حکومت حمادی ها بر مغرب از سال 405 تا 547 و 135 م. نزدیک به یک قرن و نیم دوام داشت طی این مدت آنان توانستند به بسط و گسترش مسائل سیاسی و نظامی بپردازند حاکمان این دولت نه نفر بودند اولین آنها حماد بن بلکین الذیری و آخرینشان یحیی بن عزیز بود که عبدالمؤمن بن علی اولین خلیفه موحدین در سال 547 هـ. او را سرنگون ساخت .
دولت حمادی اولین دولت بربری مستقلی بودند که توسط مغربی‌های اصیل برالجزایر حاکم شدند قبل از آن مغرب شاهد حکومت بنی رستم اباضی بود که شهر تاهرت رابعنوان پایتخت برگزیدند و توسط فاطمیون سرنگون شدند. این دولت در دوران حکومت مغرب نقشی مهم در گسترش اسلام و زبان عربی داشت حماد توانست در استقلال و ایجاد دولتی واحد بر بادیس بن مغر پیشی گیرد پس از آن سعی و تلاش فراوانی از خود نشان داد تا این دولت را تشکیل داده و آنرا سامان دهی و بر آن حکومت کند.
می توان این دوره را دورة استقلال بر برها یا دورة ملوک الطوایفی نامید در تصور ما بر خلاف حکومت معاصر آن در اندلس این حکومت به مثابة دوره چهارم حیات سیاسی در مغرب است زیرا سه دوره سیاسی قبل از آن وجود داشت که عبارت است از : 1ـ دوره والیان (فتوح)، 2ـ عصر ممالیک عربی مستقل مانند ادریسی ها ، رستمی ها، آل اغلب ،3ـ دوره وحدت فاطمی ها .
دولت حمادی دولیت قبیله ای بود که تحت امر باقی حکام نبود لیکن از لحاظ پیشرفت علمی و تاریخی به دولت قاهره ،بغداد ،قرطبه ، پالومو، فاس و غیره که از متمدن ترین شهرهای آن زمان اسلام بودند نمی‌رسید دولت حمادی دولیت بود که عده ای به زور مغرب اسلامی را میان خود قسمت کرده بودند.
حقیقتاً بنی حماد از بهترین حاکمانی بودند که بر سرزمین هایشان در جهان اسلام حکومت کردند و علی رغم اختلافات داخلی همیشه به فکر راحتی و ارتقاء سطح زندگی مردم عادی و مصالح کشور بودند با وجود همه این شورشها و انقلابات که درون خانواده حمادی بود هیچ گاه شکل حکومت که استبداد موروثی بود تغییر نکرد. دوران حکومت حمادی ها به کرات شاهد تغییر پایتخت بود در ابتدا شهر اشیر ، سپس قلعه؛ و در آخر بجا یه شاهد حکومت پنج تن بود که اولین آنها ناصربن علناس و آخرین آنان یحیی بن عزیر بود.
پیشینه پژوهش
بیان مسئله
پرسش های پژوهش
اهداف پژوهش
تحلیل منابع تحقیق
فصل دوم : اوضاع جغرافیایی مغرب اوسط به دوران فرمانروایی بین حماد
الف) شهرهای مهم بنی حماد (از دید جغرافیایی تاریخی )
1- قلعه بنی حماد(پایتخت بنی حماد)
2- شهرأشیر
3- شهر بجایه
ب) کشاورزی دولت بنی حماد
1- محصولات کشاورزی
2- دامداری و پرورش طیور و غیره
ج)اقتصاد و صنایع بین حماد
1-بازرگانی و دادو ستد (تجارت داخلی و خارجی )
2- استخراج معدن
3- صنایع دستی
4- راه های خشکی و دریایی و غیره…
5- ضرب سکه
6- صادرات و واردات
فصل سوم :اوضاع سیاسی ـ تاریخی دوران بنی حماد
1-اصل و نسب حمادیون
2- مؤسس دولت بین حماد
3- فرمانروایان حمادی
حماد بن بلکین (405 ـ 419 ـ ه.ق)
قائد بن حماد (419ـ 446)
محسن بن قائد ( 446 ـ 447)
بلکین دوم ابن محمد( 447ـ 454)
ناصرابن علناس (454 ـ 481)
منصور ابن ناصر (481ـ498)
بادیس بن منصور (498ـ 515)
یحیی بن عزیر (551ـ 547)
غلبه موحدون
فصل چهارم :اوضاع اجتماعی حمادیان
قومیت ،زبان ،دین ، مذهب حمادیان
الف)طبقات مردم
اشراف ، بزرگان (فرمانرواـ شاهزادگان ـ وزراء و ….)
تجار و بازرگانان
صاحبان حرف و صنایع
کشاورزان و کارگران
ب) اوضاع اداری دولت بنی حماد
1-فرمانروایی
2- وزارت و کتاب
3-دادگستری
4- شرطه
5- حسبه
6-دیوانهای مهم عصر‌بنی‌حماد(عرض ـ مظالم ـ برید ـ اشراف‌و …)
7- بیت المال
8- خراج و مالیات
فصل پنجم :اوضاع فرهنگی بنی حماد
الف ) آموزش و پرورش
1-نهادهای آموزشی (مسجد ـ مکتب خانه ـ رباط ـ خانقاه و …)
2-علوم نقلی (قرآن ـ سنت ـ حدیث ـ تفسیرـ فقه و اصول و …)
3-علوم ادبی (نثر و نظم و ….)
4-علما و دانشمندان عصر حمادی
ب) آثار و ابنیه دوران حمادیان (مساجد ـ رباط ها ـ پل ها ـ کاخ ها ، … )
چکیده رساله به انگلیسی
عکس ها و نقشه ها و تصاویر
کتابشناسی پایان رساله
شامل 190 صفحه فایل word
دانلود پایان نامه اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ،تاریخی بنی حماد در الجزایر