مقدمه:
جهت‌یابی پیدا کردن یک جهت نسبت به سایر جهت‌ها میباشد. سمت نیز امتدادی است که نسبت به فرد ثابت ولی نسبت به محیط متغیر است.
جهت یابی
۱. با ساعت : ابتدا ساعت خودرا باساعت گرینویچ(GMT) تنظیم میکنیم (البته زمانی که ساعتها ۱ ساعت به جلو کشیده میشوند باید ساعت را ۱ ساعت به عقب ببریم و سپس طبق گرینویچ تنظیم کنیم) ساعت گرینویچ ۳/۳۰ ساعت از ساعت اصلی کشور جلوتر است .یعنی اگر ساعت ما۵باشد ساعت به وقت گرینویچ ۲/۳۰ میباشد. سپس عقربه ساعت شمار را به طرف خورشید می‌گیریم به طوری که سایه آن به زیر خودش برود. آنگاه بین عدد دوازده و عقربه ساعت شمار زاویه‌ای رسم میکنیم .اگر برای زاویه تشکیل شده نیمسازی در نطر بگیریم این نیمساز سمت جنوب را نشان میدهد .(البته در نیمکره شمالی که ما قرار داریم)
۲. لانه مورچه‌ها : که خاکریز لانه آنها سمت جنوب را نشان میدهد.
۳. خورشید و اجسام : شی بلندی را در زمین فرومیکنیم آخر سایه ایجادشده را علامت می‌زنیم .سپس ۲۰ تا ۳۰ دقیقه دیگر مراجعه میکنیم دوباره آخر سایه فعلی را علامت می‌زنیم .دونقطه را به هم وصل میکنیم پشت خط میایستیم پای چپ را روی علامت سایه اول و پای راست را روی علامت سایه دوم می‌گذاریم .روبروی ما جهت شمال میشود.
۴. جهت یابی در شب : که به وسیله ستاره قطبی انجام میشود.این ستاره جهت شمال را نشان میدهد.(ستاره قطبی نور زیادی دارد واطراف آن تا شعاع زیادی ستاره‌ای دیده نمی‌شودو دقیقا در امتداد محور زمین است.)
۵. تنه درختان بریده شده : خطوط درخت رانگاه میکنیم هرجا که فاصله خطوط به هم نزدیک باشد سمت شمال و هرجا که فاصله خطوط از هم دور باشد سمت جنوب را نسان میدهد.
۶. خزه روی درختان : آن طرفی که خزه زیاد است سمت شمال را نشان میدهد.
۷. به وسیله ماه : اگر درنیمه اول ماه باشیم برآمدگی ماه به سمت مغرب است و اگر درنیمه دوم ماه یاشیم(از روز ۱۶ به بعد) برآمدگی ماه به سمت مشرق است.
نکته: چنانچه نمی‌دانیم در نیمه اول هستیم یا نیمه دوم دوطرف ماه را از بالا به پایین وصل میکنیم چنانچه حرف p شد نیمه اول و اگر حرف q شد نیمه دوم است.
جهت یابی به کمک ساعت مچی
ساعت شما به کمک خورشید می‌تواند مانند یک قطب‌نمای ساده برایتان عمل کند.
در ساعت‌های عقربه‌دار دو عامل «ساعت 12» و «عقربه ساعت شمار» می‌توانند در جهت‌یابی به شما کمک کنند.
اگر عقربه ساعت شمار را طوری بگیرید که سایه آن منطبق بر خودش باشد، (یعنی درست به سمت خورشید باشد) نیمساز زاویه‌ای که عقربه ساعت شمار با ساعت 12 می‌سازد جنوب را به شما نشان میدهد. (این در صورتی است که در نیمکره شمالی باشید.) در این صورت پشت سر شما شمال، دست چپ شما شرق و دست راست شما غرب است.
به این ترتیب جهت تقریبی قبله را هم تشخیص داده‌اید. اگر کمتر از 10 درجه به غرب منحرف شوید جهت قبله را هم تشخیص داده‌اید.
طبیعی است که این روش در نیمکره شمالی کاربرد دارد و دارای خطای نسبتا زیادی می باشد.
کاربردهای قطب نما
به کمک قطب نما می‌توانیم گرای مغناطیسی کلیه امتدادهای مورد نظر را اندازه گرفته و با در دست داشتن گرای مغناطیسی یک امتداد ، جهت یابی بکنیم .
در کشتی ها و هواپیماها برای جهت یابی از آن استفاده میشود.
در صنایع نظامی کاربرد وسیعی دارد از جمله دیده‌بان‌ها در مناطق عملیاتی به کمک آن جهت یابی می‌کنند.
در صنایع مخابرات ، کارهای پژوهشی و ساختمان قبله نماها به کار برده می شود.
قطب نمای پیشرفته
قطب نماهای پیشرفته که بیشتر در صنایع مخابرات و امور نظامی به کار برده میشوند، مجهز به سلول‌های شب نما می‌باشند که حتی در تاریکی شب عمل جهت نمایی را صورت دهند. این نوع قطب نماها در دوربین‌های دو چشمی نظامی ، تانک‌ها ، نفربرها و حتی در ساختمان برخی خودروهای پیشرفته نیز به کار می رود .
شامل 16 صفحه word
دانلود تحقیق باز کردن راه هوایی