نقدی بر استاندارد شماره 2 ایران و مقایسه آن با استاندارد 7 بین المللی در رابطه با صورت گردش وجوه نقد
نقدی بر استاندارد شماره 2 ایران و مقایسه آن با استاندارد 7 بین المللی در رابطه با صورت گردش وجوه نقد
صورت گردش وجوه نقد از جمله کارآمدترین گزارشها برای انعکاس عملکرد واحدهای تجاری از جنبه نقدی است .
صورت گردش وجوه نقد اطلاعات لازم را در مورد ایجاد و مصرف وجه نقد به استفاده کنندگان صورت های مالی می نمایند.
عمده ترین تفاوتهای استاندارد حسابداری شماره 2 با استاندارد حسابداری شماره 7 بین المللی
الف) عدم شمول اقلام معادل وجه نقد در تعریف وجه نقد
ب) تفکیک بازده سرمایه کذاریها شامل ( درآمد بهره – سود سهام دریافتی – بهره پرداختی از سود عملیاتی و تفکیک سهام پرداختی از فعالیت های تامین مالی ) و درج هر چهار مورد در سرفصلی جداگانه
ج ) تفکیک مالیات بر درآمد از سود عملیاتی و گنجاندن آن در سرفصلی جداگانه
الف:) استاندارد 2 معادل های وجه نقد را در تعریف وجوه نقد نگنجانده است
استاندارد 7 معادل وجه نقد را در تعریف وجوه نقد گنجانده است و در صورت جریان وجوه نقد حاصل جمع نتایج فعالیت های عملیاتی , سرمایه گذاری و تامین مالی را منجر به افزایش یا کاهش در وجه نقد و معادل های آن تلقی می کند .
تعریف وجه نقد در استاندارد شماره 2 شامل موجودی نقد + سپرده های دیداری نزد بانکها ( سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت و بدون سررسید .
- معادل وجه وجه نقد در استاندارد شماره 2 : سرمایه گذاری کوتاه مدت سریع التبدیل به وجه نقد که احتمال خطر کاهش در ارزش آن ناچیز بوده و به آسانی و بدون اطلاع قبلی تبدیل به مبلغ معینی وجه نقد باشد و موعد آن در زمان تحصیل تا سررسید حداکثر 3 ماه باشد و آن را از تعریف وجه نقد مستثنی می کند .
استاندارد 7 وجه نقد : موجودی نقد در دسترس و سپرده های دیداری و معادل های نقد : سرمایه گذاری های کوتاه مدت با نقدینگی بالا که به سهولت و با در نظر گرفتن مختصر مخاطره ای از تغییرات در ارزش به مبلغ مشخصی وجه نقد قابل تبدیل است .
سه نگرش در رایطه با معادله های وجه نقد وجود دارد :
1. گزارش معادل وجه نقد همراه با وجه نقد
2. گزارش معادل وجه نقد همراه با فعالیت های عملیاتی
3. گزارش معادل وجه نقد همراه با فعالیت های سرمایه گذاری
شرط اول مستلزم فرهنگ بالای سرمایه گذاری – وجود بازارهای بزرگ سرمایه گذاران با تعداد کثیری از معامله کنندگان است .
2. به عنوان فعالیت های عملیاتی : در این دیدگاه مبادلات مربوط به سرمایه گذاری کوتاه مدت که در تعریف معادل های وجه نقد می گنجد , اگر چنان مستمر و معمول باشد که بتوان آن را بخشی از فرهنگ اقتصادی جامعه تلقی کرد و بتوان پذیرفت که چنین معاملاتی جز فعالیت های عادی عملیات اکثر موسسات است .
3. گزارش های معادل های وجه نقد به عنوان فعالیت های سرمایه گذاری : این دیدگاه زمانی عملی می شود که انجام امور سرمایه گذاری در سهام چندان رایج نمی باشد و بازار آن گسترده نباشد . در چنین وضعیتی خرید و فروش سهام و دیگر اسناد بهادار اغلب جز عملیات معمول و عادی موسسات تلقی نمی گردد .
تعریف طبقات جدید :
بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختنی بابت تامین مالی :
در برگیرنده دریافت های حاصل از مالکیت سرمایه گذاری ها و سود دریافتی از بابت سپرده های سرمایه گذاری بلند مدت و کوتاه مدت بانکی و نیز پرداخت های انجام شده به تامین مالی کنندگان منابع مالی است .
مالیات بر درآمد :
شامل پرداخت ها و علی الحساب های پرداختی از بابت مالیات بر درآمد
مطابقت با استاندارد 7 :
سود سهام پرداختی را به دلیل اینکه هدف هزینه دستیابی به منابع مالی است جز فعالیت های تامین مالی است .
تذکر : چون هزینه و درآمد بهره در محاسبات سود خالص دخالت داشته اند جز فعالیت های عملیاتی است . پس چون پرداخت سود سهام تاثیری در محاسبه سود خالص نداشته جز فعالیت های تامین مالی است .
تعریف فعالیت های عملیاتی از دیدگاه استاندارد 2 و 7
استاندارد 2 : فعالیت های عملیاتی : فعالیت های اصلی مولد درآمد عملیات واحد تجاری است یعنی تولید و فروش کالا و ارائه خدمات .
استاندارد 7 : فعالیت های عملیاتی اساسا از فعالیت های اصلی درآمدزای واحد های انتفاعی ناشی می شود .
بنابراین جریان وجوه نقد عملیاتی معمولا از معاملات و سایر رویدادها منتج می گردد که درتعین سود یا زیان خالص دخالت داردند .
استاندارد 2 شامل جریانهای نقدی می داند که منجر به سود یا زیان عملیاتی می گردد . در صورتی که استاندارد بین المللی جریان های نقدی منجر به سود و زیان خالص را شامل این تعریف می دانند .
مزایای قابل تصور از ایجاد دو طبقه جدید :
1. ارائه خالص جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی نباید تحت تاثیر ساختار سرمایه واحد تجاری قرار بگیرد و بدین ترتیب پرداخت های مرتبط با سود و کارمزد باید جداگانه نشان داده شوند و نیز نحوه ارائه صورت جریان وجوه نقد باید تا حد امکان با سایر صورت های مالی اساسی از جمله صورت سود وزیان هماهنگی داشته باشد .
2. مالیات بر درآمد :
الف) تفکیک جریانهای نقدی مربوط به مالیات بر درآمد بر حسب فعالیت های بوجود آورنده آن ( عملیاتی , سرمایه کذاری و تامین مالی ) اغلب بر مبنای اختیاری امکان پذیر است که این نحوه تخصیص اطلات مفیدی ارئه نمی کند .
هماهنگی صورت جریان وجوه نقد با صورت سود و زیان :
می دانیم که سود و زیان بر مبنای تعهدی گزارش می شود و اگر به مبنای نقدی تبدیل گردد نتیجه آن بیانگر جریان های نقدی فعالیت های عملیاتی است که بر اساس استاندارد 7 در صورت جریان وجوه نقد سه طبقه ای انعکاس می یابد .
این امر حاکی از هماهنگی دقیق صورت جریان وجوه نقد با صورت سود و زیان است در صورتی که این هماهنگی را نمی توان به طور کامل بین صورت سود و زیان و بخش فعالیت های عملیاتی صورت جریان وجوه نقد مبتنی بر استاندارد ملی شماره 2 مشاهده کرد .
بر اساس استدلالهای اقامه شده به عنوان مزایای دو طبقه جدید :
یکی از اهداف تفکیک بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تامین مالی به عنوان طبقه ای جدید ایجاد هماهنگی هر چه بیشتر بین گزارش جریان وجوه نقد با صورت سود و زیان دانسته شده است در حالی که مقایسه بخش فعالیت های عملیاتی صورت جریان وجوه نقد هر دو استاندارد نشان می دهد که بر طبق استاندارد 2 این هماهنگی تا بخش سود و زیان عملیاتی به وجود می آید اما به موجب استاندارد بین المللی این هماهنگی تا سود و زیان خالص برقرار است .
کلام نحوه ارائه با اهداف گزارشگری منطبق تر :
1. اگر هدف گزارشگری مالی فراهم آوردن اطلاعات مفید برای تصمیمات اقتصادی و کمک به حسابدهی مدیریت است در این صورت به نظر می رسد با توجه به محیط حسابداری ایران طبقه اضافی صورت جریان وجوه نقد این هدف را برآورده نمی سازد . افزایش تعداد طبقات صورت جریانهای وجوه نقد بر پیچیدگی آن می افزاید زیرا تحلیل آن مستلزم برخورداری از دانش حسابداری پیچیده تری است . علاوه بر اینکه در محاسبه جریانهای وجوه نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی با استفاده از روش های مستقیم و غیر مستقیم , روش غیر مستقیم آن را پیچیده تر نموده و مستلزم تفکیک بعضی از اقلام بدهی های جاری است که تغییرات در اقلام جاری دارایی ها , بدهی های جاری جز فعالیت های عملیاتی محسوب می شد . در روش غیر مستقیم طبق استاندارد 2 اولا می بایست به جای سود قبل از بهره و مالیات را بگذاریم و بهره مالیات را از آن تفکیک نماییم که این قضیه باعث پیچیدگی بیشتر این اطلاعات برای استفاده کنندگان می شود که این قضیه در نمایشگر شماره 1 نشان داده شده است :
نشانگر شماره 1 موارد افتراق بین جریان های نقدی ورودی ناشی از فعالیت های عملیاتی طبق استاندارد 7 و استاندارد 2
استاندارد 7 بین المللی
گردش وجوه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی :
سود و زیان خالص * *
اضافه ( کسر ) شود تعدیلات لازم برای تبدیل سود و زیان خالص
به گردش وجوه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی :
هزینه استهلاک * *
هزینه مزایای پایان خدمت * *
زیان حاصل از فروش دارایی های ثابت * *
زیان حاصل از فروش سرمایه گذاری ها * *
سود حاصل از سرمایه گذاری ها (* *)
کاهش در دارایی های جاری بجز نقد * *
افزایش در بدهی های جاری * *
افزایش در دارایی های جاری (* *)
کاهش در بدهی های جاری (* *)
خالص وجه نقد حاصل از ( مصرف شده ) در فعالیت های عملیاتی * *
استاندارد 2 ایران
سود قبل از کسر بهره و مالیات (EBIT) * *
+ استهلاک * *
+ هزینه مزایا * *
+ افزایش در بدهی های جاری * *
بجز مالیات و بهره
+ کاهش در دارایی های جاری * *
به جز مالیات و بهره
جمع * *
* *
2. ایراد دوم :
از طرفی استاندارد 2 می گوید اگر قرار است فعالیت های عملیاتی تحت تاثیر عوامل ساختار سرمایه واحد تجاری قرار نگیرد و از طرف دیگر صورت جریان وجوه نقد با سود و زیان هماهنگ باشد این نوعی تناقض است .
اگر قرار است فعالیت های عملیاتی از ساختار سرمایه و عوامل آن یعنی سود سهام پرداختنی و کارمزد تامین مالی تاثیر نپذیرد پس چرا باید تفکیک باشد .
3. ایراد سوم :
حاصل نهایی طبقه بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تامین مالی :
سوال دیگر اینکه نتیجه نهایی طبقه بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تامین مالی که از جمع جبری
1. سود سهام دریافتی از بابت سرمایه گذاری ها
2. کارمزد دریافتی بابت مطالبات و سرمایه گذاری در سهام سایر شرکت ها
3. هزینه بهره
4. سود سهام پرداختی که بدست می آید چه مفهوم و معنی خاصی دارد و چه نسبت معنی داری را برای تجزیه و تحلیل صورت های مالی بوجود می آورد . اگر قرار است اعداد مربوط به تنهایی و به تفکیک از این طبقه انتخاب و تجزیه و تحلیل شوند این امر در صورت جریان وجوه نقد طبقه نیز امکان پذیر است .
4. ایراد چهارم : تفکیک مالیات بر درآمد :
ارائه مالیات بر درآمد به عنوان طبقه ایی جداگانه علاوه بر اینکه موجب ناهماهنگی بین فعالیت های عملیاتی صورت جریان وجوه نقد و صورت سود و زیان است و تفکیک آن به این دو دلیل قابل توجیه نیست :
1. در قانون مالیات های مستقیم ایران مالیات بر درآمد شرکت ها تنها 10% است و شرکت های پذیرفته شده در بورس از این 10% معاف هستند .
2. مالیات سود سهام که از سهامدار اخذ می گردد به تعداد سهامدار و میزان سود او بستگی دارد نه به سود شرکت.
علاوه بر موارد فوق بر اساس کدام نیاز این جریان نقدی آنقدر اهمیت یافته است که مبلغ مربوط به آن باید در طبقه ای جداگانه ارائه شود .
استفاده کنندگان از اطلاعات مالی طیف گسترده ای از جمله سرمایه گذاران , اعتباردهندگان , مقامات مالیاتی و تفکیک جریان های نقدی یک گروه خاص , این شبهه را پدید می آورد که شاید این امر تحت تاثیر نفوذ وزارت دارایی بر سازمان حسابرسی شکل گرفته باشد .
ایراد 5 : عدم تناسب و همگرایی با استاندارد های جهانی
مزایایی که از هماهنگی استاندارد های حسابداری کشور با استاندارد های جهانی حاصل خواهد شد :
توجه به مفهوم اقتصاد جهانی – پیوستن قریب الوقوع ایران در سازمان تجارت جهانی WTO
باز شدن تدریجی بازارهای صنعت و سرمایه کشور به روی سرمایه گذاران خارجی
ضرورت انطباق هر چه بیشتر مندرجات صورت های مالی موسسات مالی را با رویه های جهانی ایجاب می کند .
جامعه بین المللی ضرورت هر چه بیشتر منطبق شدن استاندارد های حسابداری را به قدری می داند که آخرین اجلاس گروه استانداردگذاری در سال 2000 در سیدنی استرالیا تشکیل شد . طرح همگرایی چارچوب های حسابداری امضا و طرح همگرایی استانداردهای حسابداری کلیه اعضا مورد بحث قرار گرفت و از جمله مورد تعریف عناصر صورت های مالی و معیارهای بازشناسی آنها بحث شد . این مورد نشان دهنده اهمیتی است که جامعه جهانی به موضوع همگرایی و یکسان سازی مبانی حسابداری و صورت های مالی قایل است و بهتر است در کشور ما نیز به این موضوع به دیده عنایت نگریسته شود .
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 7 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله نقدی بر استاندارد شماره 2 ایران و مقایسه آن با استاندارد 7
