110 اسلاید
“روز جهانی کاهش اثرات بلایای طبیعی”
پاورپوینت بلایای طبیعی 110 اسلاید
110 اسلاید
“روز جهانی کاهش اثرات بلایای طبیعی”
دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه ارشد رشته جغرافیا پیش بینی خشکسالی با استفاده از روش های آماری و سری های زمانی در استان هرمزگان با تاکید بر رودخانه میناب بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 110
چکیده
خشکسالی یکی از مزمن ترین و زیانبارترین ناپایداری های محیطی است و در بین حوادث طبیعی در جهان خشکسالی از لحاظ در جه شدت ، طول مدت ، مجموع فضای تحت پوشش و فراوانی مقام اول را داراست و موجب اختلال در اکو سیستم و اثرات اجتماعی و اقتصادی زیانباری را ببار می آورد با توجه به قرارگرفتن استان هرمزگان در ناحیه آب و هوایی خشک و نیمه خشک ایران وقوع خشکسالی های مکرر در سالهای اخیر ، اهمیت پرداختن به مقوله خشکسالی را بیش از پیش نمایان می کند . منطقه ای که در این پایان نامه مورد پژوهش قرار گرفته حوضه آبریز میناب است که 60 درصد حوضه در استان کرمان و 40 درصد آن در استان هرمزگان واقع شده اما به دلیل جریان شمالی – جنوبی آب ، اهمیت این حوضه برای استان هرمزگان بیشتر است رودخانه میناب از کوههای اسفندقه جیرفت استان کرمان سرچشمه گرفته و پس از عبور از قسمتهای مختلف در پشت سد اسقلال میناب ذخیره می گردد برای وضعیت بررسی بارندگی حوضه آبریز از 22 ایستگاه منتخب هواشناسی واقع در داخل حوضه استفاده شده است . برای محاسبات آماری سال های آبی 1360تا 1386 بعنوان پایه زمانی مشترک در نظر گرفته شده ،برای بازسازی سالهای فاقد آمار از ایستگاه برنطین به عنوان ایستگاه مبنا انتخاب و پس از انجام محاسبات آماری با استفاده از فرمول رگراسیون نرم افزار اکسل سالهای بازسازی شده به صورت ستاره دار مشخص شده است . برای تجزیه و تحلیل خشکسالی از آزمون دنباله ها و پیش بینی خشکسالی از زنجیره مارکف استفاده گردیده و با توجه به محاسبات انجام شده وضعیت سال آبی 87-88 از نظر ترسالی،46/38 و از نظرخشکسالی،84/53 تعیین گردید .
فهرست مطالب صفحه
فصل اول کلیات تحقیق
1-1 بیان مساله ....................................................2
1-2 اهمیت موضوع و انگیزش انتخاب آن........................... 4
1-3.هدف های تحقیق.......................................... .. 4
1- 4سوالات ..................................................... 5
1-5 مدل تحقیق.............................. ....................... 5
1-6روش تحقیق ................................................ .....5
1- 7 قلمرو تحقیق: .................................................. 7
1-8 جامعه و حجم نمونه ............................................ 8
1-10 محدودیت و مشکلات تحقیق................ ..................... 9
فصل دوم (بیشینه ، ادبیات ، ،مبانی نظری تحقیق )
2-1 پیشینه تحقیق ....................................... ......... . 12
2-2 تعاریف خشکسالی............................ . ............ .... 13
2- 3 خشکسالی هواشناسی ........... ......................... 17
2-4 خشکسالی اقلیمی......................................... .... ... . 18
2- 5 خشکسالی هیدرولوژی............................. .... ........ . 18
2-6 خشکسالی اقتصادی – اجتماعی..................................... . 19
2-7 خشکسالی سبز......................................... .............. 19
2-8 علل وقوع خشکسالی ............................. .................. .20
2-9 روش های مطالعه و پیش بینی خشکسالی ............................. 23
2-9-1روش مقایسه ای ....................................... ............ ...23
2-9- 3روش مطالعه بیلان آبی......................... .................... ...24
2-9-4روش تحلیل جریان آبی ................... . ........................... .24
2-9- 5 روش آماری – احتمالاتی........................... ... 25
2-9-6روش تحلیل داده های بارندگی................................. ......... 25
2-10 تفاوت خشکسالی با دیگر بلایای طبیعی........... ...................26
2- 11تفاوت خشکی و خشکسالی................................ ................. 27
2-12 آغاز و خاتمه خشکسالی......................................... ......... 27
2-13 دوره تداوم خشکسالی..................................... ................... 28
2-14 شدت خشکسالی ............................................. .... ........28
2-15 فراوانی خشکسالی.................................... .................. 28
2-16 وسعت منطقه ای خشکسالی.................................... .... 29
2-17 واحد زمانی ارزیابی خشکسالی......................................... . 29
2-18 اتلاف منابع آب با گذشت زمان.......................................... .. 29
3- 19داده های مورد نیاز...................................................... . .30
2-19-1 تنوع اطلاعات............................. ......................... 30
2-19- 2 عدم تعمیم یک شاخص به دیگر مناطق جغرافیایی ........ .....30
2-20تعریف دنباله ها........................................... ............ 31
2-21آزمون دنباله ها........................................... ........ 31
2-22 زنجیره مارکف........................................ ........... 31
2-23ضریب همبستگی.............................................. ............... 32
2-24 نمایه های خشکسالی..................................... .................... 33
2-24-1 نمایه درصد نرمال بارندگی (PNPI.)...................... ...............33
2-24-2نمایه ناهنجاری بارندگی( RAI )............................................34
2-24-3نمایه دهکهای بارندگی (DPI) . .........................................34
2-24- 4 روش تفاضل درصدی بارش........................................ .. 36
2-24-5 نمایه بارش استانداردZ.................................................... 36
2-25 بازسازی داده هایآماری ................................................. ...35
2-26 ضرایب شکل حوضه ........................................ ..............36
2-27 روش دومارتن و کوپن ................................................... ...37
فصل سوم ویژگیهای منطقه مورد مطالعه
3-1 استان هرمزگان............................................ .............. 40
3-1-1 موقعیت جغرافیایی .................................... . 40
3-1-2 زمین شناسی......................................... .................... 42
3-1- 2-1 توپوگرافی و ارتفاعات............................. ..........48
3-1-3 شرایط آب و هوایی ................................. ..................... 48
3-1-4 منابع آب ................................................. .........52
3-1-4-1 آبهای سطحی................................ ................... 52
3-1-4-2 آب زیر زمینی............................................. ........... 53
3-1-50 پوشش گیاهی .............................. ................53
3-1- 6 ژئومورفولوژی ................................ .......................54
3-1-6-1واحد کوهستان.................................... .................54
3-1-6-2 واحد دشت ............................. ...............54
3-1-6-3 جلگه ساحلی.................................. ............ 55
3-1-6-4 خاکها................................................. .......... 55
3-1-6-5 دشتها و دره ها.............................. ................... 56
3-1-6-6 فلاتها ..............................................................56
3-1-6-7 تپه ها و کوهها ..................................... ..............56
3- 2 حوضه آبخیز رودخانه میناب............................... ................ 57.
3-2-1 موقعیت جغرافیایی حوضه آبخیز رودخانه میناب ...................... ......58
3-2-2 توپوگرافی حوضه آبخیز رودخانه میناب.................................... ... 58
3- 2-3 ساختارزمین شناسی حوضه ی آبخیز میناب ...................... .........62
3-2- 4 شکل حوضه آبخیز رودخانه میناب ...................................... .........63
3-2-5 آب و هوای حوضه آبخیز میناب.................................... ................ 64
3-2-6 خاک و پوشش گیاهی حوضه آبخیز میناب............................ ...... 70
3-2-6-1 خاک................................................. ....................... 70
3-2-6-1-1 خصوصیات فیزیکی خاکها................................. .......... 70
3-6-2-2 پوشش گیاهی ....................................................... ......70
فصل چهارم بررسی ها و یافته های تحقیق
مقدمه .................................................................................74
1-4 روش تجزیه و تحلیل داده ها.......................................... .............. 74
4-1- 1 ایستگاه های معرف درجه حرارت......................................... ...... 74
4-1-1-1دما.............................................................................. 74
4-1-2میانگین بارندگی حوضه آبخیز رودخانه میناب در دوره آماری 27 ساله از سالهای آبی 60-87........... 75
4-1-2-1بازسازی داده ها ی آماری حوضه آبخیزمیناب ................................................ ...... 76
4-1-3 تجزیه و تحلیل نمودار (خصوصیات آزمون دنباله ها)......... ............................... ........... 87
4-1-2 فراوانی وقوع و دوره بازگشت ....................................... ...........................89
4 –1- 3 ارتباط بین دما و بارندگی و اثر آن بر خشکسالی حوضه آبخیز میناب .............................. 92
4-1-3-1 نمودارپراکنش.................................................... ............... 92
فصل پنجم بررسی سوالات – نتیجه گیری و پیشنهادات
مقدمه.................................................................. .............................. 96
5- 1بررسی بارندگی در دوره 27 ساله 1387-1360............................ ...............97
5-1-1شاخص آستانه بارندگی (x0 )(آزمون دنباله ها ) ......................................... ......97
5-1-2 بررسی نتایج حجم آب دهی رودخانه در دوره آماری 46 ساله.................................... 97
5-1-3 بررسی شدت خشکسالی با احتساب درصد میانگین نسبت به (X-X0 ) ... .................... 101
5-2 بررسی نتایج خشکسالی حوضه آبخیز رودخانه میناب با استفاده اززنجیر مارکف.................... ........... 101
5-3 تجزیه و تحلیل جداول فراوانی وقوع و دوره های بازگشت حوضه آبخیز میناب از سال 1360 تا 1387 .......103
5- 4 بررسی ارتباط بین دو پارامتر دما و بارندگی و اثرات آنها .................. .........104
5-5 نتیجه گیری .................................................................... ...........105
5- 6 پیشنهادات ............................................................ ......................106
5-6-1 حاصل ..تحقیق...................................... ...........................107
5-6-2پیشنهادات جانبی.......................... ............ ..................... 107
5-6-3پیشنهادات برای محقق بعدی ............................. ..............108
دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه رشته جغرافیا صنعت گردشگری در جزیره کیش با فرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 145
مقدمه
قدمت پدیده سیاحت به قدمت تاریخ بشری است انسانها بعد از اینکه یکجانشین شدند و نیاز به مسکن و خوراک آنها تقریبا برطرف شد و دیگر نیازی به تغییر مکان برای یافتن چراگاه و شکار نداشتند. تمدن ها را در طی هزاران سال شکل دادند. بعد از گذشت قرن ها، انسانها در پی شناخت سرزمین ها و تمدن های دیگر تصمیم به سفر گرفتند. کم کم این اشتیاق برای دیدن سرزمین های جدید تبدیل به یک حرفه شد و افرادی چون مارکوپولو بیشتر عمر خود را صرف سفر کردند. بعد از انقلاب صنعتی اندیشه جهانگردی نوین برای اولین بار شکل گرفت و گردشگری و سیر و سیاحت به دلیل خاصیت اشتغالزایی و کسب درآمدی که پیدا کرد تبدیل به یک صنعت جدید شد. از آن موقع به بعد این صنعت حرکتی رو به رشد داشته و کشورهای رو به رشد و به خصوص صنعتی از آن به عنوان یکی از راه های پیشرفت و توسعه استفاده می کنند. صنعت گردشگری امروز به دلیل خاصیت اشتغالزای و درآمد بالایی که دارد جزء سه صنعت اول دنیا محسوب می شود و در میدان رقابت با دو صنعت نفت و تجارت در حال پیشه گرفتن است. (You ell. 2000) صنعت توریسم امروزه به قدری در توسعه اقتصادی اجتماعی کشور ما اهمیت دارد که اقتصاد دانان آن را «صادرات نامرئی» نام نهادند محققین علوم اجتماعی، جامعه شناسی، روانشناسی و باستانشناسی و معماری نیز در زمینه های دیگر این صنعت را از جمله برقراری روابط فرهنگی و اجتماعی، تعادل بخشی روانی به جوامع تبین هویت قومی و فرهنگ سنتی و تجاری کردن آن، ارتباط با جوامع بومی و آثار تاریخی کشف تمدن درخشان کشورها بررسی شناسائی و مرمت و حفاظت بناهای تاریخی و نظایر آن را مورد بررسی قرار می دهند (رضوان 1370 ص 8) امروزه گردشگری همگام با پیشرفت تکنولوژی و در مسیر برآورده ساختن انتظارات و تمایلات گردشگران در حال رونق و شکوفایی می باشد. گردشگری به عنوان بخش پردرآمد و اقتصادی همواره مورد توجه دوست ها و کارشناسان اقتصادی بوده است به گونه ای که در معادلات اقتصادی برخی از کشورهای بزرگ و صنعتی نقش محوری ایفا می کند. به طوری که آمریکا در سال 2006 درآمدی معادل 7/85 میلیارد دلار از گردشگری بدست آورده و بعد از آن کشورهای اسپانیا و فرانسه به ترتیب با درآمد 1/51 و 9/42 میلیارد دلار قرار دارند. ((WWW.UNWTO.COM با افزایش میل به سفر و ظهور گونه های جدید گردشگری و رغبت سازمان ها و گردشگران به توسعه تورهای تخصصی بررسی و شناخت اشکال جدید گردشگری و تمایلات گردشگران ضروری می باشد. شناخت و معرفی جاذبه های گردشگری و برنامه ریزی برای استفاده بهینه از این جاذبه ها به منظور برقراری توسعه پایدار و پیشگیری از اتلاف منابع محدود با هدف استفاده آیندگان همواره مد نظر کارشناسان گردشگری بوده است. حذف و نگهداری جزیره از آلودگی های کثرت گردشگران همواره مورد توجه متولیان بوده و خواهد بود.
بیان مساله
صنعت گردشگری پرسودترین و کم هزینه ترین صنعت است که باید از آن بهره گرفت در دو دهه گذاشته صنعت گردشگری از جمله صنایعی است که در جای جای دنیا با تحولات زیادی مواجه شده است تأثیر این صنعت در بالا بردن میزان اشتغال در کشورها، افزایش درآمدهای ارزی، رونق صنایع داخلی گسترش همکاری های بین المللی و بسیاری دیگر از عوامل پیش برنده اقتصادی موجب شده است تا نگرش گشورهای دنیا به مرز آن تغییر یافته و صنعت توریسم جایگاه مهمی در سیاستگزارهای دولت ها پیدا کند. (دنیای تجارت سال دوم . شماره 12 تا 14) میان تحولات این صنعت و افزایش نقش آن در درآمد زایی برای کشورهای دنیا تا اندازی است که حنی بسیاری از کارشناسان اقتصادی از آن به عنوان صنعت قرن بیست و یکم یاد می کنند و یا به تعبیر دیگر به عنوان صنعت سفید، با این وجود این صنعت پر درآمد و اقتصادی همواره مورد توجه دولت ها و کارشناسان اقتصادی بوده است به گونه ای که در معادلات اقتصادی برخی از کشورهای بزرگ صنعتی نقش محوری ایفا می کنند از دیدگاه دیگر کارشناسان صنعت توریسم، به منظور برقراری توسعه پایدار و پیشگیری از اتلاف فرصت های شغلی با هدف استفاده کامل از اشتغالی همواره مد نظرپیشگیری اقتصادی بوده است . (همان منبع ) صنعت گردشگری به دلیل وابستگی زیاد به سرمایه های انسانی و ایجاد فرصت های شغلی مورد توجه کشورهای در حال توسعه می باشد و یکی از بهترین روش های ایجاد اشتغال و توسعه پایدار به شمار می رود. این صنعت با شاخه های متعددی از قبیل ، طبیعی ، گردشگری مذهبی ، فرهنگی، ورزشی ، اکوتوریسم سلامت ، شکار و ...... توجه عموم مردم جهان را به خود جلب نموده است (سومین کنفرانس مخصوصی سازی و سرمایه گذاری گردشگری گشورهای اسلامی اتاق بازرگانی و صنایع ومعادن ایران اردیبهشت 88، تهران) بسیاری از نویسندگان، گردشگری را یک فرصت منحصر به فرد اقتصادی می دانند (ارباسلی، 2000: 3- سینگرواستبلی 1997: 4- و لاکوور 1994: 9و00000) در سالهای اخیر، گردشگری منبع در آمد سرشار در تجارت جهانی م عنصر مهمی در بهبود و تنظیم موازنه بازرگانی و تراز پرداخت های بسیاری از کشورهای شده است (مدیریت گردشگری، کاظمی، دکتر مهدی، 1386: 4 ) یکی از اهداف گردشگری برای بالقوه کردن پتانسیل ها و هماهنگی بین آنها برای ایجاد فرصت های اشتغال و در نتیجه کسب درآمد در ایجاد اشتغال برای نیاز حال و آینده یک جامعه می باشد. با توجه به این مقدمه پی می بریم که هدف از این پژوهش بحث اقتصادی صنعت گردشگری در جزیره کیش است و چگونه می توان در توزیع درآمد وایجاد فرصت های شغلی در یک منطقه ایفاء نقش کند
دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه رشته جغرافیا و برنامه ریزی توریسم گردشگری ایران با فرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 347
بیان مسأله
تغییر پرشتاب پارادایم ها و تحولات تکنولوژیک، در نیم قرن اخیر، جهان را وارد عصر جدیدی کرده است که یکی از ویژگی های برجسته آن ظهور گردشگری جهانی بصورت امروزی از قلب این تحولات تکنولوژیکی، در نتیجه کاهش سریع فاصله های زمانی و مکانی است.
گردشگری با تمام پیچیدگی هایش در کنار سایر ویژگی های این عصر، همچون ادغام فزاینده نظامهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و رشد خیره کننده تولید و مصرف، چهره بسیار متمایزی از خود در عرصه فعالیت های بشری به نمایش گذاشته است.
پیچیدگی گردشگری ناشی از پویایی او است. پویایی گردشگری جهانی علاوه بر ایجاد تغییر در ساختارهای اقتصادی، سیاسی و مناسبات اجتماعی، پروسه های تولید، توزیع و مصرف را نیز دگرگون کرده است و تخصصهای گوناگونی را بصورت مستقیم و غیرمستقیم به خدمت گرفته است که خود موضوع جداگانهای است و جای بحث ویژهای دارد.
از نگاه دیگر، روند گردشگری جهانی، نقشه جغرافیای اقتصادی جهان را دگرگون کرده است که شناخت مکانیزم های این روند، نیروها و عوامل عمده آن و تأثیری که اینان بر زندگی مردم جهان، بخشهای دولتی و خصوصی فعال در آن می گذارند، حائز اهمیت است.
در دنیای امروز گردشگری جهانی، حقیقتاً یک شانس و یک فرصت است. فرصتی نسبتاً کوتاه که برای کشورهای گوناگون مهیا می کند که از آن بهره گیرند و خود را با شرایط آن تطبیق دهند که اگر نتوانند، دچار عقب افتادگی ناشی از غفلت خود می گردند. چرا که هر چند اهمیت اجتماعی و اقتصادی جهانگردی درجهان بصورت واقعیتی روشن و چشمگیر در آمده است، این اهمیت را، همیشه همه کسانی که با آن در ارتباط مستقیم هستند، درک نمی کنند.
... و اما در صورت بهرهبرداری مناسب، می تواند موجبات توسعه اقتصادی و سیاسی گسترده کشورشان فراهم گردد.
رونق درخشان گردشگری در کشورهای پیرامون ایران، به ویژه کشور ترکیه در شمال غربی و امیرنشین امارات متحده عربی، همجوار ایران در جنوب، که سالانه مقادیر هنگفتی از این رهگذر توشه بر می گیرند، نشان از بهره برداری مناسب و تشخیص به موقع فرصت ها در ادوار گذشته و بویژه در دهه اخیر (1997-2006) این کشورهاست و در مقابل ناکامی و عقب ماندگی ایران در این حوزه مهم جای تفکر و تأمل دارد.
گردشگری در ایران با وجود امکانات طبیعی، تاریخی و انسانی فراوان هنوز اندر خم کوچه های تنگ و تاریک ناآگاهی و ندانم کاری ، سیاسی کاری، عدم انسجام و فقدان یک سیاست جامع، گویا و روشن گرفتار است. و تا همین لحظاتی که این سطور رقم می خورند، آن فرصت طلایی از دست رفته است.
«ایران می تواند یکی از پیشرفته ترین کشورها در زمینه جهانگردی باشد» و یا «ویژگی ها، استعدادهای طبیعی، انسانی، فرهنگی و تاریخی، ایران را جزو ده کشور برتر جهانگردی دنیا درآورده است»...
این جملات از شعارها و گفته های بزرگان و سکانداران سیاست و اقتصادکشور است . که قبل از آنکه مرهم و درمان باشد، تشدید افسوس و حسرت از دست رفتن فرصت هاست. ضرب المثل های عبرت آمیز فارسی با بیانی شیوا چنین می گویند: «عالم بی عمل چون درخت بی ثمر است» ویا «دوصد گفته چون نیم کردار نیست.»
کشور ترکیه به لحاظ موقعیت های طبیعی و جغرافیائی، وجوه اشتراک نسبتاً زیادی با ایران دارد و می توان با مطالعه راهی که آنان پیمودهاند، پی به دلایل توفیق آن کشور برده و از طرفی با مطالعه و مقایسه رفتار خودبا آن مردمان، ضعف هارا شناسایی و با شناخت درد خویش به شیوه مداوا پی ببریم که این شناسایی از دو منظر قابل بررسی است:
1- بررسی از حیث وظایف سازمانی.
اجزاء تشکیل دهنده صنعت گردشگری به ترتیب ورود به صحنه و نقشی که ایفاء می کنند عبارتند از:
الف) سازمان متولی دولتی
ب) آژانس های گردشگری
ج) حمل و نقل
د) شبکه خدمات حمایتی
ح) جاذبه ها
در نخستین بخش دولت واقع شده است، که با ظرافت خاصی امور گردشگری را به عهده دارد. جهت گیریها را با توجه به پتانسیل ها مشخص می سازد و با بهره گیری از ابزارهای سیاسی و سازمانی خاص، زمینه را جهت توسعه جهانگردی آماده ساخته، قوانین و مقررات مرتبط را تدوین، مجوزهای لازم برای سایر بخشها را صادر و بر کلیه امو نظارت می کند.
در مرحله بعدی آژانس های گردشگری قرار دارند که نخستین بخش اجرایی بوده که وارد عمل شده و سیاست های سازمان متولی دولتی را عملیاتی نموده و با ایجاد تمایل در جهانگردان آنان را جذب و به سوی جاذبه های گوناگون کشور ماهرانه هدایت می نمایند. طبیعی است که در پیامد این دو بخش سایر بخشها مانند بخشهای حمل و نقل، اقامتگاه ها و هتلها، اغذیه واشربه و بخش جاذبه ها و سایر عوامل دخیل در امر گردشگری فعال می شوند.
با توجه به اینکه گردشگران بین المللی ایران را به عنوان مقصد انتخاب نمی کنند به نظر می رسد که ما در نخستین و یا همان بخشهای نخست مشکل داشته باشیم و اشکالاتی هم که در سایر بخشها به چشم می خورد، عطف به ما سبق بوده باشد و دلیل انتخاب این عنوان برای تحقیق و پژوهش همین مسئله است.
«مطالعات تطبیقی سازمان ها و آژانس های توریستی ایران و ترکیه در یک دهه اخیر(1997-2006)»
در ادامه به نقطهای می رسیم که با دیدی موشکافانه، جویای مجهول و یا مجهولاتی می شویم که کدامیک از این دو بخش پیش قراول، یکی در حوزه سیاستگزاری و آن دیگری در حوزه اجرایی ناتوانند و سبب عدم توفیق گردشگری در کشور شدهاند.
شناسایی موانع و عوامل بازدارنده در کشور از یکسو و در نقطه مقابل دلایل رونق و توسعه توریسم در کشور ترکیه و آگاهی حاصل از پژوهش این دو مقوله در کنار هم و همچنین استفاده از تجارب ترکیه و سایر کشورهای جهان، در این زمینه، مطمئناً ذهنیت های تاریک و یا مزاحم را در مقابل ضمیر ما روشن و سبب دگرگونی در نوع پندار و کردار ما می گردد.
دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا وبرنامه ریزی شهری بررسی مسائل زیست محیطی پیرامون شهرستان ری با فرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 75
چکیده
هدف اصلی این تحقیق دستیابی و شناخت و طبقه بندی انواع آلودگیهای حاصل از فعالیتهای انسانی، صنایع، تاسیسات و خدمات شهری می باشد. نتایج حاصل از بررسیها و مطالعات انجام شده نشان دهنده وضعیت شرایط زیست محیطی در سطح شهرستان ری می باشد. اگر چه در یک دهه اخیر اقدامات گسترده و چشمگیری به وضعیت ایده آل و مطلوب غیرممکن نمی باشد، ولی راه بسیار طولانی و دشواری در پیش است و فقط در سایه تحقیقات و مطالعات جامع و بهره گرفتن از توان مدیران لایق و انجام سرمایه گذاریهای کلان در ابعاد ملی است که می توان بر این گونه مشکلات غلبه کرد و از همه مهمتر استفاده بهینه از تجربیات کشورهای دیگر در زمینه های زیست محیطی یکی از راههای بسیار خوب و موثر می باشد. بطور مثال در زمینه کاهش آلودگیها، بالا بردن سطح آگاهی اقشار مختلف جامعه و رسیدگی و بسامان نمودن فعالیتهای اقتصادی، صنایع و مهار انواع آلوده کننده ها از اقدامات مفید و موثر می باشد. در حال حاضر سطح وسیعی از اراضی شهرستان ری توسط واحدهای صنعتی، بنگاههای حمل و نقل و انبارها اشغال گردیده که باعث تحمیل ترافیک سنگین به شبکه معابر شهری گشته و باعث بروز مشکلات و آلودگیها از قبیل آلودگی هوا و آلودگی صوتی و پایین آوردن ایمنی در تردد سواره و پیاده در این شهرستان را باعث شده است. از جهتی دیگر وجود گسلهای متعدد در این منطقه، بالا بودن سطح زیرزمینی، جهت وزش باد از غرب به شرق و از جنوب به شمال و مهاجرت نیروی انسانی به این منطقه و افزایش جمعیت و انتقال صنایع آلاینده از کلان شهر تهران به سوی این منطقه از جمله مسائلی هستند که لازم است مورد ارزیابی قرار گرفته و تاثیرات نامطلوب زیست محیطی آنها را مورد توجه قرار داد. لذا با ذکر این مطالب نگارنده سعی بر آن دارد که ضمن توجه به منابع آلاینه و انواع آلودگی های زیست محیطی در سطح شهرستان ری در جهت رفع این آلودگی ها و خطرات ناشی از آنها راهکارها و پیشنهاداتی را ارائه نماید. پیشگفتار بشر علیرغم دستیابی به کرات دیگر و پیشرفت و تکنولوژی، متاسفانه هنوز نتوانسته است محیطی را که خود در آن زندگی می کند را به خوبی مدیریت نماید و این مسئله منجر به بحران محیط زیست می شود که خود ناشی از مشکلاتی است که در ارتباط با هم هستند از جمله افزایش سریع جمعیت، مصرف بیش از حد منابع و تخریب آنها و آلودگی محیط زیست همانند افزایش فزاینده آلودگی هوا، آبهای سطحی و زیرزمینی، سر و صدا، فاضلاب، ترافیک، مسکن و حاشیه نشینی، کمبود آب، نازیبایی و کمبود فضای سبز و تفرجگاه ها و نمونه ای از این مشکلات که خود آنها سبب بروز اثرات زیست محیطی دیگر می گردد و مدتها است که از مرز استاندارد گذشته و به مرحله بحرانی رسیده است. با این روند و با توجه به پایداری آلودگیها در محیط و غیر قابل تجزیه بودن بعضی از پس مانده ها، تنها سیاره مسکون کهکشان رو به نابودی و نیستی قدم گذاشته است. در این راستا به شناخت و بررسی مراکز و منابع آلوده کننده محیط زیست و نوع آلودگی ایجاد شده توسط آنها باید در جهت کاهش یا رفع آلودگیها کوشید. با آغاز زندگی بشر مسئله آلودگی محیط زیست نیز مطرح شد و با شناخت آتش و بهره برداری از آب و خاک به تدریج محیط را آلوده کرد البته با توجه به جمعیت کم و زندگی ساده آن دوران، طبیعت توان از بین بردن آلودگی را داشت. آلودگی محیط زیست با شروع انقلاب صنعتی سیر صعودی خود را پیمود و در اواسط قرن حاضر با افزایش فعالیتهای صنعتی متعاقباً رفع آلاینده های خطرناک به محیط، به صورت یک معضل جدی درآمد و این آلاینده ها در کوتاه مدت و یا دراز مدت اثر سوء بر سلامتی انسان داشته است و ما می دانیم بعد از ایمان به خداوند مهمترین نعمت سلامتی است در مکاتب الهی و در دین اسلام ارزش جان آدمی در حدی است که اگر کسی به عمد قصد جان فرد دیگری را کند و او را به قتل برساند قتل او واجب گردیده است. شهرستان ری از مسائل و مشکلات زیست محیطی مختلفی از جلمه آلودگی هوا وجود کانالهای فاضلاب بدون روکش در اطراف شهر یا در سطح شهر و استفاده از آب آلوده این فاضلابها جهت آبیاری مزارع کشاورزی، وجود مناظر زشت در سطح شهر، کم عرض بودن خیابانها و ایجاد ترافیک شدید، کمبود فضای سبز و مکانهای تفریحی و فرهنگی و آموزشی و کمبود امکانات خدمات درمانی بهداشتی و غیره در رنج می باشد. در واقع شهرری همچون پیکری پیر و فرتوت و مریض در قسمت جنوبی شهر تهران مورد بی مهری واقع شده است شاید تنها عاملی که باعث شده که گوشه چشمی توجه به آن داشته باشند وجود اماکن مذهبی مانند حرم مطهر حضرت عبدالعظیم (س) می باشد. ولی این شهر کهنسال که سالیان دراز است که مورد هجوم و حمله اقوام مختلف قرار گرفته و رازها، گنج ها و سخنهای بسیار در خود پنهان دارد به توجه بیشتر نیاز دارد تا بتواند مجدداً موقعیت و قداست قبل خود را بازیابد. تمرکز فعالیتهای تجاری- بازرگانی، صنعتی و اداری در نیم قرن اخیر نه تنها موجب افزایش قابل ملاحظه محدوده شهر تهران گردیده بلکه آثار و عوارض کالبدی، ترافیکی و زیست محیطی قابل توجهی در مناطق همجوار آن نیز داشته است. در اینجا لازم است از کسانی که مرا در این امر یاری نمودند تقدیر و تشکر نمایم. همچنین از تمام سازمانها و ادارات و ارگانهایی که با اینجانب همکاری لازم را نمودند، تقدیر و تشکر می نمایم از جمله شهرداری منطقه 20، سازمان آمار ایران، فرمانداری شهرستان ری، سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان آب شهرری، کتابخانه های دانشکده محیط زیست و دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری، دانشگاه تربیت مدرس، شهید بهشتی و اداره هواشناسی تهران، شهرداریهای شهرستان ری و ... رساله حاضر به عنوان گامی در راستای شناسایی و معرفی هر چه بیشتر مشکلات زیست محیطی در شهرستان ری بوده و مقدمه ای برای تحقیق هر چه بیشتر در این زمینه محسوب می شود.
مقدمه
در حالیکه شهرها روزبروز توسعه می یابند. مشکلات نیز بیشتر رخ می نمایند و بصورت مسائلی بسیار جدی در زندگی روزمره ما ظاهر می گردند. مشکلات بسیار اقتصادی و اجتماعی و مشکلات بسیار محیط زیستی که ناشی از تمرکز جمعیت در این شهرهای بزرگ است. چون آلودگی های هوا، صوت، آب و فاضلاب هایی که مواد سمی و آزاردهنده در خود دارند که رودخانه ها و آبهای سطحی و نیز آبهای زیرزمینی را آلوده می نماید و حیات گونه های گیاهی و جانوری را نیز با خطر جدی مواجه می سازدف هوای آلوده ای که جان میلیونها انسان را در معرض خطر قرار می دهد، و بر رشد و باروری گیاهان و جانوران نیز بسیار موثر است. مواد زائد و فضولاتی که در صورت نادیده انگاشتن برنامه های مدیریتی مناسب براحتی در طبیعت حل نشده و تجزیه نمی گردند و آلوده کننده و سمی اند و حرص و خواست بی پایان انسانهای شهرنشین در توسعه بی رویه شهرها و اشغال زمینهایی که یا مستعد شهرسازی و توسعه نیستند، یا قابلیت آنها در چرخه اکوسیستم و تبدیل آنها به مجموعه شهری زیانهای اقتصادی و زیستی درازمدتی به نسل های آتی وارد می سازد تنها گوشه ای از مشکلات امروز شهرهاست. صنایع مزاحم در اطراف شهرهای بزرگ چون تهران به مشکلات مسکن، حمل و نقل، تراکم بیش از حد ساختمانها و کمبود فضای سبز انواع آلودگی های زیست محیطی و افزایش فزاینده جمعیت در شهرها به دلیل کسب درآمد بیشتر بخصوص در کشورهای در حال توسعه لزوم برنامه ریزی و توجه به مسائل محیط زیست و مطالعه و سنجش بحرانهای زیست محیطی در توسعه شهری را حتمی و ضروری نموده و امروزه در اکثر کشورها نیز این توجه به نظر می رسد و خوشبختانه هر روز که می گذرد صحبت از محیط زیست در برنامه ریزهای کلان و طرحهای توسعه از جایگاه مناسب تری برخوردار می گردند که جای خوشبختی است. در شهرهایی که امروزه تسهیلات فراوان را برای انسانها به همراه دارد چنانچه گفته شد مشکلات فراوانی نیز به دلیل دخل و تصرف بی حد و حصر ما ایجاد شده که با کمی دقت به آمار و ارقام امراضی که ناشی از آلودگی شهرهاست انسان را به تفکر وامی دارد و لزوم توجه عمیق تر به محیط زیست را در برنامه ریزیهای شهری و منطقه ای ایجاب می نماید.(دهقانیان و کوچکی 1374 ص 18) برنامه های توسعه در حال حاضر یکی از اولویتهای عمده در هر کشور به ویژه در جوامع در حال توسعه است. این امر هر چند نقش اساسی در رشد و زیربنای سیاسی- اقتصادی کشورها به عهده دارد. در عین حال اثرات بارزی در محیط زیست پیرامون خود باقی می گذارد. ادامه کلیه فعالیتهای صنعتی مستلزم بهره گیری از منابع طبیعی نظیر آب و خاک است که نتیجه آن تاثیر مستقیم و غیرمسقتیم بر تمام عوامل زیست محیطی خواهد گذاشت. تبدیل منابع طبیعی به محصولات تکمیل شده و یا واسطه ای، تولید پس مانده هایش را به همراه دارد که اغلب به صورت مواد زائد زیان آور محیط زیست را می آلایند. رشد و گسترش نواحی شهرری در چند دهه اخیر یکی از پیامدهای توسعه صنایع اعم از کوچک و بزرگ در کشور ما بشمار می آید. همچنین عدم وجود برنامه از پیش طراحی شده در خصوص نحوه رشد و گسترش صنایع و مشاغل و دگرگونی و نابسامانی را در قالب شهرها به ویژه تهران پدید آورده است. که این امر خود باعث آثار و عوارض کالبدی، ترافیکی و زیست محیطی قابل توجهی در تهران و نواحی اطراف آن شده است. استقرار بی رویه کارگاههایی که در چند دهه اخیر بدون توجه به برنامه ای جامع، در حاشیه تهران بصورت پراکنده و غالباً با نماهایی بدمنظر ساخته شده اند. به لحاظ گسترش غیرقابل اجتناب تهران در محاصره بافتهای مسکونی قرار گرفته و به تدریج مزاحمتهای آنان برای محیط اطراف به انحاء مختلف نظیر آلودگی هوا، صدا، فاضلابهای صنعتی و شیمیایی و مشکلات ترافیکی و غیره ظاهر شده است. با رشد و توسعه تهران از ابندای قرن حاضر و نیاز این شهر بزرگ به انواع کارگاهها، صنایع و انبارهای مختلف حومه تهران و از جمله جنوب آن به واسطه وجود اراضی وسیع و ارزان زیر پوشش انواع کاربریهای صنعتی و کارگاهی رفت. اما در اثر رشد و گسترش سریع تهران طولی نگذشت که بسیاری از واحدهای صنعتی فوق در داخل محدوده شهری قرار گرفته و با بافتهای مسکونی نیز مربوط گردیدند و امروزه شاهد همجواری و ادغام نامناسب انواع کاربریهای مزاحم با نواحی مسکونی می باشیم. در حال حاضر سطح بسیاری وسیعی از اراضی شهرری توسط کاربریهای مزاحم اشغال گردیده که انواع آلودگیهای زیست محیطی از قبیل آلودگی آبهای سطحی، آلودگی هوا، صدا را در این شهر تاریخی به وجود آورده اند از طرف دیگر وجود کاربریهای فوق باعث تحمیل ترافیک سنگین به شبکه معابر شهرری گشته و مشکلات عدیده ای از جمله ایجاد آلودگی هوا و صدا و پایین آوردن ایمنی در تردد سواره و پیاده را به وجود آورده است، که با خارج شدن کاربریهای مزاحم، بسیاری از مسائل و مشکلات شهرری حل خواهد شد. طرح رساله حاضر روش کاربردی بررسی مسائل زیست محیطی حاکم بر شهرستان ری می باشد که شامل 6 فصل به شرح زیر می باشد: فصل اول: تحت عنوان کلیات طرح تحقیق؛ شامل مقدمه، طرح موضوع، اهداف تحقیق ادبیات تحقیق، فرضیه، متدلوژی و مشکلات و موانع موجود در این زمینه می باشد. فصل دوم: به بیان مفاهیم و تعاریف و مبانی نظری تحقیق پرداخته است. فصل سوم: به بیان ویژگیهای طبیعی و جغرافیایی منطقه پرداخته است. فصل چهارم: به بیان خصوصیات انسانی و ویژگیهای اجتماعی و اقتصادی می پردازد. فصل پنجم: به بیان مشکلات و معضلات شهرستان ری پرداخته است. فصل ششم: نتیجه گیری و پیشنهادات مورد نظر در خصوص معضلات می باشد و ارزیابی و همچنین به رد یا قبول فرضیه های مورد نظر پرداخته و ضمن نتیجه گیری از آن راهکارهای مناسب در جهت بهره برداری بهینه از فضاهای موجود می پردازد.
بیان مسئله:
محیط زیست مجموعه ای است عظیم و متراکم از اجزاء و عوامل فعال گوناگون که ابر اثر یک روند و تکامل تدریجی موجودات زنده و اجزای سازنده به وجود آمده است بنابراین اجزای گوناگون محیط زیست که طبیعت و کلیه موجودات زنده را در بر می گیرد با یکدیگر همبستگی دایمی و دقیقی دارند. حال چنان چه بهره برداری از هر یک از اجزای این پدیده حیاتی و پیچیده بودن آگاهی و برنامه ریزی کافی و بدون توجه به تاثیرات جنبی درازمدت آن صورت پذیرد مشکلات و مخاطرات در محیط زیست و چرخه های حساس اکولوژیک به وجود خواهد آمد. رشد تکنولوژی و صنایع و آثار ویرانگر ضایعات خطرناک ناشی از فعالیت های صنعتی و آلودگی ناشی از آنها سلامت محیط زیست آب، هوا و گونه های گیاهی و جانوری را تحت الشعاع قرار داده است و باعث بروز مشکلات زیست محیطی می شود. از آنجا که شهرستان ری در جنوب شهر تهران قرار دارد و همچنین وجود شیب طبیعی زمین از شمال به جنوب و جریان پیدا کردن اکثر فاضلابهای تهران به طرف شهر ری، همین طور وجود کارخانه و کارگاههای صنعتی در داخل و حاشیه شهر، افزایش جمعیتف کمبود امکانات رفاهی باعث ایجاد مسائل و مشکلات زیست محیطی در شهرری شده است از جمله آلودگی ناشی از فاضلابها و آلودگی هوا و صوت و عوارض ناشی از آن.