چکیده
این پژوهش بر اساس معایب و مشکلات موجود در تولید سنتی نبات و همچنین با توجه به مهمترین پارامترهای موثر در تولید این محصول انجام گرفت. تیمارهای مورد استفاده برای شیره و نبات عبارت بودند از درجه فوق اشباع در چهار سطح 3/1 , 4/1 , 5/1 و 6/1 و درجه حرارت در سه سطح 70 , 80 و90 درجه سانتی گراد در سه تکرار. آزمایش های فیزیکوشیمیایی شامل تعیین pH , رنگ و درصد قند انورت برای تمام نمونه های سنتی و آزمایشگاهی انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که افزایش درجه فوق اشباع و دما برتمام مشخصه های شیره و نبات اثر معنی دار دارد (01/0 p < ) بطوری که با افزایش دما و درجه فوق اشباع, رنگ و درصد قند انورت بطور معنی داری افزایش یافته و pH روند رو به کاهشی از خود نشان می دهد. اثر متقابل درجه فوق اشباع و دما نیز بر pH, درصد قند انورت و رنگ شیره و نبات معنی دارمی باشد (01/0 p < ).
واژه های کلیدی: نبات, شیره,کریستالیزاسیون, درجه فوق اشباع, دما
مقدمه
شکر ماده اولیه بسیاری از فراورده های قنادی است که از شیرابه نیشکر یا چغندرقند پس از طی مراحل استخراج و تصفیه بدست می آید(3). اولین قومی که موفق به تولید شکر متبلور بصورت جامد و سفید گردید ایرانیان بوده اند(5). شکر در صنعت غذا کاربرد وسیعی دارد که از جمله می توان به استفاده از آن در تولید مربا، کیک، دسرهای لبنی، انواع شکلات و آبنبات و... اشاره کرد. نبات نیز از جمله محصولاتی است که ماده اولیه و اصلی در تولید آن شکر می باشد. اساس تولید نبات پدیده کریستالیزاسیون بوده که از بین انواع روشهای کریستالیزاسیون, در تولید این محصول باید از کریستالیزاسیون تحت سرما استفاده کرد تا بدین ترتیب زمینه رشد هسته ها فراهم گردد(10). امروزه نبات به دو روش سنتی و صنعتی تولید می گردد. روش سنتی معمولاً بصورت ساکن بوده, راندمان چندان بالایی نداشته و نبات حاصل از آن عمدتاً به دو رنگ سفید و قهوه ای می باشد در حالیکه نبات صنعتی بصورت انبوه و درحالت سکون و یا درحال حرکت به رنگها و طعمهای مختلف و اشکال گوناگونی همچون نبات تک کریستال, نبات نی دار و.... تولید می گردد (1و3و4و9). اشکالات عمده ای در تولید سنتی وجود دارد که دلیل آن مبتنی بودن این روش بر تجربه و بیگانه ماندن تولید کنندگان با مبانی علمی است, از اینرو پارامترهای موثر برکیفیت و کمیت محصولات تولیدی بشدت تحت تاثیر این نقایص قرار می گیرد. بدین جهت اعمال تغییرات و اصلاحات لازم در فرایند تولید و پارامترهای موثر بر آن کاملاً ضروری است, تا بتوان با چنین رویکردی تولید این محصول را به سمت صنعتی شدن پیش برد(11).
دانلود مقاله بهینه سازی فرایند سنتی تولید نبات