در بین اقسام هنر، هنر شعر در تمام زمینه‌های خود آگنده از مضامین نغز و لطیفی در تجلی اندیشه‌های مختلف بشری است. به خصوص در تجلی اندیشه‌های دینی و مذهبی، اسلامی و قرآنی. این اندیشه‌ها در وجود شاعران متعهدی که به مدح و منقبت اهل بیت نبوت و ولایت زبان گشوده اند، آثار ارزشمند و ماندگاری از خود به یادگار گذاشته اند که در این آثار لطافت‌های روح بشری، منزلت انسان، سیر و سلوک، عشق و عرفان و ... موج می زند.
از افتخارات ادبیات خصوصاً نظم (شعر) تجلی، اندیشه، افکار، رفتار، حوادث، حماسه و انقلاب حضرت علی است که بدون شک و تردید باید گفت حضرت علی به ادبیات نوعی روح معنوی داده است، چرا که هر جا صحبت از ادبیات حماسی و انقلابی است، بیش و کم نام حضرت علی هم می باشد. شاعران برای کوبیدن فساد و ستم، ریا و توجه به عدالت، مردانگی، شجاعت و ایمان از روح و مرام و مسلک باشکوه و انقلابی حضرت علی الهام می‌گیرند.
حضرت علی با ایمان به وفاداری، عدالت، قضاوت، شجاعت، بردباری، تواضع، علم، زهد، تقوا، فضیلت، طریقت، شهادت، کرامت و ... چنان تأثیری در ادبیات گذاشته که دیوان کمتر شاعر متعهد شیعی را می توان از آغاز ادب فارسی تاکنون سراغ گرفت که غزل، قصیده، دوبیتی، رباعی و مثنوی و ... مزین به این اوصاف نباشد. راستی رمز و راز این عظمت را باید در چه چیزی جست؟ در یک چیز و آن این که علی حقیقت است و بس.
شرح مناقب بیان، مدایح، مصائب، مراثی و بیان سرگذشت، و تجلی اوصاف از خمیرهای اصلی شعر مذهبی و اعتقادی می باشند. بر شمردن خصلت‌های نیک و هنر ائمه دین از همان ابتدا به وسیله‌ی مناقب جوانان از جایگاه گسترده‌ای در ادب فارسی برخوردار بوده است و ذبیح الله صفا در این زمینه می نویسد: «منقبت عمو ستایش اهل دین از دیرباز در بین شعرای شیعه مذهب و دیگران معمول بوده است، زیرا آنان برای تبلیغ عقاید خویش شیوه‌هایی اختیار می کردند که علاوه بر نتیجه‌ی نهایی به حفظ مدایح و مناقب هم کمک شایانی می کردند و یکی از راههایی که اهل شیعه پس از کسب قدرت برای نشر مذهب خود انتخاب کرده بودند، استفاده از مناقب بوده است.»
نتیجه سخن اینکه جزیی‌ترین تا کلی‌ترین هنر پیشوایان دینی چه به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم جهت بهره‌های مختلف در اندیشه و زبان شعرا، گذشته و بیان شده است. علت گسترش این مسأله:
1. شناخت سرایندگان از حقیقت و جوهر دین.
2. شناخت رسالت و پیام دین.
3. شناخت شخصیتی و حقیقی پیام آوران دین
این نوع شناخت سبب می شد که نور ایمان بر دل و جانان شعرا تعادل و در نتیجه‌ی آن ارادت خالصانه ای به دست آورند، یقیناً اگر چنین شناختی حاصل نمی شد، هیچ وقت امکان نداشت شعرا بتوانند به این زیبایی و پرمحتوایی حقیقت و جوهره قلبی و اعتقادی خویش بروز دهند.
با تأمل در چنین اشعاری می بینیم که:
1. از نظر ترکیب و بافت سخن بسیار قوی می باشند.
2. از نظر بلاغت و دیوایی در اوج و بسیار تأثیرگزار هستند.
3. از نظر معانی، تعبیرات بسیار نغز و لطیف هستند.
بنابراین با توجه به موارد فوق نیجه سخن این می شود که هدف شعرا از پرداختن به چنین اندیشه‌هایی فقط مدح محض جهت تخلیه‌ی احساس درون به معنای متعارف نمی باشد، بلکه هدف علاوه بر آن ها احیای حقایق دین و زنده کردن جان‌ها و جاری ساختن خون حماسی در رگهای عاشقان، عارفان و بیدار دلان است.
فهرست مطالب
پیش درآمد
در ثنای علی نامه
علی
«آ»
آرامش دلها آیینه‌ی جمال یزدان
آسمان آفتاب آینه‌ی خدانما
آسمان لافتی آینه‌ی ذات کردگار
آسمان عدل پرور آینه‌ی سکندر
آسمان آفتاب آینه‌ی سرّ خدا
آفتاب کبریا آینه‌ی عبرت
آفتاب شرع آینه‌ی غیب نما
آفتاب عالم آسمان آیه اکبر
آفتاب فروزان «الف»
آگاه اسراراب‌الائمه المؤمنین
آمر به معروفابوالحسن
آیت پروردگار اختر برج امامت
آیت اجلال خدا استاد طریقت
آیت ایمان اسدالله
آیت اَسماء خدا اسم اعظم
آیت فضیلت اصل شجاعت
آیت محکم افتخار عالم و آدم
آیت رازگوی قرآن اکسیر اعظم
آیت وحدت امام بر حق
آینه‌ی جمال توحید امام شعبان
امام انام امام انس و جان
امام بردباران امام هدی
امام المتقین امام العارفین
امیرالمؤمنین امیر عاشقان
امیر عربامیر قائد و قائم
امیر شوکت امیر دو سرا
امیر لوکشفامیر عشق
امیر ملک ولایتامیر یثرب
امیر عدو بندامیر نحل
امیر دریادلامیر عرش
امیر مردانانسان کامل
اهل بیت
«ب»
باب علم و دانش بابت شبیر و شبر
باب نجات باب مجتبی
باعث ایجاد خلقباب رسالت
بت شکن بحر کرامت
بحر بی پایان بحر علوم
بحر حلم بحر امان
بحر حیا بدر الدجی
برگزیده خدا برج مه هل اتی
برادر پیامبر بسم الله مطلق
بلبل گویای اسرار بنده‌ی بی نظیر
بوتراب بهرین دلور
«پ»
پادشاه اتقیا پادشاه لوکشف
پادشاه ذوالکرم پادشاه آسمان
پادشاه باوقار پادشاه لامکان
پادشاه ذوالنعم پادشاه دین
پادشه ارض و سما پادشه دادگر
پادشه بنده نواز پدر امت
پدر عترت پدر عرفان
پدر عالم هستی پرده گشا
پرورده‌ی نور خدا پسر عم پیمبر
پیشگام مؤمنان پیش رو انبیاء
پیشوای دین پیر استاد
پیر مردان پیر مغان
پیشوای خلق دو عالم پهوان عرشه‌ی ؟
«ت»
تاج‌دار خیل اعطا تاج بخش شهریاران
تکیه‌گاه انبیا تأویل وحی
تکرار آفرینش خدا ترازوی عدل
«ج»
جام مصفا جامع قرآن
جام جهان جان یزدان
جان جاودان جان بخش
جان پیغمبر جانشین محمد
جمال بی نشان جلوه ذات خدا
«ح»
حافظ قرآن حافظ احکام دین
حاکم بر حق حاکم یوم‌الحساب
حامی یتیمان حامی قرآن
حامی ستمدیدگانحامی دین
حبل المتین حجت عصر
حجت کردگار حشمت‌ال...
حقیقت حق حص حصن
حضرت مهر حلال مشکلات
حیدر حیدر صفدر
حیدر ؟؟ سوار حیدر خیبرگشا
حیدر لشرشکن حیدر کرار
«خ»
خادم دین خاصف انعل
خاضع مهربان خازن سبحان
خانه‌زاد خدا خانقاه عشق
خازن سبحان خدیو ملک هستی
خدیو عدل و داد خداوند نعمت
خسرو دنیا و دین خسرو ملک هدی
خسرو دلول سوارخسرو هشت و چهار
خسرو یوم‌‌الغدیر خضر خسته پی
خط ایسان خواجه صبر
خورشید حیات خواجه‌ی برجیس
خورشید صفا خیر البرکه
«چ»
چراغ وحدت چراغ جان
چشمه نور ازلی چشم حق
«د»
دافع‌البلایا دائم‌الذکر
در مدینه علم دُر دریای حقیقی
دُر دریای فتوت دُر دریای سرمد
دُر بحر لافتی دُر شهامت
دستگیر درماندگان دست خدا
دریای بی ساحل دریای وفا
دریای کرم دلیر مردان
دیباچه‌ی مروت
«ر»
راز خدا راز خلقت
رایت دین رایح آل محمّد
رحمت مطلق رمز هستی
رکن ایمان روح ایمان
روح قرآن روح ولایت
روح سخاوت روشنایی بخش
رهبر راه حق راهنمای آوارگان
رهنمای عالم
«ز»
زاده کعبه زاهد زاهد
زبده‌ی عالم زبده‌ی حق
زوج زهرای بتول
«س»
ساقی کوثر ساقی شیرگیر
سالار اهل ملت سالار دین
سحاب رحمت سرّ بی همتا
سرالله اعظم سر حلقه عارفان
سر حلقه اهل یقین سرلوحه‌ی حقایق
سرمایه‌ی ایمان سرور آزادگان
سرور روحانیون سریر آرای بزم دل
سرو بستان ولایت سرّ خدا
سردار اتقیا سرّ انبیا
سرّ غیب‌الغیب سیدالوصین
سید عابدین سفینه الساکین
سلطان دین سلطان سریر
«ش»
شافع محشر شاه عادل
شاه شیراوژن شاه ولایت
شاه نجف شاه مردان
شاه غدیریه شاه لوکشف
شاه جهان شاه سرافراز
شاه مکه شاه اولیاء
شاه دین شاه انس و جان
شاهکار آفرینش شاهباز فلک
شاه عرب شاهد کل
شفابخش دل ایمان شمع ولایت
شمشیر خدا شمس حکمت
شمع هدایت شجر طور ولایت
شمع جمع شهسوار عرصه‌ی امکان
شه مشکل گشا شه اتقیا
شاه ملک لافتی شیر خدا
شهید محراب
«ص»
صاحب تقوی صاحب منبر
صاحب تیغ دوسرصاحب جود و سخا
صاحب امرصدف اسرار
صراط‌المستقیم صفدر غترفکن
صفدر مرحب شکن صورستگر امکان
صهر نبی
«ط»
طبیب حاذق طوطی نطق بلاغت
«ظ»
ظل خدا
«ع»
عارف سجاد عاشق پیمبر
عالم ربانی عالم آرای دین
عالم علم لدنی عارف مطلق
عروه الوثقای دین عقل دوم
علم الله
«غ»
غایت مقصود غواص بحر دل
غایب اسرار
«ف»
فاتح جنگ جمل فاتح خیبر
فارس بدور نهروان فخر آل مصطفی
فخر انبیاء فصاحت گوی
فخر زمین فخر جهان
فیض بخش عالم جهان
«ق»
قائل قول سلوفی قاسم الارزاق
قاسم فردوس قائل عنتر
قاری قرآن قاضی دین
قاسم جحیم و جهان قبله‌ی روح
قبله اهل والا قبله اهل ادب
قبله‌ی دلها قبله گاه رحمت
قبله گاه قدسیان قبله گاه زمین خروشان
قدرت اللهقدوی خاندان
قرآن ناطققطب دین
قلزم بحر کرم قهرمان خیبر
قهرمان خندق
«ک»
کاشف قرآن کاشف اسرار حق
کان جود کان علم
کتاب ناطق کدخدای دوسرا
کشتی بحر نجات کهف الانام
کعبه‌ی آمال کعبه‌ی جان
کلام الله ناطق کلید گنج سعادت
کوه حلم
«گ»
گل توحید محمد گل بی خار
گل گلزار گل کرامت
گنج عشق گوهر بحر فضل
گوهر مخزن ولایت لوح محفوظ
«م»
ماه یثرب مالک الرقاب
ماه تابان مبدأ خلقت
مالک الملک محرم پروردگار
محبوب خدا محرم اسرار
محور هفت آسمان محبوب رب‌العالمین
محبوب پیامبر مجود ملایک
مجری عدل مخزن علوم
مخصوص نص هل اتی مدار ایمان
مرد دین مرد اخلاص
مرزبان فلک مرآت قرآن
مرشد جبرئیل مرآت خدا
مرد عابد مرد زاهد
مشرق انوار قدسی مفخر کان کرامت
مفخر زمان مظهر کل عجایب
مظهر قدرت حق مظهر اسرار
مظهر عدل مظهر مظلومیت
مصلح دین مظهر فضیلت
معیار حکومت اسلامی مظهر اوصاف خدا
منادی حق مه هدایت
مه سپهر امامت مهبط روح‌الامین
مولای درویشان مولی الموحدین
«ن»
ناطق قرآن ناشر احکام نبی
نایب مناب ناظم یوم الودود
نسخه‌ی اسرار وحدتنقطه‌ی عاشق
نقطه‌ی بسم الله نقطه ام‌الکتاب
نقطه اولی نفس نبی
نفس اول نفس مصطفی
نور ولایت نور امامت
نور حقیقت نشانه‌ی حق
نور خدا نور چشم پیامبر
«و»
وارث پیامبر واقف اسرار
وجه الله وحی پیمبر
وَلد کعبه ولی مطلق
«هـ»
هادی گمگشتگان هادی دین
همسر زهرا همراز پیامبر
همای رحمت همدم چاه
«ی»
یاور غریبان یاور یتیمان
یار پیامبر یار ایمان
یعسوب دین یدالله
شامل 450 صفحه فایل word
دانلود پایان نامه تجلی اوصاف امام علی (ع) در ادب فارسی