کرومیـــت تـــنها محصول فاز کروم و محصولات کروم دار شیمیـــایی است به همین دلـیـل کـرومیت و کروم به یک معنی میباشند.
استفاده می شوند. “fecr2o4 یاfeo9cr2o3” کانــی کـــروزرمیت عضو گروه اسپنل ها بافرمول این فـلـزدرترکیب پوستهء جامد زمین منحصرأ در سنگهای آذرین قلیایی مربو به مرحله آغاز تبلو ماگما وسـرپـانـتـیـن هـای حـاصل ازتـغـیـیـرآنها ظاهرمیشود.دراین سنگها،کروم معمولأ باآهن (دو و سه ظرفیتی)،نیکل،منیزیم وکبالت همراه است، سیلکیتهای قلیایی مانند اولیوین،اوژیت هورنبلند نیزممکن است در ترکیب کروم وجود داشته باشد.
تـقـسـیـم بـنـدی کـرومیت ها بـراسـاس مـوارد مصرف به چهاردسته: کرومیت با درجه متالوژی،شیمیایی،نـسوزومـاسـه ریخته گری تـقـسـیــم بـیــش از 3/1fe/cr وcr2o3
استفاده مــی شود،بـرای مـتالـوژی کـرومـیتهای بابیش از46 درصدحـد قـابل استـخراج کـرومـیـت درحال حاضرحدود 38درصدcr2o3 است نوع کانسنگ کرومیت از لحاظ مقدارcr2o3 آن به درجات زیر تقسیم می کنند.
الف – کرومیت درجه 1 که مقدارcr2o3 بیشتر از 48 درصد باشد.
ب – کرومیت درجه دو با مقدارcr2o3 بین 42 تا 48 درصد می باشد.
ج – کرومیت درجه 3 که مقدارcr2o3 کمتر از 42 درصد می باشد.
کانی کرومیت دارای ساخت اتومورف (دانه ریز) و قسمتی گزنومرف دیده می شود و بـافـت آن در 3 نـوع لـک دار،پـوسـت پلنگی و کوکاددیده می شود.و رنگ خاکستری آن قهوای و جرم مخصوص آن 3/8 تا 4/8 وسختی آن 5 تا 5/5 می باشد.
کروم فلزی است شفاف و به رنگ آبی روشن که از لحاظ جلای فلزی مشابه پلاتین می باشد ، این فلزدر تماس با هوا به روی آن قشر اکسیدی بسیار نازک ، متراکم و چسبیده و محافظی ایجاد میگردد که بقیه فلزرا از اکسید شدن و خوردگی حفظ می نماید .
این فـلزدر خالصترین حالـت خـود ( بـیـش از 9/99% cr) بـه مـقـدار محدود از طریق روش های ویژه وتبخیر در خلا تولید می شود و به دلیل کاربرد وسیع آن در صنایع ،به عنوان فلز استراتژیک مطرح می باشد.
این فـلز به واسطه ویژگیهای فیزیکی خاص ،موارد استفاده وسیعی در صنایع متالوژیکی ، شیمیایی ودیرگدازها ( نسوزها) یافته است وهمچنین در آلیـاژهای آهـنـی وغیرآهنی به منظورایجاد سختی و مقاومت درمقابل اکسایش و خوردگی به کار برده میشود.
نقطه ذوب آن حدود 1600تا1700 می باشد که البته به هنگام مخلوط شدن باچسب های ویژه جهت تولیدمواد نسوزاین نقطه ذوب کاهش می یابد،مقاومت حرارتی کانه کروم به مـشـخصه هــا ومـجـمـوع سـیـلـیـکـاتــهـای موجود در کانه بستگی دارد.چون ماده اصلی
موردکاوش دراین مهم کــروم ((cr می بـاشــد،لذا به طورخلاصه به ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی آن نیز اشاره خواهد شد.
خصوصیات فیزیکی کانسنگ کرومیت در نوع کاربرد آن نیز موثر است،به عنوان مثال صنایع متالوژیکی نـوع کـلـوخه ای کانی را نسبت به کنسانتره آن ترجیح می دهند ، نوع ترد و خرد شونده آنرا درصنایع شیمیایی ترجیح می دهند.
از نظر شکل ظاهری کانسنگ کرومیت را به سه گروه تقسیم می کنند:
A: سخت یا کلوخه B: نرم یا میز C: خاک یا نرمه
بعضی از کرومیت ها به طور خیلی ضعیف در مقابل مغناطیس دست عکس العمل نشان داده،ولی عمدتا چنین خاصیتی راندارند،معمولا دانه های کرومیت درماده معدنی به ابعاد 3- 5/0میـلـیـمـتـر (عمدتا 5-1) درمتن سنگ دیده می شود،درصد باطله درسنگ معدنی حداقل 3%-2وحـداکـثـرتـا%25است،اضافه شدن باطله درسنگ معدن باعث تغییر شکل کروم ازحالت توده ای بـه دانـه های پراکنده می شوند،دانه های کروم در سنگ معدن به اشکال منظم یا نامنظم قرار دارند.از کانی های مشابه آن می توان به کانی های مگنتیت (FE3O4)وفرانگلینیت اشاره نمود.
وضـعـیـت فـرانـگــلـیـنیت:معدن سنگ کرومیت به صورت رگه ای وگاهی پوست پلنگی درنقشه250000/1سبزواردرفاصله40کیلومتری شرق سبزوارکه درتاریخ15/12/1384 تحـت شـماره 236334/4 درسـازمـان صـنایـع ومـعـادن خـراسان رضوی به ثبت رسیده است.پـس ازطـی مـراحـل مـیـلـه گـذاری ومـراحل اداری مختلف طرح اکتشاف ارایه شده
درتاریخ15/12/1384به شماره23634/4تأیید گردید وپروانه اکتشاف صادرگردید حال پس از اتمام عملیات اکتشافی تقدیم می گردد.
محدوده ی معدن کرومیت اکتشاف شده در فاصله ی 57 کیلومتری شهرستان سبزوار به ساطان آباد (در مسیر شمال شرق)و سپس حدود 17کیلومتری حرکت به سمت جنوب سلطان آباد به روستای فوجی و نورآباد می رسیم که در نزدیکی محدوده ی اکتشافی است می رسیم.کروکی محدوده ی مورد نظر درزیر قابل مشاهده است :
محدوده معدن کرومیت موردنظربه صورت هشت ضلعی ABCDEFGبه مشخصات جدول ذیل براساس پروانه اکتشاف صادرشده ازسوی سازمان صنایع ومعادن خراسان رضوی به مساحت30 کیلومترمربع می باشد این مشخصات ومساحت درج شده درپروانه اکتشاف می باشد.
I B C D رئوس
41 05 58 50 09 58 50 09 58 00 03 58 طول جغرافیایی
22 17 36 17 17 36 23 19 36 28 19 36 عرض جغرافیایی
E F G H رئوس
41 05 58 50 09 58 10 04 58 21 05 58 طول جغرافیایی
57 17 36 57 17 36 33 18 36 33 18 36 عرض جغرافیایی
این محدوده درمنطقه کوهستانی واقع شده است بـدیـن ترتـیـب کـه حـداقـل ارتفاع آن از سطح آبهای آزاد 1500 مـتـر و حـداکـثـر آن 2000 متر می باشد.دارای پوشش گیاهی بوته ای می بـاشـد.دارای آب و هوای کوهستانی است.درفصل زمستان ارتفاعات اکثرا پوشیده ازبرف می بـاشـد.بـارنـدگـی سـالـیانـه منحصربه زمستان و اوایل بهار است که بین150 تا300 میـلیمترگـزارش شـده اسـت دارای چندرودخانه ی فصلی می باشدبااین تفاصیر به طورمتوسط حدود 9ماه از سال امکان فعالیت معدنی وجوددارد.
منطقه موردمطالعه ازکمربند افیولیتی سبزوارواقع درشمال خرده قاره ی ایران مرکزی (شمال گسل کویر بزرگ) است که حوضه رسوبی کپه داغ در شمال را ازفلات ایران مرکزی در جنوب جدا می نماید.این نوار افیولیتی بصورت یک فرازمین مرتفع باروند تقربا خاوری ـ باخـتـری اسـت. درحـقـیـقت بخشی از نوار افیولیتی حلقوی احاطه کننده خرده قاره ایران مرکزی (افیولیت هـای درونی ) است در منطقه مورد مطالعه این نوار افیولیتی که مرتفع تریـن مـی بـاشـد شامـل حجم عظیمی از سنگهای اولترامافیک (عمدتا رزبوژیت و خیلی کم دونیت و لرزولیت )،توده های کوچک گـابـرویـی وترادفی ضخیم ازگدازه های بازالتی زیر دریایی (دارای ساخت بالشی) همراه با آهک های پلاژیک که تاسه فوقانی و رادیولادیت است که بطور دگر شیب وبا یک قاعـده کنـگـلـومـدایی توسط سنگ ها ی آتشفشانی ورسوبی آتشفشانی ائوسن میانی- بالایی پوشیده شده است. بنابراین زمان تکامل این مجموعه افیولیتی در که تا سه فوقانی ( سانتونین- کامیانین ) و زمان به هم آمیختگی وجایگزینی آن قبل از ائوسن میانی است.
بـخـش اعـظـم مـنطـقه مورد مطالعه را سنگهای افـیـولـیـتی تشکیل می دهند که همراه با رخنمون های کوچکی ازسنگهای دگرگـونی قدیمی تر می باشند.سنگهای افیولیتی مذکور توسط سنگهای رسوبی،رسوبی- آتشفشانی وآتشفشانی ائوسن بطـور دگر شیب پوشیده شده اند.
شـاید بـتـوان قـدیـمی تـریـن واحـد هـای سنگی موجود درمنطقه را یک سری سنگ های دگرگونی آمـفـیـبـولـیـت و آمـفـیـبـولیت شیت قلمداد نمود که در قسمت های معدودی دیده مـی شـونـد الـبـتـه با مرز گـسـلـه هـمـراه با سنگ های افیولیتی این سنگها احتمالا دارای سنپالئوزوئیک و یا قدیم تر باشند.
قـابـل ذکـراست که سنگـهـای بازیکی منطقه شامل گدازه های بازالتی وآندزیت بازالت و توف است.سنگهای اولترابازیک نیزشامل پریدوتیت،پیروکسنیت ودونیت های سرپانتینی شده است که کرومیت ها درارتباط با همین سنگها هـسـتـنـد.باید گـفت که کرومیت ها در این منطقه بصورت رگه ای وعدسی یافت میشوند.
درمورد چگونگی تشکیل ماده ی معدنی کرومیت؛ این طور می توان گفت که درمراحل اولیه تـبـلـور تـفـریـقـی کانیهای الیوین،پیروکسن وکرومیت دراثرحجم بالا درکف چمبره ماگمایی ته نشین می شوند و بدین ترتیب کرومیت بصورت عدسی و رگه ای درلابلای سنگهای اولترامافـیـک ( دونیت ،پریدوتیت ،پیروکسنیت) تشکیل می شود.شکل ووسعت کانسارکرومیت تابع ترکیب شیمیایی ماگما و بطور کلی تغییرات چون فشار و حرارت و نیز ترکیب و نـیز سرد شدن ماگماو همچنین تابع حرکاتی است که در ضمن سرد شدن و یا بعـد از آن تـحمل کرده است. بعـنوان مثال اگـر کـاهـش درجه حرارت بکندی صورت گیرد کریستالهای کرومیت بعلت وزن مخصوص بالادربسـترمـاگما سقوط میکند که لدین
ترتیب عدسیها و رگه های کرومیت را بوجود می‌آورد . درحالیکه کاهش درجه حرارت به سرعت صورت گیرد گلوله های کرومیت با کتانـی اولـیـویـن کانسار پوست پلنگی را تشکیل می دهند.
میتوان گفت عواملی چون :وجود سنگهای اولترامافیکی و مخصوصا سرپانتین در محیط وهمچنین وجودعوامل تکتونیکی از قبیل چین ها،گسل ها وشکاف ها درحقیقت درپی باز شدن شکافـهـای عـمیـق ونـفوذ توده های اولترابازیکی ،کرومیت نیز همراه آنها به سطح می آید.
هـمـچـنـیـن مـی تـوان چنیـن تصورکرد که کرومیت میزالی است که دردرجه ی حرارت بالا تـشکیل گـریده عمدتا پریدوتیت ها وسرپانتین ها که ازآن مشتق می شود وجود دارد.
قابل توضیح اسـت کـه سنـگهـای دگـرگـونی همراه با سنگهای افیولیتی و با مرزگسله در داخـل آنـها یـک سـری سـنـگـهـای آمـفیبولیت و آمفیبول شیست گارنت دار دیده می شود (عـلـوی تـهـرانـی1977) کـه احـتمالا سنگهای رسوبی و آتشفشانی قدیمی تر (پالئوزیک و یا قدیمی تر) از سنگ های افیولیتی هستند که تحت تاثیر یک دگرگونی ناحیه ای قرار گرفته اند.همچنین درموردسـنگهای افیولیتی میتوان گفت که مجموعه ی افیولیتی سبزوار عمدتا از سنگهای اولتر ابـازیک تشکیل شده که بخش اعظم این سنگ های اولترابازیک خود ترکیب هارزبـورژیــتی دارند.بیش از 90درصد سنگهای اولترابازیک ومیزان کمی از آنها دونـیـت و لـرزولـیـت می باشند.تـرادف سنگهای افیولیتی در منطقه مورد مطالعه نسبتا منظم بوده وبه طرف جنوب می باشد.به طوریکه با مرزگسله برروی اولترابازیک ها گدازه های بـازالـتـی زیر دریایی همراه باآهک های پلاژیک قرارمی گیرند.توده های گـابـرویـی به مـیـزان کـمـی در بـین آنها دیده می شوند که سنگهای اولترابازیک را قطع نموده و اغلب خارج از محـدوده مورد مطالعه گسترش دارند. در مناطقی که دایک های رود یـنگـیـتـی تـراکم بیشتری دارند. سنگ های هـارزبـورژیـتـی بشدت سرپانتینیتی شده ودارای رنگ روشن (سبزمایل به زرد) با سطوح فرسایـش مـلایم مـی باشند،درحالی که در بخش هایی که دایک های دیابازی حضور نداشته یا گسترش کمی دارند ، سنگ های هارزبورژیتی نسبتا سالم بوده و دارای رنگ ظـاهـری تـیـره و فرسایش خشن می باشند. سنگ هـای اولـتـرابـازیک اغـلـب بر روی رســوبـات جوان رانده شده وخود به صورت مخلوط های رنگین دیده می شوند که ازسنگهای اولترابازیک،رادیولاریت وآهکپلاژیک تشکیل شده است.
درخصـوص سـنـگـهـای هـارزبـورژیـی می توان گفت که بخشی ازمجموعه افیولیتی در منطقه مورد مطالعه را سنگهای هارزبورژیتی تشکیل می دهندکه شامل توده های سـیـاه رنگ تا مایل به قهوهای تیره غنی از کانی اورتوپیروکسن (برنزیت)می باشند که دارای تلالو خاصی است. در بخش هایـی که دایـک های دیـابازی به میزان زیادی آنها را قطع نموده شدیدا سرپانتینیتی گردیده و به مجموعه ای از خرد شده به رنگ سبز روشن دیده میشوند.
در خصوص سنگهای دونیتی ولرزولیتی باید گفت که درداخل سنگ های هارزبورژیتی بلوک های کوچکی از سنگ های دونیتی و لرزونـیتی دیده می شوند که به طور پراکنده در کل منطقه به خصوص در مـنـاطـقی که عدس های کـرومـیـتـی تراکم دارند رخـنمون داشته و در کمر پایین عدسی های کرومـیـتـی را تشکیل می دهند سنگهای دونیتی دارای رنگ ظاهری قهـوه ای روشـن تا سبز مایل به زرد و شکست خاکستری بوده و فرسایش صاف دار و اغلب نیز شدیدا سر پانیتی شده اند.
توده های بزرگ اولترابازیک عمدتاهارزبوژیتی را یک سری دایک دیابازی قطع نموده که نفوذ این دایک ها باعث سرپانیتی شدن شدید توده های مذکور گردیده وخود دایک ها نیز تماما تجزیه و بـه مجموعه ای از دیوپسید،گارنت ،پرهنیت وسیلیس تبدیل شده اند که پدیده تجزیه شدن فوق را در اصطلاح رودینگتیزاسیون می نامند . رودینگیتی شدن خود پدیده ای اولیه در دایک های دیابازی است که در ارتباط با دگرگونـی کـف اقیانوس می باشد. (دگـرگـونی کـف اقـیانوسflow metamorphism ocean یه دگر گونی استاتیک و کششی است که سرپانتینیتی شدن اولترابازیک ها و اسپیلیتی شدن بازاست،نیزدر ارتباط با آن می باشد.) دراثر این پدیده دایک های مذکوربه صورت بلوک ها وعدسی ها سخت وسفیدرنگی درآمده که فرسایش خشن تری نسبت به سنگ های اولترابازیک سرپانتینیتی در برگیرنده دارند.درمورد توده های گابرویی باید اشاره کردکه سنگ های اولترابازیک هارزبوریتی را یک سری توده های گابرویی و میکـروگـابرویـی تـیـره رنگ متوسط تا ریزبلورغنی از بلورهای پیروکسن وپلاژیوکلازقطع نموده که بعضا دارای جهت یافتگی بوده و سری های کومـولـیـت (گـابرو های لایه لایه) در مجموعه افیولیتی را تداعی می نماید.بـعـد از واحـد هـارزبـورژیـتـی سـرپانـتینی شده بیشترین رخنمونهای سنگ مربوط به مـجـمـوعه افـیـولیتی موجد درمـنطقه را میتوان گدازه های بازالتی زیر دریایی عنوان نـمود.این واحد شامل ترادف ضخیمی از گدازه های بازالتی با ساخت بالشی و حفره دار (ساخت بادامکی ) به رنگ سیاه تا سبز تیره بوده و حفرات آنها توسط کلسیت و سیلیس پر شده اند.
درمورد آهک های پلاژزیک می توان گفت که در داخل گدازه های بازالتی زیر دریایی و بالاترین بخـش های آنها لایه های آهکی ریز دانه به رنگ کرم ،صورتی و قرمز دیده مـی شـود کـه اغلب ستیغ های بلندی را برروی مجموعه افیولیتی تشکیل می دهند.نازک لایه و دارای ساخت نواری بوده و بین لایه های نازک چرت قرمز(رادیولاریت) نیز در آنها دیده می شود . به صورت بلوک های تکـتـونیزه نیز همراه با گدازه های بازالتی در داخـل مخـلـوط رنـگـی دیـده مـی شـونـد کـه هـمـراه بـا آنها شیل های رادیولردا قرمز و رادیـولاریـت وجـود دارد.آهـک های مذکور کم و بیش رس بوده و به همین علت دارای تورق نیز می باشند.در بعضی مناطق شدیدا کریـستالیزه بوده و نوعی شیستوزیته درآنها مشهود است. بطور کلی می توان به ایـن تـرتـیـب گفت که: در این منطقه سکانس تقریبا کامل از یک مجموعه افیولیتـی دیـده می شود که سکانس از قاعده به بالا به این صورت میتواند باشد . آمـفـیـبـولـیـتـهـای قاعده ای این سنگها در نتیجه روراندگی پیوسته اقیانوس برروی حاشـیـه قـاره و در قـاعـده افــیـولیتها در حرارت کم و فشار زیاد ایجاد شده اند . پریدوتیت های متامورفیک ، این سنگها شامل مجموعه سنگهایی از جمله هارزبوژیـت، ورلیت، پیرکسنیت وسرپانتین هایی هستند که ساخت تکتونیکی لیناسیون وشکستگی های فراوان از ویژگیهای بارز آنها به شمار میرود.سنگهای کومولیت ، کانیهای تشکیل دهنده این سنگها از تجمع و ته نشینی دریک اتـاق مـاگـمـایـی بـوجـود آمده وسری سنگهایی را ایجاد کرده اند که دریک انتهای آن پریدوتیت و انتهای دیگر آن گابرو قرار دارد و نشان می دهد آشیانه ماگمایی ، در مرحله تکـامـلـی مجزا پشت سر گذاشته است.مرحله اول با تشکیل اولـتـرامـافـیـکـها و مرحله دوم با تشکیل سنگهای گـابرویی همراه بوده است.
رودنگیت: سنگهایی که در نتیجه متاسوماتیسم سنگهای دیگر از جمله گابر ها و دیابازها حاصل شده و در آنها کانیهای گرونا و دیوپسید هم مشاهده می شود.
مجموعه دایکهای صفحه ،سری سنگهایی هستند که داثرتزریق دایک دردایک ایجاد شده اندوعمدتا سنگهای دیابازی شامل می شوند. از نظـر شیـمـیـایـی این سنگ ها درنـتـیـجـه متاسوماتیسم سنگ های دیابازی ایجاد شده اند و معمولا در مجاوره با آنها دیده میشوند.
سنگهای خروجی:سنگهای آتشفشانی به همراه سنگهای ولکانوسدیمنتراز واحد های عمده مجموعه افیولیتی به شمار میروند.این سنگها عمدتا آتره بوده و ترکیب آنهااز بازارلت تا اسپلیت متغیرند و در نهایت سنگهای رسوبـی : شامل آهک پلاژیت و رادیولاریت که به همراه سنگ های خروجی فوقانی ترین بـخـش مجوعه افیولیتی را تشکیل میدهند.که سن سنونین بالایی – ماستریشیتین برای این واحد مشخص شده است .
برای تکمیل شدن تذکرات تکتونیکی که در قسمت های بالا بحث شد باید اضافه کرد که
بر طبق ارتباطات ساختمانی.به نظر میرسد که مجموعه افیولیت ملانژ در نواحـی ریفتی ناشی از کشش پیوسته اقیانوس ایجاد شده اند. و عوامل تکتونیکی به شدت برمنطقه تاثیر گذاشته و نتیجه آن درزه ها ، گسلها و چین خوردگیهای فراوان است.
درباره ی اصل ومنشا مطالعات زیادی صورت گرفـتـه اسـت . تـمـام کـانـسـارهای اولیه کرومیت انترمگماتیک (تشکیل شده در داخل توده آذرین ) بوده است.
نوع کانه کـروم ، شـکـل و وسعت کانـسار آن تـابـع ترکیب شیمیایی ماگما و به طورکلی تغییرات عوامل PTC یعنی فشار، حرارت و ترکیب شیمیایی درضمن سردشدن ماگما و همچنین تابع حرکاتی است که مـاگـما در ضـمـن سـرد شـدن ویا بعد از آن تحمل کرده است . پـدیده تفریق تبلورکه موجب تمرکزکرمیت است ، نیزتابع ترکیب ماگما و سرعت سرد شدن و وجود مواد فرار در آن و بـلاخـره حـرکـاتـی است که ماگما ضمن سردشدن داشته است. و بدین جهت است که تمرکز کانـسارهای کرومیت در نقاط مختلف د نیا به طورمتنوع انجام گرفته است .
کانـسارهـای کـرومـیت با وجود تنوع اشکال آن همواره درداخل سنگهای آذرین قلیایی تا بسیار قلیایی تا بسیار قلیایی تشکیل می شود . سـنـگـهـای آذرین مـزبـور فاقـد کـوارتز و فـلـدسـپاتـهای آلـکـان بـوده ،از نظرترکیبات گوگردی نیز بسیارفقیراست.مقدارسیلیس این سنـگـها از45درصد کمتراست و ترکیبات کانی شناسی آنها آمفیبول و فلد سپاتهای قلیایی نیز وجود دارد.
این سنگها شامل انواع مانند گـابـرو ، آنـورتـوزیـت ، پیروکسنیت ، پریدوتـیـت و دونیت می باشد کانه کروم به طور اساسی درسنگهای بسیار قلیایی متمرکزمی شود وترکیب آن تابع سنگهای اطرافش می باشد.هرقدر مقداراولیوین درسنگ بیشتر باشد به همان اندازه مقدارcr2o3بیشتر است قابل ذکر است که سنگهای دگرگونی یاد شـده در جنوب- جنوب باخترو باختر سلطان آباد کوه های گوین و چیلی گسترش دارند.آنها ،بطور کامل،وابسته به مجموعه افیلیتی سبزوار هستند. از آنجا که فرآورده حاصل دگرگونی بخشهای قدیمی تراز نظرزمانی لیتوسفراقیانوسی فراررانده شده هستند.پس درپایین ردیف سنی مجموعه افیولیتی جای می گیرند.
منطقه مورد مطالعه عمدتا کمربند افیولیتی شمال سبزوار را دربرمی گیرد که خود بخش شمال نوارافیولیـتی حلـقـوی احاطه کننده خرده قاره ایران مرکزی است.این نوارافیولیتی حلقوی که به افیولیت های درونی نیز معروف است برخلا افیولیت های بیرونی(افیولیت هـای کـرمـانشاه و تبریز)که قبل از کرتاسه فوقانی تکامل یافته اند، روند تکاملی، اواخر کـرتـاسـه فـوقـانـی را داشته اند و جایگزینی آنها به شکل کنونی بعد از پالئوسن می باشد (احتمالا در ائوسن زیرین) نوار افیولیـتـی شـمـال سـبـزوار یک فرا زمین بلند روند تقریبا شـرقـى – غـربـى را بـه نمایش می گذارد که مناطق پست جنوبی (دشت سبزوار) را از مناطق پست شمالی ( دشت جوین ) جدا می نماید.براساس نظر(لپخ و داوودزاده 1982) افیولیت های سبزوارشامل سه بخش پسته ایRigs Type ‘گودالى Trench Type و مخلوط رنگیcolored melang مـى باشند. تعیین سن مطلق به روش پتاسیم آرگون زمان کامپانین ماستریشتین را برای این مجموعه افیولیتی مشـخـص مـی سـازد ، کـه در مطالعات کنونی نیز سه بـخـش شـامـل سـنـگـهـای اولتـرمافیک ، گدازه های بازالتی زیر دریـایـی هـمـراه بـا آهـک پلاژیک و مخـلـوط رنگی در آن قابل تشخیص است که سنگ اولترابـازیـک در بخش های میانی،مجموعه گدازه های بازالتی و آهک های پلاژیک در بخـش هـای جـنـوبی منطقه می باشد.منطقه بشدت خرده شده و تکتونیز بوده و تماس بین واحدهای مختلف اغلب گسله است.
بطور کلى 4سیستم گسله بر منطقه اثر نموده است.
A گسله هاى راندگى باامتداد شمال شرق – شمال ‘ جنوب غرب و جنوب که عمده ترین آنها شامل گسله هاى راندگى شاهزاده حیدر و گسلى که در مرکزوجـنوب کوه های گوین قراردارد وگسلى که در شمال کوه انجیلک واقع شده است کـه جهت شمال – جنوب دارد.
B گسل ها ى عادى با جهت شرقى – غربى وجنوب شرقى وشمال غربى مى باشد.مثل گسل روکى وگسل فیضی آباد.
C گسل احتمالى که درامتداد گسل هاى راندگى شاهزاده حیدر وگسل فیض آباد و دربین این دو گسل قسمت بالاى روستاى روکى و فوجى و زرقى واقع شده است.
D گسل راندگى احتمالى چـون گـسـلـى کـه در قـسـمـت شـمـال کوه برج روکی و جنوب روستای فوجی و نورآباد و کوه ، پیربا جهت شرقی غربی واقع شده است.
به طور کلی سیستم های گـسـلی موجود در منطقه نقشه درکانی سازی کرومیت نداشته و فقط باعث جابجایی و احتمالا یا تکرار بعضی از آنها گردیده اند.
درمورد تولید کـنـنـدگان و صادر کنندگان این کانه می توان گفت که آفریقای جنوبی از اسـتـخـراج کـنـنـده هـا کـانـه کـرومـیـت و فـروکـروم می باشـد و صادر کننده های مهم
کانی کرومیت کشورهای روسیه،آلبانی،قزاقستان و ترکیه می باشند،باید گفت کـه کـشـور زینبـاوه که جزء تولیدکنندگان اصلی فروکروم می باشد،اما صادر کننده کـانـی نـیست اما به عنوان دومین صادر کننده جهانی فروکروم به شمار می آید.
قابل ذکر است که تولید کنندگان اصلی اسـتـیل (فولاد ضد زنگ) عبارتند از کشـورهـای آمریکا ، انگلستان ، آلمان و ژاپن که خود آنها از وارد کنندگان اصلی کانی کـرومــیــت وفروکروم اند.
قبل توجه که فقط کشورچین وارد کننده کانه کرومیت می باشد.تاکنون هیچ جانشـینـی در صنایع Stainless-steelوSuper alloys یافت نشده است.اما دولـومـیـت به عنوان یک الترنا تیو جهت برخى ازآجر هاى نسوز در نظر گرفته شده و همچنین از کانـی هاى روى ونیکل به عنوان جانشین احتمالى براى پوشش وسایل دکوراسیون نامبرده مى شود.
آفریقاى جنوبى با9/34 درصد تولیـد جــهـانى بزرگترین تولید کننده کرومیت در دنیاست که شوروى سابق با 5/29 درصد ، هند با7/7 درصد و ترکیه با 6/6درصد تولید جهانى را در ردیف هاى دوم تا چهارم قرار مى گیرند. کشور ایران با5/0 درصد تـولید جهانى نیز درردیف یازدهم قرارمى گیرد.
باید گفت که مصرف ماده معدنی در صنعت (مهمترین) عبارتند از متالوژی - دیرگداز- شیمیایـی کرومـیـت تـولـیـد شـده در جـهـان بـه مصارف متالوژی می رسد کروم به دلیل مقاومت بالای آن در مقابل حرارت – سایش – فـرسـودگی و اکسیده شدن در تهیه انواع آلیاژ ها مورد استفاده دارد.
آلیاژهای مقاوم فولادهای ضدزنگ بیشترین تولـیـد کروم را به خود اختصاص داده اند. تـرکـیـبـات شـیـمـیـایـی کـروم دار در چـرم سـازی مـواد رنگـی – نقاشی – عکاسی و داروسازی به کار می روند. عیار کرومیت قابل استفاده در متالوژی و صنایع شیمیایی بالاست ولی دردیرگدازها می تواند پایین باشد.
معمولادرحدود 5درصدازکرومیت بدست آمده در متالوژی 35درصدآن در دیر گدازها و15درصد به مصارف شیمیایی می رسد.
درپـی جـسـتـجـوهای فراوان و اکـتـشافی منجر به کشف 137اثرکرومیت خیلی عالی و ضعیف به صورت رگه ای عدسی با بافت پوست پلنگی و گرانولار شده است.
به منظور با دسترسی ماده معدنی هیچ راه ارتباطی به آنها نداشت اقدام به احداث جاده سازی و مرمت را بطول3 کیلومتر از روستای فوجی تا محل پـیـشـکارها و ترانشه ها یـک قـسـمـت شـده اسـت و در قسـمـت دیگر معدن مرمت و احداث راه توسط بولدوزر به طول 4 کیلومتر از روستای فوجی تا قسمت دوم معدن می باشد در قسمت هایی هم به صورت تیغ زنی و بغل بری انجام شده است.
در محدوده ی اکتشافی حدود 110متر مکـعب چاهک اکتشافی برروی بیش از 12 اثر کرومـیـت حـفـر شـده است که نتایج به دست آمده در چاهک ها حاکی از رگه ای بودن ماده ی معدنی و نیز شیب 90درجه و قائم ماده ی معدنی می باشد.
چاهک های حفر شده ازعمق5/1متـرتا8مترحفرگردیده است.جنس سنگهای موجود در منطقه بیشتر سنگ های سرپانتینی وهمچنین سنگ های شامل پریدوتیت ودونیت می باشند.
تعداد 10عدد ترانـشـه ردیـابـی بـه حـجم 200مترمکعب حفر شده وتعداد12عدد ترانشه سراسری به حجم 700 مترمکعب در قسمتهای مختلف محدوده ی اکتشافی درقسمتهای دارای آنومالی ماده معدنی حفرگردیده است که نمونه برداری از محل ترانشه های فوق جهت انجام آنالیز مربوطه صورت گرفته است.
این ترانشه هـا بـه مـنـظور بررسی ذخیره قطعی و احتمالی ماده معدنی حفر گردیده که نتایج آن جهت تعیین ذخیره معدن به شرح ذیل می باشد.
دو پیشکار اکتشافی به حجم حدود 1020مترمرکعب در روی ترانشه ها و چاهک های زده شده به منظور باطله – برداری بیشتر و اکتشاف دقیق تر رگه ها احداث شد.
مترمکعب 720=4*6*30 مترمکعب 300=4*3*25
تهیه ی نقشه توپوگرافی زمین شناسی2500/1ازکـل مـحـدوده ی اکـتـشـافـی بـه منظور مشخص نمودن تمامی عوارض زمین شناسی و رگه های مواد معدن برروی آن.
نقشه برداری های انجام شده توسط یک دستگاه توتال در مقیاس 1000/1 در سه شیت مختلف در قسمت هایی که بیشترین رخنمون از ماده معدنی وجـود داشـته برداشت شده است.که پیشکار های ماده معدنـی و تـرانـشـه های و چـاهـک های اکتشافی برروی آن آورده شده است.یک مقطع عرضی در حاشیه ی نقشه نیز ترسیم و پیوست گزارش می باشد .
تعداد 10 نـمـونـه آنـالـیـز شـیمیایی شاملXRFوXRD و وزن و خصوص ماده معدنی اندازه گیری گردیده که پیوست گزارش می باشد.
- تهیه ی گزارش نهایی و تعیین ذخیره ی قطعی و احتمالی ماده ی معدنی.
با توجه به عملیات اکتشافی انجام شده به حفر پـیشـکار کـرومـیـت های حاصل شده درطبقات رویی کانسار دارای بافت پوست پلنگی (به مقدارخیلی کم ) وهرچه به عمق اضافه گردیده دارای بافت متراکم تر وخالص ترشده است به طوریکه از عمق حدود 40متری کاملا یک دست و کمپاکت می باشد .
با توجه به نقطه حفّاری شده وبا استفاده از فرمول :
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 26 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله گزارش نهایی عملیات اکتشافی معدن کرومیت
