تعداد صفحات : 49 صفحه -
قالب بندی : word
لایروبی عبارت است از استخراج یا جابه‌جائی خاک یا سنگ که توسط کشتی لایروبی انجام می‌گیرد. در این میان کشتی لایروبی نیز به کشتی‌هائی اطلاق می‌شود که شناور آن را مجهز به تجهیزات جابه‌جائی و استخراج خاک یا سنگ کند.
به‌طور معمول فعالیت‌های لایروبی به دو صورت انجام می‌شود: لایروبی احداث که برای بار اول انجام می‌شود و لایروبی به‌منظور نگهداری که به دو شکل ادواری و منظم است.
فعالیت‌های لایروبی اهدافی را در پی دارد که به اختصار شامل عمیق کردن رودخانه‌ها و یا دریاچه‌ها و یا حوضچه بنادر، پر کردن گودی‌ها در زیر آب یا خشکی، جایگزینی مواد با کیفیت خوب و مناسب به جای مواد ضعیف در زیر آب مثلاً در ساختمان و ابنیه برای فوندانسیون و احیاء با مواد مناسب و مهم‌تر از همه توسعه محیط زیست، استخراج مواد تمیز و قرار دادن روی مواد آلوده به‌عنوان لایه پوشاننده از آلاینده‌ها استفاده می‌شود. زیستگاه‌هائی وجود دارند که به منظور استخراج و قرار دادن، مناسب و مساعدتر از زیستگاه‌هائی مانند زمین‌های در معرض جزر و مد مداوم کنار ساحل هستند.
توضیح این‌که با توجه به اهمیت کاهش محدودیت‌های حاصل از عمق آب و نیز به منظور آبراهه‌هائی برای تردد کشتی‌ها، ایجاد تسهیلات در لنگرگاه و حوضچه بنادر و ایجاد کانال عمیق‌تر لایروبی به‌عنوان کاری غیرقابل اجتناب در صنعت دریانوردی در نظر گرفته می‌شود که باعث تردد شناورها در داخل حوضچه یا کانال می‌گردد. یک پروژه لایروبی اهمیت به‌سزائی دارد زیرا در حین اجرا نه تنها باعث تنظیم عمق و کاهش فرسایش می‌گردد بلکه با استفاده مجدد از مواد حاصل از لایروبی اثرات مثبت یا منفی زیست‌محیطی را نیز در پی خواهد داشت. در قسمت ورودی یا دهانه حوضچه و یا کانال، عکس‌العمل‌های عبور کند، شامل ترکیبی از نوسانات از جزر و مد موجه است که به همین دلیل مواد توده داخل یا خارج از ساحل انتقال می‌یابد و مجدداً در برخورد با مانع به ساحل برگشت خواهد کرد.
در بسیاری از نقاط جهان شن و ماسه و لای حاصل از لایروبی، در آبادسازی و ترمیم نواحی احداث ساحل جزایر مصنوعی و یا ساخت موج‌شکن، مورد استفاده قرار می‌گیرد. استخراج این مواد می‌تواند توسط لایروب لنگری و یا لایروب کششی انجام شود.
در حالت لایروب لنگری لایروب در نقطه مناسب لنگر انداخته و به وسیله لوله کانال‌هائی به عمق ۲۰ متر و قطر ۷۵ متر حفر می‌کند. پس با استفاده از نیروی مکش (ساکشن) شن و ماسه و لای وارد لایروب می‌شود. اما در نوع دوم که لایروب کششی است شن و ریگ‌های اضافی و لای به بستر دریا برگشت می‌یابد. در مجموع آن‌چه حائز اهمیت است برای به حداقل رساندن اثرات زیان‌آور زیست‌محیطی و نیز به منظور دستیابی به بیشترین کارائی و بازده در عملیات لایروبی، توجه به پارامترهای زیست‌محیطی تا حد زیادی مؤثر می‌باشد. باید عملیات لایروبی که گستردگی زیادی در منطقه دارد و تأثیرات زیست‌محیطی متفاوت نظیر خصوصیات فیزیکی، شیمیائی و فیزیولوژیکی را دارد، بررسی شود.
- مهم‌ترین اثرات فیزیکی ـ شیمیائی لایروبی
یکی از مزایای مهم لایروبی افزایش مواد مغذی آب در طی پاشیده شدن آب بر سطح دریا است که موجب افزایش فیتوپلانکتون‌ها و رشد جلبک‌ها می‌شود. از طرفی پاشیده شدن آ بر روی آب کنار ساحل، در صورت وجود مرکز تفریحی و تفرجگاهی، باعث می‌شود برخی استاندارهای بهداشتی، نقض یابند.
مورد دوم طی انجام عملیات لایروبی در بنادر، علی‌الخصوص بنادر ماهیگیری، لنگرگاه‌ها و کانال‌ها، باعث افزایش غلظت فلزات سنگین به ویژه در لنگرگاه‌های حمل مواد نفتی ایجاد می‌شود. فلزات سنگین از جمله کادمیوم و نیکل، ناشی از بقایای تخلیه مواد نفتی است که جذب رسوبات دانه‌ریز می‌شوند و در حین انجام عملیات لایروبی در داخل آب به‌صورت معلق در می‌آیند. این مواد با گذشت زمان به وسیله آب رقیق شده و از غلظت آنها کاسته خواهد شد. ماهیت این مواد بسته به محل لایروبی تا حد زیادی متفاوت است.
مورد سوم به‌طور معمول غلظت اکسیژن محلول در آب بسته به گردش آب در فصل‌های مختلف تغییر کرده و در برخی از موارد به حالت بحرانی و خطرناک می‌رسد. عملیات لایروبی نیز تا حد زیادی منجر به افزایش میزان مصرف اکسیژن می‌شود. اما در رسوبات آهکی و رسی به دلیل کمبود مواد مصرف کننده اکسیژن، تقلیل میزان آن اندک خواهد بود.
مورد چهارم انجام عملیات لایروبی می‌تواند تا مدتی سبب کاهش کیفیت ظاهری آب شود. مانند رسوبات آهکی که به علت بازتاب نور در تغییر رنگ آب نقش به‌سزائی دارند. در هر صورت نواحی تحت لایروبی دارای حجم عظیمی خاک است که به‌طور عمومی غیر متخلخل بوده وضخامت رسوبات در آن چشمگیر است.
بدیهی است که انجام این‌گونه فعالیت‌ها و نیز ریزش و دفن خاک‌های ناشی از عملیات لایروبی در نواحی حساس بیولوژیکی منجر به انهدام بخشی از زیستگاه‌های طبیعی خواهد شد که اگر این امر در بنادر ماهیگیری که اهمیت ویژه‌ای برای سلامت آبزیان و کیفیت عالی از بعد کمی و کیفی دارد حادث گردد صدمات جبران‌ناپذیری در پی خواهد داشت.
دانلود تحقیق مواد لایروبی و آبراهه ها
