مشخصات این فایل
عنوان: خط نویسی
فرمت فایل: word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 74
این مقاله درمورد خط نویسی می باشد.
خلاصه آنچه در مقاله خط نویسی می خوانید .
6- خط تعلیق:
خط تعلیق اولین خط خاص ایرانیان است که دراواسط قرن هفتم از ترکیب دو نوع توقیع ورقاع بوجود آمده تعلیق اولین نوع خوشینوسی بود که برای خط پارسی ابداع شد و در آن علامتهای زیر وزبر و پیش بکار نمی رفت. عده ای وضع آ را به خواجه تاج سلمانی اصفهانی نسبت می دهند. ط تعلیق تا قرن دهم ه. ق در ایران متداول بود ولی بای پیدایش خطوط نستعلیق و شکسته نستعلیق از رونق و رواج آن کاسته شد. خط تعلیق یکی زا پایه های مهم خط نستعلیق و شکسته نستعلیق می باشد.
تعلیق خط تو در تو و متصل بهم بوده کلمات و حروف آن یکنواخت نمی باشند یعنی گاهی درشت و گاهی ریز و لاغرنوشته می شود.
تعدادی از مشاهیر خط تعلیق عبارتند از:
1- خواجه تاج سلمانی اصفهانی 2- عبدالحی استرآبادی 3- درویش عبدالله سلطانی 4- عبداله مروارید 5- خاجه اختیار منشی گنابادی
این خط در عهد مغول رایج شد از خطاطان مشهور این عهد می توان از عبدالله بن محمد همدانی و عبدالصیرفی نام برد که خوشنویسی یکی زا نسخه های مقامات حمیدی منسوب به اوست.
7- خط دیوانی:
خط دویانی در حال حاضر صوری از خط تعلیق است که تصرفاتی در ان شده و در ممالک عربی ورواج کامل دارد. خط دیوانی اگر بدون حرکات و تزئینات باشد آن را خفی و اگر دارای تزئینات نقطه وحرکت باشد آن را جلی گویند. نوشتن این نوع خط مستلزم صرف وقت زیاد می باشد.
8- خط رقعه:
خط رقعه از خطوط بسیرا رایج در ممالک عربی است. خطی است بین نسخ و دیوانی. در ایران نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی این خط در آثار گرافیکی از جمله پوسترهائیکه در رابطه با رویدادای جهان اسلام تهیه می وشد نظیر هفته وحدت بکار می رود. این خط برای تهیه پیش نویس نامه های تجارتی بکار می رفته است. به همین سبب حروف دارای اشکال ساده و قوسهای کم می باشد. خط رقعه واضح و نسبتا منظم است شاید کثرت استعمال آن در ممالک عربی به همین جهت است.
9- خط تستعلیق:
در حدود اواخر قرن هشتم و اوایل قرن نهم هجری یعنی در عهد تیموری از در هم آمیختن دو خط نسخ و تعلیق خوشنویسی جدیدی برای خط پارسی در ایران بوجود امد که نسخ تعهلیق نامیده شد و بعدها به نام تستعلیق شهرت یافت.
این خط دومین خط خاص ایرانیان می باشد. خط نستعلیق فاقد علایم زیر و زبر و پیش بود و با توجه به ظرافتها و گردشتهی لطیفی که در حرکت و شکل حروف در نستعلیق وجود داشت. کم کم ج یگاه خود را به عنوان زیباترین نوع خوشنویسی جهان باز کرد و در بی کشورهای اسلامی به عروس خطوط اسلامی مشهور شد.
عده ای ابداع نستعلیق را به هنرمندی به نام میر علی تبریزی نسبت داده اند. وی در اوایل قرن نهم هجری می زیسته است. نقش میر علی تبریزی در تدوین نستعلیق آنچنان مهم و اساسی بود که استادان بعدی از وی به عنوان ابداع کننده نام برده اند. شاهکار وی خوشنویسی همای و همایون خواجوی کرمانی است که جنید هم نقاشی های آن راکشیده است.
از کسانی که در تکامل خط نستعلیق نقش داشته اند می توان از سلطانعلی مشهدی و میرعل هروی نام برد. میر علی هروی باعث تغیر و تحولاتی در خط نستعلیق شد و با پیدایش شک لحروف و کوتاه کردن کشیدگیهای بی رویه، تعادل و توازن خط نستعلیق را کامل کرد.
اما هنرمندی که نستعلیق را به اوج تکامل و زیبایی خود رسانید عمادلاحسنی قزوینی مشهور به میر عماد بود که در قرن یازدهم و در دوره صفویه زندگی می کرد.
میر عماد با ابتکار و خلاقیت خود و مهارت بالایی که در نستعلیق بدست آورد. دارای سبک و مکتبی شد که هنرمندان خوشنویس سالین بسیار پس از او از سب وی پیروی کردن از جمله آنان می توان عبدالرشید و محمد صالح نام برد که از شاگردان میرعماد بودند. آثار خوشنویسی میرعماد امروزه به عنوان الگو و سرمشق مورد استفاده هنرمندان خوشنویس معاصر است.
در قرن سیزدهم سبک و شیوه جدیدی د خط نستعلیق بوجود آد. این کار بوسیله هنرمندی به نام محمدرضا کلهر صورت گرفت. در زمان کلهر صنعیت چاپ به صورت صورت اولیه خود به ایران آورده شد و همین امر سبب گردیدکه کلهر بتواند با پشتوانه تحقیقی و مهارتی خود درنستعلیق با بوجود آوردن تغییراتی درسبک و شیوه میرعماد شیوه تازه ای را برای نستعلیق بوجود آورد که مناسب برای صنعت چاپ باشد.
در هیمن دوره از استاد دیگری در زمینه نستعلیق باید نام برد. این هنرمند میرزا غلامرضا اصفهانی بود و آثار بسیار زیبایی را به صورت سیه مشق نستعلی از خود به جای گذاشت.
از هنرمندان واستادان معاصر در زمینه نستعلیق می توان از عماد الکتاب سیفی قزوینی سید حسین میرخانی سید حسن میرخانی و علی اکبر کاوه نام برد.
بارزترین مشخصه نستعلیق زیبایی آن است و بطور خلاصه می توان گفت نستعلیق بهترین و زیباترین نوع خوشنویسی است که می تواند برای نوشتن متنهای پارسی به صورت های مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
9- خط شکسته نستعلیق:
در حدود اویل قرن یازدهم سومین خط خاص ایرانیان بوجود آمد و چون بیشتر شکلهای حروف در آن از نستعلیق گرفته شده بود به نام شکسته نستعلیق شهرت یافت.
عد ای مرتضی قلی خان شاملو و برخی دیگر محمد شعیف هروی معروف به شفیعا را ابداع کننده خط شکسته نستهعلیق دانسته اند. در نیمه قرن دوازدهم هنرمندی به نام درویش عبدالحمجید طالقانی شکسته نستعلیق را به اوج تکامل رسانید. وی علاوه بر خط در سرودن شعر نیز دست داشت و خموش و مجید تخلص می کرد. قطعاتی که در زمینه شکسته نستعلیق از این هنرمند به جای مانده از بهترین اثار خوشنویسی شکسته نستعلیق ایران به شمار می رود.
هنرمندی دیگر به نام سید علی اکبر گلستانه که در قرن سیزدهم می زیست شیوه و روش درویش عبدالمجید را ادامه داده میرزا غلامرضا اصفهانی نیز که یکی از هنرمندان نستعلیق نویس قرن سیزدهم این خط می وان از عبدالوهاب نشاط که یکی از هنرمندان مشهور دوره قاجار می باشد.
ویژگیهای خط شکسته:
خطی است دلپذیر و زیبا که حرکات قلم در آن آزاد و سریع می باشد و از جمله خطوطی است که در آن ارسال یعنی رها کردن قلم در انتخهای حروف و کلمات جایزاست.
این خط از بدو و پیدایش بنحو وسیعی مورد استفاده خاص و عام بوده است و برای نوشتن دیوان شعر امکاتبات، اسناد، معاملات و غیره بکار می رفته است و به همین سبب است که هنوز در دفاتر ثبت اسناد از این خط استفاده می شود.
بعضی از هنرمندان معاصر در زمینه نقاشیخط آثار با ارزشی را با استفاده از شکسته نستعلیق بوجود آورده اند که در این زمینه می توان از جلیل رسولی و رضا مافی نام برد.
از شکسته نستعلیق برای نوشتن متنهای ادبی و شاعرانه فارسی، پیامهای شادی آفرین و بزمی و کارتهای تبریک بهره گرفته می شود. همچنین این نوع خوشنویسی در دیگر آثار رشته گرافیک مانند طراحی نشانه، طراحی پشت جلد، طراحی پوستر و ... کاربرد وسیع و بی شمار دارد.
بخشی از فهرست مطالب مقاله خط نویسی
تاریخ ادبیات.. ۱
هنر. ۵
خط نویسی.. ۱۱
خطوط اصلی و متداول عصر حاضر: ۱۸
کوفی: ۱۹
خط محقق: ۲۰
خط ریحان: ۲۱
خط ثلث: ۲۱
خط نسخ: ۲۲
خط تعلیق: ۲۴
خط دیوانی: ۲۴
خط رقعه: ۲۵
۹- خط نستعلیق: ۲۵
خط شکسته نستعلیق: ۲۷
ویژگیهای خط شکسته: ۲۸
آشنایی با سیاه مشق: ۳۰
آشنایی با کتابت: ۳۱
آشنایی با چلیپا: ۳۱
تاریخچه سیر تحولات خط در ایران: ۳۲
منابع
دانلود مقاله خط نویسی
