفت که محقق در این پژوهش سعی خواهد کرد، تا میزان توجه دانشجویان ارتباطات را به پیام های بازرگانی پخش شده از شبکه پنج رسانه ملی مورد بررسی قرار دهد و همچنین این امر که آنان تا چه حد به کیفیت و صداقت در پیام های بازرگانی پخش شده از سیمای محلی اعتقاد دارند.
1-2 اهداف تحقیق
گسترش روز افزون تبلیغات در عصر صنعتی شدن و گسترش حوزه نا محدود تاثیر گذاری بر مخاطبین باعث شده که تحقیق در این خصوص اهمیت داشته باشد. تبلیغات امروزه با زندگی بشر گره خورده است و محققان سعی می کنند با روش های علمی و تجربی تاثیر تبلیغات را با توجه به نقشی که در زندگی بشر دارد را تحلیل و بهترین شیوه را برای تبلیغات ارائه نمایند.
در میان وسایل ارتباط جمعی تلویزیون از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا تلویزیون رسانه عمومی و همگانی است. تلویزیون دیوارها را از بین برده و به داخل حریم منازل افراد وارد شده است و مخاطبین نیز به صورت غیر ارادی آماج اهداف پیام های این رسانه قرار گرفته اند، به ویژه در رسانه هایی که از طرف دولت حمایت می شوند مخاطب با حجم بیشتری آماج این پیام ها قرارمی گیرد. بنابراین هدف عام به این معنا که تحقیق انجام شد وسیله ای خواهد بود برای رسیدن به یک هدف کلی تر، دستیابی به یک سلسله دستاوردها که بر اساس آن به‌توان به راه حل های مطلوب در زمینه مورد نظر دست یافت.
در این مطالعه بررسی میزان توجه دانشجویان ارتباطات به پیام های بازرگانی پخش شده از شبکه پنجم رسانه ملی به ما کمک می کند که در مورد چگونگی تبلیغات، کیفیت و محتوای آنها گزارشی به دست آوریم. به طور کلی اهداف این بررسی در سطوح عام و خاص زیر قابل بیان است.
- سنجش میزان توجه دانشجویان ارتباطات در زمینه پیام های بازرگانی، که آیا اصولا دانشجویان به تبلیغات بازرگانی شبکه پنج توجه دارند
- بررسی جذابیت پیام های بازرگانی پخش شده از شبکه پنج، یعنی اینکه پیام های بازرگانی پخش شده از جذابیت و قابلیت تاثیر گذاری بر مخاطبین را دارند. یا اینکه جذاب بودن یا نبودن پیام موجب دفع یا جذب مخاطب به سوی پیام میشود.
بررسی اینکه برنامه های تلویزیونی به چه میزان جذابیت دارند. یعنی اینکه آیا برنامه ای که از شبکه پنج پخش میشود و پیام بازرگانی که قبل از برنامه، یا در میان برنامه و بعد از آن پخش میشود
چقدر در تاثیر گذاری پیام بر مخاطب مهم هستند یعنی بررسی رابطه مطلوب بودن برنامه تولیدی با تاثیر گذاری پیام بازرگانی .
- بررسی اینکه افراد فارغ از جذابیت، کیفیت، پیام بازرگانی و جذابیت و کیفیت برنامه تولیدی چقدر به صورت غیر ارادی به پیام های بازرگانی پخش شده از تلویزیون توجه میکنند یعنی اینکه افراد بدون توجه به سایر برنامه های پخش شده از تلویزیون صرفا به پیام بازرگانی توجه دارد.
و آخر اینکه بررسی میزان تاثیر گذاری برنامه پر بیننده و شاخص پخش شده از شبکه پنجم چقدر در توجه دانشجویان ارتباطات به پیام های بازرگانی موثر است.
1-3 ضرورت و اهمیت موضوع
فناوریهای جدید ارتباطی و اطلاعاتی، جامعهی اطلاعاتی را شکل داده است و ظهور این جامعه شرایطی را پیش روی مخاطب قرار داده است یکی از زمینه های مطرح تبلیغات بازرگانی است که با امکانات و فن آوریهای جدید دارای ویژگی خاص برای تبلیغ کالا و معرفی پدیده های تولیدی جدید شده است.
در دنیای امروز آمارهای تبلیغات نشان دهنده کاربرد روز افزون و تعیین کننده پیام های مطبوعات، رادیو و تلویزیون در زمینه های مختلف است. می توان گفت که ضرورت پخش آگهی های تبلیغاتی نمایانگر حمایت از صاحبان کالا و خدمات مورد نیاز جامعه است.
بنابراین کارگزاران تبلیغات بازرگانی تلاش می کنند با استفاده از شیوه های مختلف تبلیغات از آخرین فن آوری های ارتباطی و رسانه ای برای معرفی کالا بهره گیرند.
اعتبار صدا و سیما به عنوان رسانه فراگیر و مورد اعتماد مردم ایجاب می کند که در پخش آگهیهای تبلیغاتی دقت و توجه ویژه ای به محتوا، زبان و ساختار پیام منطبق با معیارهای جامعه داشته باشد. لذا در این امر اصل بر صداقت، راستگویی و معرفی دستاوردهای جدید در ایجاد زمینه رقابت مناسب برای رقابت سالم است. بنابراین، به خاطر اهمیت موضوع تبلیغات تلویزیونی و ارتباط آن با مخاطب انتخاب این موضوع ضروری است. تمایل به گسترش تبلیغات بازرگانی به سبب سودآوری بالای آن فعالیتی اقتصادی محسوب شده و امروزه بیشترین درآمد اقتصادی کشورها تابع تبلیغات بازرگانی آنها میشود بنابراین تبلیغات موجب تقویت اقتصاد کشور و اشتغال زایی میشود و توجه مخاطب به این پیام های بازرگانی نیز اهمیت دارد.
ضرورت رعایت ایجاز و اختصار، موثر بودن پیام و توجه پخش پیام، سازندگان این گونه پیام ها را ملزم می سازد که از حداکثر دانش و تکنولوژی بهره گیری نموده و با زبان هنر و با پشتوانه ارزشمند انسانی به تحقق اهداف فوق کمک کنند و همچنین با برخورداری از بهترین امکانات فنی و تجهیزات تولید و پخش صدا و تصویر زمینه تولید و پخش پیامهای تبلیغاتی و ارائه آن به مخاطبان خود را فراهم کنند.
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
فصل اول : کلیات تحقیق
مقدمه ................................................................................................
2
1-1 بیان مسئله....................................................................................
3
1-2اهداف تحقیق ...................................................................................
5
1-3 ضرورت و اهمیت موضوع ..............................................................
6
1-4 سوالات و فرضیه های تحقیق......................................................
7
- سوالات تحقیق..............................................................................
7
- فرضیه های تحقیق....................................................................
8
1-5 مدل تحقیق .......................................................................................
9
1-6تعریف مفاهیم.....................................................................................
9
1-7روش تحقیق ............................................................................
10
1-8 قلمرو تحقیق ....................................................................
10
1-9 جامعه آماری و حجم نمونه .........................................................
10
1-10 محدودیت ها و مشکلات تحقیق .................................................
11
فصل دوم: ادبیات تحقیق
مقدمه ...............................
14
2-1مفهوم و تاریخچه تبلیغات .....................................................
15
2-1-1 تبلیغ چیست................................................................
15
2-1-2 تاریخچه تبلیغات در جهان و ایران....................................
17
- نشانه های تبلیغات در آثار باستانی ...............................................
17
- تبلیغات بازرگانی در جهان........................................................
19
2-1-3 تاریخچه تبلیغات در ایران ...........................................
20
عنوان
صفحه
- تبلیغات فروشندگان سیار تبلیغ در بازارهای محلی ..........
20
- اجرای آگهی های تجاری در جراید و توزیع اوراق چاپی ................
20
- شروع تبلیغات به معنای واقعی .....................................
21
- سالهای 1327 تا 1337 ....................................................
22
- وضعیت تبلیغات تجاری ایران از سال 1335 به بعد ................
22
-وضعیتتبلیغاتتجاری در ایران پساز انقلابتا پایانجنگایرانوعراق 1357-1367
23
- وضعیت تجاری پس از جنگ ....................................................
23
2-2 اهداف و انواع تبلیغات .................................................
26
2-2-1 اهداف تبلیغ ..................................................................
26
- آگهی اطلاع دهنده .......................................................................
26
- آگهی متقاعد کننده......................................................................
26
- آگهی یادآوری کننده..............................................................
26
2-2-2 تمهیدات تبلیغ ..........................................................
28
2-2-3 انواع تبلیغ .......................................................................
33
- انواع تبلیغات براساس منبع ...................................................
33
- انواع تبلیغ براساس اثر و نتیجه آن ......................................
37
- انواع تبلیغ براساس محدوده و تحت پوشش ..................................
38
2-3 فنون تبلیغات و جاذبههای آن .................................................
43
2-3-1فنون تبلیغات ..................................................................
43
- فن حیثیت .....................................................................
44
- فن تحریف .............................................................
44
- فن ناامنی (نا ایمنی) ................................................
45
2-3-2 انواع جاذبه های تبلیغ ............................................
46
- جاذبه منطقی ..........................................................................
46
عنوان
صفحه
- جاذبه احساسی ............................................................
46
- جاذبه خنده و طنز ........................................................................
47
- جاذبه ترس ..................................................................................
49
- جاذبه اخلاقی ........................................................................
51
- جاذبه یک جنبه ای و دو جنبه ای .............................................
51
2-4 شیوه ها و عناصر تبلیغات .....................................................
54
2-4-1شیوه های اجرایی تبلیغات بازرگانی .....................................
54
- موزیکال ......................................................................................
54
- ارائه تاییدیه ............................................................................
54
- داستانگویی .................................................................
54
- مستندات علمی .....................................................................
54
- تبلیغ دو تکه .................................................................
55
- شایستگی فنی .............................................................
55
- نمای نزدیک .........................................................................
55
- رتوسکوپ .............................................................................
55
- مقایسه ..............................................................................
55
- حل مشکل ....................................................................
55
- فرد سخنگو .......................................................................
56
- سبک زندگی .........................................................................
56
- برش از زندگی روزمره .......................................................
56
- انیمیشن ..............................................................................
56
- مصاحبه با مشتری ...............................................................
56
- سریالی .............................................................................
57
- خیال پردازی .....................................................................
57
2-4-2 عناصر موجود در تبلیغات بازرگانی .....................................
57
- موسیقی ............................................................................
57
- رنگ .................................
57
2-5 ابزارهای تبلیغاتی ........................................................
60
2-5-1 طبقه بندی ابزار تبلیغاتی...............................................
60
- ابزار انسانی .........................................................................
60
- ابزار غیر انسانی ...........................................................
60
- ابزار انسانی-غیرانسانی .........................................
60
2-5-2 نوع دیگر طبقه بندی ...............................................
61
- ابزار تبلیغی چاپ شونده ..............................................
61
- ابزار تبلیغی برقی و فرستنده ای ........................................................
61
- ابزار تبلیغی نصبی-ثابت و متحرک ...............
61
2-5-3 تفکیک انواع ابزارهای تبلیعاتی .........................
61
- نامه های پستی .......................................
61
- پوستر، تراکت، کاتولوگ ............................
61
- روزنامهها .................................................
62
- مجلهها
62
- کتابهای اطلاعاتی ..................................
62
- رادیو ........................................................
63
- تلویزیون .......................................................
63
- تلویزیون در ایران ......................................................
64
- فیلمهای ویدئویی و دیسکتهای کامپیوتری ..............................
65
- سینما ...................................................................
65
- شبکه های ماهواره ای ......................................................................
65
- اینترنت .......................................................................
66
2-5-4- ابزارهای تبلیغی نصبی – ثابت و متحرک .....................
66
- آگهی های نصبی ثابت .............................................
66
- تبلیغ در ایستگاههای قطار، مترو، فرودگاهها و ورزشگاهها .........
67
- تبلیغ در تابلوهای سوپرمارکتها ..................................
67
- دیوارنویسی یا نقاشی روی دیوار .............................................................................
67
- تابلوهای پشت بامی ....................
68
- آگهی های نصبی متحرک .............................................
68
- آگهی در هوا ...........................................................
68
2-5-5 تبلیغ در مسابقات ورزشی توسط ورزشکاران و در کناز زمین های ورزشی
69
2-6 شناخت مخاطب .........................................................
71
2-6-1 اهمیت و ضرورت شناخت مخاطب .................................
71
2-6-2دسته بندی مخاطبان .......................................
72
- دسته بندی مخاطبان بر مبنای ویژگیهای زیستی- اجتماعی ....
72
- دسته بندی مخاطبان بر حسب باورها و اعتقادات ....................
72
- دسته بندی مخاطبان براساس نگرش و طرز تلقی .............
73
2-6-3 دسته بندی مخاطبان از لحاظ پذیرش پیامهای ارتباطی ...............
73
2-7 چارچوب نظری .........................................................................
77
2-7-1تئوریهای مطرح شده پیرامون رسانه و تبلیغات بازرگانی
77
- تئوری رسانه .......................................................
77
- تئوری تبلیغات ....................................................................
79
2-8 مطالعات پیشین ...............................................
83
فصل سوم- روش شناسی تحقیق
مقدمه ............................................
86
3-1 روش تحقیق ...........................................................................
86
3-2 جامعه آماری و حجم نمونه ......................................................
87
3-3 ابزار جمع آوری اطلاعات .....................................................
87
3-4 روش تجزیه و تحلیل داده ها .........................................................
87
فصل چهارم- یافته های تحقیق
مقدمه ................................
89
4-1 تجزیه و تحلیل توصیفی..........................................
92
- جداول یک بعدی ..........................................................
92
4-2 تجزیه و تحلیل استنباطی ...............................................
115
- جداول دو بعدی...........................................................................
115
فصل پنجم – نتیجه گیری و پیشنهادها
مقدمه .........................................................................................
121
5-1خلاصه یافته ها و نتیجه گیری .......................................................
121
5-2 پیشنهادها .........................................................................
126
ضمائم ...............................................................................
127
فهرست منابع و ماخذ ...........................................................................
133
چکیده انگلیسی
پایان نامه ارشد تحقیق در ارتباطات بررسی میزان توجه دانشجویان نسبت به تبلیغات بازرگانی پخش شده از شبکه پنج سیما