زد فایل

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

زد فایل

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

پایانامه بررسی روش های ارزیابی پتانسیل خطر در واحد های تولید کننده نفت و گاز ( HAZOP STUDY )

اختصاصی از زد فایل پایانامه بررسی روش های ارزیابی پتانسیل خطر در واحد های تولید کننده نفت و گاز ( HAZOP STUDY ) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

پایانامه بررسی روش های ارزیابی پتانسیل خطر در واحد های تولید کننده نفت و گاز ( HAZOP STUDY )


پایانامه بررسی روش های ارزیابی پتانسیل خطر در واحد های تولید کننده نفت و گاز ( HAZOP STUDY )

شلینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

 

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 

تعداد صفحه:129

فهرست و توضیحات:

چکیده: 1

مقدمه 2

تعریف HAZOP ؟ 6

HAZOP چیست؟ 7

اهداف HAZOP : 7

چه زمانی یک HAZOP شکل می گیرد؟ 9

HAZOP ساده 10

نقش HAZOP در تحلیل ایمنی 10

سه هدف اصلی این مجموعه: 12

تکنیک های تشخیص خطر: 12

* HAZOP هازوپ 13

HAZOP هازوپ 16

تکنیک ها چگونه یکدیگر را کامل می نمایند 17

تجزیه و تحلیل خطر HAZOP 20

مطالعات ابتدایی 22

طراحی کردن تحقیقات و مطالعات 23

برپا کردن جلسات تحقیق 25

کلمات کلیدی HAZOP 29

گروه تحقیق HAZOP 31

آموزش HAZOP 33

چک لیست فرآیند 36

واکنش ها 37

عملکردها 39

تجهیزات 39

لوله کشی و دریچه ها 41

آلودگی خلاء و فشار 41

ماشین آلات 43

کنترل تجهیزات 44

سوء عمل ها 44

چک لیست ایمنی پرسنل 45

ساختمان و ساختار 45

نواحی عملیات 46

جاده های درونی 47

چک لیست جلوگیری از آتش 48

کلمات کلیدی اصلی و فرعی برای هر خط 49

تولید فسفات دی آمونیوم : 52

انواع HAZOP : 53

مسئولیت ها : 54

روش HAZOP 56

گزارش و مرور : «مضمون گزارش» خلاصه : 64

فاکتورهای موفقیت : 66

یک تشریح از تحقیق HAZOP برای یک بهره برداری مداوم 67

تزریق متانول: 69

اطلاعات عمومی فرآیند: 70

  1. Develop HAZOP Worksheet 85

منابع: 146

 

 


چکیده:

اصول و مثال هایی که در این مجموعه ارائه شده است منحصرا کاربردهای اختصاصی از HAZOP نمی باشد.بلکه تکنیک هایی می باشد که اخیرا استفاده شده و در بیشتر جاها و به طور خیلی گسترده ای کاربرد داشته اند ( اگر به طور کارآمد ویا موثر نمی باشد ) برای مثال در سیستم های مکانیکی و الکترونیکی به همان خوبی صنایع شیمیایی ( روش مذکور ) به کار برده می شود. بنابراین یکی از اهداف این پروژه این است که با استفاده از به کارگیری اصول و به وسیله ارائه PES و نمونه های دیگر چگونگی بکارگیری HAZOP را در زمینه های ذکر شده بیان دارد.

 


دانلود با لینک مستقیم


پایانامه بررسی روش های ارزیابی پتانسیل خطر در واحد های تولید کننده نفت و گاز ( HAZOP STUDY )

دانلود مقاله • کوهنوردى و خطر

اختصاصی از زد فایل دانلود مقاله • کوهنوردى و خطر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 


ورزش کوهنوردى، با خطر همراه است، معمولاً بخشى از هر کتاب آموزش کوهنوردى، اختصاص به شناخت خطرهاى کوهستان و راه هاى مقابله با آن دارد. همچنین، در بیشتر شماره هاى هر مجله کوهنوردى، اخبارى از حادثه هاى مرگبار یا دردناک به چشم مى خورد. و در صفحه شناسنامه بسیارى از نشریات کوهنوردى، (و برگه هاى درخواست عضویت باشگاه هاى کوهنوردى و بروشورهاى همراه وسایل کوهنوردى) به «خطرهاى ذاتى» این فعالیت به صراحت اشاره شده و از خواننده خواسته شده که مسئولیت عواقب ناشى از حادثه هاى کوهستان را شخصاً بپذیرد.
سازمانهاى جهانى که فعالیتشان مرتبط با کوهپیمایى است، به این ویژگى اشاره دارند، براى مثال در مجموعه رهنمودهایى که اتحادیه جهانى حفاظت (IUCN) در زمینه نگهدارى و استفاده از مناطق کوهستانى ارائه داده است، در چند مورد به خطرهاى محیط هاى کوهستانى اشاره شده است: «رهنمود ۱۴۲- مخاطرات به طور سرشتى بخشى از تجربه کوهستان به شمار مى روند، باید آن را پذیرفت و به رسمیت شناخت. نباید هراس داشت، اما به وسیله احتیاط مستمر و درونى شده مى توان هراس را دست آموز و مهار کرد، مخاطرات را پشت سر گذاشت یا با آن روبه رو نشد و از کوهستان لذت برد. کوهستان هیچگونه بى احتیاطى را بر نمى تابد. » لازم به یادآورى است که آن درجه از «احتیاط مستمر» که بتوان با آن به کلى از خطر کوهستان دور شد، عملاً دست نیافتنى است و با کوهنوردى هاى نوآورانه و دشوار، قابل جمع نیست. بیان واقع بینانه خطرهاى کوهنوردى را مى توان در یکى از بندهاى «بیانیه تیرول» دید که توسط کریس بانینگتون، کوهنورد پرسابقه در کنگره آینده ورزش هاى کوهستانى در اینسبروگ اتریش (۸ سپتامبر ۲۰۰۲) خطاب به کوهنوردان خوانده شد، و مورد قبول بیش از یک صد کارشناس و کوهنورد و سنگ نورد برجسته جهان قرار گرفت: «مسئولیت خطر کردن ها (risks) را بپذیرید.»
بررسى هاى آمارى بسیارى در زمینه خطرهاى کوهنوردى انجام شده است. فقط براى ارائه یک نمونه، مى توان یادآور شد که از میان ۲۱۲ نفر کوهنورد که از ایران در قالب تیم هاى اعزامى فدراسیون از۱۳۵۲ تا ۱۳۸۲ به کوه هاى بلند جهان (هیمالایا، قراقوروم، تیان شان، پامیر) رفته اند، پنج نفر در کوه کشته شده اند (مرحومان عبدالله عزیزى، حسین حراستى، جلال فروزان در برنامه هایى به جز برنامه هاى فدراسیون، محمد داودى در یک برنامه فدراسیون در داخل کشور، محمد اوراز در یک برنامه برون مرزى فدراسیون). این میزان خطر (نزدیک به ۵/۲ درصد)، نشان دهنده میزان ریسکى است که کوهنوردان جدى و پرکار، کم و بیش با آن مواجه اند. البته کوهنوردى عمومى، نسبت به کوهنوردى در کوه هاى بلند جهان، خطر بسیار کمترى دارد، به طورى که شاید بتوان گفت خطر آن از خطر رانندگى حرفه اى و حتى غیرحرفه اى در ایران کمتر است.
• مسئولیت حوادث کوهنوردى
طبق بند ۳ ماده ۵۹ قانون مجازات اسلامى «حوادث ناشى از عملیات ورزشى مشروط بر این که سبب آن حوادث، نقض مقررات مربوط به آن ورزش نباشد و این مقررات هم با موازین شرعى مخالفتى نداشته باشد» جرم به شمار نمى رود. در مورد کوهنوردى به جاى «مقررات»، مى توان عرف جامعه کوهنوردى را مدنظر قرار داد، و گفت به شرط آنکه این عرف در مکان ورزش (کوهستان) و در زمان اجراى برنامه رعایت شده باشد، مسئولیت حوادث کوهنوردى و عواقب آن (تا حد مرگ) بر عهده کسى نیست. چنانچه این مصونیت براى دست اندرکاران ورزش نبود، انجام تمرین ها و اجراى برنامه هاى ورزشى جدى چنان پرمسئولیت مى شد که ممکن بود کسى به سرپرستى یا مدیریت یک فعالیت ورزشى تن ندهد. از سوى دیگر رعایت نکردن مقررات و عرف ورزشى موجب مسئولیت است که به ویژه در مورد سرپرستان و مربیان و افراد کارآزموده همراه ورزشکاران، بسیار بیشتر است. سرپرست وظیفه دارد تناسب فعالیت ورزشى را که بر عهده ورزشکار گذاشته مى شود، با صلاحیت و آمادگى او در نظر بگیرد؛ بر مناسب بودن وسایل و پوشاک او نظارت کند و به شرایط جوى که فعالیت هاى ورزشى در آن صورت مى گیرد… توجه کند»۶، در موقع بروز حادثه به سرعت و به شیوه اى مناسب به کمک آسیب دیده بشتابد و … قصور در این موارد، موجب مسئولیت براى وى خواهد بود.
حادثه و آسیب دیدگى جزیى از هر فعالیت ورزشى است، و در ورزشى مانند کوهنوردى جدى، مى توان گفت که خطرپذیرى یکى از ارکان فعالیت است. اما در برنامه هاى«ملى» باید این خطرپذیرى کمتر از برنامه هایى باشد که چند کوهنورد با سطح تجربه کم و بیش یکسان و به شکل دوستانه اجرا مى کنند. چرا که در شکل دوم، همگى با مسئولیت یکسان به استقبال خطر مى روند و على القاعده پاسخگوى مقام یا جماعتى از مردم نیستند. برعکس، در تیم هاى ملى، ورزشکار جزء سرمایه هاى عمومى به شمار مى رود و از سوى یک سازمان اعزام مى شود، و چون این اعزام با هزینه مردم انجام مى شود، مسئولیت سرپرست سنگین تر است و باید به عموم مردم (اعم از متخصص و کارشناس، یا فرد عادى) پاسخگو باشد.
• بررسى مرگ محمد اوراز
با توجه به گزارش فدراسیون کوهنوردى از حادثه گاشربروم یک ۷ و فیلم «از صعود تا صعود» ۸ مشخص است که اوراز و مقبل هنرپژوه از حدود ارتفاع ۷۸۰۰ متر به ارتفاع ۷۲۰۰ متر، روى یک شیب برفى- یخى سرخورده و پایین آمده اند. علت این سقوط هر چه بوده (ریزش بهمن، رانش برف و یخ یا سنگ، و یا احتمالا» لغزش پا)، در هر صورت دو نفر نامبرده در زیر برف مدفون نشده اند و پس از پیدا شدن توسط «تیم پشتیبانى»، محمد در قسمت سر آسیب دیدگى ظاهرى نداشته اما ظاهراً دچار اشکال جدى در ناحیه کمر بوده است. در مرحله انتقال به بارگاه ۳، او باز سقوط مى کند (همراه دو نفر دیگر) و این بار دچار آسیب دیدگى و خونریزى شدید در ناحیه سر مى شود. به این ترتیب مى توان حدس زد که اوراز در این مرحله، آسیبى بیشتر از سقوط اول را متحمل شده است. آن طور که از گزارش و فیلم بر مى آید، کمک هاى اولیه مانند تلاش براى تثبیت قسمت هاى مشکوک به شکستگى یا آسیب دیدگى (ستون فقرات، …) پانسمان سر، و یا دیگر کارهاى مشابه، دست کم تا حدود هفت ساعت پس از پیدا شدن اوراز و هنر پژوه صورت نگرفته است. به عبارت دیگر دقایق و ساعت هاى حیاتى از نظر اجراى کمک هاى اولیه، بدون انجام کار قابل توجهى سپرى شده اند.
کشیدن مصدوم بر روى برف و یخ و سنگ بدون برانکار مناسب که داراى کفى محکم و حفاظ براى ستون فقرات و سر باشد، موجب وارد شدن یا تشدید آسیب دیدگى هاى ستون فقرات و جمجمه مى شود، به ویژه که او در مراحل بعدى هم چند بار به داخل شکاف هاى یخى و … سقوط مى کند. نفوذ آب از چادر و زیراندازى که به دور اوراز پیچیده شده (مطابق اظهارات همراهان او، نایلون از بارگاه دوم به پایین، به دور او پیچیده مى شود) باعث اتلاف شدید دماى بدن مى شود.
عامل تشدید کننده این اتلاف دما، تعریق بدن و دفع ادرار و مدفوع در مدت تقریباً پنج شبانه روز و نیز ریزش برف بر سر و صورت بوده است. از دست دادن دما، مى تواند به هیپوترمیا (Hypothermia) یا آسیب دیدگى شش ها و دیگر اندام هاى درونى منجر شود. در گزارش هاى ارائه شده، هیچ اشاره اى به تغذیه اوراز در پنج روز پس از حادثه نشده است. فقط در یک مورد در فیلم اشاره مى شود که در روز اول به علت خونریزى، از دادن آب به او خوددارى مى شود، و در گزارش کتبى چند جا به کمبود یا نبود مواد غذایى و آب (براى همه) اشاره شده است. همچنین از گزارش مشخص است که در دو روز اول سرم هم به او وصل نشده است. کم شدن آب بدن، یکى از عوامل بسیار خطرناک در کوهنوردى است که مى تواند به تشدید عوارضى مانند سرمازدگى، هیپوترمیا، از دست رفتن حس تشخیص و عوارض قلبى- عروقى منجر شود.
نظریه: اجرا نشدن کمک هاى اولیه، ناآشنایى افراد تیم پشتیبانى به اصول حمل مصدوم و نجات در کوهستان، ارائه نشدن رهنمودهاى مناسب از سوى سرپرستى به منظور حمل مصدوم با بهترین شیوه ممکن به کمپ ۳ آسیب دیدگى اولیه را در چند ساعت پس از حادثه به میزان زیاد تشدید کرده است.
موارد قصور: تیم پشتیبانى (چهار نفر حاضر در بارگاه ۳ در روز صعود به سوى قله) و دیگر افراد گروه، نهایت تلاش خود را براى یافتن و حمل یا هدایت مصدومان به پایین انجام داده اند. با نگاهى به فیلم و تجسم شرایط آب و هواى خراب در ارتفاع ۷۰۰۰ تا ۵۰۰۰ متر، مى توان به دشوارى طاقت فرساى این کار که تا سرحد مایه گذاشتن از جان پیش رفته پى برد. اما، تلاش و فداکارى اگر در وضعیت مناسب صورت نپذیرد و یا با دانش کافى توام نباشد، ممکن است به نتیجه مطلوب منتهى نشود. موارد قصور در ارتباط با حادثه گاشربروم-۱ را مى توان به دو دسته تقسیم کرد: موارد کلى که به شیوه مدیریت فدراسیون کوهنوردى مربوط است، و موارد خاص که مربوط به برنامه گاشربروم-۱ است:
موارد کلى: فدراسیون کوهنوردى هیچگاه به شکل منطقى و مستدل به مسئله خطرات کوهستان نپرداخته است و به جز یکى دو مورد اشاره ضمنى و گذرا، در هیچ یک از گاهنامه ها و اطلاعیه هاى خود به این نکته اشاره نکرده که کوهنوردى جدى و ممتد در بردارنده ریسک و حادثه است و هرچه روزهایى که شخص در کوه سپرى مى کند، بیشتر شود و این کوهنوردى ها در ارتفاع بالاتر انجام شود، خطر بیشتر مى شود. مسئولان فدراسیون، پس از حادثه مرگ اوراز در مورد پرخطر بودن هیمالیا نوردى زیاد صحبت کرده اند ، اما پیش از این تقریباً هیچ بحثى در این زمینه نداشته اند. به این ترتیب فدراسیون تا حدودى سبب ساز سهل انگارى در میان کوهنوردان (حتى هیمالیا نوردان خود) و زمینه ساز ناآمادگى ذهنى خانواده هاى کوهنوردان شده است.
فدراسیون کوهنوردى، چند بار هم که به موضوع حادثه در کوهستان پرداخته، به این تصور دامن زده است که کوهنوردانى که بیشتر به کوه مى روند (با تجربه ها) یا اشخاصى که دوره هاى رسمى را گذرانده اند(به طور مشخص، مربیان فدراسیون) کمتر در معرض حادثه با این موضوع با داده هاى آمارى و واقعیت هاى جهان کوهنوردى مغایرت دارد. در واقع مربیان کار آزموده یا افراد باتجربه فقط اگر به هدایت اصولى و محتاطانه یک گروه کوهنورد براى اجراى برنامه اى پایین تر از حد نهایى توان خود بپردازند، مى توانند ضریب برخورد با حادثه را کم کنند؛ نوآورى و رکوردشکنى در کوهنوردى با خطر بسیار همراه است. طبق مقررات و عرف ورزش ها، آموزش مناسب شرط اولیه در برنامه ریزى فعالیت هاى ورزشى است. در فدراسیون کوهنوردى، از قابلیت هاى فنى پیشکسوتان، مربیان و دیگر کوهنوردان با تجربه کشور در حد مناسب و کافى استفاده نمى شود.
به طور مشخص، در زمینه هیمالیانوردى، عمده نیروى آموزشى فدراسیون متشکل از کسانى است که فعالیتشان در کوه هاى بلند محدود به کارهایى است که با همین مدیریت کنونى شروع شده است. در واقع فدراسیون از تجربه پیشینیان، و کوهنوردان بیرون از دایره بسته همکاران خود، کمتر استفاده کرده است. همچنین از استخدام مربى خارجى (که پس از چند برنامه اولیه آن در هیمالیا لازم بوده) خوددارى کرده و به توصیه هاى کارشناسان در این زمینه توجه نکرده است.
فدراسیون وظیفه دارد براى تیم هاى ملى، «ورزشکاران نخبه و طراز اول» کشور را شناسایى، گزینش و تقویت کند». در فدراسیون کوهنوردى، این رویه به نحو مناسبى اعمال نمى شود، اگرچه چند نفرى از اعضاى بعضى از تیم هاى ملى کوهنوردى، جزء کوهنوردان برجسته کشور بوده اند. اما ترکیب غالب آنها شامل کوهنوردان کم تجربه و آموزش ندیده بوده است. مى توان گفت فدراسیون کوهنوردى قابلیت جذب و تحمل کوهنوردانى را که بیرون از فدراسیون تجربه اندوزى کرده و آموزش دیده اند، و به همین دلیل در برابر دست اندرکاران فدراسیون جسارت بیان، و«ادعا» دارند، ندارد. در مدت تقریباً هشت سالى که از شروع برنامه هاى هیمالیا نوردى «ملى» فدراسیون مى گذرد، بیشتر چهره هاى پرسابقه، صاحب سبک و داراى قدرت و جسارت با آن که با فدراسیون شروع به همکارى کرده اند، به دلایل گوناگون از آن رانده شده اند. به نظر مى رسد که مدیریت فدراسیون، در انتخاب تیم هاى ملى بیشتر خواهان کوهنوردان متوسط و حرف شنو!! است.
۴-۱-۳) در فعالیت هاى ورزشى، «رعایت اصل سلسله مراتب مهارت ها و حرکات یک اقدام احتیاطى است» و به عبارت دیگر باید از «انجام یا ارجاع حرکتى که ورزشکار حرکت مقدم بر آن را نمى داند، پرهیز کرد. زیرا عدم رعایت این قاعده ممکن است موجب صدمه شود و چون این بى توجهى از نظر علم حقوق تقصیر محسوب مى شود، مربى مسئول پیامدهاى قانونى آن خواهد بود». در کوهنوردى، اعزام شخصى که سابقه ناچیزى در اجراى کارهاى فنى و زمستانى دارد، یا بر اصول کمک هاى اولیه، کار با قطب نما و حمل مصدوم مسلط نیست، به هیمالیا و دیگر رشته کوه هاى بزرگ، قصور به شمار مى رود.

 



لایه بندی لباسها (Insulation) :: مهمترین یاور و کمکی که ما در این نبرد داریم، عایق بندی بدن خود با پوشاک مناسب است. نقش پوشاک در اینجا کمک به کاهش انتقال حرارت است که به علت شکل اسفنجی و وجود فضاهای خالی بین بافت آنها انجام می شود. در واقع هوا بهترین عایق برای محافظت بدن در برابر سرماست. فضای خالی بین بافت های لباس باعث کاهش شدت انتقال انرژی از سطح پوست به لایه های بالاتر می شود. در مقابل آب و رطوبت عایق ضعیف تری نسبت به هواست. به همطن دلیل است که پوشاک ضد باد (windproof) از پارچه های بدون منفذ تهیه می شوند.
چگونه بدنمان را عایق بندی نماییم :: اگر شما یک خانه بودید در این صورت عایق بندی شما با کمی پشم شیشه و ورق های فایبرگلاس، کار سختی نبود اما اینطور نیست. متاسفانه موجود زنده ای هستید که بدنش دائما در حال تنفس است و تنها از گردش در محیط های معمولی راضی نمی شود بلکه نیاز دارد تا در سردترین محیط ها هم به فعالیت بپردازد. عایق بندی مناسب به معنی پوشش بیشتر نیست. عامل راحتی را نیز باید در نظر بگیرید. در واقع در اکثر مواقع فقط چند میلی متر ریز اقلیم (Microclimate) مناسب در کنار پوسستان به شما راحتی مورد نظر را می دهد. دقیقا همان کاری که حیوانات در طبیعت در سرمای شدید به کار می برند. بر این اساس باید به این موضوع توجه اساسی داشته باشید که هوای محبوس شده در بافت های پوشاکتان در واقع بهترین عایق حفظ حرارات بدنتان است. همان عاملی که کمپانی های تولید کننده پارچه نیز در تولید پارچه های مناسب از ان استفاده می کنند. این ریز اقلیم پیرامون بدن به علت جریان هوا (باد) دائما در حال خنک شدن است و به همین دلیل است که پوشاک تولید شده از پارچه های ضد باد مثل Pertex یا Ventile جز ضروری پوشاک کوهنوردان هستند. میزان حراراتی که یک کوهنورد در حین فعالیت تولید می کند برای سنجش میزان ضخامت عایق های وی بسیار مهم است و باید کنترل گردد. یک فرد که فعالیت می کند 1600 درصد از شخصی بدون تحرک انرژی (گرما) تولید می کند. به این دلیل است که می بینیم در اورست کوهنودان می توانند در دمای-15°C هم به کوهنوردی بپردازند. زمانیکه مفهوم عایق بندی را دریافتید نکته مهم دیگریباقی مانند و آن اینست که.......
گرم شدن بدن دشمن گرم ماندن آن است ('Getting hot is the worst way to stay warm'):: زمانیکه فعالیت می کنید و یا دمای محیط اطرافتان بیشتر از 37°C یا هردو، دمای بدنتان افزایش می یابد. زمانی دمای پوست بدن به 37°C می رسد بدن شروع به عرق کردن می نماید. عرق کردن تلاش بدن برای از دست انرژی (گرما) و رسیدن به تعادل حراراتی است. همانطور که همه ما می دانیم، زمانیکه بدن عرق میکند و پوست مرطوب می شود، آب شروع تبخیر شدن از سطح پوست می کند و سبب می شود تا پوست شما سرد تر شود. علت این امر این است که زمانی ک عرق از سطح پوست شما به علت باد جدا می شود امکان تشکیل یک لایه نمدار از هوا در اطراف پوست بدنتان وجود نخواهد داشت وهرچه تعداد مولکول های جدا شده از پوست شما بیشتر مولکول های آب تولید شده توسط پوست باشد شما بیشتر (سریعتر) سردتان می شود. باد بیشتر (تند تر) تنیجه ای جز احساس سرمای بیشتر بر پوست شما برای شما نخواهد داشت. برای جدا شدن یک مولکول آب از سطح آزاد آب مقدار مشخصی انرژی لازم است و این مقدار انرژی با شدت باد رابطه عکس دارد. این همان پدیده معروف اثر باد سرما زایی (WindChill Effect) است. این فرآیند به شدت در کنترل دمای داخلی بدنتان موثر است و شما را سرد می کند (احساس سرمای بیشتری می کنید).
اما ...
مشکل اینجاست که وقتی یک کوهنورد فعالیت می کند و در نتیجه عرق می کند، حفره های خالی موجود در بافت لباس های وی پر ازآب می شود و به این علت هوا خاصیت عایق بودن خود را از دست می دهد. در این شرایط انرژی می تواند از طریق آبی که در این حفره ها وجود دارد سریعتر انتقال پیدا کند. ....

برای خنک کردن بدن در این شرایط باید دمای هوای محیط کم شود . برای این کار یا باید کاهش سطح تولید انرژی (گرما) توسط عضلات اتفاق بیافتد یا به وسیله تعویض (remove) پوشش های مان اجازه دهیم تبخیر عرق از سطح پوستمان به راحتی اتفاق بیافتد. با آبی که در داخل بافت پارچه ها وجود دارد احساس سرما بسیار شدید تر حاصل می شود. بخصوص اگر پوشش های ضد باد هم وجود نداشته باشند. در واقع مشکل اصلی اینجا خودش را نمایان می کند یعنی اگر شما لخت بودید عرق می کردید و عرق از سطح پوست شما تبخیر میشد اما حالا شما در داخل لباسهایی خیس قرار دارید که شما را سردتر هم می کنند.
در اینشرایط فرض کنید که بدن شما فعالیت مناسبی هم نداشته باشد و انرزی مناسبی برای جایگزینی انرژِی ازهدر رفته تولید نکرده باشد (مثلا شما برای گرفتن عکس یادگاری در قله وقت تلف بکنید) در این شرایط بدنتان در معرض یک موقیت بحرانی قرار گرفته است. این پدیده خنک شدن (Chilling) است و یکی از مهمترین دلایل افت دمای بدن (hypothermia) است. اینکه درونتان طوفانی از سرما احساس کنید نه بیرونتان می تواند کشنده باشد( being the 'storm within' not the 'storm without' that can kill ).
دقیقا به همین دلیل است که یک لایه خشک و نازک در روی پوست لازم است تا یک ریز اقلیم (Micro Climate) فعال برای خشک نگه داشتن سطح پوست ایجاد کند. اگر این مفاهیم را درک کرده باشید و تجهیزات مناسبی نیز داشته باشید، می توانید تحت شرایط سخت و سرمای شدید نیز از بروز سرما زدگی جلو گیری نمایید.

عرق کردن ممنوع!::
شرکتها و کمپانیهای سازنده محصولات کوهنوردی در شعارهای تبلیغاتی خود ادعا می کنند که با محصولات قابل تنفس و خارق العاده خود، شما را گرم و سطح پوست بدن شما را خشک نگه می دارنند و این کار را تحت هر شرایط آب و هوایی و با هر سطح از فعالیت بدنی شما می توانند انجام دهند. اما مشکل، محصولات تولیدی و کیفیت آنها نیست بلکه مشکل خود شما هستید. حتی بهترین محصولاتی هم که به عنوان لایه اول تولید شده اند زمانی که عرق کنید، خیس می شوند و کارایی شان کاهش می یابد و زمانی که بیش از حد فعالیت کنید دمای بدنتان بالای 37°C می رود، پس انتظار معجزه از این پارچه های پلی استری و پلی آمیدی نداشته باشد. اولین دفاع در برابر سرمازدگی و کاهش دمای بدن این است که بدانیم چطور از این محصولات بدرستی استفاده کنیم. وظیفه اول شما این است که با کنترل میزان تعرق و انتخاب ضخامت مناسب برای پوشاک لایه اول خود سطح دمای بدن خود را در 37°C تنظیم کنید. اگر رفتار کوهنوردان حرفه ای را بررسی کنید، خواهید دید که آنها از پوشاک نازک استفاده می کنند و زمانی که به دلیل سرمای شدید محیط مجبورند از پوشاک ضخیم تر و لایه های بیشتری استفاده کنند، آنقدر آهسته حرکت می کنند تا تولید انرژی در بدنشان را، در حد مشخصی محدود سازند. به این وسیله آنها میزان تعرق بدن خود را تنظیم می کنند. در ضمن در این مواقع میزان آمادگی جسمانی نیز بسیارمهم است. یک کوهنورد ورزیده کمتر از یک کوهنورد معمولی تقلا می کند و به همین دلیل کمتر هم عرق می کند. شما حتما کوهنوردان مبتدی را دیده اید که تمام لباسهای خود در حین حرکت پوشیده اند. دقیقا به همین دلیل است که آنها زودتر خسته شده و زود تر سرمازده می شوند. آنها نمی دانند که به محض شروع کوهنوردی چه مقدار انرژی توسط عضلاتشان تولید می شود.

از مزیت های پارچه ها بهره ببرید . :: دومین چیزی که باید به آن وجه داشته باشید استفاده از پوشاک با کیفیت و مناسب است. از پوشاکی استفاده کنید که دو مزیت را همزمان داشته باشند: به قدر کافی شما را گرم نگه دارند و احتمال سرمازدگی شما را کاهش دهند وبخاطر ساختار مناسبشان اگر شما موفق نشدید عرق کردن خود را کنترل کنید و لباستان خیس شد قالبیت خود را تا حدود زیادی حفظ کند. به ایت ترتیب شما هب حد بالایی از کارایی در پوشاکتان می سرسید که به شما این توانایی صعود به ارتفاعات بالا در شرایط سخت و حفظ جانتان را می دهد. پارچه کتان بدترین منسوجی است که می توانید در پوشاک خود در برنامه زمستانی استفاده کنید. چرا که به طور کامل از عرق شما اشباع شده و اصلا توانایی انتقال عرق را به لایه های بعدی ندارد. به این ترتیب شما به راحتی سرما زده خواهید شد.
سه خاصیت مهم که پارچه های مورد استفاده در فعالیتهای زمستانی برای مقابل ه با سرما زدگی باید داشته باشند به این قرار است:
خاصیت فتیله ای داشتن (Wicking):
عرق باید از سطح پوست شما براحتی به لایه های بعدی منتقل شود تا به این ترتیب میزان انتقال حرارت ازبدنتان به کمترین مقدار خود می رسد. این اتفاق به می تواند به اشکال مختلفی صورت بگیرد و بطور معمول بوسیله پارچه های آب دوست (hydrophilic) در پوشاک لایه اول بدست می آید. لباسهای لایه اول به سرعت عرق را جذب کرده و بوسله حرارت دفع شدن بدن آن را به لایه های بالایی منتقل می کنند.
تراکم (Density):
یک پارچه کلفت دارای بافت بیشتر و فضای خالی کمتری نسبت به پارچه های نازک است و از آنجا که هوا بهترین عایق است، پارچه های نازک بهترین انتخاب ممکن هستند. بعلاوه اینکه زمان خشک شدن و گرم شدن وقتی خیس می شوند، در این پارچه کمتر از پارچه های ضخیم است. پارچه های تهیه شده از پر و پشم های خاص و پلی استرو پلی آمیدتحت عنوان تجاری پلاراز بهترین این پارچه هستند.
خاصیت ارتجاعی (Stretch):
هر چقدر پارچه به پوست نزدیک تر باشد، انتقال عرق از آن بسیار بهتر صورت می گیرد. هر چقدر که با پوشاک لایه اول خود، سریعتر به تعادل حرارتی برسید، انتقال حرارت کمتری هم خواهید داشت و می توانید ریز اقلیم (Micro Climate) کامل تری را در سطح پوست خود بوجود آورید. این لایه نزدیک به پوست می تواند نقش بسیار موثری در تثبیت کردن یا بهم زدن تعادل حرارتی در مواقی که بدن سرد یا گرم می شود، داشته باشد. لباسهای لایه اول با خاصیت ارتجاعی بهترین پوشاک لایه اول هستند اما به مرور زمان خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهند و براحتی آسیب دیده و پاره می شوند.
لباسهای ضد سرما (Anti chill):: لایه بندی پوشاک بهترین راه برای رسیدن به راحتی و آسایش در شرایط سخت زمستانی است. با استفاده از پوشاک لایه اول جذب (Stretch)، با تراکم و ضخامت کم، شما می توانید یک ریز اقلیم مناسب در اطراف پوست بدنتان داشته باشید که عرق را از سطح پوستتان جذب کرده و آنرا به لایه های بعدی منتقل می کند. با این لایه اول حتی در باد های شدید هم می توانید با اضافه کردن یک لایه ضد باد () بخوبی از خودتان در مقابل سرما محافظت کنید. به همین دلیل است که کوهنوردانی را در هیمالیا می بینید که تنها لباسهای لایه اول خود را به تن دارند و یا در زیر لایه محافظ (Shell) خود تنها پوشش لایه اول را بر تن دارند.
قابلیت تنفس پوشاک خاصیت بسیار مهمی است و بهمین دلیل شما امروزه با پوشاکی روبرو هستنید که هر سه کار را در آن واحد می توانند برای کوهنوردان انجام دهند. این پوشاک نازک زمانی که با دستکش و کلاه (6 درصد از گرمای بدن از طریق سر به دفع می شود) مورد استفاده قرار بگیرند و قابلیت های بالایی از خود بروز می دهند. ضمن اینکه شما می توانید با افزایش و یا کاهش میزان تحرک خود میزان حرارت تولیدی توسط بدنتان را کنترل کنید. نکته مهم این است که شما به میزان کمتری عرق می کنید و خطر کاهش آب بدنتان (dehydration) شمار را کمتر تهدید می کند که خود عامل دیگر در احساس سرماست. در این شرایط حتی اگر احساس سرما کنید می توانید با افزایش یک لایه به پوشش خود از خود به خوبی محافظت کنید. نکته آخر این است که مطمئن شوید تمام لباسهای انتخاب شده برای لایه های مختلف به خوبی در بدنتان قرار (Fit) می گیرند و به تن کردن و خارج کردنشان براحتی برایتان امکان پذیر است. تنها بر روی شلوارتان متمرکز نشوید که بآیا براحتی متوانید آنرا بپوشید و استفاده کنید در مورد سایر پوشاکتان هم وسواس به خرج دهید.

آزمون آخر:: تمام شد. حالا شما مجموعه از اطلاعات را در اختیار دارید که من بعد از آن همایش جمع آوری کرده ام. می دانم که اطلاعات وجود داشتند که مکن است باعث سردرگمی شما شوند اما امیدوارم حداقل این حسن را داشته باشند که مانند من باعث شوند تا شما بیشتر از دمای قسنتهای داخلی بدنتان در برنامه های زمستانی خود محافظت نمایید. و به عنوان آزمون آخر امیدوارم، شما با کنارهم قرار دادن اطلاعات مورد نیاز از این مقاله "هنر تحمل کردن" را بدست آورده باشید

 


ریز اقلیم و احساس راحتی ............ Microclimate

 

کمپانی Gore داخل بخش لغت نامه سایت ش یه لغتی (یا مفهومی!!) را تعریف کرده به نام Microclimate ترجمه مناسبی که برایش شنیدم ریز اقلیم هست. اینکه ریز اقلیم چیست و چرا اهمیت دارد ؟
Gore ریز اقلیم را اینجوری تعریف کرده: لایه بسیار نازکی از هوای گرم که نزدیک سطح پوست قرار دارد. اکثر مردم در محدوده دمایی 90 تا 95 درجه فارنهایت و رطوبت 40 تا 60 درصد احساس راحتی می کنن.
در واقع کنترل این درجه حرارات و رطوبت و نگه داشتن اون در یک محدوده مشخص باعث می شود تا ما در شرایط آب و هوایی مختلف بیشترین بازدهی را داشته باشیم. عوامل زیادی بر احساس راحتی تاثیر میگزارند: رطوبت، میزان گرمایی که از بافت پوشاک عبور می کنن، فیزیولوژی بدن هر فرد و عوامل طبیعی. این عوامل به طور کلی در نمودار زیر نشان داده شده اند:

همانطور که می بینید از بین این سه فاکتور مهم ما شاید نتوانیم دو تا را کنترل کنیم یا کنترل کمتری بر آنها داشته باشیم اما یکی از آنها یعنی پوشاک را می توانیم با توجه به شرایطی که در آن احساس راحتی بیشتری می کنیم کنترل کنیم. با شناخت ویژگی های الیافی که در پوشاک استفاده می شوند می شود شرایط ریز اقلیم را به شرایط راحتی نزدیک تر کرد. نمودار زیر را ببنید:

در این نمودار دما و رطوبت و احساس راحتی با هم نمایش داده شدند . همانطور که می بینید بهترین شرایط از نظر دما و رطوبت، دمایی بین 31 تا 33 درجه سانتیگراد و رطوبتی بین 40 تا 60 درجه است. قطعا این شرایط برای افراد مختلف با شرایط فیزیکی مختلف فرق می کنن اما آنچه که اینجا معرفی شده به طور عمومی ارایه شده. یعنی میانگینی از شرایط راحتی برای تعداد زیادی از آدمهاست. وقتی این اطلاعات وجود داشته باشد آنوقت می شود پوشاک را برای تامین این شرایط خیلی آگاهانه انتخاب کرد. و خیلی از پوشش ها را هم خیلی آگاهانه!!! استفاده نکرد. عامل مهم دیگه ای هم که توی نمودار نیست ولی نقش مهمی در احساس راحتی دارد جریان هوا یا Airstream هست. آنچه اینجا معرفی شده جریانی بین 10 تا 35 سانتیمتر بر ثانیه هست. پس اگر به دنبال این هستیم که در زمستان و تابستان در لباسهایمان راحت باشیم باید این سه تا عامل را در نظر بگیریم و شرایط ریز اقلیم را کنترل کنیم.
اما چطور!!!!!؟؟؟
واضحه که ما احتیاج به پوشش داریم و انتخاب این پوشش تاثیر بسیاری بر ریزاقلیم و راحتی ما دارد. بیاید لباسهایی را که از آنها به عنوان پوشش استفاده میکنیم به دو دسته تقسیم کنیم (البته منظورم در اینجا از لباس آن پوششی است که دقیقا نزدیک پوست قرار دارد یعنی پوشش لایه اول):
1- لباسهای شهری: که عموما از کتان تولید می شوند.
2- لباسهای فنی: که عموما از پلی استر تولید می شوند.
حالا بیایید یک نگاه دقیقتری به این پوشش ها به عنوان لایه اول داشته باشیم. البته در نظر داشته باشید ما به دنبال احساس راحتی در پوشاک هستیم.
تصویر زیر دید خیلی خوبی به ما می دهد:
Material resulting
in a good microclimate
Material resulting
in a poor microclimate


در این شکل ما با سه بخش یا درواقع با سه تا محصول روبرو هستیم. بخش اول مربوط به یک محصول به نام PRH هست. بخش دوم مربوط به پوششی که 100 درصد کتان هست و بخش سوم مربوط به پوششی که 100 درصد پلی استراست . دایره های سیاه عرق به شکل مایع و دایره های سفید عرق به شکل بخار را نشان می دهند.

 


بخش اول (a):: احساس راحتی.
این بخش همان شرایط ایده ال را نشان می دهد. یعنی لایه اول عرق را بخوبی جذب می کند و بخوبی هم آن را از خودش دفع می کند. درست مثل یک فتیله.
بخش دوم (b):: احساس سردی یا سرما.
لایه اول که از کتان تهیه شده باشد همانطور که می بینید عرق و رطوبت را به سختی از خودشان عبور می دهند. این نوع بافت ها اصطلاحا آب دوست هستند. در این بافت ها گرمای بیشتری هدر می رود. و در این پارچه ها احساس سرما می کنیم.
بخش سوم (c):: احساس رطوبت.
این بخش یک پارچه که 100 درصد پلی استر هست را نشان می دهد. در این شرایط نسبت به پارچه های کتان رطوبت بیشتری دفع می شود اما نسبت به حالت اول درصد رطوبت بالاتری بین پارچه و پوست وجود خواهد داشت.
محصولی که به نام PRH اینجا معرفی شده یک محصول جدیده!! که هنوز به شکل تجاری در پوشاک استفاده نمی شود یا حداقل من تو کاتالوگ ها ندیدم. اگه آن را کنار بگذاریم با دو طیف محصولات روبرو هستیم آنها که از کتان تهیه شده اند و آنها که از پلی استر تهیه می شوند.
با توجه به ویژگی هایی که پارچه های تهیه شده از پلی استر دارند از آنها به طور وسیعی در پوشاک کوهنوردی استفاده می شود. تمام محصولات شرکت مالدن میلز که محصولاتش با مارک پلارتک عرضه می شوند از الیاف پلی استر تهیه می شوند.
پس برای اینکه شرایط راحتی را در ریز اقلیم ایجاد کنیم باید بتوانیم با دو تا فاکتور بازی!! کنیم. یعنی بتوانیم رطوبت را کمتر کنیم (چون همه ما وقتی فعالیت می کنیم عرق می کنیم) و باید بتوانیم دما را در محدوده مشخصی ثابت نگه داریم. محصولات متنوعی هم برای این منظور تولید شدند. محصولاتی که در عین اینکه می توانند خاصیت فتیله ای داشته باشند، هوای زیادی هم بین بافت آنها محبوس شده و به عنوان عایق عمل میکنند.
چون با شرایط آب و هوایی متفاوتی حتی در طی یک برنامه چند روزه روبروییم احتیاج به بافت هایی داریم که بتوانند در باد شدید، در آفتاب شدید، در سرمای شدید، در بارندگی شدید شرایط راحتی ریز اقلیم را برای ما محیا کنند. برای این منظور تئوری لایه بندی لباسها از طرف تولید کننده پوشاک کوهنوردی ارایه شده. به طور خلاصه تئوری لایه بندی پوشاک به ما می گوید شرایط ریز اقلیم را با استفاده از لایه های متعدد پوشاک که بافت های متفاوتی دارن و وظایف مختلفی رو انجام می دهند کنترل و بهینه کنیم. آنچه که در حال حاضر مرسوم هست این است که از سه لایه پوشاک استفاده کنیم.
1- لایه اول برای جذب عرق از سطح پوست و انتقال آن به لایه های بعدی و کنترل رطوبت بهینه و همچنین حفظ دمای بدن در محدوده مطلوب 32 هست. در واقع مهمترین بخش برای کنترل شرایط ریز اقلیم لایه اول پوشاک ماست. به طور سنتی ما هم از بدترین نوع آن یعنی از تی شرتهای تولید شده از کتان برای لایه اول استفاده می کنیم. بهترین پارچه های تولید شده برای این لایه با کارک های تجاری زیر عرضه شدند: Dupont-CoolMax , polartec-PowerDry, Patagonia-Capilene ,Hellyhansen-Lifa
این که این پارچه ها چه تفاوتی دارند برای من سئوال بود درسته کارایی آنها با هم تفاوت می کند اما مهم این است که از لایه اول استفاده بشود. لایه اولی که 100 درصد پلی استر باشد. از کتان به هیچ وجه نباید در پوشاک کوهنوردی استفاده کنیم!!!!! :)))

 


لایه اول لایه دوم لایه سوم
لایه دوم:: لایه عایق نامیده می شود. و ظیفه آن حفظ حراراتی که از لایه اول خارج شود. پارچه هایی که برای لایه دوم استفاده می شوند بر این مبنا تهیه شده اند که بیشترین هوای ممکن را بتوانند بین بافتهایشان محبوس کنند. بنابراین این لایه در شرایط آب و هوای سرد به پوشش ما اضافه می شود. همان شرکتهایی که در بالا معرفی شدند هم محصولات بسیار خوبی برای این لایه تولید کردند.
لایه سوم:: لایه محافظ هم نامیده می شود. ویژگیهای این لایه احتیاج به توضیحات مفصلی دارد. برای محافظت در برابر خراشیدگی، بارندگی ها و باد از این لایه استفاده می شود. بهترین بافت های این لایه با مارک های زیر تولید می شوند: Gore-Tex , Hyvent , Aqua-Dry and Dri-Lite.
لایه چهارم:: لایه فوق عایق هم نامیده می شود. پرها بهترین پوشش برای این لایه هستند.

 


آن بالا، چه می شود خورد؟
بعداز هفت هشت ساعت بالا رفتن توی سرما و به دوش کشیدن یک کوله ی چهل پنجاه کیلویی هیچ چیزی بیش تر از یک دیزی سنگی چرپ و چیلی با ترشی لیته حالت را سرجایش نمی آورد. اگر هم خیلی شیک باشی دلت پیتزا و لازانیا می خواهد. ولی توی ارتفاع هفت هزار متری نه خبری از دیزی سنگی است نه پیتزا. البته وقتی داری سوپ آماده ات را توی آب جوش هم می زنی می توانی تصور کنی آب گوشتت را داری آماده می کنی. ولی شرمنده، برای پیتزاخورها کاری نمی شود کرد.
برای کوه نورد، سوپ می تواند یک شام اعیانی محسوب شود. چون دو شرط یک غذای درست و حسابی کوهستانی را دارد؛ سبک و پرکالری. به خاطر فعالیت شدید و تعرق مدام، بدن آب و نمک و پتاسیم زیادی از دست داده. پس موقع شام می توانید با سوپ، آب و املاح از دست رفته بدن را جبران کنید.اگه مثل کپل مدرسه موش ها عاشق فندق و بادام و کشمش هستی، بدان و آگاه باش که درست آمدی. می توانی همه ی جیب های کوله و لباست را پر از این تنقلات کنی و در طول مسیر صعود وقت و بی وقت بهشان نکاله بزنی، اما وقت استراحت های چند دقیقه ای بهتر است از میوه هایی مثل پرتقال و نارنگی و سیب استفاده کنی، البته هیچ وقت شکلات را فراموش نکنید، هم به خاطر قند و کالری فراوانش هم به خاطر خوش مزگیش.بعضی چیزها هست که عمرا بهشان لب بزنی؛ مثل همین سیر دوست داشتنی. ولی چون سیر مقاومت بدن را زیاد می کند، در روزهای اول یک برنامه چند ماهه حتما به شما می گویند که از آن میل کنید؛ البته این توصیه فقط مال روزهای اول است؛ چون در ارتفاعات باعث تپش قلب می شود. پس اگر جلوی چشم هات توی شام اعیانیت سیر خرد کردند، سعی کن لبخند بزنی؛ چون تو یک حرفه ای هستی.

 

 

 

تجهیزات کوهنوردی
تجهیزات کوه نوردی به دو دسته تقسیم می شود: وسایل فردی و وسایل گروهی. وسایل فردی که به کنار، ولی از زیر بار وسایل گروهی نمی توانی در بروی. پس بی خودی کوله ات را زیادی پرنکن؛ چون این کار نه عاقلانه است و نه حرفه ای.
اگر جزو آن دسته از آدم ها هستی که پوست شکلات شان را هم یادگاری نگه می دارند، باید بدانی این جا اصلا جایش نیست. چون به اندازه کافی کوله ات سنگین هست که دلت بخواهد وسط راه بگذاریش به امان خدا. البته وزن کوله ی کوه نورد هیچ وقت نباید از وزنش بیشتر باشد، چون به ستون مهره ها و زانو آسیب می رساند.

 

مهمترین وسیله فردی کفش است و بنا به این که برنامه در چه منطقه ای و در چه فصلی انجام می شود، نوع آن فرق می کند. البته این برای توست که حرفه ای هستی وگرنه برای من همان کفش عید پارسال هم کفایت می کند.
بیشتر کوه نوردها از کیسه خواب هیچ دل خوشی ندارند. چون هرچقدر هم جنسش پر باشد و سبک ولی هنوز نصف کوله شان را پر می کند. پس بهتر است برای این نصفه باقی مانده حساب شده عمل کنید.
باتوم، شکل و اسم حرفه ای همان چوب دستی خودمان است. و چون وسیله ای است که مدام در دست کوه نورد است بهتر است جنس آن ضد صاعقه باشد. موقع بالا رفتن و پایین آمدن این قدر به خاطر وجود چنین اختراعی خدا را شکر می کنید که لازم نیست بیشتر از این من درباره اش حرف بزنم.

 

 

 

 

 


اهمیت برنامه‌ریزی و مدیریت در مسایل کوهستان

 

پنج‌درصد از کل جمعیت جهان در نواحی کوهستانی زندگی می‌کنند و چهل درصد دیگر در نواحی کوهپایه و آبریزهای کوهستان‌ها سکونت دارند. بنابراین حدود نیمی از کل ساکنان کره زمین به طور مستقیم تحت تاثیر محیط کوهستان قرار دارند. بقیه ساکنان زمین هم به طور غیرمستقیم تحت تاثیر حضور کوهستان (باد و اثرات آن بر افلیم) و منابع پایه (آب) آن است.
قاره آسیا بزرگ‌ترین، بلندترین و پرجمعیت‌ترین رشته کوه‌های جهان را در خود جای داده است. بیش از دویست میلیون آسیایی در محیط‌های کوهستانی زندگی می‌کنند و حدود یک میلیارد دیگر از آنان در پایین‌دست‌ نواحی مرتفع مستقیما تحت تاثیر محیط کوهستانی هستند (آمار سال 1993).
بیش از نیمی (52 درصد طبق آمار سرشماری 1353) از روستاهای ایران یعنی جایی که بخش عمده فعالیت‌های کشاورزی و دامداری را در بر دارد، در نواحی کاملا کوهستانی واقع است. جنگل‌ها و آبخیزهای کوهستانی بهترین مراتع و بیشترین تنوع حیاتی فلات ایران را در خود جای داده‌اند.
فلات ایران در کمربند کوهستانی نیمکره شمالی واقع است و حدود دو سوم سطح ایران را در برمی‌گیرد (2/86 میلیون هکتار کوه‌های مرتفع و 5/30 میلیون هکتار کوهپایه‌ها و تپه‌های مرتفع). در واقع ایران از نظر فیزیکی مجموعه‌ای از سیتسم‌ها و رشته‌کوه‌هایی است که یک حوزه مرکزی را به صورت یک کاسه احاطه کرده است. به ندرت ناحیه‌ای را در ایران می‌توان یافت که از کوه‌های اطرافش تاثیر نپذیرد. به جرأت می‌توان گفت که شرایط اکولوژیک و اجتماعی - اقتصادی ایران به شدت با محیط‌های کوهستانی آمیخته شده و به منابع آن وابسته است.
در طول تاریخ بشر هیچ گاه کوهستان‌ها به سرعت و شدت چهل سال اخیر مورد هجوم و تخریب قرار نگرفته‌اند. رشد جمعیت، تغییر در الگوی زیست و انتظارات مردم و افزایش میزان بهره‌برداری از منابع کوهستان منجر به مساله حفاظت و بازسازی محیط و منابع مناطق کوهستانی به عنوان یکی از مباحث کنفرانس جهانی «انسان و محیط» انتخاب شد (فصل 13 دستور کار 21 در کنفرانس جهانی ریو 1992).

 

مساله چنین مطرح می‌شود که از یک‌سو:
الف. منابع پایه مناطق کوهستانی از مهم‌ترین منابع طبیعی برای تمدن بشری است. منابع پایه شامل: آب شیرین، برق (انرژی هیدروالکتریک)، منابع بیولوژیک، پوشش گیاهی جنگل‌ها، مراتع و حیات‌وحش و همچنین منابع معدنی همگی در این نواحی متمرکز هستند.
ب. محیط و فضای کوهستان چه از نظر فیزیکی و چه از نظر بیولوژیک و اکولوژیک و همین طور از نظر اقتصادی و اجتماعی بسیار آسیب‌پذیر و شکننده است و نیاز به حمایت خاص دارد.

 

 

 

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   44 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله • کوهنوردى و خطر

دانلود مقاله ارزیابی ریسک بیمه تمام خطر پیمان کاران

اختصاصی از زد فایل دانلود مقاله ارزیابی ریسک بیمه تمام خطر پیمان کاران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

 

کلیات
بر خلاف بیمه های باربری که از قدمتی طولانی برخوردار است بسیاری از شاخه های بیمه های مهندسی جوانند و قدمت برخی از آنان از چند دهه تجاوز نمی کند . تاریخچه بیمه های مهندسی را می توان در بیمه دیگ های بخار جستجو نمود ، آن زمان که پس از اختراع دیگ های بخار انفجارهای پی در پی در آنها مشکل آفرین گردیده بود و این امر موجب گشت تا جمعی از اهل نظر به بررسی علل انفجار دیگ های بخار پرداخته و اقداماتی را به منظور کنترل و پیش گیری از خطرات به عمل آورند . تأسیس انجمن یا اتحادیه ماشین های بخار به سال 1854 در کشور انگلستان را بایستی در این راستا در نظر گرفت . این انجمن به منظور جلوگیری از انفجار در دیگ های بخار توصیه های ایمنی خود را به صاحبان آنها منعکس می نمود و درضمن پس از بررسی موضوع ، شیوه های عملی و کارآمدی را برای حل مشکل و در جهت کنترل و پیشگیری از خطرات در اختیار آنان قرار می داد بدون شک این انجمن خود زمینه ساز تأسیس شرکت بیمه ای در اوایل قرن بیستم تحت عنوان شرکت بیمه دیگ های بخار گردید . نا گفته نماند آلمان و سوئیس ، دو کشور صاحب نام در امر بیمه ، نیز در اوایل قرن بیستم نوعی پوشش بیمه ای جهت بیمه نمودن ماشین آلات به صورت تمام خطر طراحی و در اختیار متقاضیان قرار می دادند . به طور کلی عرضه بیمه هایی از نوع فوق را می توان نقطه شروع و پیدایش بیمه های مهندسی به شکل امروزی به حساب آورد .
در میان انواع بیمه های مهندسی دو بیمه تمام خطر پیمانکاران و تمام خطر نصب بیش از دیگر بیمه های مهندسی کاربرد عملی یافته و مورد استفاده قرار گرفته است . بی مناسبت نیست اشاره گردد نخستین بیمه ای که در غالب بیمه تمام خطر پیمانکاری صادر گردید بیمه عملیات ساخت پل لم بس lambeth است که در سال 1929 روی رودخانه تایمز لندن بنا گردید .
بدون شک وقوع جنگ جهانی دوم ویرانه های عظیم به جا مانده از جنگ ، ضرورت بازسازی مناطق ویران شده اهمیت برپایی هر چه سریع تر کارخانجات و تأسیسات تأثیر قابل توجهی در شناسایی تعمیمی در رونق این نوع بیمه ها داشته است .
در این راستا تحولات شگرف و پرشتابی که در چند دهه گذشته با ظهور تکنولوژی جدید ، ماشین آلات پیچیده و ابزارهای رایانه ای پدید آمده علاوه بر اعتبار بخشیدن تعمیم هر چه بیشتر این نوع بیمه زمینه ساز پیدایش انواع مختلفی از بیمه های مهندسی نیز گردیده است . بایستی در نظر داشت شرایط جدید اقتصادی و اجتماعی مهندسی معاصر شرکت های بیمه را ناگزیر نموده است تا خود را هر چه بیشتر با نیازهای روز وفق داده و منطبق با موضوعات جدید بیمه های جدید و متنوع تری طراحی و در اختیار متقاضیان خود قرار دهند . امروزه بازار بیمه شاهد ارائه نوعی بیمه جمعی تحت عنوان Package Policy می باشد . این نوع بیمه که برای تأمین پوشش بیمه طرح های بزرگ با سرمایه هایی هنگفت که اجرای کار در آنها بصورت عملیاتی مرکب ، گسترده و به هم پیوسته در نظر گرفته شده نمونه ای از یک بیمه نامه یا قرارداد بیمه جمعی است که بر اساس آن انواع پوشش های بیمه مورد نیاز در قالب یک بیمه نامه یا قرارداد بیمه مهندسی در اختیار بیمه گذار قرار داده می شود .
در یکی از تقسیماتی که از بیمه کرده اند بیمه را به دو بخش یا گروه اموال و اشخاص تقسیم نموده اند . بیمه های مهندسی نظیر بیمه های آتش سوزی ، باربری ، کشتی و هواپیما یکی از شاخه های بیمه اموال به شمار می رود گرچه نوع و ماهیت بیمه های مهندسی آن را بصورت یکی از بیمه های تخصصی و فنی تبدیل کرده است . این نوع بیمه در مقایسه با دیگر انواع بیمه از ویژگی هایی برخوردار است و به همین علت صدور برخی از بیمه های مهندسی بدون در اختیار داشتن تخصص ها و تجربه های لازمه میسر نمی باشند .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


تاریخچه پیدایش و تحول بیمه های مهندسی
صنعتی شدن اروپا در قرن نوزدهم زمینه ارائه انواع جدید پوشش های بیمه ای از جمله بیمه های مهندسی را فراهم آورد .اولین بیمه های مهندسی در نیمه دوم قرن بیستم آغاز شد . بطور مثال در سال 1859 میلادی در انگلستان بیمه موسوم به« دیگ بخار » و در سال 1900 میلادی بیمه نامه Maschine Versicherung در آلمان پدید آمد . بیمه های «تمام خطر نصب » و«تمام خطر مقاطعه کاری» از سال 1925-1920 میلادی رایج گردید و هم اکنون به صورت گسترده در تمام بازارهای بیمه جهان مورد استفاده قرار می گیرد .
قبل از طراحی این نوع بیمه نامه ها هر یک از اشخاص که به نحوی در اجرای یک پروژه صنعتی ذینفع بودند برای تهیه پوشش بیمه ای لازم قراردادهای مختلف در مقابل خطراتی مانند آتش سوزی ، صاعقه ، انفجار ، سرقت ، سیل ، زلزله و مسئولیت در مقابل اشخاص ثالث منعقد می کردند . این امر در بیشتر موارد بیمه گذاران را هنگام خسارت با مشکلات متعددی از قبیل بیمه مضاعف مسائل مربوط به اصل جانشینی مواجه می کرد . از سوی دیگر گاهی خطر واقع شده تحت پوشش هیچ یک از بیمه نامه ها نبود و بیمه گران الزامی به جبران خسارت نداشتند . ضمن اینکه کل هزینه های پرداختی بابت حق بیمه به مراتب بیش از حق بیمه معقول برای یک پروژه می شد .
همراه با توسعه صنعت بیمه در سطح جهان و رشد فن آوری در زمینه های مختلف مهندسی ، ضرورت طراحی بیمه نامه هایی ایجاد شد که ضمن اینکه مشکلات یاد شده را نداشته باشند ، منافع کلیه دست اندرکاران ساخت و اجرای یک پروژه مهندسی را نیز تأمین می نمایند . بر این اساس بیمه های مهندسی طراحی گردید .
بیمه های مهندسی به عنوان شاخه ای از بیمه اموال
بیمه های مهندسی شاخه ای از بیمه های اموال است و خود نیز شامل چندین نوع بیمه است که رایج ترین آنها به قرار زیر است :
1- بیمه تمام خطر مقاطعه کاران (Contractors All Risk Insurance)
2- بیمه تمام خطر نصب ( Erection All Risk Insurance)
3- بیمه تمام خطر ماشین آلات ساختمانی
(Contractos’s Plant & Machinery All Risks Insurance)
4- بیمه شکست ماشین آلات (Machinery Breakdown) 5- بیمه تمام خطر کامپیوتر (Computer All Risk Insurance )
6-بیمه طرح های تکمیلی مهندسی
(Completed Engineering Risk Insurance )

 

در میان بیمه های یاد شده بیمه تمام خطر مقاطعه کاران و تمام خطر نصب بیش از دیگر بیمه های مهندسی در بازار بیمه رایج بوده است .

 

 

 


تعریف برخی از واژه ها در بیمه تمام خطر پیمانکاران
1- صاحب کار : شخصی حقیقی یا حقوقی است که پروژه به وی تعلق دارد .
2- پیمان کار اصلی : از طریق مناقصه برنده شده و مسئول کل پروژه می باشد . پیمانکار اصلی خود کارهای پروژه را انجام نمی دهد فقط قبول می کند با سرمایه مشخصی طرح را اجرا کند و برای همین یا پیمانکاران فرعی قرارداد می بندد . ( مثل تأسیسات برق و ...)
3- پیمانکار فرعی : شرکت هایی هستند که ارتباطی با صاحب کار نداشته بلکه عموماً توسط پیمانکار اصلی و از طریق مناقصه انتخاب و قسمت هایی از پروژه جهت انجام کار به آن ها داده می شود. برای هر یک از پیماکاران می توان بیمه جداگانه صادر نمود ولی جهت جلوگیری از تکرار پوشش ها و هر گونه نقصانی در پوشش ها توصیه می گردد برای پروژه یک بیمه نامه جامعه صادر گردد و نام آنها به عنوان بیمه گذار قید گردد .
4- حد غرامت : در رابطه با خطرات فاجعه آمیز (زمین لرزه ، سیل ، طغیان آب ، هر نوع طوفان) احتمال تجمع خطر می باید در بیمه نامه بطور دقیق مورد توجه قرار گرفته و برای خطرات مذکور نیز می باید حداکثر غرامت را به طور جداگانه تعیین نمود و این مورد توافق اکثربیمه گران دنیا می باشد .
5- حق بیمه :
نرخ × (اشخاص ثالث + برداشت ضایعات + ارزش تجهیزات + ارزش ماشین آلات + مبلغ قرارداد )
6- کارهای صدور پیمان یا مقاطعه : منظور کلیه عملیاتی است که می باید توسط پیمانکار اصلی یا پیمانکار فرعی با توجه به مفاد قرارداد ساختمانی انجام گیرد از جمله کارهای مقدماتی در محل اجرای پروژه از قبیل خاک برداری ، ترازبندی و اجرای تأسیسات موقت و غیره .
7- لوازم و تجهیزات ساختمانی : شامل محل سکونت کارکنان ، انبارهای سرپوشیده ، کارگاه های ساختمانی و تأسیسات ضروری آب و برق و غیره .
8- ماشین آلات ساختمانی : عبارتند از ماشین آلات خاک برداری جرثقیل ها و ... و همچنین وسایل نقلیه کارگاهی که مجاز به تردد در جاده های عمومی نمی باشند . ضمناً تفاوتی نمی کند که ماشین آلات ساختمانی متعلق به خود پیمانکار باشد یا این که توسط وی اجاره شده باشد .
9- هزینه های مربوط به جمع آوری ضایعات : منظور هزینه های مربوط به پاکسازی محل اجرای پروژه از ضایعاتی است که در اثر وقوع یک خسارت قابل جبران تحت بیمه نامه تمام خطر پیمانکاران به وجود آمده است .
10- اموال مجاور : منظور اموالی است که در محل اجرای پروژه واقع شده اند و همچنین اموالی که محل اجرای پروژه را احاطه نموده اند مشروط بر ان که متعلق به بیمه گذار بوده یا تحت مراقبت یا در امانت یا در اختیار وی باشد .

 

 

 


بیمه تمام خطر پیمان کاران
نخستین بیمه نامه تمام خطر مقاطعه کاران در سال 1954 در فرانسه صادر شد . اغلب پروژه های ساختمانی پس از بررسی و مطالعات مقدماتی به مناقصه گذاشته می شوند و پس از برنده شدن مقاطعه کار و به طبع آن مقاطعه کاران فرعی ( مانند مقاطعه کار تأسیسات برق ، آب ، آسانسور ، تهویه و ... ) پروژه اجرا می شود . مقاطعه کار اصلی در مقابل مالک طرح و مقاطعه کاران فرعی در مقابل مقاطعه کار اصلی مسئولیت هایی دارند و با ریسک های متفاوت مواجه هستند . مفهوم کلی این بیمه عبارت است از ارائه تأمین جامع و مکفی در قبال زیان یا خسارت وارده به کارهای قرارداد ، تجهیزات و واحدهای تولیدی ، ساختمانی و یا ماشین آلات کارگاهی ، همچنین خسارت های مالی یا صدمات جسمی وارده به اشخاص ثالث که اجرای طرح ساختمانی ناشی شده باشد .
قرارداد بیمه تمام خطر پیمانکاران ممکن است با صاحب کار یا پیمانکاران طرح که پیمانکاران فرعی نیز جزو آنانند ، منعقد شود . بیمه بودن کلیه منافع بیمه ای تحت بیمه نامه تمام خطر مقاطعه کاران این مزیت را دارد که بدون اتلاف وقت و طرح دعوا ، بلافاصله پس از تأیید بیمه گر عملیات تعمیر و بازسازی آغاز می شود و پوشش بیمه ای ، بی وقفه و آنی خواهد بود .
همانطور که اشاره گردید در اجرای یک پروژه ساختمانی افراد مختلفی در اجرای کار دخالت دارند که چنانچه به علت حادثه یا اتفاقی غیر قابل پیش بینی پروژه دچار خسارت گردد طبیعتاً مسئولیت خسارت متوجه کلیه طرف های درگیر در کارهای اجرایی خواهد بود و تفکیک مسئولیت ها اغلب دشوار و شرایط پیچیده ای را بوجود می آورد ، جدا از آن که به علت سنگین بودن ارزش قرارداد برخی پروژه ها جبران خسارت از منابع معمول بدون حضور بیمه اغلب دشوار و غیر ممکن است . به منظور حمایت کارفرما در مقابل حوادث و اتفاقات محتمل و غیر قابل پیش بینی و دور نگه داشتن آنان از دعاوی طولانی و بغرنج ، بیمه تمام خطر پیمانکاران کلیه کسانی را که به نوعی درگیر اجرای پروژه هستند به عنوان بیمه گذاران مشترک در قالب یک بیمه نامه تحت پوشش بیمه ای قرار می دهد . بر خلاف بسیاری از بیمه های رایج مدت بیمه سالانه نیست تا با تمایل طرفیت تمدید و یا با تمایل یکی از طرف های قرارداد قبل از انقضاء فسخ گردد بلکه در این نوع بیمه زمانی که قرارداد بیمه منعقد می گردد مورد بیمه وجود خارجی ندارد از این رو شناسایی و ارزیابی صحیح و فنی ریسک امر ساده ای نیست . بیمه گر در این نوع بیمه ها ناچار است درجه ریسک پذیری مورد بیمه را بر اساس نوع پروژه ، مشخصات فنی کار ، نقشه ها ، میزان حرفه ای بودن مجریان طرح ، احتمال بروز حوادث طبیعی از قبیل زلزله ، سیل ، طوفان ، رانش زمین و همچنین کلیه اطلاعات خواسته شده مندرج در پرسشنامه این نوع بیمه ها مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهد.
در طرح های مهندسی دو گروه ریسک وجود دارند :
الف ) ریسک های ساختمانی ساده : مجتمع های مسکونی ، اداری ، بازرگانی ، کارخانه های صنعتی ، انبارسازی ، هتل سازی ، مراکز تفریحی ، فرهنگی ، بهداشتی و آموزشی .
ب ) ریسک های عملیات مهندسی شهری : پل سازی ، سد سازی ، ساخت تونل ، بندر ، قطار زیرزمینی و فرودگاه .
از جهاتی دیگر ریسک های ساختمانی را به سه نوع ریسک به شرح زیر تقسیم نموده اند . در این تقسیم بندی وسعت و اندازه ریسک با در نظر گرفتن خطر پذیری ، حجم اموال و سرمایه های مورد بیمه و ماهیت ریسک مورد نظر می باشد .

 

ریسک های سبک
ساختمان های مسکونی تک واحده ، بلوک های آپارتمانی ، بلوک های اداری خصوصی ، ساختمان های عمومی از قبیل ادارات ، بیمارستان ها ، مدارس ، مساجد ، ساختمان های صنعتی ( مشروط بر آنکه فاصله دو ستون از 20 متر تجاوز نکند ) ، سیلوها ( مشروط بر آنکه ارتفاع از 20 متر تجاوز نکند ) ، جاده ها ( پروژه های کوچک با نقشه های ساده و قابل اجرا در فصل های خشک با مدت اجرای کوتاه ) .
ریسک های متوسط
پارکینگ های زیرزمینی ، متروهایی که با حفاری باز و عمیق در ارتباط باشد ، برج های آب ، خطوط لوله ( گاز ، نفت ، آب ) ، سیستم های فاضلاب ، جاده ها ( پروژه های بزرگ، بزرگ راه ها ( شامل پل های روگذر ، راه آهن ، فرودگاه ، پل ها ( که در خشکی احداث گردند با عرض حداکثر 80 متر طبق سیستم های مورد تأیید و شرایط خاکی قابل قبول ) .

 

 

 

ریسک های سنگین
آسمان خراش ها ، تونل ها ( جهت عبور حمل و نقل جاده ای ، راه آهن ، انحراف آب ) ، شفت ها ، ستون ها ، پل ها با عرض بزرگ که روی رودخانه ها احداث می گردند ، سد ها ( خاکی ، صخره ای ، بتنی ) ساخت بنادر از قبیل بنادر جدید ، اسکله ها ، باراندازها ، دولفین ها و موج شکن ها ، لنگرگاه ها ، کارهای مربوط به احیای اراضی .

 

ویژگی های برخی بیمه های مهندسی
1- از آنجا که پروژه مورد بیمه کارهای ساختمانی نصب در زمان انعقاد بیمه وجود خارجی ندارد بیمه گر برای ارزیابی و تجزیه و تحلیل ریسک ناچار است ریسک را بر اساس اطلاعات مندرج در پرسشنامه ها ، نقشه ها ، مشخصات کار ، شرایط محل اجرای پروژه ، میزان آسیب پذیری احتمالی طرح از عوارض طبیعی سطح مهارت پیمانکار اصلی و پیمانکاران فرعی ، مندرجات پیمان ، مدت اجرا و ... مورد مطالعه و بررسی قرار دهد و نرخ ، شرایط مناسب و میزان سهم نگهداری خود را تعیین و تنظیم نماید .
2- تعداد بیمه های صادره تمام خطر پیمانکاری و نصب در مقایسه با سایر انواع بیمه ها از قبیل آتش سوزی و باربری قابل ملاحظه نمی باشد . بیمه هایی که احداث تونل ، پالایشگاه ، مترو ، نیروگاه ، سد یا فرودگاه را تحت پوشش قرار می دهند تعهدات بسیار سنگینی را برای شرکت های بیمه به وجود می آورند . از این رو در این قبیل بیمه ها موضوع قانون اعداد بزرگ ، کثرت و تشابهات که به منظور اعمال نرخ در دیگر بیمه ها مصداق پیدا می کند به سادگی میسر نمی باشد ، لذا بیمه گر با توجه به ماهیت ریسک و ظرفیت نگهداری و شرایط بازار باید نسبت به قبول ریسک و همزمان تأمین پوشش اتکایی لازم بر حسب مورد اقدام نماید .
3- ریسک پذیری یک پروژه در حال ساخت در برخی موارد از پروژه های تکمیلی بیشتر است . در عملیات ساخت جاده یا لوله گذاری خطر بروز خسارت ناشی از سیل یا باران به ترتیب بیش از زمان تکمیل آنهاست .
4- رکود اقتصادی و نوسانات قیمت ها پروژه های در حال ساخت را تحت تأثیرقرار می دهد . با رکود اقتصادی پیشرفت کار در پروژه ها کند و با طولانی شدن مدت اجرا خطر پذیری افزایش می یابد .
5- به مقتضای پیشرفت های عملی و بکارگیری ماشین آلات پیچیده و فن آوری های جدید و متناسب با آن تغییر در طرح ها و نحوه اجرای پروژه ها خطرات جدید و نا شناخته ای نیز پدید آمده اند که ضرورت دارد برای حفظ سرمایه ها و مقابله با خطرهای جدید راهکارهای مناسب و موثری مورد استفاده قرار می گیرد .
6- بدیهی است این امر در بیمه های مهندسی بیش از سایر رشته ها محسوس و قابل پیش بینی می باشد .

 

 

 


موارد ارزیابی و تجزیه و تحلیل ریسک در بیمه تمام خطر پیمانکاران
در کلیه انواع بیمه ها یکی از وظایف اصلی بیمه گذار خواه هنگام انعقاد قرارداد و خواه در طول مدت اعتبار بیمه ارائه اطلاعات در مورد خطر و آگاه نمودن بیمه گر از خصوصیات و کیفیت خطرات است به نحوی که بیمه گر با برخودداری از اطلاعات لازمه بتواند خطر بیمه شده را بسنجد و با آگاهی از کم و کیف آن قبول تعهد کند .

 

نقش مدیریت ریسک در بیمه های مهندسی
امروزه نقش مؤثر و تعیین کننده مدیریت ریسک در پیشگیری ، کاهش خطرات و فراهم نمودن پوشش جامع و اطمینان بخش با حداقل بار ممکنه بر کسی پوشیده نیست . این موضوع با ظهور تکنولوژی و فن آوری های جدید ، نوآوری ها ، استفاده از ماشین آلات پیچیده ، ابزار رایانه ای ، تغییر در طرح ها و برنامه ها که خطرات جدید و نا شناخته ای را به همراه آورده اند اهمیت بیشتری یافته است . در این مسیر بیمه های مهندسی بیش از سایر انواع بیمه ها در معرض ریسک های نا متجانس قرار گرفته است . شخصی که به نیابت از جانب بیمه گذار امر کنترل ، هدایت و مدیریت ریسک را عهده دار می باشد بایستی از نتایج اثرات زیان بار این گونه خطرات واقف بوده و با رعایت کلیه جوانب امر ، مجریان و کلیه طرف های ذینفع و ذیربط پروژه را از اثرات خطرات بالقوه ، و حوادث غیر قابل پیش بینی و گرفتاری های ناشی از مسئولیت های قراردادی که در صورت احراز مسئولیت ها مشکلات عدیده ای به همراه خواهند آورد مصون بدارد و تأمین مناسبی را با حداقل هزینه ممکنه فراهم نماید .

 

چگونگی بررسی پروژه های مهندسی
در بیمه های مهندسی بیش از دیگر انواع بیمه قبل از آن که بیمه گر تعهدی به عهده بگیرد بایستی اطلاعات کافی و جوامعی از ریسک مورد نظر در اختیار داشته باشد البته او می تواند اطلاعات اولیه را از طریق پرسشنامه که از جانب بیمه گذار تکمیل می گردد استخراج نماید ، با این حال به جهت آگاهی بیشتر از کم و کیف ریسک به نکات زیر که مراحل مختلف اجرای پروژه مهم را دربر می گیرد و ارزیابی ریسک را تسهیل می نماید اشاره می گردد .

 

قبل از اجرای کار
نیاز ها و اهداف در بدو امر جهت اجرای یک پروژه عمرانی نظیر سد ، پل ، تونل ، فرودگاه ، بندر و... بصورت یک ایده نظرها را به خود معطوف می نماید . اجرای طرح مبتنی بر یک سلسه نیازها و اهداف هستند که اجرای طرح را از دو بعد اقتصادی و اجتماعی ضروری و توجیه پذیر می سازد . بدیهی است که به منظور رسیدن به اهداف مورد نظر و تاًمین نیازها لازم است کلیه دلایل توجیهی که اجرای طرح را از نظر اقتصادی و اجتماعی توجیه پذیر می نماید به روشنی تعریف و تبیین گردند .

 

مطالعات توجیهی
در مطالعات توجیهی طرح که از جانب متخصصین امر به عمل می آید باید به مواردی از قبیل درستی انتخاب محل، نوع مواد اولیه قابل استفاده، ، تجهیزات، محیط زیست، واکنش سیاسی، هزینه اجرا، و تحلیل طرح از نظر سود آوری و بازگشت سرمایه پاسخ قانع کننده و توجیه پذیر داده شود.

 

شرایط پیمان
پیمان مربوط به پروژه ها از جمله اسناد مهم و قابل استنادی می باشدکه بیمه گران به کمک آن اطلاعات جامع و مبسوطی از مشخصات فنی پروژه، مبلغ قرارداد، مدت اجرا، فهرست بها، جدول زمان بندی و... بدست می آورند. در جدول زمان بندی چگونگی پیشرفت کار در هر ماه مشخص گردیده و از این طریق می توان از پیشرفت فیزیکی و ارزشی پروژه در مراحل مختلف طرح مطلع گردید.

 

واگذاری قرارداد
معمولاً صاحب کار پروژه مورد نظر را جهت اجرا به پیمان کاری که نازل ترین قیمت را پیشنهاد نموده و از امکانات و صلاحیت های لازمه جهت اجرای پروژه برخوردار باشد واگذار می نماید . پیمانکار بایستی جهت اجرای مطلوب پروژه تضمین های لازم را در اختیار صاحب کار قرار دهد . صاحب کار معمولاً جهت نظارت بر کار یک نفر را به عنوان مهندس ناظر انتخاب می کند تا بر کار پروژه نظارت داشته باشد . چنانچه مبنای واگذاری پروژه صرفاً قیمت نازل باشد بیمه گر بایستی روش هایی را که پیمان کار جهت کاهش دادن هزینه ها بکار می برد با دقت کامل مورد توجه و ارزیابی قرار دهد و این نکته را در نظر داشته باشد که کاربرد برخی شیوه ها جهت کاهش هزینه ها از جانب پیمانکار امری طبیعی بشمار می رود هر چند ممکن است بیمه گر را با برخی ریسک های جدی و پر خطر روبرو نماید .

 

مراحل ساخت
بر اساس شرایط پیمان به تناسب پیشرفت کار صاحب کار مبالغ مورد تعهد را در وجه پیمانکار پرداخت می نماید . بدیهی است هر گونه پرداختی با در نظر گرفتن پیشرفت فیزیکی و ارزشی کار باید توسط مهندس ناظر گواهی و تأیید گردد ، از این جهت حق بیمه مربوط به بیمه های مهندسی اغلب به صورت اقساط مورد توافق قرار گرفته و در وجه بیمه گر پرداخت می گردد .

 

تحویل کار ، دوره آزمایش و نگهداری
در بیمه تمام خطر پیمانکاری پس از اتمام و تحویل موقت کار دوره نگهداری شروع می گردد . در این دوره پیمانکار متعهد به انجام تعهداتی می باشد که در دوره نگهداری معمول و پیمانکار ملزم به انجام آنها گردیده است . دوره نگهداری معمولاً بین 6 تا 12 ماه در نظر گرفته می شود . در این دوره چنانچه اصلاحات و یا تعمیراتی ضرورت پیدا کند پیمانکار متعهد است به هزینه خود نسبت به رفع آنها اقدام ورزد . با رفع نواقص مهندس ناظر این امکان را پیدا خواهد نمود تا با تأیید انجام صحیح و کامل کار نسبت به صدور گواهی تحویل دائم اقدام ورزد . در بیمه تمام خطر نصب پس از اتمام عملیات نصب و صدور گواهی موقت اتمام کار دوره آزمایش شروع می گردد که معمولاً چهار هفته در نظر گرفته می شود . این مرحله یکی از پر خطرترین مراحل کار بشمار می رود . پس از اتمام دوره آزمایش (سرد و گرم ) دوره نگهداری شروع می گردد که مدت آن در این نوع بیمه معمولاً بین 6 الی 12 ماه می باشد .
مطالب مندرج در نقش مدیریت ریسک و بیمه های مهندسی برخی از جنبه های فنی بیمه تمام خطر نصب را تا حدودی رونق داده است ، با این وصف به منظور تکمیل موضوع توضیحات مختصری در ارتباط با برخی بیمه های مهندسی که در بازار بیمه ایران رایج می باشد ارائه می گردد .

 

مورد بیمه
در بیمه تمام خطر پیمانکاران به جهت گسترده بودن کار لازم است اموال مورد بیمه به دقت طبقه بندی و مبالغ هر یک بطور جداگانه تعیین شوند ، با این شیوه بیمه گر به سهولت خواهد توانست تعهدات خود را در هر بخش مشخص و معین نماید . مبالغ بیمه و اجزای متشکله در بیمه تمام خطر پیمانکاران عبارتند از :
1-کارهای ساختمانی یا کارهای قرارداد شامل ارزش کارهای دائم و موقت و کلیه مصالحی که در آن به مصرف می رسند و با در نظر گرفتن عنصر تورم و افزایش قیمت ها به منظور جلوگیری از کم بیمه شدگی معمولاً درصدی بابت تعدیل و یا تورم به آن اضافه می نمایند .
2- سازه های موقت از قبیل داربست ها ، قالب بندی ها ، واحدهای آماده سازی مصالح ، ساختمان های موقت از قبیل خوابگاه ، کارگاه ، انبار و امثالهم که به منظور اجرای طرح مورد استفاده قرار می گیرند .
3- تجهیزات و ماشین آلات ساخمانی ار قبیل انواع ماشین آلات ثابت و متحرک که به جهت اجرای پروژه مورد استفاده قرار می گیرند . این قبیل ماشین آلات را می توان بصورت بیمه نامه جداگانه ای بطور سالانه بیمه نمود . با این حال چنانچه پیمانکار تمایل داشته باشد آنان را به عنوان بخشی از اموال بیمه شده در بیمه نامه اصلی بیمه نماید لازم است کلیه مشخصات فنی هر یک از آنها را به تفکیک در اختیار بیمه گر قرار دهد .
4- اموال و ساختمان های موجود ، ساختمانها و اموال مجاور و موجود به اموالی اطلاق می شود که متعلق و یا در اختیار یکی از طرف های ذی ربط باشد و در سایت و یا در محل بسیار نزدیکی از سایت واقع شده باشند که ممکن است به علت فعالیت های ساختمانی به آنها آسیب وارد گردد این اموال می توانند به عنوان بخشی مستقل در بیمه نامه بیمه شوند . البته بایستی در نظرداشت که پوشش تمام خطر بیمه نامه شامل این بخش نمی گردد . بلکه صرفاً خساراتی که ممکن است در طی عملیات اجرائی به این قبیل اموال وارد گردند تحت پوشش قرار داده می شود . معمولاً به منظور عدم تحمیل حق بیمه زیادی اموال مجاور را بصورت فرست لاس بیمه می نمایند .
5- در اجرای پروژه احتمال دارد به اشخاص ثالث که به هیچ وجه در اجرای پروژه درگیر نبوده و مشارکتی ندارند نیز خسارت مالی یا جانی وارد گردد . در بیمه تمام خطر پیمانکاران جهت بیمه این ریسک بخش جداگانه ای تحت عنوان اشخاص ثالث در نظر گرفته شده است . برای اشخاص ثالث مبلغ بیمه مربوط به خسارت جانی و مالی مبالغ ثابت و معینی می باشند که با در نظر گرفتن تعهدات مورد نظر و درجه خطر پذیری هر مورد (جانی و مالی ) از جانب بیمه گذار تعیین و به بیمه گر اعلام می گردد . باید در نظر داشت ریسک مسئولیت اشخاص ثالث پروژه هایی که در مناطق پر جمعیت و یا خیابان های پر رفت و آمد اجرا می گردند بسیار بالا است .
6- پاکسازی ضایعات ، بعد از وقوع خسارت به منظور تخریب و انتقال ضایعات و پاکسازی محیط بایستی مبالغی را پرداخت نمود زیرا برای تداوم کار لازم است محل را مجدداً آماده نمود . بدین منظور بیمه گذار باید حداکثر هزینه احتمالی پاکسازی را در نظر گرفته و با اعلام آن به بیمه گر ضایعات موجود را تحت پوشش هزینه های پاکسازی بیمه نماید .

 

خطرات بیمه شده
بیمه تمام خطر پیمانکاران بصورت تمام خطر ارائه می شود و چنانکه از نام آن پیداست این نوع بیمه بیمه گذار را در مقابل تمام خطرات و حوادث غیر قابل پیش بینی تحت پوشش قرار می دهد مگر آنکه به صراحت در بیمه نامه جزء استثنائات بیمه نامه قرار گرفته باشد . استثنائات بیمه تمام خطر پیمانکاران بر دو گونه اند :
1- استثنائات عمومی از قبیل جنگ ، شورش ، بلوا ، جنگ های داخلی ، واکنش های هسته ای و آلودگی ناشی از پخش رادیواکتیو در محیط ، اعمال عمدی یا اهمال کاری بیمه گذاران یا نماینده های رسمی آنان .
2- استثنائات ویژه که عمدتاً به خطرهایی اطلاق می شوند که به علت ماهیتشان بیمه گر نمی تواند یا نمی خواهد نسبت به آنها تعهدی عهده دار گردد . خطراتی که به صورت استثنائات ویژه در این بیمه آمده اند عبارتند از :
عدم النفع ، کهنگی ، فرسودگی ، خوردگی ، هزینه های مربوط به وسایل نقلیه هوایی ، آبی یا وسایل نقلیه موتوری که برای تردد در جاده ها در نظر گرفته شده ، شکست مکانیکی یا الکتریکی ، خسارت های ناشی از طرح یا ساخت معیوب دستگاه ها ، توقف کار .

 

مدت بیمه
در بیمه تمام خطر پیمانکاران مدت بیمه سالانه نمی باشد تا در پایان مدت بیمه تمدید یا توسط یکی از طرفین طرح های قرارداد خاتمه یافته تلقی گردد بلکه مطابق با مدت اجرای پروژه می باشد و با اتمام پروژه و تحویل آن به صاحب کار خاتمه می پذیرد . بر این پایه تاریخ شروع و انقضای بیمه منطبق با جدول زمانبندی در نظر گرفته می شود . شروع بیمه همزمان با تخلیه مصالح در محل و شروع کارهای ساختمانی بوده و انقضای بیمه هنگامی است که سازه یا قسمت های تکمیل شده آن تحویل داده شود یا مورد بهره برداری قرار گیرد .
در بیمه تمام خطر پیمانکاران بیمه گذار می تواند تعهداتی را نیز در مورد پوشش قرار دهد که پیمانکار بعد از تحویل موقت کار به کارفرما یا صاحب کار اصطلاحاً وظایف و تعهدات دوره نگهداری خوانده می شوند به عهده دارد که مدت بیمه برای دوره نگهداری معمولاً بین 6 ماه تا 12 ماه در نظر گرفته می شود و در این مدت خطرهای بیمه شده محدود به علت هایی گردیده اند که پیمانکار در طول دوره نگهداری مسئول و نسبت به آن متعهد می باشد .
قرارداد بیمه به هیچ وجه باطل نمی شود مگر در شرایط استثنائی مانند عدم پرداخت حق بیمه .تاریخ شروع و پایان مسئولیت بیمه گر منطبق با جدول زمان بندی ساختمانی است ، مگر این که به گونه ای دیگر توافق شده باشد . شروع آن معمولاً همزمان با شروع کارهای ساختمانی یا خالی کردن مصالح در محل ایجاد ساختمان یا سوار کردن تجهیزات است . به محض این که مورد ساختمان تکمیل و اتمام پذیرفت یا تحویل کارفرما شد پوشش پایان می پذیرد . این قاعده در مورد تکمیل قسمت های مجزا از ساختمان اصلی هم صادق است . در عمل غالباً تعیین قطعی این زمان ها امکان پذیر نیست چون بعد از کارهای اصلی ساختمان و قبل از تکمیل و تحویل آن ، قسمت های مکانیکی و الکتریکی کارها (آسانسورها) باید آزمایش شوند . گرچه عموماً با تحویل ساختمان به کارفرما مسئولیت بیمه گر پایان می پذیرد ، با این حال بعضی مواقع تعدادی از کارهای حاشیه ای باقی می ماند که کارفرما یا یکی از بیمه گذاران مشترک هنوز به برقراری پوشش مسئولیت احتیاج دارد .
مسئولیت بیمه گر در قبال ماشین آلات ، دستگاه های تولیدی و تجهیزات ساختمانی ، از تاریخ تخلیه در کارگاه شروع و با برچیدن آن ها از کارگاه پایان یافته تلقی می شود . درضمن می توان حدود تأمین بیمه ای را تا به آنجا که دوره نگهداری را نیز شامل شود بسط داد .

 

دوره نگهداری ساده
در این پوشش تعهد بیمه گر در طی دوره نگهداری ، به زیان یا خساراتی محدود است که بیمه گذار در حین فعالیت خود ، تحت مقررات دوره نگهداری ، به مورد بیمه وارد می سازد .

 

دوره نگهداری وسیع
در اینجا بیمه گر افزون به تعهدی که برای جبران خسارت وارده در پوشش بیمه نگهداری ساده دارد زیان یا خساراتی را هم که علت آن به دوره فعالیت ساختمانی مربوط می شود ، جبران می کند .

 

سرمایه بیمه شده
مبلغ بیمه شده باید با مبلغ مندرج در قرارداد ساختمانی به اضافه ارزش هر گونه مصالح ساختمانی که صاحب کار تهیه گرده ، با ارزش هر گونه کار اضافی که وی انجام داده است ، برابر باشد . هر گونه افزایش در سرمایه بیمه شده باید با صدور الحاقیه تأیید شود در مورد قراردادهای با ارزش ثابت ، با بالا رفتن قیمت مصالح و هزینه های اجرای کار ، مبلغ بیمه شده افزایش نخواهد یافت . معمولاً مبلغ بیمه شده به طور جداگانه تعیین می شود .( مانند ماشین آلات ، تجهیزات ساختمانی ، ساختمان ها و جمع آوری ضایعات ) . اجزای تشکیل دهنده مبلغ بیمه شده عبارتند از : 1- مقاطعه کاری کارهای ساختمانی ؛ 2- سازه های موقتی ؛ 3- تجهیزات و ماشین آلات ساختمانی ؛ 4- اموال و ساختمان های پیرامونی ؛ 5- پاک سازی محیط از ضایعات و 6- مسئولیت شخص ثالث . پوشش بیمه شخص ثالث ، مشروط به تعیین حداکثر غرامت بطور جداگانه برای هر حادثه یا مجموعه حوادثی است که منشأ واحد دارند .

 

صدور
بیمه تمام خطر مقاطعه کاران یکی از بیمه های تخصصی است و صدور آن فقط با نظر کارشناس متخصص عملی است . برای صدور بیمه نامه ، اطلاعاتی مورد نیاز بیمه گر است ، مانند تجربه فعالیت گذشته مقاطعه کار و سابقه خسارت او ، تنظیم متعارف شرایط قرارداد ، نوع طرح ، کنترل شیوه و نوع ساختمان و انواع مواد اولیه که در آن به کار می رود ، کنترل ارزش کل پروژه و ارزش قسمت های عمده و اصلی و اطمینان از کنترل کلیه عملیات اجرایی پروژه ، نقشه ابعاد محل اجرای طرح ، شرایط ویژه محیطی و آب و هوایی . همچنین ، باید کنترل شود که کل پروژه بر اساس جدول زمان بندی تعیین شده برای طرح پیشرفت کرده است یا نه ، به نحوی که در هر زمان تعهد ، سرمایه و ارزش درگیر با ریسک برای بیمه گر مشخص می شود . مراکز و ایستگاه های هواشناسی ، مهندسان مشاور ، آرشیتکت های مقاطعه کار و مقاطعه کاران فرعی می توانند منابع اطلاعاتی محل اجرای طرح باشند .تجربه پروژه های مشابه و پرسشنامه ای که بیمه گذار پر کرده است نیز اطلاعات ذی قیمتی در اختیار بیمه گر قرار می دهد .

 

تعیین نرخ
برای تعیین نرخ بیمه ، تعرفه یگانه ای که دربرگیرنده تمامی عوامل مؤثر بر تعیین نرخ بیمه باشد وجود ندارد . نرخ بیمه عملیات بر اساس کل سرمایه ای که بیمه شده تعیین می شود و عبارت است از ارزش قرارداد به اضافه ارزش تأسیسات موقت و کارهای مربوط . بیمه گران برای بیمه مسئولیت مدنی مقاطعه کار یک نرخ پایه در نظر می گیرد و بر حسب عوامل خطر موجود در ریسک پیشنهادی ، آن را تغییر و تطبیق می دهد . بیمه گر عموماً نرخ خطرهای بزرگ را با توجه به مدت قرارداد و میزان ریسک در فصل های مختلف آن تعیین می کند . نرخ نهایی نیز با توجه به توافق در مورد سهم بیمه گذار از خسارت تعیین می شود . عوامل مؤثر بر تعیین حق بیمه عبارتند از :
- وضعیت کارگاه و خطرهای تهدید کننده آن از قبیل اوضاع جوی و ساختمانی کارگاه به لحاظ احتمال وقوع طوفان ، زمین لرزه ، سیل ، طغیان آب و نوع خاک منطقه . ( مناطق زلزله خیز ریسک بیشتری را در بر می گیرند / پروژه هایی که نزدیک رودخانه ها اجرا می شوند دارای ریسک بالاتری هستند / منطقه ای را که قرار است در آن پروژه های ساختمانی اجرا شود باید از نظر سختی و سستی خاک مورد آزمایش قرار داد در صورتی که خاک آن منطقه مرغوب نباشد ریسک این پروژه ها بالاتر خواهد بود ) .
- مشخصات طرح و مصالح ساختمانی ( در صورتی که از مصالح ساختمانی مرغوب استفاده نشود ریسک طرح افزایش می یابد ، همچنین نوع مصالحی را که به کار می بریم باید با پروژه متناسب باشد ، مثلاً سیمان درجات مختلفی دارد که برای ساختمان های مسکونی از نوع 1 یا 2 و برای پروژه های سد سازی از انواع 4 یا 5 آن استفاده می شود ) .
- تکنیک های ساختمانی و روش های فنی ساختمان مثل طرح ، نقشه ، نظارت و اجرا .
- فاکتورهای ایمنی که در برنامه زمانی عملیات احداث طرح پیش بینی شده است .( زمان اجرای پروژه : بستگی به فصلی دارد که پروژه اجرا می شود مثلاً فصل زمستان احتمال یخ زدگی سیمان بیشتر است و به طبع ریسک بیشتری را می طلبد / مکان پروژه : که احتمال ریزش در مکان هایی که از زیر آن ها قنات عبور می کند یا مکان های کنار رود ها یا کانال ها احتمال ریزش بیشتر است ) .
- اقداماتی که برای حصول اطمینان از اجرای بی خطر طرح صورت پذیرفته او اطلاع از جدول قیمت ها . ( پیمانکار باید از قیمت مصالحی که استفاده می شود مطلع باشد تا مصالح را با قیمت بالاتر به او تحویل ندهند وپیمانکاران پروژه هایی را تعهد می کنند که از اجرای آن مطمئن باشند ) .

 

 

 


پرداخت و تصفیه خسارت
تعمیریا تجدید مورد بیمه خسارت دیده یا از بین رفته،اصل اساسی پرداخت خسارت است ، یعنی مورد بیمه باید درست درشرایط مشابه قبل از وقوع خسارت قرارگیرد . درحالت خسارت کلی ، قیمت واقعی ساختمان پرداخت خواهد شد ، اما قیمت ماشین آلات اسقاط از قیمت واقعی کسر می شود . هنگامی که هزینه های تعمیر یا تجدید اموال بیمه شده و برگرداندن آنها به حالت قبل از خسارت از قیمت جاری آنها بیشتر شود ، اموال بیمه شده به منزله خسارت کلی فرض می شود و بیمه گر کل مبلغ بیمه را پرداخت می کند .
هزینه تجدید و مرمت اقلام بیمه شده و برگرداندن آنها به شرایط قبل از خسارت ، به سرعت کار انجام گرفته بستگی دارد . بیمه فقط زمانی آنها را جبران خواهد کرد که به صراحت در بیمه نامه قید شده باشد . در مورد هزینه حمل هوایی ، مبلغ مورد تعهد بر اساس خطر اصلی توافق می شود . بیمه گر هزینه تعمیرات موقت را فقط هنگامی که قسمتی از مرمت نهایی باشد پوشش می دهد . هزینه تعمیرات موقت غیر ضروری مربوط به ادامه عملیات یا هزینه بیمه گذار برای تسریع در کار ، زمانی که می داند کار در شرایط معمولی در موعد مقرر به اتمام می رسد ، جبران نا پذیر است . اگر در زمان تعمیر یا جایگزینی سازه ها و بخش های خسارت دیده تغییرات و اصلاحاتی در مقایسه با شرایط اصلی موضوع بیمه انجام گرفته باشد ، این هزینه ها تحت بیمه نامه تمام خطر مقاطعه کاران جبران نمی شود .
در بیمه مهندسی ، ارجاع ارزیابی خسارت به مهندس متخصص بسیار با اهمیت تلقی می شود ، زیرا پرداخت فوری و به موقع خسارت را بلافاصله پس از وقوع حادثه مورد بیمه امکان پذیر می کند . این متخصص حتی صلاحیت لازم را دارد که برای تعمیرات پیشنهاد های اقتصادی و سازنده ارائه کند . در اغلب موارد ، شرکت بیمه با موافقت بیمه گذار ، کارارزیابی خسارت را به مهندس متخصص با تجربه خود می سپارد که این امر از هزینه ها می کاهد .

 

موضوع مورد بیمه
به موجب بیمه نامه تمام خطر مقاطعه کاران ، افزون بر کارهای ساختمانی عملیات نصب تجهیزات مورد لزوم ، مصالح ، لوازم الکتریکی ، سوار کردن دستگاه ها ماشین آلات و سازه های اسکلت فلزی ، به شرط آنکه ارزش آن ها از20 در صد کل مبلغ بیمه بیشتر نباشد ، تحت پوشش قرار می گیرند .
از آن جا که در کارهای ساختمانی ، حمایت بیمه از بیمه گذار اصلی و بیمه گذاران مشترک باید تا حد امکان جامع باشد و همیشه امکان دستیابی به علت اصلی خسارت وجود ندارد ، بیمه نامه کارهای ساختمانی به صورت « پوشش های تمام خطر » ارائه می شود . این نوع بیمه نامه ها بیمه گذاران را در مقابل هر گونه خسارت اتفاقی و غیر قابل پیش بینی پوشش می دهد ، مگر این که خسارت به علت هایی باشد که بیمه گر به صراحت استثنا کرده باشد .
بیمه گر بیمه تمام خطر مقاطعه کاران متعهد جبران خسارت و زیان هایی است که از حوادث اتفاقی در طول مدت اجرای طرح و دوره نگهداری تا حداکثر سقف مورد تعهد ( مبلغ بیمه شده ) وارد می آید . «تمام خطر» در این نوع بیمه بدان معناست که هر خطری به صراحت استثنا نشده باشد پوشش بیمه ای دارد . مهمترین علل بروز خسارت های قابل جبران تحت بیمه تمام خطر مقاطعه کاران به شرح زیر است :
آتش سوزی ، صاعقه ، انفجار ، سیل ، طغیان آب ، انواع طوفان ، زمین لرزه ، دزدی یا شکستن حرز ، اجرای با کیفیت نازل ، فقدان مهارت ، غفلت و اعمال ناشی از سوء نیت یا خطای اشخاص .
استثناها : بیمه تمام خطر مقاطعه کاران فقط مشمول پاره ای از استثناهای بدیهی است که معمولاً بازار بین المللی بیمه اعمال می کند . مهمترین استثناها که در متن بیمه نامه درج می شود عبارتند از :
1- زیان یا خسارت ناشی از جنگ یا عملیات شبه جنگی ، هرنوع آشوب گری و اعمال اعتصاب کنندگان به دنبال تعطیل کارخانه به دستور کارفرما .
2- زیان یا خسارت ناشی ازعمل یا غفلت عمدی بیمه گذار یا نمایندگان وی .
3- زیان یا خسارت ناشی ازواکنش ها یا تابش های هسته ای یا ضایعات رادیواکتیو .
4- هر نوع خسارت تبعی ، مانند دعاوی مربوط به جرایم قراردادی ، زیان های ناشی از تأخیر در اجرای قرارداد و از دست دادن آن .
5- زیان یا خسارت ناشی از شکستگی ، یا اختلال مکانیکی و الکتریکی ماشین آلات و تجهیزات ساختمانی .
6- زیان یا خسارت ناشی از اجرای طرح به طور معیوب یا توقف عملیات .
7- خسارت وارده به وسایل نقلیه موتوری زمینی ، هواپیما و تجهیزات شناور .
8- هزینه تعویض ، تعمیر یا رفع هر گونه نقص در کارهای مورد قرارداد . ( برای مثال ، استفاده از مصالح نا مرغوب یا ناکافی ) .
در کنار استثناهای عمومی و ویژه ، شمار دیگری از استثناها وجود دارند که درمورد پروژه های مخصوص اعمال می شوند .البته این استثناها عمومی نخواهند بود ، زیرا برای پروژه های منحصر به فرد به کار برده می شوند و دو طرف قرارداد در خصوص آن می توانند آزادانه به توافق برسند . برای مثال خسارت های وارده به خاک ریزها در سد و آب بندی ، انحراف از مسیر تعیین شده تونل ها ، یا ترکیدگی در راه اندازی آزمایشی کارخانه های پتروشیمی .

 

مبلغ بیمه
با توجه به موضوعاتی از قبیل مسئولیت شخص ثالث و ساختمان های پیرامونی – که در اصل متعلق به بیمه اموال نیستند با این حال می توان آن ها را در بیمه تمام خطر مقاطعه کاران پوشش داد – بیمه گر بهتر است تعهدات خود را در هر بخش به دقت معین کند . به این دلیل ، مبلغ بیمه جداگانه یا مبلغ مورد تعهد از طرف بیمه گر به صورت حداکثر مبلغ غرامت برای هر بخش یا به صورت مبلغ کل در بیمه نامه توافق می شود . اجزای متشکله مبلغ بیمه عبارتند از :

 

مقاطعه کاری کارهای ساختمانی
یک شرکت طبق عرف و بر اساس مناقصه که شامل قیمت نهایی ساخت بناست ، کارهای ساختمان مورد نظر را به عهده می گیرد . به این مبلغ چندین رقم جداگانه دیگر اضافه خواهد شد . مبلغ جدید به اضافه هزینه مصالح ساختمانی یا اقلامی که کارفرما خود تهیه کرده است ، مبلغ بیمه موقتی را برای پروژه به وجود می آورد . بر اساس تجربه همه می دانند که این مبلغ بیمه موقتی در ابتدای کار ، معمولاً کمتر از قیمت واقعی و تکمیل شده ساختمان است . یعنی اگر خسارتی رخ دهد در آخر کار ساختمان آسیب دیده مشمول کم بیمه شدگی خواهد شد .نتیجه این که :
الف ) مبلغ بیمه در نهایت هنگامی ثابت می شود که مسئولیت بیمه گر منقضی شده است ، یعنی این که ، آخرین صورت حساب های مربوط هم مورد استفاده قرار گرفته است .
ب ) یک افزایش معین برای هزینه های ساختمانی به منزله حاشیه امنیت متصور است و همه آن را در نظر می گیرند . اگر در انتها مورد اختلافی آشکار شود و ازمبلغ توافق شده تجاوز کند ، مبلغ مورد اختلاف حتما لحاظ خواهد شد .
غالباً ، حداکثر مبلغ بیمه جداگانه ای برای حوادث فاجعه آمیز در نظر گرفته می شود ، مانند زلزله ، آتشفشان ، تندباد ، سیل و آب گرفتگی . وجه تمایز این گونه خطر ها را می توان چنین خلاصه کرد : اگر کارفرمایی تصمیم بگیرد که در منطقه خطر خیز ساختمانی بنا کند ، انتظار می رود که قسمتی از تعهدات را در سطحی مشخص در نظر بگیرد : حداکثر مبلغ بیمه برای هر مورد پر هزینه طبق عرف بیمه گری موافقت می شود ؛ اگر بلای طبیعی به طور کامل بیمه شود ، ظرفیت بازار را به سرعت پر می کند یا قیمت (حق بیمه ) مسئولیت های بدون محدودیت می تواند بسیار بالا باشد ، بطوری که بیمه گذار از پرداخت آن عاجز بماند .

 


راهکارهای پیشنهادی عبارتند از :
1- راه اندازی آزمایشی و بهره برداری
گرچه راه اندازی آزمایشی و بهره برداری در مرحله نخست متوجه بیمه نصب می شود ، با این حال باید متذکر شد که یک پروژه ساختمانی شامل اجزای مختلفی است مانند ظرفیت رسمی که باید با آزمایش های کلی یا یک وهله آزمایش قبل از قبول کارفرما به اثبات رسیده باشد . البته باید بین آزمایش سرد و گرم فرقی قائل شد . آزمایش سرد مانند آزمایش مکانیکی ، الکترونیکی یا هیدرولیکی و آزمایش گرم مانند بهره برداری از دستگاه یا ماشین در مراحل مختلف راه اندازی تا رسیدن به ظرفیت رسمی ؛ همان طوری که طبق قرارداد بین کارفرما و مقاطعه کار توافق شده است . در طی این مراحل مقاطعه کار یا تهیه کننده مصالح در قبال خسارت هایی که ممکن است اتفاق بیفتد هنوز مسئولیت دارد . بیمه گر ، این ریسک را در مرحله آزمایشی تعهد می کند . البته ، بیمه گر می داند که وقوع خسارت در این مرحله بیشتر امکان دارد تا مرحله ساخت و به همین علت است که بیمه کارهای ساختمانی ، شکست ماشین آلات تازه نصب شده را پوشش می دهد پر واضح است که بیمه گر محدودیت زمانی خاصی را در این نوع از ریسک ها ا

دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله ارزیابی ریسک بیمه تمام خطر پیمان کاران

فایل پی دی اف پروژه تحلیل خطر زلزله شیراز

اختصاصی از زد فایل فایل پی دی اف پروژه تحلیل خطر زلزله شیراز دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

یکی از دروس اصلی رشته مهندسی زلزله تحلیل خطر زلزله می باشد. در این درس برای منطقه ای خاص با استفاده از سابقه زلزله های گذشته، زلزله های آتی را پیش بینی می کنند.

در این پست پروژه تحلیل خطر زلزله که در یکی از معتبرترین دانشگاههای کشور انجام شده است ارائه میگردد.

ضمناً فایل ورد این پروژه در پستی دیگر ارائه شده است.


دانلود با لینک مستقیم


فایل پی دی اف پروژه تحلیل خطر زلزله شیراز

پهنه بندی خطر زمین لرزه در گستره کرج

اختصاصی از زد فایل پهنه بندی خطر زمین لرزه در گستره کرج دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

منطقه کوچ به لحاظ صنعتی یکی از قطب های اصلی صنعت کشور را تشکیل می دهد ساخت و سازه های اصولی وفنی در بخش صنعت نیازمند آگاهی از وضعیت لرزه خیزی و لرزه زمین ساخت این منطقه و رعایت اصول و نکات لازم در طراحی لرزه ای سازه ها می باشد هدف از این مقاله ارائه نقشه پهنه بندی خطر زمین لرزه ناحیه سعی شده تا سیمای لرزه خیزی منطقه مشخص گردد.همچنین تحلیل خطر زمین لرزه براساس پراکنش نوع و ریخت شناسی گسل ها و همچنین داده های زمین لرزه های گذشته و معاصر صورت می پذیرد این تحلیل ها با بکارگیری نرم افزار EZ-Frisk و با استفاده از روابط کاهندگی مناسب و به دو روش احتمالی صورت می پذیرد در نهایت نقشه پهنه بندی خطر زمین لرزه در گسترده کرج تهیه گردید که نشان از شتاب خطر بالای زمین لرزه در بخش های شمالی، خطر متوسط در بخش های جنوبی و خطر پایین در بخش های میانی دارد.

 

سال انتشار: 1392

تعداد صفحات: 6

فرمت فایل: pdf


دانلود با لینک مستقیم


پهنه بندی خطر زمین لرزه در گستره کرج