لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 14
فهرست: ندارد
عنوان:
اعتیاد به عنوان یک مشکل، همیشه دامنگیر بوده و هست چرا که به عنوان یک معضل دامنگیر انسان ها در جوامع مختلف بوده و به موازات افزایش دانش انسان، اعتیاد نیز گسترش یافته و از پیچیدگى بیشترى برخوردار شده است.
متفاوتى در بیش از این که یک پدیده اجتماعى محسوب شود یک پدیده روانى است و در اشکال مختلف و اعتیاد انسان ها ظهور و بروز مى یابد. همانطور که یک انسان مى تواند به قمار اعتیاد پیدا کند و یا اعتیاد به خرید و غیره، اعتیاد به مواد مخدر هم یکى از آنهاست .
اما نکته نگران کننده آنجاست که از سوى مقامات مسوول اعلام مى شود که میانگین سن اعتیاد در ایران به 14 سال رسیده است و این نسل آینده ساز کشور در خطر است.
روز جهانی مبارزه با مواد مخدر، در واقع ترغیب برای تشدید مبارزه با مواد مخدر است و جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان پرچمدار این مبارزه جدی، شفاف و سالم در جهان مطرح است.
در روز جهانی مبارزه با مواد مخدر، امحاء انواع مواد مخدر مکشوفه، بهترین سند گویای مبارزه بااین پدیده است که در ایران این اقدام همه ساله از سوی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و با حضور ارگانهای مرتبط، نمایندگان و سفیران کشورهای خارجی انجام میشود.
کارشناسان معتقدند که مواد مخدر و اعتیاد، دیگر یک آسیب اجتماعی نیست، بلکه یک بحران اجتماعی محسوب میشود.
از نظر آنان ، برای گزینش بهترین راه حل این بحران، میبایست پدیده مواد مخدر را در متن ساختار اجتماعی و شرایط حاکم برآن مورد ملاحظه قرار داد.
بهگفته متخصصان ، به لحاظ علمی، ارتباط معناداری میان آسیبها و نقایص و نارساییهای اجتماعی دیگر وجود دارد و بدون یافتن ارتباط علمی و تئوریک نمیتوان درک واقع بینانهای از این پدیده پیدا کرد.
امروزه قسمت اعظم مواد مخدر در همسایگی ما تولید و توزیع میشود.
الگوی مصرف مواد مخدر با هدایت سودجویانی که جوانان را نشانه رفتهاند از مواد مخدر طبیعی به شیمیایی درحال تغییر است.
نزو تهدیدهای مرتبط، نگرانکننده است و با وجود آن که جمهوری اسلامی ایران از حیث میزان کشفیات و دستگیری مجرمان به عنوان پیشتاز مبارزه در جهان معرفی شدهاست، در داخل کشور با معضلات پیچیدهای روبروست که استمرار مصرف و جوان گزینی اعتیاد،افزایش نرخ شیوع، بخصوص میان دختران و پسران جوان،افزایش بیماریهای مسری ناشی از نحوه سوء مصرف مواد نظیر ایدز، هپاتیت ، سل و دیگربیماریها،آمیختگی پدیده اعتیاد با انواع بزهکاریهای اجتماعی نظیر سرقت، باجگیری ، خشونتهای اجتماعی و خانوادگی و قتل، پیوند بین قاچاق و مسایل سیاسی و ضد امنیتی ، از مهمترین معضلات اعتیاد در کشور است.
اظهارات انتقادآمیز دکتر "علی هاشمی"، دبیرستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست جمهوری حاکی از آن است که هنوز در ایران ، باوری مبنی بر بحرانی بودن معضل اعتیاد وجود ندارد.
براساس مطالب منتشره پیرامون مواد مخدر در ایران، فقدان یک استراتژی اطلاع رسانی جامع کاملا مشهود است.
نگرش بخشی به اطلاع رسانی، عملا به ارائه چهرهای افسارگسیخته از توزیع و مصرف مواد مخدر در کشور منجر شدهاست.
مطابق یک نظریه اجتماعی، گاهی سخن گفتن و اعتراض به یک وضعیت خاص در واقع محصول عملکرد قدرت ناپیداست که ما را وادار میکند درمقابله با همان پدیده سخن بگوییم، حال آنکه در واقع در حال تقویت آن پدیده میباشیم.
از آنجا که قاچاق مواد مخدر یک پدیده جهانی و فراملیتی است، امر مبارزه با مواد مخدر نیز باید از شکل بخشی، منطقهای و ملی به یک فراملی و جهانی تبدیل شود.
یک سووال جدی در جامعه ما مطرح است که چرا باوجود آنکه نیروی انسانی و منابع مادی فراوانی صرف مبارزه با مواد مخدر میشود و مجازات قاچاق مواد مخدر شدید است و نیز میزان کشفیات مواد مخدر بالاست، همچنان معضل اعتیاد در ایران جدی است ؟
گزارشهای رسانهها و مقالات انتقادی همواره براین امر تاکید میکنند که اعتیاد در جامعه از میزان و نرخ رشد نگرانکننده ای برخوردار است و نتیجهگیری میکنند که امر مبارزه با مواد مخدر، شکست خوردهاست.
مقوله "مبارزه با مواد مخدر"، در جامعه ما متضمن یک مفهوم عام ولی با مصادیق خاص است. به عبارت دیگر، وقتی از عبارت "مبارزه با مواد مخدر"، استفاده میشود، نوعی نگاه مطلق وجود دارد که تمام مشتقات این امر را شامل میشود.
آنچه تاکنون در ایران صورت گرفته است، غالبا مبارزه با مواد مخدر بوده است که لزوما به مقابله با اعتیاد نمیانجامد، چرا که در این مبارزه، هدف اصلی جلوگیری از ورود و توزیع مواد مخدر است.
حال آنکه امر اعتیاد یک رفتار انسانی است که تهیه مواد مخدر تنها یکی از پیش نیازهای آن میباشد.
به همین دلیل ، چنانچه اخبار نشریات و مطبوعات و رسانهها را در نظر بگیریم، مشاهده خواهیم کرد که بخش عمدهای از مطالب منتشره شامل کشف و ضبط مواد مخدر است.
مبارزه با مواد مخدر، یعنی مبارزه با کشت، تولید، قاچاق و توزیع مواد مخدر، یک اقدام کاملا پلیسی و در حوزه مقابله با جرایم میباشد، درحالی که مقابله با اعتیاد، یعنی جلوگیری از مصرف مواد مخدر توسط غیر معتادین و تلاش برای ترک اعتیاد افراد معتاد که یک اقدام فرهنگی، اجتماعی است .
بهنظر میرسد، طراحان اولیه امر مبارزه با مواد مخدر با این پیش فرض به تدوین سازمان و ساز وکار مقابلهای پرداخته بودند که با جلوگیری از ورود مواد مخدر، مساله اعتیاد به خودی خود حل خواهد شد.
امروز با ارزیابی اقدامهای وسیع گذشته میتوان به صراحت این پیش فرض را رد کرد.
تشدید اقدامها برای جلوگیری از در دسترس بودن مواد مخدر یک نیاز جدی است، ولی در کنار آن و حتی اولیتر از آن ، تجدیدنظر و باز تعریف امر "مقابله با اعتیاد" میباشد که بهنظر میرسد طی چندین سال گذشته مغفول بوده و یا به طور جدی یا کارآمد مورد توجه قرار نداشتهاست.
ماجرای آمارهای ضد و نقیض تعداد ایرانیان معتاد، مدعی جدیدی هم پیدا کرد.
مدعی با نام مرکز جرایم و مواد مخدر سازمان ملل که در جدیدترین گزارش خود، نه آمار 5/1میلیونی نیروی انتظامی را تایید کرده و نه آمار چهار میلیونی ستاد مبارزه با مواد مخدر را بلکه خود آمار وجود سه میلیون معتاد در ایران را آمار صحیح اعلام کرده است.
این درحالی است که سردار "مهدی ابویی"، رییس مرکز مبارزه با مواد مخدر نیروی انتظامی جمهوری اسلامی، در تازهترین اظهارات خود،آمار رسمی معتادان در کشور براساس آخرین نظر وزارت بهداشت که در آخرین جلسه ستاد مبارزه با مواد مخدر در سال جاری با حضور رییس جمهوری تشکیل شد را نزدیک به دو میلیون نفر اعلام کرد.
وی با تکذیب آمار منتشره از سوی مرکز جرایم و مواد مخدر سازمان ملل در تهران گفت: یک میلیون و دویست هزارنفر از این تعداد معتادان کشور، حرفهای و به صورت هر روز مصرف و تعداد هشتصد هزار نفر دیگر معتادان تفننی هستند که مصرف آنان هفتهای یک بار است .
ابویی، در مورد تعداد فعالان قاچاق مواد مخدر در ایران به خبرنگار گروه اجتماعی ایرنا گفت: تعداد فعالان قاچاق مواد مخدر در ایران مجموعا 700نفر است که 80درصد از این تعداد از سوی ناجا شناسایی شدهاند.
وی با بیان اینکه 50درصد از حجم مواد مخدر وارداتی به ایران به کشورهای دیگر ترانزیت میشود، افزود: در سال گذشته مقدار 12 تن مرفین که در حال ترانزیت به کشورهای اروپایی بود، توسط ناجا کشف و ضبط شد.
ابویی یادآور شد: قاچاقچیان پیشرفته در تولید و ترانزیت هروئین با خلوص بالا که در ایران به کریستال معروف است، نقش دارند.
به گفته رییس مرکز مبارزه با مواد مخدر ناجا، مسیر اصلی انتقال کریستال، کشورهای آسیای میانه بوده و در ایران نیز ترانزیت این نوع مواد مخدر دیده شدهاست.
ابویی، حجم مواد مخدر مکشوفه در سال گذشته را 271 تن و تعداد دستگیر شدگان را بیش از 400 هزار نفر ذکر کرد که از این تعداد، 120هزار نفر را قاچاقچی، توزیعکننده و بقیه را معتادان تشکیل میدهند.
دفتر جرایم و مواد مخدر سازمان ملل در تهران در گزارشی ، شرایط سخت اقتصادی کشور را از عوامل شیوع استعمال مواد مخدر در ایران به خصوص تهران دانست.
این دفتر همچنین دیگر دلیل شیوع اعتیاد در ایران را ترانزیت تریاک از افغانستان به اروپا از مسیر ایران ذکر کرد.
"روبرتوآربیتریو"، نماینده سازمان جرایم و مواد مخدر سازمان ملل متحد در تهران، در این خصوص میافزاید: ایران پیشگام جنگ علیه مواد مخدر است و پلیس ایران، هماکنون مرز افغانستان را شدیدا کنترل میکند.
وی میگوید: تاثیر ترانزیت مواد مخدر از خاک ایران، بر روی جامعه ایران بسیار ناگوار بودهاست.
روبرتوآربیتریو، معتقد است: آمار رسمی، حکایت از دو الی سه میلیون معتاد به تریاک در میان جمعیت 70 میلیونی ایران دارد و حدود نیمی از150 هزار زندانی حاضر در زندانهای ایران، به علت جرایم مربوط به مواد مخدر به زندان افتادهاند .
سازمان ملل متحد همچنین اعلام کردهاست : حدود 31 هزار ایرانی نیز به ایدز مبتلا هستند که علت اصلی شیوع آن ، استفاده از سرنگهای آلوده است .
آمار معتادان کشور
جای شگفتی است که با وجود همه تلاشها و مبارزات صورت گرفته علیه مصرف مواد مخدر، رئیس اداره پیشگیری و درمان سوئ مصرف مواد مخدر وزارت بهداشت اعلام کرد: براساس نتایج یک پژوهش، آمار معتادان کشور به 3 میلیون و 700هزار نفر رسیده است.
دبیر ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور چندی پیش اعلام کرد: سالانه حدود 6600 میلیارد ریال صرف مبارزه با مواد مخدر می شود و کشفیات این مواد طی سال 82 به 220 تن رسیده است که از این میزان 18 تن هروئین و مرفین بوده که در مقایسه با سال قبل 200 درصد رشد داشته است.
شانزده درصد دانش آموزان دختر تجربه سیگار کشیدن دارند
ایسنا، نتایج یک پژوهش نشان داد: حدود ٦/٢٥ درصد دانش آموزان دبیرستانهای دخترانه و پسرانه منطقه ١٧ تهران تجربه سیگار کشیدن دارند. به گزارش سرویس پژوهشی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، پژوهشگران مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران در پژوهشی که به “بررسی میزان استعمال دخانیات در نوجوانان مقطع راهنمایی و متوسطه و تعیین برخی عوامل موثر بر آن در منطقه تحت پوشش پایگاه تحقیقات جمعیتی (منطقه ١٧ تهران)” پرداختهاند، میافزاید: پسران دانشآموز مقطع متوسطه و افرادی که دارای پدر بیکار، دوستان سیگاری و سابقه استعمال سیگار در خانواده بوده و آگاهی کمتر از مضرات سیگار دارند، استعمال سیگار در آنها بیشتر است. همچنین، با افزایش پایه تحصیلی دانشآموزان، میزان استعمال سیگار افزایش مییابد. دکتر حسین فخرزاده، دکتر باقر لاریجانی، دکتر آذین میرصدرایی پژوهشگران مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم در یک مطالعه مقطعی، ٦٠٠ دانش آموز ١٨ مدرسه دخترانه و پسرانه مقاطع راهنمایی و متوسطه منطقه ١٧ تهران را در سال ٨٢ از طریق پرسشنامه مورد بررسی قرار دادند. بر اساس نتایح حاصل از این مطالعه، ٧/٢١ درصد دانش اموزان تجربه سیگار کشیدن داشتند و متوسط سنی که دانش آموزان برای اولین بار سیگار کشیده بودند حدود ١٣ سال بود. همچنین ١٨ درصد از دانشآموزان مقطع راهنمایی، ٦/٢٥ درصد از دانش آموزان مقطع متوسطه، ٥/٢٧ درصد از دانش آموزان پسر و ٢/١٦ درصد از دانش آموزان دختر تجربه سیگار کشیدن داشتند. این نتایج میافزاید: داشتن احساس خوشایند از سیگار کشیدن، احساس شخصیت بوسیله کشیدن سیگار و استعمال قلیان در دانش آموزان سیگاری به طور معناداری بیشتر از بقیه بود. در بخشی از این پژوهش آمده است:با توجه به اینکه سیگار به راحتی در دسترس عموم افراد جامعه قرار دارد و منع اجتماعی آن نیز نسبت به مواد مخدر کمتر است به همین علت، افراد به ویژه جوانان بسیار آسان به استعمال دخانیات روی میآورند .استعمال دخانیات از سنین نوجوانی باعث بروز پیامدهای جسمی و روانی جبران ناپذیری در فرد خواهد شد. محققان، توجه به استعمال سیگار در دانش آموزان دختر و پسر را ضروری عنوان کرده و خاطر نشان کردهاند: ارایه الگوی اجتماعی و اخلاقی مناسب برای دانش آموزان می تواند درکنترل استعمال دخانیات موثر باشد.
ایران در صدر کشورهای دارای معتاد
از هر بیست ایرانی، یک نفر معتاد است
ایران بر اساس آمارمنتشره از سوی سازمان ملل متحد، بیشترین درصد معتادان در دنیا را دارد. نشریه واشنگتن پ در گزارشی در این باره از وجود ۸/ ۲ درصد معتاد در میان جمعیت ایران خبر می دهد.در حالی که آمار موسسات دیگری در داخل کشور همین رقم را به چهارمیلیون نفر – حدود یک نفر از هر بیست ایرانی- می رسانند.
در آمار سازمان ملل، ایران در جای نخست در میان کشورهای گرفتار اعتیاد قرار میدهد. قرقیزستان و موریتانی، با فاصله ای نسبتا زیاد، در مقام های بعدی قرار دارند.
کارشناسان معتقدد آمار سازمان ملل که تعداد معتادان در ایران را تنها یک میلیون و ۹۶۰ هزار نفر اعلام می داد، به استناد آمار ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران تهیه شده ، در حالی که آمار وزارت بهداشت، قریب دوبرابر این رقم است.
چند سالی است که آمار معتادان در ایران نیز به موضوعی سیاسی بدل شده است و نمی توان از لابه لای گفته های مسئولان مبارزه بامواد مخدر، به آمار دقیقی رسید. درحالی که وزارت بهداشت ایران، آمار رسمی معتادان را ۴ میلیون نفر اعلام میکند، جانشین رییس جمهور در ستاد مبارزه با مواد مخدر، این تعداد را سیاه نمایی وضعیت ایران می داند. او معتقد است تعداد معتادان ایران از دهه سی شمسی تا کنون رشد چشمگیری نداشته است. آنچه او میگوید به نظراغلب مردم، منطبق بر شرایط واقعی اجتماع نیست.
با این وجود او نیز وجود ۴میلیون مصرف کننده تفننی و رسمی را رد نمی کند و به همین دلیل می گوید:این تعداد باید در برنامه چهارم توسعه، جهت برنامهریزی لحاظ شود.
"روبرتو آربیتربو" نماینده سازمان جرائم و مواد مخدر سازمان ملل متحد،به موجب آمار های بین المللی، می داند که قضیه مواد مخدر در ایران، چه به لحاظ مصرف و چه از نظر"ترانزیت" در چارچوب کلمه تفنن، نمی گنجد. او اگرچه باور دارد که "ایران پیشگام جنگ علیه مواد مخدر است و پلیس ایران هم اکنون مرز افغانستان را شدیداً کنترل میکند." اما این نکته را نیز ناگفته نمی گذارد که:" تأثیر ترانزیت مواد مخدر از خاک ایران، بر جامعه ایران بسیار ناگوار بوده است."
آمار معتادان زن در کشور
بر اساس نتایج یک تحقیق جامع، میانگین سن اعتیاد در ایران کاهش یافته است بطورى که بیشتر جمعیت معتادان کشور در ردههاى سنى ۲۵تا ۲۹سال قرار دارند.
به نوشته «ایران»، دکتر «هومان نارنجىها» در اولین سمینار تخصصى پژوهشهاى سوء مصرف و وابستگى به مواد افزود: حدود ۷۰درصد معتادان در طیف سنى ۲۰تا ۴۰سال قرار دارند که از این میان سهم گروه سنى ۲۵تا ۲۹سال از همه گروههاى دیگر بیشتر است.
وى گفت: در تحقیقى با عنوان «روش ارزیابى سریع وضعیت مواد اعتیادآور در ایران» که با همت مرکز تحقیقات اعتیاد دانشگاه علوم بهزیستى و توانبخشى انجام شد، حدود ۵هزار معتاد در سه حوزه مراکز درمانى دولتى و خصوصى، زندانها و معتادان خیابانى مورد بررسى قرار گرفتند.
بر اساس نتایج این تحقیق، بیشترین طیف سنى معتادان بین ۲۵تا ۲۹سال است در صورتى که نتایج تحقیقى مشابه درسال ۷۷بیانگر این بود که میانگین سنى معتادان بین ۳۰تا ۳۴سال است.
به گفته دکتر نارنجىها، این آمار بیانگر این است که سن اعتیاد در کشور پایین آمده است.
بر اساس نتایج این تحقیق، 6/6درصد معتادان مورد بررسى شهرى و 4/93درصد روستایى بودند.
از نظر سطح تحصیلات ۵۸درصد معتادان زیرمقطع دبیرستان هستند که این آمار بیانگر این است که ۸۸درصد معتادان دیپلم و زیر دیپلم هستند.
فراوانی تجمعی
درصدفراوانی سبی
فراوانی نسبی
فراوانی مطلق
تعداد دسته
2240000
56%
- 56
2240000
مجرد
4000000
44%
- 44
1760000
متاهل
از نظر وضعیت تأهل و تجرد، در این تحقیق 44درصد معتادان متأهل و 56 درصد مجرد بودند که درمقایسه با تحقیق مشابه سال ۷۷که تعداد معتادان متأهل 6/34درصد در مقابل 7/56درصد معتاد مجرد بود، کاهش یافته است.
حدود 1/93درصد معتادان را مردان و 9/6درصد معتادان را زنان تشکیل مى دهند. همچنین بر اساس این تحقیق 9/65درصد معتادان قبل از ۲۰ سالگى استعمال دخانیات را آغاز کرده اند و ۲۱درصد معتادان توسط یکى از افراد خانواده یا بستگان به سمت مصرف مواد روى آورده اند.
حدود 7/41درصد معتادان توسط دوستان خارج از مدرسه به سمت مواد کشیده شده اند، 4/10درصد توسط دوستان مدرسه اى و 5/6درصد توسط همکاران به مصرف مواد ترغیب شده اند.
در خصوص دلایل مصرف مواد 29درصد کسب لذت، 25درصد کنجکاوى، ۲۶درصد مشکلات روحى، 7درصد مشکلات جنسى، 9درصد درد و 4درصدهم در دسترس بودن مواد مخدر را علت مصرف مواد عنوان کرده اند.
جدول فراوانی تأهل و تجرد معتادان
فراوانی تجمعی
درصد
فراوانی نسبی
فراوانی مطلق
تعداد دسته ها
1160000
29 %
- 29
1160000
کسب لذت
2160000
25 %
- 25
1000000
کنجکاوی
3200000
26 %
- 26
1040000
مشکلات روحی
3480000
7 %
- 07
280000
مشکلات جنسی
3840000
9 %
- 09
360000
درد
4000000
4 %
- 04
160000
در دسترس بودن
دکتر نارنجىها افزود: نکته قابل توجه در خصوص علل گرایش به مواد مخدر این است که ۴۰درصد از این افراد از سرخوشى و خوشحالى بدون داشتن مشکل خاصى سراغ مصرف مواد مخدر رفته اند که این موضوع نیاز به بررسىها و تحقیقات بیشترى دارد. بر اساس نتایج این تحقیق الگوى مصرف مواد مخدر در بین معتادان در ابتدا تریاک5/68درصد، سپس هرویین 6/24درصد، حشیش 6/20درصد، شیره 8/13درصد، اکستاسى ۴درصد، سوخته 8/3و مصرف سایر موارد با فراوانى ۱۰درصد بوده است. از لحاظ نحوه مصرف مواد مخدر 63 درصد بصورت دودى، ۱۲درصد تزریقى، 22درصد با روش خوردن و 3درصد هم به صورت انفیه (دماغى یا مشامى) مواد مخدر را مصرف مى کنند.
جدول فراوانی نحوه مصرف مواد
فراوانی تجمعی
درصد
فراوانی نسبی
فراوانی مطلق
تعداد دسته ها
2520000
63 %
- 63
2520000
به صورت دودی
3000000
12 %
- 12
480000
تزریقی
3880000
22 %
- 22
880000
با روش خوردن
4000000
3 %
- 03
120000
به صورت انفیه
دکتر نارنجىها اضافه کرد: علاوه بر این حدود ۳۰درصد معتادان مصرف الکل دارند که ۶۵درصد از آنها از سن زیر ۱۹سال به مصرف این ماده روى آوردهاند. بر اساس این تحقیق 8/34درصد معتادان تزریقى در سنین ۲۰تا ۲۴سال تزریق را آغاز کرده اند ولى در حدود ۶۰درصد معتادان اولین بار مواد را در سنین ۲۰تا ۳۰سال تزریق کرده اند. به گزارش ایونا نزدیک به ۴۳درصد معتادان تزریقى سرنگ یا سرسوزن خود را قرض داده اند و یا قرض گرفته اند، 8/42درصد معتادان سابقه دستگیرى را ذکر کردند6/34، درصد معتادان سابقه زندانى داشتهاند.
همچنین بر اساس نتایج این تحقیق سابقه اقدام به درمان در معتادان حدود 5/61درصد است که حدود نیمى از معتادان یعنى 3/47درصد اولین بار در منزل خود اقدام به درمان کردهاند.
تحقیق در مورد امار اعتیاد