چکیده
ایجاد و توسعه مناطق آزاد تجاری دارای اهدافی مانند توسعه صادرات، ایجاد اشتغال، جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی، افزایش درآمدهای عمومی، افزایش توریسم و ارتقای جایگاه اقتصادی کشور میباشد. در راستای دستیابی به چنین اهدافی در کشور ما نیز از سال 1368 تا به امروز شش منطقه آزاد تجاری کیش، قشم، چابهار، ارس، اروند و انزلی تأسیس شدهاند. هدف این مطالعه بررسی عملکرد اقتصادی این مناطق از لحاظ جذب سرمایههای خارجی و داخلی طی سالهای 88- 1372 و پرداختن به مزایا و مشکلات موجود در این زمینه و ارائهی راهکارهایی جهت موفقیت بیشتر این مناطق میباشد. روش تحقیق به صورت توصیفی و تحلیلی بوده و آمار و اطلاعات لازم از سالنامههای آماری، منابع و اسناد کتابخانهای و اینترنت اخذ شده است. نتایج مطالعه نشان میدهد با وجود این که نزدیک به بیست سال از تأسیس و راهاندازی این مناطق در کشور میگذرد و علیرغم منابع و ذخایر فراوان طبیعی و چشماندازهای بالقوه اقتصادی مناطق آزاد، که آنها را به لحاظ این شاخصها، در رده ممتاز منطقهای و جهانی قرار میدهد، جذب سرمایهگذار در این مناطق به کندی صورت گرفته است. آمارها نشان میدهد که سهم 6 منطقه آزاد کشور از کل میزان سرمایهگذاریهای خارجی جذب شده در 16 سال اخیر تنها در حدود 3 میلیارد دلار بوده است. البته وضعیت جذب سرمایههای داخلی در مقابل سرمایههای خارجی به مراتب بهتر به نظر میرسد. بر این اساس، در طی دوره 88-1380 حدود 1/70 میلیارد دلار سرمایهگذاریهای داخلی در مناطق آزاد کشور جذب شده است که 35 برابر میزان سرمایهگذاری مستقیم خارجی در طی همین دوران میباشد. یکی از مشکلات اساسی در زمینه جذب سرمایهگذار در این مناطق ضعف و کمبود زیرساختها است. مطالعات نشان میدهد که جذب سرمایهگذار خارجی در این مناطق رابطه مستقیمی با وضعیت زیرساختها دارد، بر این اساس پیشنهاد میشود برای جذب بیشتر سرمایهگذار، بخشی از بودجهی دولت برای تقویت زیرساختها و تأسیسات زیربنایی مناطق آزاد اختصاص یابد. یکی دیگر از معضلات مناطق آزاد در جذب سرمایهگذار رویکرد متغیّر دولت و عدم ثبات مدیریتی میباشد که فضا را برای سرمایهگذاران دچار مشکل میکند، بنابراین اگر سیاستهای کلان اقتصادی طوری تنظیم شوند که باعث ثبات مشخصههای اقتصادی شوند، این ثبات سبب کاهش مخاطرات و افزایش جذب سرمایهگذاران میشود، در این راستا روشن و شفافسازی قوانین و تدوین قوانین به صورت بلندمدت و پایدار، ثبات قوانین و مقررات پولی، بانکی، تجاری و سرمایهگذاری در مناطق آزاد میتواند در جذب سرمایهگذاران مؤثر باشد.
واژههای کلیدی: سرمایههای داخلی و خارجی، مزایا، مشکلات، مناطق آزاد تجاری.
دانلود مقاله جذب سرمایه¬های داخلی و خارجی در مناطق آزاد تجاری ایران: مزایا، مشکلات و راه¬کارها