تسلیم محض خدا
وَ قُومُوا لِلَّهِ قَانِتِینَ(1).
و مطیعانه براى خدا قیام کنید.
إِنَّ إِبْرَاهِیمَ کَانَ أُمَّةً قَانِتاً لِلَّهِ حَنِیفاً وَ لَمْ یَکُ مِنَ الْمُشْرِکِینَ(2).
ابراهیم، بزرگوار مردى که [به تنهایى] یک امت بود، مطیع فرمان خدا و صاحب دین حنیف و از مشرکان نبود.
فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِلْغَیْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ(3).
پس زنان شایسته، فرمانبردارند و در غیبت شوهر، عفیفند و فرمان خدا را نگاه مىدارند.
وَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْقَانِتِینَ وَ الْقَانِتَاتِ ... لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْراً عَظِیماً(4).
مردان مؤمن و زنان مؤمن، مردان اهل طاعت و زنان اهل طاعت،... (خداوند) براى آنان آمرزش ومزدى بزرگ آماده کرده است.
أَلصَّابِرِینَ وَ الصَّادِقِینَ وَالْقَانِتِینَ وَ الْمُنْفِقِینَ و الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحَارِ(5).
شکیبایان و راستگویان و فرمانبرداران و انفاق کنندگان وآنان که در سحرگاهان آمرزش مىطلبند.
وَ مَنْ یَقْنُتْ مِنْکُنَّ لِلَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تَعْمَلْ صَالِحاً نُؤْتِهَآ أَجْرَهَا مَرَّتَیْنِ(6).
هر کس از شما که مطیع خدا و پیامبرش شود و کار شایسته کند، دوبار به او پاداش دهیم.
یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِى اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْکَافِرینَ(7).
اى کسانى که ایمان آوردهاید، هر که از شما از دینش باز گردد، چه باک، زود باشد که خدا مردمى را بیاورد که دوستشان بدارد و آنان نیز خدا را دوست بدارند. آنان در برابر مؤمنان فروتنند و در برابر کافران سرکش.
قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ هُمْ فِى صَلاَتِهِمْ خَاشِعُونَ(8).
به تحقیق مؤمنان رستگار شدند، آنان که در نمازشان خشوع مىورزند.
وَ الْخَاشِعِینَ وَ الْخَاشِعَاتِ وَ الْمُتَصَّدِّقِینَ وَ الْمُتَصَدِّقَاتِ... لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظِیماً(9).
مردان شکیبا و زنان شکیبا و مردان خدا ترس و زنان خدا ترس...، براى آنان آمرزش و پاداشىبزرگ (از سوى خدا) در نظر گرفته شده است.
إِنَّمَا تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّکْرَ وَ خَشِىَ الرَّحْمَنَ بِالْغَیْبِ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَةٍ وَ أَجْرٍ کَرِیمٍ(10).
تنها، تو کسى را بیم مىدهى که از قرآن پیروى کند و از خداى رحمان در پنهانى بترسد، چنین کسى را به آمرزش و مزدى گران مژده بده.
فَلاَ تَخْشَوُا النَّاسَ وَ اخْشَوْنِ وَ لاَ تَشْتَرُوا بَایاتِى ثَمَناً قَلِیلاً(11).
از مردم نترسید. از من بترسید و آیات مرا به بهاى اندک مفروشید.
فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ(12).
اگر ایمان آورده باشید، سزاوارتر است که از خدا بترسید و بس.
فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِى وَ لِأُتِمَّ نِعْمَتِى عَلَیْکُمْ وَ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ(13).
از ایشان مترسید. از من بترسید تا نعمت خویش بر شما تمام کنم، باشد که هدایت شوید.
وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ یَخْشَ اللَّهَ وَ یَتَّقْهِ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْفَآئِزونَ(14).
و کسانى که از خدا و پیامبرش اطاعت مىکنند و از خدا مىترسند و پرهیزگارى مىکنند، از رستگارانند.
أَلَّذِینَ یُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَ یَخْشَوْنَهُ وَ لَا یَخْشَوْنَ أَحَداً إِلَّا اللَّهَ وَ کَفَى بِاللَّهِ حَسِیباً(15).
کسانىکه پیامهاى خدا را مىرسانند و از او مىترسند و از هیچ کس دیگر نمىترسند، خدا براى حساب کردن اعمالشان کافى است.
إِنَّمَا یَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ غَفُورٌ(16).
تنها دانشمندان از او مىترسند و خداوند پیروزمند آمرزنده است.
رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ ذلِکَ لِمَنْ خَشِىَ رَبَّهُ(17).
خداوند از آنها راضى و آنها از خدا راضىاند و این حال کسى است که از خدا بترسد.
2- فداکارى
وَ یُؤْثِرُونَ عَلى أَنْفِسِهمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ(18).
و دیگران را بر خویش ترجیح مىدهند، هر چند خود نیازمند باشند.
3- انفاق
الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِى السرَّآءِ والضرَّآءِ(19).
کسانى که در توانگرى و تنگدستى انفاق مىکنند.
وَ أَنْفِقُوا خَیْراً لاَنْفُسِکُمْ(20).
و به سود خود از مالتان انفاق کنید.
فَاَمَّا مَنْ أَعْطى وَ اتَّقى وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنى فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْرى(21).
کسى که بخشید و پرهیزکارى کرد و بهترین را تصدیق نمود، پس براى بهشت آمادهاش مىکنیم.
لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ(22).
نیکى را نخواهید یافت، مگر آنکه از آنچه دوست مىدارید انفاق کنید.
4- عفت و حیا
یَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغنِیآءَ مِنَ التَّعَفُّفِ(23).
آنچنان در پرده عفافند که هر که حال ایشان نداند، پندارد که از توانگرانند.
مَنْ کانَ غَنِیّاً فَلْیَسْتَعْفِفْ ...(24).
هر که [از سرپرستان یتیمها] توانگر است، عفت ورزد. [و از مال یتیم ارتزاق نکند]....
وَ لْیَسْتَعْفِفِ الَّذِینَ لا یَجِدُونَ نِکاحاً حَتّى یُغْنِیَهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ(25).
آنان که استطاعت زناشویى ندارند، باید پاکدامنى پیشه کنند تاخدا از کرم خویش توانگرشان سازد.
وَ اَنْ یَسْتَعْفِفْنَ خَیْرٌ لَهُنَّ وَ اللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ(26).
و اگر پاکدامنى پیشه کنند، بر آنها بهتر است. و خدا شنوا و داناست.
... تَمْشى عَلى اسْتِحْیاءٍ ...(27)
(حضرت موسى(ع)) باحیا راه مىرفت....
5- عفو و گذشت
فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اصْفَحْ اِنَّ اللَّهَ یُحبُّ الُْمحْسِنینَ(28).
از آنان درگذر (عفوشان کن) که خداوند نیکوکاران را دوست مىدارد.
وَ اِنَّ السَّاعَةَ لَأتِیَةٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِیلَ(29).
بىتردید قیامت فرا مىرسد، پس گذشت کن، گذشتى نیکو.
فَاصْفَحْ عَنْهُمْ وَ قُلْ سَلامٌ فَسَوْفَ یَعْلَمُوْنَ(30).
پس از آنان درگذر و بگو در امان هستید، آرى به زودى خواهید دانست.
و الْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الُْمحْسِنِینَ(31).
و کسانى که از خطاى مردم مىگذرند، خدا نیکوکاران را دوست مىدارد.
فَمَنْ عَفَا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ(32).
پس کسى که عفو کند و آشتى ورزد، مزدش با خداست.
و لیعفوا وَ لیَصفحوا ألا تُحِبّونَ أنْ یَغفِرَ اللّهُ لَکُم(33).
و درگذرند و ببخشایند، آیا دوست ندارید که خداوند شما را ببخشد.
فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا حَتّى یَأْتِىَ اللَّهُ بِاَمْرِهِ(34).
عفو کنید و گذشت کنید، تا خداوند فرمانش را بیاورد.
6 - حلم و بردبارى
فَبَشَّرْنَاهُ بِغُلاَمٍ حَلیمٍ(35).
پس او را به فرزندى بردبار مژده دادیم.
اِنَّ اِبْراهیمَ لَحَلیمٌ أَوَّاهٌ منیبٌ(36).
ابراهیم بردبار و بسیار به درگاه خدا تضرّع داشت.
وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ اِنَّ ذلِکَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ(37).
و آنکه صبر کند و از خطا درگذرد، این از کارهاى پسندیده است.
فَاصْبِرْ کَما صَبَرَ اُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَ لا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ...(38)
پس صبر کن، همچنانکه پیامبران اولوالعزم صبر کردند، و در عقوبتشان عجله مکن....
سَلامٌ عَلَیْکُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ(39).
سلام بر شما، به خاطر آن همه شکیبایى که ورزیدید، سراى آخرت چه نیکو سرایى است.
وَ اصْبِرْ نَفْسَکَ مَعَ الَّذِینَ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدوةِ وَ الْعَشِىّ یُریدُونَ وَجْهَهُ(40).
و همراه کسانىکه هر صبح و شام پروردگارشان را مىخوانند و خشنودى او را مىطلبند، خود را به صبر وادار کن.
فَاصْبِرْ عَلى ما یَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِها وَ مِنْ ءَانَاىِ الَّیْلِ فَسَبِّحْ وَ أَطْرافَ النّهارِ لَعَلَّکَ تَرْضى(41).
بر آنچه مىگویند شکیبا باش و پروردگارت را پیش از طلوع خورشید و پیش از غروب آن به پاکى بستاى و در ساعات شب و اول و آخر روز تسبیح بگو، امید است که خشنود گردى.
وَ اصْبِرْ عَلى مآ اَصابَکَ إِنَّ ذلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ(42).
و بر هر چه که به تو مىرسد، صبر کن، که این از نشانه تدبیر در کارهاست.
فَاصْبِرْ اِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لا یَسْتَخِفَّنَّکَ الَّذِینَ لا یُوقِنُونَ(43).
پس صبرکن که وعده خدا حق است، مبادا آنان که به مرحله یقین نرسیدهاند تو را بىثبات و تحقیر کنند.
فَاصْبِرْ لِحُکْمِ رَبِّکَ وَ لا تَکُنْ کَصاحِبِ الْحُوتِ(44).
در برابر فرمان پروردگار صابر و استوار باش و چون صاحب ماهى (یونس) مباش.
وَ اصْبِرْ عَلى ما یَقُولُونَ وَ اهْجُرْهُمْ هَجْراً جَمیلاً(45).
و بر آنچه مىگویند صبور باش و به گونهاى پسندیده از ایشان دورى بجوى.
یآ اَیُّها الَّذِینَ ءَامَنُوا اصْبِرُوا وَ صَابِرُوا وَ رَابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ(46).
اى کسانى که ایمان آوردهاید، شکیبا باشید و دیگران را به شکیبایى فرا خوانید و منسجم شوید [تا در جنگهاپایدارى کنید] و از خدا بترسید، باشد تا رستگار شوید.
وَ اِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ(47).
اگر از شما بیست تن باشد و در جنگ پایدارى کنند، بر دویست تن غلبه خواهند کرد.
یآ أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلوةِ اِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرینَ(48).
اى کسانى که ایمان آوردهاید، از شکیبایى و نماز مدد جویید، که خدا با شکیبایان است.
الصَّابِرینَ وَ الصَّادِقینَ وَ الْقانِتینَ وَ الْمُنفقینَ وَ الْمُسْتَغْفِرینَ بِالْأَسْحارِ(49).
شکیبایان وراستگویان و فرمانبرداران و انفاق کنندگان و آنان که در سحرگاهان آمرزش مىطلبند.
وَ الصَّادِقینَ وَالصَّادِقَاتِ وَ الصَّابِرینَ وَالصَّابِرَاتِ ... أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً و أَجْراً عَظیماً(50).
مردان راستگو و زنان راستگو، مردان شکیبا و زنان شکیبا... براى همه آنها خدا آمرزش و پاداش بزرگ مهیا ساخته است.
وَ کَاَیِّنْ مِنْ نَبِىٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبّیُّونَ کَثیرٌ فَما وَهَنُوا لِمآ اَصابَهُمْ فِى سَبیلِاللَّهِ وَ ما ضَعُفُوا وَمَا اسْتَکانُوا وَ اللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرینَ(51).
چه بسا پیامبرانى که خدا دوستان بسیار همراه آنان به جنگ رفتند و در راه خدا هر چه به آنها رسید سُستى نکردند و ناتوان نشدند و سر فرود نیاوردند و خدا شکیبایان را دوست دارد.
اِنَّما یُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَیْرِ حِسابٍ(52).
تنها، مزد صابران بى حساب ادا مىشود.
وَ اِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَاِنَّ ذلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ(53).
اگر شکیبایى کنید و پرهیزگار باشید، به راستى که این نشانه قدرت اراده شماست.
7 -راستى و صداقت
وَ الَّذِى جآءَ بِالصِّدقِ وَ صَدَّقَ بِه اُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ(54).
و کسى که سخن راست بر او آمد و تصدیقش کرد، هم آنها پرهیزگارند.
وَ قُلْ رَبِّ اَدْخِلْنى مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ اَخْرِجْنِى مُخْرَجَ صِدْقٍ(55).
و بگو اى پروردگار من، مرا به راستى و صداقت داخل کن و به راستى و صداقت بیرون بر.
وَ الْقَانِتینَ وَ القَانِتَاتِ وَ الصَّادِقینَ وَ الصَّادِقَاتِ(56).
مردان فرمانبردار و زنان فرمانبردار، مردان راستگو و زنان راستگو.
فَأَمَّا مَنْ أَعْطى وَ اتَّقى * وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنى * فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْرى(57).
و اما کسى که بخشایش [انفاق] و پرهیزگارى کرد و آن بهترین را تصدیق کرد، پس به راحتى براى بهشت آمادهاش مىکنیم.
قالَ اللَّهُ هذَا یَوْمُ یَنْفَعُ الصَّادِقینَ صِدْقُهُمْ(58).
خدا فرمود: این روزى است که راستگویان را، راستى گفتارشان سود دهد.
لِلْفُقَرآءِ الْمُهاجِرینَ الَّذِینَ اُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ وَ اَمْوالِهِمْ یَبْتَغُونَ فَضلاً مِنَ اللَّهِ وَرِضْواناً وَ یَنْصُرُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ(59).
[غنایم] از آن مهاجران فقیرى است که از سرزمین و اموالشان در طلب فضل و خشنودى خدا رانده شدهاند و خدا و پیامبرش را یارى مىکنند، اینان راستگویانند.
لِیَجْزِىَ اللَّهُ الصَّادِقینَ بِصِدْقِهمْ...(60)
تا خدا راستگویان را به سبب راستى گفتارشان پاداش دهد....
8 - مهربانى و دلسوزى
لَقَدْ جآءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَریصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنینَ رَءُوفٌ رِحیمٌ(61).
البته پیامبرى از خود شما بر شما مبعوث شد، هر آنچه شما را رنج مىدهد، بر او گران مىآید سخت به شما دل بسته است و با مؤمنان رؤوف و مهربان است.
ثُمَّ قَفَّیْنا عَلى ءَاثارِهِمْ بِرُسُلِنا وَ قَفَّیْنا بِعیسَى ابْن مَرْیَمَ وَ ءَاتَیْناهُ الْإِنْجِیلَ وَ جَعَلْنا فى قُلُوبِ الَّذِینَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَ رَحْمَةً(62).
سپس پیامبرانمان را پس از ایشان فرستادیم و عیسى بن مریم را از پى آنها روانه کردیم و به او انجیل را دادیم و در دل پیروانش رأفت و رحمت نهادیم.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 20 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله فضایل اخلاقى و ارزشها در قرآن