فهرست مطالب
مقدمه
1ـ تعاریف عسروحرج
الف ـ تعاریف لغوی
ب ـ تعاریف حقوقی.
2ـ تعاریف عسر و حرج در متون فقه
الف ـ تعریف عسروحرج در قرآن
ب ـ عسروحرج در روایات و احادیث
1ـ قاعده عسروحرج و ارکان فقهی آن
2ـ اوصاف اختصاصی قاعده عسروحرج
نظریه «حادثه پیش بینی نشده» یا «نظریه تغییر اوضاع و احوال»
نتیجه
1ـ نظریه مرحوم شیخ مرتضی انصاری
2ـ نظریه حضرت امام خمینی (ره )
سابقه اصلاحات قانونگذاری
چگونگی اقامه دعوی به درخواست زن مطابق ماده مصوب 1314
فصل دوم: تحول تاریخی ماده 1130 قانون مدنی
1ـ ظهور قاعده عسروحرج در اولین اصلاحیه ماده 1130 قانونی مدنی
2ـ مبنای فقهی اصلاح ماده 1130 قانون مدنی
3ـ دایره شمول عسروحرج در ماده 1130 اصلاحی
عسروحرج مورد نظر قانونگذار معطوف به آینده است
معیار تمیز عسروحرج در ماده 1130اصلاحی 1361
مصادیق «خاص» عسروحرج زوجه و ماده 1130 قانون مدنی
4ـ ماهیت عسروحرج زوجه در ماده 1130 قانون مدنی
5ـ آخرین اصلاحیه ماده 1130 قانون مدنی و مصادیق اجرائی آن
6ـ منظور از آخرین اصلاحیه قانونگذاری چیست؟
7ـ دلائل اثباتی عسروحرج زوجه
8ـ ضرورت صدور حکم بر مبنای اثبات عسروحرج زوجه
9ـ عناوین موضوعی عسروحرج زوجه در ماده 1130 قانون مدنی
10ـ تقسیم بندی عناوین عسروحرج زوجه
1ـ عسروحرج زوجه در نتیجه عوامل طبیعی یا عسروحرج حقیقی
الف ) عسروحرج زوجه در نتیجه اعتیاد مضر غیر قابل تحمل
ب ) عقیم بودن زوج و عسرو حرج حقیقی زن
ج ) جلوگیری از بچه دار شدن زن و عسروحرج زوجه
2ـ عسروحرج در نتیجه عوامل خارجی یا عسروحرج واقعی
الف ) حبس قطعی و طولانی زوج و عسروحرج زوجه
ب ) غیبت طولانی شوهر و عسروحرج واقعی زن
ج ) ترک زندگی خانوادگی از ناحیه شوهر و حرج زن
3ـ عسروحرج شخصی و موقعیت زوجه
الف ) استنکاف یا عجز شوهر از نفقه و عسروحرج زن
ب ) عسروحرج شخصی زن و طلاق با وکالت زن
قاعده عسروحرج در آراء قضایی
1ـ اعتیاد زوج و عسر و حرج زوجه
2ـ غیبت زوج و عسروحرج زوجه
3ـ ترک نفقه و عسروحرج زوجه
4ـ انتخاب همسر دیگر و عسروحرج زوجه
نتایج عسروحرج زوجه و وظایف کنونی
فهرست منابع
مقدمه
پیوند زناشویی در اسلام همانند قراردادهای دیگر بشر نیست آثاری که بر آن بار می شود صرفا حقوق مادی نیست بلکه پیوندی مقدس است که برای آرامش روح و جسم بشر، لازم و ضروری است. قرآن کریم در آیات بسیاری به آن فرمان داده و افراد بی همسر را تشویق بدان کرده است. پیامبر عظیم الشأن و ائمه اطهار (ع) نیز بسیار به ازدواج تأکید کرده اند و در بر انگیختن مسلمانان از هر وسیله ممکن استفاده کرده اند، پیامبر گرامی تأکید می کنند که خداوند، یاور کسانی است که به ازدواج، پناه می آورند، افتخار می کنند که ازدواج، نسبت اوست و برائت می جویند از کسانیکه از ازدواج روی گردانند و مسلمانان را بر حذر می دارند از این که بخاطر ترس از فقر و ناداری، تن به ازدواج ندهند.
همان گونه که در اسلام، ازدواج، امری مقدس و پسندیده است و برای ثبات و پایداری آن تاکید فراوان شده، طلاق، امری ناپسند و نا مقدس است و برای جلوگیری از آن از هر وسیله ممکن استفاده شده و از آن درکلمات شارع مقدس، به مبغوض ترین حلالها تعبیر شده و امری است که خشم خداوند را به دنبال دارد. بدترین خانه نزد خداوند، خانه ای است که به واسطه طلاق، از هم پاشیده باشد. خداوند از کسانی که به طلاق روی می آورند، بیزار است و هنگامی که طلاق رخ می دهد، عرش خداوندی به لرزه در می آید. اسلام به ازدواج، امر می کند و مسلمانان را به تشکیل زندگی خانوادگی، تحریک می کند به جهت زندگی سعادتمند آرامش فکری، روحی و اخلاقی وجسمی، هر چند انگیزه های تشکیل خانواده، بسیار است و می تواند عامل درونی و تقاضای فطرت باشد و یا نیاز اقتصادی و ازدیاد نسل، ولی هدف از تشکیل زندگی زناشویی، سعادت انسان است. برای رسیدن به این هدف، اسلام برای تشکیل خانواده، پاکی و دین داری، پرهیزگاری و سایر صفات نیک انسانی زن و مرد را با توجه بیشتری مد نظر قرار می دهد و بی دقتی در امر خطیر ازدواج را شایسته زن و مرد نمی داند هر یک از زن و مرد به حکم خلقت نسبت به هم وضع و موقع خاصی دارند که...
مقاله بررسی فقهی حقوقی طلاق عسروحرج - 75 صفحه