مشخصات این فایل
عنوان: بخارا در ماوراءالنهر
فرمت فایل :word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 207
این مقاله در مورد بخارا در ماوراءالنهر می باشد.
بخشی از تیترها به همراه مختصری از توضیحات هر تیتر از مقاله بخارا در ماوراءالنهر
واحه ی کهن
«اریستوبولیس رودی را که از سغدیانا می گذرد پولی تیمتوس ( گرانبها از همه ) می نامد و این نام را مقدونیها وضع کرده اند .»
«بخارا از بلاد شرقی قبه ی اسلام است ودر میان آن نواحی به مثابت مدینة السلام ،سواد آن به بیاض نور علما و فقها آراسته ،و اطراف آن به طرف معالی پیراسته ،و از قدیم باز در هر قرنی مجمع نحاریر علماء هر دین آن روزگار بوده است ؛ و اشتقاق بخارا از بخار است که به لغت مغان مجمع علم باشد و این لفظ به لغت بت پرستان ایغور وختای نزدیک است که معابد ایشان که موضع بتان است بخار گویند و در وقت وضع نام شهر بمجکث بوده است .»جوینی مورخ ایرانی در حدود سال 1260(657ه ق)، سالها بعد از آنکه مغولها بخارا را فتح وغارت کرده بوده چنین می نوشت .عصر طلایی شهر سپری شده بود اما بخارا هرگز اهمیت خود را حتی تاپایان امپراتوری تزاری در 1918 میلادی نیز از دست نداد ......(ادامه دارد)
بر آمدن سامانیان
شهر بخارا در قرن نهم (قرن سوم ه ق) بسیار توسعه یافت. درحالی که در دوره پیش از اسلام بازار در بیرون از دیوارهای شهر جای داشت،در قرن نهم نه تنها بازار بلکه بسیاری از نقاط حومه همراه با شهر قدیمی اولیه ،که شارستان نامیده می شد،جزو شهر شده بود . ارگ با شارستان مطابق نبود بلکه جدا از آن بود. درپایان قرن نهم تمام شهر بخارا دو دیوار داشت، یک دیوار درونی و یک دیوار بیرونی، که هریک را دوازده دروازه بود،و اسامی این دروازه ها را جغرافیا نویسانی که به عربی یا فارسی تألیفاتی کرده اند ذکر کرده اند.......(ادامه دارد)
استقرار اسلام
وقتی اعراب به فرماندهی حاکم خراسان عبید الله ابن زیاد در سال 674 (53هق) برای نخستین بار به بیرون دروازه های بخارا رسیدند ،ملکه ای نایب السلطنه شهر بخارا بود ،زیرا امیر بخارا به تازگی در گذشته بود . این ملکه که ظاهرا شخص مقتدری نیز بود ،ختک یا قبخ که تلفظ آن نامعلوم است ،نام داشت . زدوخوردهای محلی مختلفی که روی داده جریان فتوحات اعراب را دچار ابهام ساخته و نمی توان نسبت به تقدم و تأخر وقایع اطمینان قطعی داشت . چنین به نظر می رسد که بخارا در زمان عبید الله خراجگزار اعراب گردید ، اما به اشغال فاتحان در نیامد . حکام بعدی سرزمینهای واقع در دو طرف رود جیحون را مورد تاخت و تاز قرار دادند اما فتوحات آنان بیشتر به علت جنگ داخلی که به دنبال مرگ خلیفه اموی یزید ابن معاویه در سال 683 (62ه ق) درگرفت،پانگرفت. در نتیجه ، آسیای مرکزی ده سالی از اعراب فارغ بود .......(ادامه دارد)
عصر سیمین
اگر از بعضی از مواضعات تاریخ پیروی کنیم ،می توانیم اصطلاح «عصر سیمین » را برای توصیف دهه های آخر حکومت سامانیان به کار بریم . البته این قبیل تعاریف نه محقق را از هر حیث راضی می کند،و نه حتی به این معنی است که تقسیم تاریخ به عصرهای گوناگون تقسیمی است اندکی فراتر از دلبخواهی ؛ اما گذشته را باید در چهار چوبی از چشم انداز محدود کرد،واز طرفی نشانه های انحطاط را از همان ایام حکومت نوح ابن نصر و جانشین وی می توان دریافت. حیات هنری ،علمی ،و فرهنگی بخارا به رواج و رونق خویش ادامه داد و حتی در بعضی زمینه ها درخشش آن بیش از ادوار گذشته بود. معهذا بخارا نقطه اوج رونق خویش را پشت سر گذاشته بود. با حکومت غزنویان و سپس سلجوقیان مرکز نفوذ و قدرت از ماوراءالنهربه غرب و جنوب انتقال یافت.......(ادامه دارد)
استیلای ترکان
قوم ترک اکنون قسمت اعظم ماوراءالنهر را اشغال کرده و تا دور جای به سوی غرب گسترش یافته و حتی قسطنطنیه را پشت سر گذاشته اند، اما این عمل طی چندین قرن جریان داشته است . و حتی تا حال حاضر نیز در کشور ایران ،که در آنجا لهجه ترکی آذربایجانی ظاهرا به زیان زبان فارسی در حال گسترش است،ادامه دارد. ببینیم ترکی سازی قلمروسامانیان چه مراحلی را پیمود؟
رئوس مطالب را به شرح زیر خلاصه کنیم :در طی دوره ای که از سال 1000(389 ه ق) شروع به سال 1220(616 ه ق) خاتمه می یابد بخارا و سراسر ماوراءالنهر به تدریج از صورت ثغور اسلامی و مرز ایران در برابر ترکان خارج شد و قسمت اعظم جهان آسیای مرکزی را تشکیل داد. بعداز سال 1220 ماوراءالنهر قسمت جنوبی جهان ترک و مغول نشین آسیای مرکزی گردید. بخارا پیش از سال 1000(389 ه ق) با بغداد ارتباط داشت ،بعد از سال 1220(616 ه ق) نخست با کاشغر ،سپس با قراقوروم در مغولستان و با چین مرتبط گردید. از این قرار جهت تمایل بخارا و ماوراء النهر به طور کلی از جنوب به شمال تغییر یافت و نیز روابط فرهنگی و نژادی بخارا دستخوش تحول شد ،زیرا بخارا در درون مرزهای یک ترکستان جدید قرار گرفت. زبان ترکی جای فارسی را اشغال نکرد. اما هر دو زبان توأما در کنار هم وجود داشت و بسیاری از مردم فارسی و عربی هر دو را می دانستند دراین دوره نیز هم به زبان ترکی و هم به زبان فارسی واحدی به دو زبان بود،بعد از فتوحات مغول نیز شعرایی را می شناسیم که هم به ترکی و هم به زبان فارسی شعر می سرودند.......(ادامه دارد)
دانلود مقاله بخارا در ماوراءالنهر