دانلودمقاله پرورش ملکه زنبور عسل

اختصاصی از زد فایل دانلودمقاله پرورش ملکه زنبور عسل دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه
زنبور عسل شاید تنها حشره اهلی جهان باشد که انسان نتواسته است در نوع زندگی آن تغییری ایجاد کند زنبور عسل به صورت اجتماعی زندگی می کند. هر یک از اجتماعات زنبور عسل در محیطی بسته به نام کندو به سر می برند و افراد ساکن در هر کندو همچون جوامع بشری به طبقاتی تقسیم می شوند و هر طبقه انجام وظایف خاصی را به عهده دارد.
کارگران زنبوران ماده ای هستند که در اثر تغذیه خاص در مراحل نوزادی و شفیره ای که به وسیله کارگران بالغ اعمال می شود دارای دستگاه تولید مثل با رشد ناقص هستند. کارگران تمامی کارهای داخل و خارج کندو را بر عهده دارند از قبیل جمع آوری غذا، پرورش نوزاد، محافظت و نگهبانی کندو در مقابل مهاجمین، نظافت، ساختن شان و ...
زنبوران نر تنها افراد ذکور کلنی هستند وکاری جز بارور کردن ملکه ندارند. غذای این زنبوران بوسیله کارگران داده می شود.
ملکه زنبور ماده ای است با دستگاه تناسی کاملا تکامل یافته که به عنوان یک ماشین تخم گذاری انجام وظیفه می کند و ژنوتیپ او ژنوتیپ همه افراد کلنی را تا حد زیادی مشخص می کند. ملکه ها به تنهایی قادر به تشکیل کلنی و حتی تغذیه خود نیستند. زنبوران عسل در تغلیظ شهد مهارت زیادی دارند و این عمل را به قدری دقیق انجام می دهند که شهد تغلیظ شده (عسل) غیر قابل فساد می شود، زنبوران عسل حجره های پر شده از شهد تغلیظ شده را بالایه ای از موم می پوشانند تا از هر نوع آلودگی درامان بمانند و در زمان نیاز بتوانند ازعسل ذخیره شده استفاده کنند. البته برخلاف تصور عموم که سودآوری اقتصادی زنبور عسل را فقط در تولیدات مستقیم آ ن جستجو می کنند، باید اذعان نمود که تولیداتی نظیر عسل، موم، ژله شاهانه و گرده در مقایسه باسود آوری زنبور عسل از جنبه گرده افشانی قابل مقایسه نبوده و تولیدات ذکر شده حداکثر 20% ارزش اقتصادی زنبور را شامل می شوند و 80% درصد سودآوری زنبور عسل مربوط به گرده افشانی گیاهان گلدار برای بدست آوردن محصولی خوب و مرغوب از محصولاتی نظیر درختان میوه، آفتابگردان، سویا، کلزا و ... است. همچنین در بذرگیری از گیاهان علوفه ای دگرگشن مانند یونجه، اسپرس وانواع شبدرها وجود زنبور عسل کاملا ضروری است.
بالاخره ضروری است که بدانیم پرداختن به زنبور عسل بدون توجه به اعضای زیادی آن یعنی مادرهای خوب و متناسب با شرایط محیطی و اب و هوایی آن، کار بیهوده ای خواهد بود. اصلاح نژاد زنبور عسل از قدم های مهم در اقتصادی کردن این ضعف می باشد. برای اصلاح نژاد هر توده زنبور عسل داشتن برنامه های به نژادی بر اساس پارامترهای ژنتیکی از مهمترین ابزار می باشد.

معرفی ملکه زنبور عسل و خصوصیات رفتاری آن
ملکه قلب کلنی است زنبورداران حرفه ای معتقدند که تهیه ملکه های خوب و نگهداری از آنها کار مشکلی است. این موضوع به ویژه به دلیل ضرورت داشتن کلنی های پرجمعیت و قوی و کوتاه بودن فصل استحصال عسل اهمیت دارد. همچنین زنبورداران معتقدند که ملکه های پرورش یافته محلی بهتر از ملکه های وارداتی هستند.
ملکه انواع مختلفی دارد و اختلاف بین انها از چگونگی تغذیه و رفتار با آنها در دوره لاروی ناشی می شود. در حالیکه زنبورداران تفاوت اندازه ملکه را مد نظر قرار می دهند، محققین تعداد تخم های یک ملکه را ملاک قرار می دهند. در کلنی زنبور عسل ملکه علاوه بر وظیفه تخم گذاری، ترشح فرمون هایی را به عهده دارد که با پخش این مواد نظم اجتماعی در کندو را سبب می شود. دانش ما هنوز از ماهیت و نوع مواد مترشحه از ملکه که باعث ایجاد یک سلسله رفتارهای خاص در بین زنبورهای یک کلنی می شود، ناقص است و در این مورد نیاز به تحقیقات بیشتری است. اما می دانیم که ترشح برخی مواد شیمیایی توسط ملکه عامل نظم اجتماعی در درون کندو می باشد. هر کلنی زنبور عسل دارای یک ملکه است وغیر از این حالت، یعنی حالات دو ملکه ای و سه ملکه ای حالت استثنا هستند. ملکه معمولا عمری طولانی تر نسبت به سایر اعضای کلنی دارد و می تواند دو تا پنج سال زندگی کند ولی طول عمر ملکه بیشتر از پنج سال نادر است.
در زنبورداری تجارتی معمولا ملکه ها هر یک تا دو سال یکبار عوض می شوند. طولانی تر بودن عمر ملکه در مقایسه با زنبوران کارگر مزرعه رو، به احتمال بسیار قوی به دلیل تغذیه ملکه از مواد مغذی تر کندو، داشتن یک زندگی آرام و پراستراحت در مقایسه با فعالیت شدید زنبوران کارگر است.
نکته دیگر اینکه زنبوران کارگر و ملکه از لحاظ جنسی همگی ماده اند واز لحاظ ژنتیکی بین آنها هیچ تفاوتی وجود ندارد. قرارگرفتن هر یک از لاروهای ماده در حجره مخصوص ملکه و پرورش خاص آن لارو با غذای مخصوص (ژله شاهانه یا ژله سلطنتی) سبب تبدیل آن لارو به ملکه می شود. این وضعیت به زنبورداران اجازه می دهد تا با انتقال لارو یا تخم هایی که در حجره های کارگری وجود دارند به حجره ای که مصنوعا برای ملکه می سازند و بعدا در کندوهای بدون ملکه قرار می دهند، ملکه های زیادی پرورش دهند.
در عمل پیوند زدن Grafting ، از لاروهای ماده باسن کمتر از 3 روز استفاده می شود. هر چه سن نوزادی که برای ملکه شدن انتخاب می شود کمتر باشد بهتر است. معمولا نوزادانی که سن آنها بیشتر است، وقتی تبدیل به ملکه شدند، ممکن است صفات کارگری بروز دهند و پس از یکی دو ماه تخم گذاری آن ها قطع شود.

تاریخچه پرورش ملکه
در حدود دو قرن پیش در سال 1761 شیراچ اعلام کرد که زنبوران عسل می توانند از نوزاد کارگر، ملکه بوجود آورند. یک قرن بعد، دو زنبور دار دیگردیویس در 1874 و لارچ در 1876هر کدام اعلام کردند که در پیوندزدن حجرات ملکه موفق شده اند. لارچ کلمه پیوند را به معنی جابجا کردن نوزاد کارگر به حجره های فنجانی شکل ملکه به کار برد.
مدتی بعد در 1887 هنری الی و دولتیل اولین روش تجاری تکثیر و پرورش ملکه را ابداع نمودند. این دو محقق اولین کسانی بودند که تکنیک های پرورش و ابزار کار را توسعه دادند و زنبوران کارگر را بر آن داشتند که حجرات کارگری را بزرگ کرده و تعدادی از نوزادان کارگر منتخب را با دادن غذای کافی به ملکه تبدیل کنند. بعدها پرورش ملکه توسط افراد دیگر مورد تجدید نظر کلی قرار گرفت و تکمیل شد.

هدف از پرورش ملکه
عملکرد کلنی های زنبور عسل بیش از هر چند وابسته به نژاد و ترکیب ژنتیکی ملکه آنها است و بدیهی است برای دست یابی به نژاد مناسب منطقه باید برنامه های انتخاب و اصلاح نژاد و حفظ نژاد از بین توده های هر منطقه انجام گیرد. با عنایت به این مطلب وجود واحدهای تولیدی ملکه زنبور عسل که هدف اصلاح نژاد و انتخاب و تکثیر لاین های بدست امده را دنبال می کند ضروری است.
این تحقیق اهداف زیر را دنبال می کند:
1- ایجاد زنبورستانی برای تولید و تکثیر ملکه های اصلاح شده که برخوردار از پتانسیل ژنتیکی قابل قبول در شرایط آب و هوایی مناطق کوهپایه ای و کوهستانی کشور باشند.
2- افزایش تولید محصولات زنبور عسل و جلوگیری از برخی بیماریها و آفات بدلیل سازگار بودن ملکه های تولیدی با شرایط آب و هوایی کشور
3- بهره گیری از استعدادهای بالقوه عرصه های منابع طبیعی و کشاورزی به منظور تولید عسل.
4- ایجاد انگیزه و ترغیب کشاورزان منطقه برای روی آوردن به پرورش زنبور عسل و اشتغالزایی.
پرورش ملکه:
در طبیعت ملکه تحت یکی از شرایط بچه دادن کندو، تعویض ملکه یا بدون ملکه بودن کندو تولید می شود.
پرورش دهندگان ملکه از حالت سوم یعنی بدون ملکه بودن کندو استفاده کرده و با تغذیه کلنی های خود آنها را به تولید تعداد زیادی ملکه وادار می کنند.
برای یک زنبوردار مبتدی که قصد پرورش چند ملکه را دارد و می خواهد در یکبار کمتر از 20 ملکه و در سال کمتر از 50 ملکه تولید کند، معمولا روش زیر پیشنهاد می شود. ابتدا باید برای تشکیل حجره (شاخون) ملکه بهترین کلنی را از نظر نژاد و خصوصیات انتخاب کرد. باید توجه داشت که این کار در بهار و در زمان فراوانی شهد صورت گیرد. بنابر این ملکه را با یک قاب نوزاد و دوشان عسل و زنبورهایی که به آن چسبیده اند، به جای دیگر منتقل می کنند. کلنی باقی مانده که بدون ملکه است در عرض 24 ساعت، در حدود 12 شاخون یا بیشتر تولید می کند. این شاخون ها در محل نوزادان جوان کارگر تولید می شوند. بزرگترین، خوش ترکیب ترین و سالم ترین شاخون ها را انتخاب کرده و بقیه رااز بین می بریم. سپس ملکه و قاب ها به کندوی مادر بر می گردانیم. سپس برای ملکه هایی که به زودی خارج می شوند از کندوهای قوی. کلنی های کوچکی تشکیل می دهیم یعنی با برداشتن دوشان نوزاد کارگر و زنبوران وابسته یک کندوی کوچک آمیزش درست می کنیم. حفره ای به ابعاد 4*2 سانتیمتر در بالای شان وسطی کنده و به آرامی شاخون ملکه رابه داخل آن فشار می دهیم بطوریکه ملکه برای خارج شدن از نوک حجره جا داشته باشد. کندوی جدید را بسته و به حال خودمی گذاریم تا دو هفته. برای هر تعداد ملکه پرورشی می توان این کار را انجام داد.البته بایدتوجه داشت که پرورش دهندگان عمده از این روش استفاده نمی کنند. بلکه نوزاد یکروزه کارگر را از حجرات کارگری به حجرات فنجانی شکل مومی یا پلاستیکی منتقل می کنند و برای پرورش آن ها از کلنی های حجره ساز با ملکه یا بدون ملکه استفاده می کنند. با این روش می توان صدها حجره ملکه تهیه نمود.

پرورش ملکه در این طرح
این طرح با خرید 60 کلنی زنبور عسل آغاز گردید. بعد از بازدید اولیه و حصول اطمینان از سلامتی کلنی ها وعدم ابتلا آنها به آفات و بیماری ها بازسازی اولیه کلنی ها آغاز شد. با توجه به ضعیف بودن کندوها، تغذیه دستی در دستور کار قرار داده شد. تغذیه دستی کنی ها شامل تغذیه با آب قند و کیک پروتئین بود. شهدی که برای تغذیه مورد استفاده قرار می گرفت، به نسبت 1 قسمت آب و 1 قسمت شکر در نظر گرفته می شد که بعد ازحل کامل شکر در آب در اختیار زنبورها قرار می گرفت. در تغذیه دستی همواره سعی بر این بود تا تغذیه در زمانی صورت گیرد که زنبورها حداقل فعالیت اقتصادی را داشته باشند وعمل تغذیه و باز و بسته شدن، کندو وایجاد استرس به حداقل برسد تالطمه ای به فعالیت و روند کاری زنبورها وارد نشود. به همین علت کلنی ها در حدود ساعت 6 تا 7 عصر تغذیه می شدند. در هنگام تهیه آب شکر مقدار کمی عسل نیز اضافه می گردید تا با ایجاد بوی شهد در کلنی ها ملکه را به تخم ریزی بیشتر ترغیب کند. نکته مهم دیگری که در تغذیه باید مورد توجه قرا ر گیرید ایناست که میزان شهدی که به زنبوران داده می شود باید در حدی باشد که فقط صرف تحریک ملکه و تغذیه زنبوران گردد و نه ذخیره. چون در این صورت عسل استحصالی دارای مقادیری ساکارز شده که فاقد ارزش خواهد بود.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  15  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله اوتانازیا (قتل از روی ترحم)

اختصاصی از زد فایل دانلودمقاله اوتانازیا (قتل از روی ترحم) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 
تعریف و مفهوم Euthanasia
واژة اوتانازیا ریشه در زبان یونانی دارد . [ EU ] به معنی خوب و Thanatos به معنای مرگ است . و اوتانازیا یعنی خاتمه دادن به زندگی توسط دیگری به درخواست صریح شخصی که مرگش حتمی است . اوتانازیا اعم است از خامته دادن به زندگی یه نحو ارادی و غیرارادی . همانند بسیاری اصطلاحات اوتانازیا هم دارای معانی متعدد است و تمیز دادن آنها از یکدیگر دارای اهمیت بسیار .
1.اوتانازیای غیرفعال ( Passive )
این نوع اوتانازیا تسریع مرگ بیمار از طریق تغییر دادن برخی روشهای حمایتی و عدم دخالت در سیر
طبیعی مراحل بیماری می باشد . برای مثال :
ـ حذف تجهیزات و وسایل حمایت کنندة زندگی و عدم استفاده از آنها مثل خاموش کردن دستگاههای تنفسی .
ـ متوقف کردن مراحل درمانی . پزشکی مثل قطع داروها و …
ـ متوقف کردن تغذیه بیمار که زمینه را برای دهیدارته شدن بدن و مرگ ناشی از گرسنگی فراهم می کند.
ـ کمک نرساندن به بیمار قلبی که تپش قلبش متوقف شده است و اجازه دادن به مرگ او ، شاید رایج ترین شیوه در این نوع اوتانازیا دادن مقادیر زیادی مورفین به بیمار باشد . این روشها در مورد بیماران درمان ناپذیر اعمال می شود که دردهای جانکاه دارند و مرگشان در آیندة نزدیک حتمی است . شیوه های فوق همچنین در مورد بیمارانی کاربرد دارد که در اثر صدمات شدید مغزی در حالت اغما به سر می برند و امکان بازیافتن هوشیاری در آن وجود ندارد .
2.اوتانازیای فعال ( Active )
در این نوع اوتانازیا مرگ بیمار به تبع درخواست خود او صورت می گیرد . بهترین مثال در این مورد
قتلی است که در سال 1988 در میشیگان اتفاق افتاد . بیمار مبتلا به A.L.S بود و از اینکه بیماریش درمان ناپذیر است و مرگ به زودی فراخواهد رسید به شدت وحشت زده بود و از پزشک معالجش درخواست کرد تا شرایطی را فراهم سازد که بدون احساس درد و به سرعت به زندگیش خاتمه داده شود . دکتر کیورکان ( Kevorkian ) مقدار زیادی دارو به وی تزریق کرد و سبب مرگ او شد . دکتر کیورکان سپس به اتهام قتل تحت پیگرد قرار گرفت . در سال 1999 هیأت منصفه او را به اتهام قتل درجه 2 گناهکار تشخیص می دهد . دکتر کیورکان از مقادیر مرگ آور قرصهای خواب آور و یا گاز مونوکسیدکربن برای خاتمه دادن سریع به زندگی بیماران استفاده می کرد و نویسنده ای پیشنهاد کرد که برای نامیدن اوتانازیا از اسم کوارک استفاده شود .
2.اوتانازیای غیرارادی ( Involuntary euthanasia )
این نوع از اوتانازیا به منظور توضیح مرگ کسی که او به طور صریح تقاضای کمک برای مرگ نکرده
است ، استفاده می شود . این مورد اغلب در مورد بیمارانی که زندگی نباتی دایمی دارند و ممکن است هیچ گاه هوشیاری خود را به دست نیاورند اعمال می شود .
? علت طرح مسأله
به طور کلی مردم دلایل متفاوتی برای خودکشی و خاتمه دادن به زندگی و ارتکاب خودکشی دارند .
برخی دچار افسردگی شدید در یک دورة طولانی هستند . این عده خودکشی را مناسب ترین راه برای غلبه بر مشکلات زودگذرشان می دانند . نظر عمومی این است که بهترین راه حل برای درمان بیماران مبتلا به افسردگی استفاده از مشاوره یا دارو است و این بیماران پس از درمان می توانند از زندگی ای که می خواستند با خودکشی خود را از آن محروم سازند لذت ببرند .
برخی دچار دردهای مزمن و حاد هستند و به علت فقر و تهیدستی از عهدة تهیة داروها بر نمی آیند و برخی به پزشکان و سواد و دانش آنها اعتقاد ندارند ، یا عقاید خاصی دارند به هر حال نظری وجود دارد که خودکشی در این روش راه حل ترجیح داده شده نیست . برخی دچار اختلال حواس شده اند و بیماری آثار نامطلوب بر روی کیفیت زندگی آنها ایجاد می کند ، بیماریهایی چون A.L.S ، ایدز و آلزایمر و ... این بیماران احساس می کنند که این بیماری باعث از دست رفتن استقلال آنها خواهد شد و همواره باید تحت مراقبت قرار گیرند . برخی نیز تصور می کنند که ارزشهای شخصیتی و مقام اجتماعی خود را از دست خواهند داد و به خوبی می دانند که در آیندة نزدیکی خواهند مرد و تمایل دارند که کنترل کاملی بر این مراحل داشته باشند . بسیاری از بیماران که توانایی این کار را ندارند نیازمند کمک پزشکان هستند . در حال حاضر در ایالت اورگون امریکا و کشور هلند به این بیماران از راههای کاملاً قانونی کمک می شود . تجربه و تحلیل نتایج اولین سال کمک به خودکشی در اورگون نشان داد که نسبتاً مقدار کمی از بیماران تقاضای کمک در تسریع مرگ کردند . طبق قانون تنها 23 نفر از متقاضیان واجد شرایط لازم بودند که از میان آنها عده ای به سبب مقاومت پزشکان معالج منصرف شدند و شش نفر هم در اثر مصرف نکردن داروها ، به مرگ طبیعی مردند .
? تجربه هلند در مورد اوتانازیا
پنجاه سال گذشته بسیاری از کشورهای غربی درگیر وضعیت دشواری بودن ؛ از یک سو پیشرفتهای تکنولوژی پزشکی برای طولانی کردن عمر انسان و از سوی دیگر بیماری های درمان ناپذیر و تقاضا برای قانونی کردن اوتانازیا .
در استرالیا حدود شش ماه مجوز قانونی برای اوتانازیا وجود داشت ، در بسیاری از ایالات امریکا برای قانونی کردن اوتانازیا مبارزاتی صورت گرفت . هلند اغلب به عنوان یک کشور الگو مورد مورد توجه بوده . اوتانازیای فعال در این کشور قانونی شده است بسیاری از پژوهشگران معتقدند که شرایط ویژه ای در هلند وجود دارد که به فرهنگ مردم این کشور بر می گردد و باعث تمایز آن از سایر کشورها می شود . برخی از این ویژگی ها عبارتند از :
ـ در این کشور میزان بسیاربالایی از استانداردها برای مراقبتهای پزشکی وجود دارد که در مقایسه با کشورهای دیگر رقم بالایی است . اکثریت بالای 95 درصد مردم تحت پوشش بیمه های خصوصی قرار دارند و تعهدات و ضمانتهای بسیار زیادی برای سلامتی افراد وجود دارد .
ـ مراقبتهای تسکین دهنده در این کشور بسیار پیشرفته است در کلیه بیمارستانها بخشهایی به نام آرامشهای موقتی ایجاد شده است و خدمات درمانی در این کشور نسبت به سایر کشورها ارزان تر ارایه می شود .
در جنگ جهانی پزشکان هلندی به اردوگاهها می رفتند و بدون افشای نام بیمارانشان به مداوای آنها می پرداختند و این از عواملی بود که باعث افزایش اعتماد بیماران نسبت به پزشکان گردید
در سال 1973 انجمن اوتانازیای ارادی در هلند شکل گرفت و در سال 1981 دادگاه روتردام به این مسأله توجه کرد که در چه شرایطی اوتانازیای ارادی منتهی به تعقیب نخواهد شد . در سال 1984 دیوان تمیز هلند اعلام کرد اوتانازیای ارادی در صورتی که کاملاً صریح و جدی باشد می تواند موضوع قابل قبولی باشد . در سال 1990 شرایط آن در انجمن سلطنتی پزشکان هلند و وزارت دادگستری مورد توافق واقع شد و در سال 1994 اصلاحات انجام گردید و به این ترتیب هلند اولین کشوری در اروپا بود که از مسؤلیتهای پزشکان در برابر بیماران تعریف قانونی ارایه می دهد . در دهم آوریل 2001 سنای هلند قانون اوتانازیا را تصویب کرد . از تعداد 75 کرسی مجلس سنا 46 نفر موافق و 28 نفر مخالف تصویب این قانون بودند . هزاران نفر از مخالفان در حالی که سرنگهای بزرگی را حمل می کردند در خارج از سنا گرد هم آمده بودند و شعار می دادند که اوتانازیا همچنان قتل عمدی است . اما ظاهر امر نشان می داد که آنها در اقلیت هستند زیرا 86 درصد از جمعیت هلند از تصویب این قانون حمایت کردند . وزیر بهداشت هلند خانم السبورست Elsborst این تصمیم بسیار محتاطانه را ستود و گفت که پزشکان به خاطر ملاحظات دینی از این کار طفره می رفتند اما در حال حاضر هم پزشکان و هم بیماران احساس رضایت و رهایی می کنند .
اوتانازیا تحقیق نمی یابد مگر اینکه …
در قانون اوتانازیای هلند مقررات و شرایط دقیقی پیش بینی شده است و پزشکان در صورت قصور و تخطّی از آن مورد تعقیب قرار گیرند بعضی از این شروط عبارت است از :
ـ پزشک باید یقین حاصل کند که بیمار به طور ارادی درخواست اوتانازی می کند و خود همه چیز را در نظر گرفته است بیمار باید آزاد باشد و بتواند هر سؤالی را که می خواهد از پزشک بپرسد .
ـ بیمار باید بر درخواست خود اصرار و تداوم داشته باشد .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  13 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله تجهیزات پست فشار قوی

اختصاصی از زد فایل دانلودمقاله تجهیزات پست فشار قوی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

انواع برقگیرهای فشار قوی و کاربرد آن در صنعت برق
به منظور حفاظت از شبکه در مقابل اضافه ولتاژها و تخلیه آنها به زمین از برقگیر استفاده می شود اضافه ولتاژهایی که در شبکه ایجاد می شود یا ناشی از عوامل خارجی بوده نظیر صاعقه و یا ناشی از اختلالات داخلی سیستم نظیر کلید زنی ، اتصال کوتاه ، قطع ناگهانی بار ، عدم تنظیم ریگالوتوری ولتاژ و غیره می باشد .
از وسایل حفاظتی محدود کننده ضربه برای حفاظت تجهیزات سیستمهای قدرت در برابر اضافه ولتاژها استفاده می شود یک وسیله حفاظتی محدود کننده ضربه باید اضافه ولتاژهای گزرا یا اضافه ولتاژهای که باعث تخریب تجهیزات شبکه می شوند را محدود و به زمین هدایت کنند و بتواند این کار را بدون اینکه آسیبی ببیند به دفعات تکرار کند. برقگیرها نسبت به سایر وسایل حفاظتی بهترین حفاظت را انجام می دهند و بیشترین مقدار حذف امواج گزرا را فراهم می کند. برقیگرها به صورت موازی با وسیله تحت حفاظت یا بین فاز و زمین قرار می گیرند انرژی موج اضافه ولتاژ به وسیله برقگیر به زمین منتقل می شوند .
کلید های فشار قوی
کلید های فشار قوی تنها یک وسیله ارتباط بر قرار کردن بین مولد هاو ترانسفورماتورها و مصرف کننده ها و سیمهای انتقال انرژی و یا جدا کردن انها از یکدیگر نیستند.بلکه حفاظت دستگاهها و وسایل و سیستمهای الکتریکی را در مقابل جریان زیاد ، بار زیاد و جریان اتصال زمین نیز بعهده دارند. بدینجهت با چشم پوشی از بعضی حالتهای استثنائی باید کلیدهای فشار قوی بتوانند هر نوع جریانی را اعم از جریان کوچک بار سیمها ( جریان خازنی خطوط ) و یا جریان مغناطیسی ترانسفورماتور بدون بار تا بزرگترین جریانی که ممکن است در شبکه بوجود آید ( جریان اتصال کوتاه) از خود عبور دهند بدون اینکه اثرات حرارتی و یا دینامیکی این جریانها خطراتی برای کلید فراهم سازد. در ضمن نوعی از کلیدها ،( کلید قدرت ) باید قادر باشند هر نوع جریان با هر شدتی را ( جریانهای عادی و یا جریانهای اتصال کوتاه ) در کوتاه ترین مدت قطع و وصل کنند و بلاخره کلید های فشار قوی باید قادر باشند در حالت قطع ( جدا بودن تیغه ها ) هر نوع ولتاژی که بین دو سر باز کلید ( دو تیغه باز کلید ) بر قرار می شود بدون کوچکترین احتمال ایجاد قوس الکتریکی تحمل کنند .

بطور کلی کلید در حالت بسته ( عبور جریان ) و یا در حالت باز ( قطع جریان ) دارای مشخصاتی بشرح زیر می باشد:
۱-در حالت قطع دارای استقامت الکتریکی کافی و مطمئن در محل قطع شدگی است .
۲-در حالت وصل باید کلید در مقابل کلیه جریانهائی که امکان عبور آن در مدار هست ٬ حتی جریان اتصال کوتاه ٬ مقاوم و پایدار باشد و این جریانها و اثرات ناشی از آن نباید کوچکترین اختلالی در وضع کلید و هدایت صحیح جریان بوجود آورد .
بدین ترتیب باید کلید فشار قوی در مقابل اثرات دینامیکی و حرارتی جریانها مقاوم باشند. البته برای اینکه ساختمان کلید ساده تر و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد ٬ اغلب استقامت الکتریکی و دینامیکی و حرارتی کلید را توسط دستگاههای حفاظتی تا حدودی محدود می کنند . کلید های فشار قوی را میتوان بر حسب وظایفی که به عهده دارند به انواع مختلف زیر تقسیم نمود:
۱-کلید بدون بار یا سکسیونر
۲-کلید قابل قطع زیر بار یا سکسیونر قابل قطع زیر بار
۳-کلید قدرت یا دژنکتور

انتخاب بهینه ی پست های فوق توزیع به صورت فشرده
افزایش تراکم جمعیت و بکارگیری سیستم های برقی از عوامل عمده ای می باشند که در شهر های بزرگ لزوم احداث سیستم های فوق توزیع را در مرکز شهری و نقاطی که کمبود فضا بسیار حاد می باشد ایجاب می نماید به منظور مقابله با این مشکل انواع مختلف ایستگاه های فوق توزیع که در کاهش فضای مورد نیاز و نحوه ی استفاده از فضا از ویزگی های خاص برخوردار می باشند مورد توجه سازندگان ودستگاه های اجرایی قرار گرفته اند . از جمله اشکال معمول این پست ها می توان از پست های سر پوشیده و یا روباز یا رو بازمعمولی GIS که مخفف Gas Insulated Switchgear است و پست های نوع HIS (Hybrid Insulated Switchagear ) نام برد.
الف) پست های GIS به طور اصولی در سه شکل وفرم ساخته می شوند:

1-شکلی که باس بار ها وتجهیزات برای هر فاز داخل محفظه ی جداگانه ای قرار می گیرند این شکل برای ولتاز های بالا از 300 KV بکار گرفته می شود .
2-شکلی که تجهیزات وباس بار ها برای هر سه فاز در یک محفظه قرار می گیرند این شکل برای ولتاز های زیر 300 KV وبخصوص ولتاز های فوق توزیع (72/5 و 145 KV ) کاملا پذیرفته
شده می باشند .
3- این شکل تنها برای ولتاز های فوق توزیع 72/5 وحداکثر 145 KV ساخته می شوند .ودر ان مشابه ولتاز های توزیع تجهزات در داخل تابلو قرار گرفته و محفظه ی تابلو با گاز SF6 با فشاری کمتر از یک اتمسفر پر می شود .

ب) طراحی واحداث پستهای معمولی به صورت سر پوشیده حداکثر برای ولتاز های فوق توزیع تا 145 KV متداول است و بسته به مورد دو شکل برای طراحی وجود دارد :
1-پست های سر پوشیده به صورت یک طبقه که ترتیب استقرار تجهیزات مشابه پست های بیرونی است.
2-پست های سر پوشیده بصورت مدولار که تجهیزات فشار قوی در سطوح مختلف قرار می گیرند.

ج) پست های HIS نسل جدید پست های فوق توزیع می باشند که تا ولتاز 170 KV ساخته شده اند و عمدتا برای افزایش ظرفیت پست های موجود و یا توسعه ی پست ها در مواقعی که مشکل فضا وجود دارد کار برد دارند .در طراحی اصلی این پست ها تجهزاتی شامل بریکر
سکسیونر، سکسیونر زمین و ترانس جریان در یک محفظه ی گاز SF6 قرار دارند وبقیه ی تجهزات واتصالات از جمله باس بار ها در فضای باز قرار دارند.
پست های GIS با استفاده از باس داکت هر گونه چرخش و تغییر جهت فیدرها را امکان می کند و لذا خطوط ارتباطی از هر جهت می توانند به فیدر مربوطه متصل گردند در حالی در سایر پست ها این عمل به سادگی امکان پذیر نیست.

در پست های GIS کلیه ی تجهیزات به صورت فشرده ودر محفظه های گاز SF6 قرار دارند .

در پست های HIS بخشی از تجهزات به صورت فشرده خواهند بود ولی اتصالات فیدر ها و باس بار ها در فضای باز بوده ولذا نسبت به پست های GIS فضای بیشتری مورد نیاز است

تئوری و تعاریفی از ترانسفورماتورها
ترانسفورماتورها به زبان ساده و شکل اولیه وسیله‌ای است که تشکیل شده از دو مجموعه سیم پیچ اولیه و ثانویه که در میدان مغناطیسی و اطراف ورقه‌هایی از آهن مخصوص به نام هسته ترانسفورماتور قرار می‌گیرند. مقره‌ها یا بوشینگها یا ایزولاتورها و بالاخره ظرف یا محفظه ترانسفورماتور.
کار ترانسفورماتورها بر اساس انتقال انرژی الکتریکی از سیستمی با یک ولتاژ و جریان معین به سیستم دیگری با ولتاژ و جریان دیگر است. به عبارت دیگر ترانسفورماتور دستگاهی است استاتیکی که در یک میدان مغناطیسی جریان و فشار الکتریکی را بین دو سیم پیچ یا بیشتر با همان فرکانس و تغییر اندازه یکسان منتقل می‌کند.
چ

انواع ترانسفورماتورها
سازندگان و استانداردها در کشورهای مختلف هر یک به نحوی ترانسفورماتورها را تقسیم بندی کرده و تعاریفی برای درجه بندی آنها ارائه داده‌اند. برخی ترانسها را بنا بر موارد و ترتیب بهره برداری آنها متفاوت شناخته‌اند، مانند ترانسهای انتقال قدرت ، اتو ترانس و یا ترانسهای تقویتی و گروهی از ترانسها را به غیر از ترانسفورماتور اینسترومنتی(ترانس جریان و ولتاژ) ، ترانس قدرت می‌نامند و اصطلاحا ترانس قدرت را آنهایی می‌دانند که در سمت ثانویه آنها فشار الکتریکی تولید می‌شود.

این نوع تقسیم بندی در عمل دامنه وسیعی را در بر می‌گیرد که در یک طرف آن ترانسفورماتورهای کوچک و قابل حمل با ولتاژ ضعیف برای لامپهای دستی و مشابه آن قرار می‌گیرند و طرف دیگر شامل ترانسهای خیلی بزرگ برای تبدیل ولتاژ خروجی ژنراتور به ولتاژ شبکه و خطوط انتقال نیرو است. در بین این دو اندازه (حد متوسط) ترانسهای توزیع و یا انتقال در مؤسسات الکتریکی و ترانسهای تبدیل به ولتاژهای استاندارد قرار دارند.

ترانسها اغلب به صورت هسته‌ای یا جداری طراحی می‌شوند. در نوع هسته‌ای در هر یک از سیم پیچها شامل نیمی از سیم پیچ فشار ضعیف و نیمی از سیم پیچ فشار قوی هستند و هر کدام روی یک بازوی هسته‌ای قرار دارند. در نوع جداری ، سیم پیچها روی یک هسته پیچیده شده‌اند و نصف مدار فلزی مغناطیسی از یک طرف و نصف دیگر از طرف هسته بسته می‌شود.
در اکثر اوقات نوع جداری برای ولتاژ ضعیف و خروجی بزرگ و نوع هسته‌ای برای ولتاژ قوی و خروجی کوچک بکار می‌روند (بصورت سه فاز یا یک فاز)

ترانسهای تغذیه و قدرت مانند ترانس اصلی نیروگاه ترانس توزیع و اتو ترانسفورماتور ، ترانسفورماتورهای قدرت معمولا سه فاز هستند، اما گاهی ممکن است در قدرتهای بالا به دلیل حجم و وزن زیاد و مشکل حمل و نقل از سه عدد ترانس تک فاز استفاده کنند. ترانسهای صنعتی مانند ترانسهای جوشکاری ، ترانسهای راه اندازی و ترانسهای مبدل ترانس برای سیستمهای کشش و جذب که در راه آهن و قطارهای الکتریکی بکار می‌رود. ترانسهای مخصوص آزمایش ،‌ اندازه گیری ، حفاظت مصارف الکتریکی و غیره.

ترانسفورماتور (Transformer) وسیله‌ای است که انرژی الکتریکی را به وسیله دو سیم‌پیچ و از طریق القای الکتریکی از یک مدار به مداری دیگر منتقل می‌کند. به این صورت که جریان جاری در مدار اول (اولیه ترانسفورماتور) موجب به وجود آمدن یک میدان مغناطیسی در اطراف سیم‌پیچ اول می‌شود, این میدان مغناطیسی به نوبه خود موجب به وجود آمدن یک ولتاژ در مدار دوم می‌شود که با اضافه کردن یک بار به مدار دوم این ولتاژ می‌تواند به ایجاد یک جریان در ثانویه بینجامد.
ولتاژ القا شده در ثانویه VS و ولتاژ دو سر سیم‌پیچ اولیه VP دارای یک نسبت با یکدیگرند که به طور ایده‌آل برابر نسبت تعداد دور سیم پیچ ثانویه به سیم‌پیچ اولیه است:

به این ترتیب با اختصاص دادن امکان تنظیم تعداد سیم‌پیچ‌های ترانسفورماتور, می‌توان امکان تغییر ولتاژ در ثانویه ترانس را فراهم کرد.
یکی از کاربرد‌های بسیار مهم ترانسفورماتورهای کاهش جریان پیش از خطوط انتقال انرژی الکتریکی است. دلیل استفاده از ترانسفورماتور در ابتدای خطوط این است که همه هادی‌های الکتریکی دارای میزان مشخصی مقاومت الکتریکی هستند, این مقاومت می‌تواند موجب اتلاف انرژی در طول مسیر انتقال انرژی الکتریکی شود. میزان تلفات در یک هادی با مجذور جریان عبوری از هادی رابطه مستقیم دارد و بنابر این با کاهش جریان می‌توان تلفات را به شدت کاهش داد. با افزایش ولتاژ در خطوط انتقال به همان نسبت جریان خطوط کاهش می‌یابد و به این ترتیب هزینه‌های انتقال انرژی نیز کاهش می‌یابد, البته با نزدیک شدن خطوط انتقال به مراکز مصرف برای بالا بردن ایمنی ولتاژ خطوط در چند مرحله و باز به وسیله ترانسفورماتورها کاهش می‌یابد تا به میزان استاندارد مصرف برسد. به این ترتیب بدون استفاده از ترانسفورماتورها امکان استفاده از منابع دوردست انرژی فراهم نمی‌آمد.
ترانسفورماتورها یکی از پرراندمان‌ترین تجهیزات الکتریکی هستند به طوری که در برخی ترانسفورماتورهای بزرگ راندمان به 99.75٪ نیز می‌رسد. امروزه از ترانسفورماتورها در اندازه‌ها و توان‌های مختلفی استفاده می‌شود از یک ترانسفورماتور بند انگشتی که در یک میکروفن قرار دارد تا ترانسفورماتورهای غول‌پیکر چند گیگا ولت-آمپری. همه این ترانسفورماتورها اصول کار یکسانی دارند اما در طراحی و ساخت متفاوت هستند.

اصول پایه
به طور کلی یک ترانسفورماتور بر دو اصل استوار است:
• اول اینکه, جریان الکتریکی می‌تواند یک میدان مغناطیسی پدید آورد (الکترومغناطیس)
• و دوم اینکه, یک میدان الکتریکی متغییر در داخل یک حلقه سیم‌پیچ می‌تواند موجب به وجود آمدن یک ولتاژ در دو سر سیم‌پیچ شود.
ساده‌ترین طراحی برای یک ترانسفورماتور در شکل 2 آمده است. جریان جاری در سیم‌پیچ اولیه موجب به وجود آمدن یک میدان مغناطیسی می‌گردد. هر دو سیم‌پیچ اولیه و ثانویه بر روی یک هسته که دارای خاصیت نفوذپذیری مغناطیسی بالایی است (مانند آهن) پیچیده شده‌اند. بالا بودن نفوذپذیری هسته موجب می‌شود تا بیشتر میدان تولید شده توسط سیم‌پیچ اولیه از داخل هسته عبور کرده و به سیم‌پیچ ثانویه برسد.

ساختمان ترانسفورماتور
ترانسفورماتورها را با توجه به کاربرد و خصوصیات آنها به سه دسته کوچک متوسط و بزرگ دسته بندی کرد. ساختن ترانسفورماتورهای بزرگ و متوسط به دلیل مسایل حفاظتی و عایق بندی و امکانات موجود ، کار ساده ای نیست ولی ترانسفورماتورهای کوچک را می توان بررسی و یا ساخت. برای ساختن ترانسفورماتورهای کوچک ، اجزای آن مانند ورقه آهن ، سیم و قرقره را به سادگی می توان تهیه نمود.

اجزای تشکیل دهنده یک ترانسفورماتور به شرح زیر است؛
هسته ترانسفورماتور:
هسته ترانسفورماتور متشکل از ورقه های نازک است که سطح آنها با توجه به قدرت ترانسفورماتور ها محاسبه می شود. برای کم کردن تلفات آهنی هسته ترانسفورماتور را نمی توان به طور یکپارچه ساخت. بلکه معمولا آنها را از ورقه های نازک فلزی که نسبت به یکدیگر عایق‌اند، می سازند. این ورقه ها از آهن بدون پسماند با آلیاژی از سیلیسیم (حداکثر 4.5 درصد) که دارای قابلیت هدایت الکتریکی و قابلیت هدایت مغناطیسی زیاد است ساخته می شوند.
در اثر زیاد شدن مقدار سیلیسیم ، ورقه‌های دینام شکننده می شود. برای عایق کردن ورقهای ترانسفورماتور ، قبلا از یک کاغذ نازک مخصوص که در یک سمت این ورقه چسبانده می شود، استفاده می کردند اما امروزه بدین منظور در هنگام ساختن و نورد این ورقه ها یک لایه نازک اکسید فسفات یا سیلیکات به ضخامت 2 تا 20 میکرون به عنوان عایق در روی آنها می مالند و با آنها روی ورقه ها را می پوشانند. علاوه بر این ، از لاک مخصوص نیز برای عایق کردن یک طرف ورقه ها استفاده می شود. ورقه های ترانسفورماتور دارای یک لایه عایق هستند.
بنابراین ، در مواقع محاسبه سطح مقطع هسته باید سطح آهن خالص را منظور کرد. ورقه‌های ترانسفورماتورها را به ضخامت های 0.35 و 0.5 میلی متر و در اندازه های استاندارد می سازند. باید دقت کرد که سطح عایق شده ى ورقه های ترانسفورماتور همگی در یک جهت باشند (مثلا همه به طرف بالا) علاوه بر این تا حد امکان نباید در داخل قرقره فضای خالی باقی بماند. لازم به ذکر است ورقه ها با فشار داخل قرقره جای بگیرند تا از ارتعاش و صدا کردن آنها نیز جلوگیری شود.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  42 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله سوادآموزی در ایران

اختصاصی از زد فایل دانلودمقاله سوادآموزی در ایران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه
چکیده تحقیق
بی سوادی یکی از مسائل عمده اکثر کشورهای جهان سوم است که ریشه و اساس بسیاری از مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را تشکیل می دهد.
بررسی های اخیر سازمان یونسکو و بسیاری از سازمانهایی که در ارتباط با سوادآموزی یا آموزش بزرگسالان در کشورهای مختلف فعالیت می کنند نشان می دهد که این مسئله مشکلی همگانی است و محدود به کشورهای جهان سوم نیز نمی شود. این بررسی ها بیانگر این واقعیت تلخ هستند که بی سوادی و کم سوادی گرچه مسئله حاد و لاینحل اکثر کشورهای جهان سوم است ولی مشکل جدید کشورهای پیشرفته صنعتی نیز هست. اما مسئله بی سوادی به دلیل افزایش بی سوادان روز به روز اهمیت بیشتری می یابد.
با توجه به اینکه کسب مهارتهای سواد اولیه پله های نردبان دانش و آگاهی است، بی سواد ماندن درصد بالایی از افراد جامعه وسیله ای برای عدم آگاهی و فقدان تخصص و مهارتهای لازم برای ایجاد جامعه ای مستقل، آگاه و تواناست.
با وجود اینکه ی سالهای متمادی، برنامه های مبارزه با بی سوادی به صور مختلف در اغلب کشورهای جهان سوم رونق داشته ولی به دلیل رشد جمعیت بر تعدد بی سوادان جهان افزوده شده است. بدین وسیله لازم است از افرادی که در تهیه این پروژه من را یاری نموده اند قدردانی شود. ابتدا از ریاست محترم نهضت سوادآموزی شهرستان نیشابور و راهنمایان تعلیماتی و کادر اداری نهضت قدردانی می شود و و پس از آن از آموزشیارانی که صادقانه پاسخ دادند و سوادآموزان و نوسوادان که همکاری کردند سپاسگذاری می شود.
مقدمه
معمولاً برای پدیده هایی چون عقب ماندگی اقتصادی، فقر، جهل و وابستگی دلایلی متفاوت بیان می شود. این پدیده ها در دایره بسته ای فرض می شوند که هر کدام تشدید کننده دیگری است. نقطه آغاز همه این پدیده ها بیسوادی و جهل است که از بزرگترین معضلات هر جامعه محسوب می شود.
با اندکی تعمق و تفحص در سرنوشت جوامع بشری از ادوار دور تا کنون، می توان به این نتیجه رسید که قسمت اعظم مسائل بشری که تنها بخشی از آن در این جا عنوان گردید، نه تنها از بی سوادی که از سواد نیز هست، چرا که مسائل و مشکلات جوامع به اصطلاح عقب افتاده و کشورهای جهان سوم حتی فقر و جهل آنها نیز معلول عواملی است که در اثر سیاست گذاریها، مدیریت ها و برنامه ریزی ها جوامع پیشرفته که غنی و باسواد نیز هستند به وجود آمده است.
پس آنچه در این ماجرا حائز اهمیت است، تعهد اخلاقی و وجدان آگاه سیاسی حکومتها و دولتها و اتخاذ خط مشی های بشردوستانه، اصولی، واقع بینانه بر اساس شرایط موجود در هر جامعه است.
همچنان که شاهدیم در محافل و جوامع مختلف از هر طریق وسائل ارتباط جمعی و رسانه های گروهی به طور مداوم از انسانیت، بشردوستی، آزادی دموکراسی، زدودن فقر و جهل و بی سوادی داد سخن به میان می آید که در اصل هدف جز نقض حقوق بشر، از میان برداشتن و دموکراسی، استثمار و در نتیجه فقر و نادانی، بردگی، جنگ و مسائل گوناگون دیگر نیست. به همین دلیل ملتهایی که با تلاش و از خودگذشتگی بسیار و پس از مبارزات طولانی، خود را از زیر سلطه استعمار و استثمار رها می سازند در اولین مرحله پس از کسب آزادی و استقلال، به ایجاد دگرگونی های اساسی در روابط اقتصادی و اجتماعی جامعه می پردازند و به عنوان اساسی ترین رکن این تغییر به اجرای برنامه های سوادآموز و آموزش بزرگسالان می پردازند. زیرا این حقیقت را نمی توان نادیده گرفت که جهل و نادانی خود عاملی است که به بازگرداندن دست جنایتکاران و استثمارگران جهانی کمک می کند. در واقع هرگونه تحول و تغییر سازنده بدون توجه کافی به برنامه های سوادآموزی و آموزشی بزرگسالان مخصوصاً در کشورهای جهان سوم که دارای درصد بالای بی سوادی هستند، غیرممکن است.
از سوی دیگر گسترش آموزش بزرگسالان و ریشه کن کردن بی سوادی یک ضرورت اخلاقی برای جامعه بین المللی محسوب می شود. بی سوادی با فقر پیوند مستقیم دارد و در محروم ترین مناطق کشورهایی که دچار کمبود منابع طبیعی هستند، در بین فراموش شده ترین گروه های انسانی، در میان کسانیکه از نارسایی ها و کمبودهای مهم و اساسی مانند غذا، بهداشت، مسکن و بی کاری رنج می برند و به گسترده ترین شکل ممکن وجود دارد تداوم بی سوادی سدی عظیم در راه توسعه است و مانع از آن می شود که میلیون ها نفر مرد و زن عنان زندگی خویش را در دست بگیرند. بی سوادی عاملی است که مبارزه علیه فقر، نابرابری ها و تلاش برای پایه گذاری روابط برابر و منصفانه در برابر افراد و ملتها را محکوم به شکست می کند. اگر شرایط و ویژگیهای کشورهای محروم را مورد بررسی دقیق قرار دهیم، ملاحظه می کنیم که بی سوادی هرچند خود معلول نارسایی های اقتصادی و اجتماعی است ولی در ایجاد و تشدید آنها نقش تعیین کننده ای دارد. استعمار جهانی که آگاهی و خلاقیت انسان ها را مانعی برای حضور و سلطه خویش در کشورهای جهان سومی می داند نیز از دیرباز سعی خود را بر این معطوف داشته است که با طرحهای درازمدت مانع رشد و شکوفایی استعدادهای مردم شود و برنامه های رنگارنگش از رواج سیستم های غلط آموزشی و طبعاً شیوع بیماری مدرک گرایی تا کمیته به اصطلاح پیکار یا بی سوادی و نظایر آن شامل این مدعاست.
اهمیت موضوع:
بررسی مسائل و مشکلات سوادآموزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که عدم موفقیت در باسواد کردن بی سوادان جامعه در طی سالیان دراز علی رغم صرف هزینه گزاف و تأسیس سازمانهای مختلف سوادآموزی با مدیریت های متفاوت و به کارگیری منابع مادی و نیروی انسانی قابل توجه، عدم توجه کافی به تجربیات قبلی مسائل و مشکلاتی است که از گذشته همواره موجود بوده و در هر دوره به هر شکلی خاص بر سر راه این پیکار بزرگ قد علم کرده است.
مسئله تحقیق
آیا بین برخی از شاخص های اجتماعی، فرهنگی و بیکاری و... با عدم استقبال سوادآموزان از کلاس های نهضت سوادآموزی در شهرستان نیشابور رابطه وجود دارد؟ و تحلیل و مسائل مشکلات سوادآموزی در شهرستان نیشابور می باشد.
بیان موضوع:
خیل مسائل و مشکلات سوادآموزی در ایران موضوع این پژوهش است. مشکلات مربوط به آموزش بزرگسالان، به ویژه سوادآموزی در جامعه ما در سابقه تاریخی و طولانی برخوردار است که طی دورانهای مختلف به شکلی خاص تکرار شده و ادامه یافته است. قانون فرهنگ ایران در سال 1290 تصویب گردید و بر طبق آن مقرر شده که تعلیمات ابتدایی برای همه اطفال از 7 سالگی اجباری است و در سال 1332 قانون تعلیمات اجباری به تصویب رسید. به عبارتی دیگر در طول 80 سال گذشته طبق قوانین مختلف، سازمان های دولتی ملزم به اجرای برنامه های سوادآموزی شدند و اما در واقع از سال 1315 شمسی بود که کلاس های اکابر رسماً شروع به کار کردند. در آغاز تأسیس جمهوری اسلامی ایران هنوز حدود 15 میلیون از جمعیت بالای 7 سال جامعه یعنی 70 درصد جمعیتی که می توانست بالقوه باسواد باشد بی سواد بودند. به عبارت دیگر در هر دوره برنامه های گوناگون و بودجه سنگین به سوادآموزی بزرگسالان بی سواد اختصاص می یافت که به دلایل گوناگون از جمله تحمیلی بودند اکثر برنامه ها و طرح های سوادآموزی و در نظر نگرفتن نیازهای آموزشی و شغل بزرگسالان و عدم تطبیق محتوا و مواد آموزشی با مسائل فرهنگی و منطقه ای و علایق و انگیزه های بی سوادان، عدم احساس مسئولیت و تعهد اخلاقی از سوی برخی از مسئولین و جنبه تبلیغاتی یافتن طرح ها و برنامه های مبارزه با بی سوادی و بسیاری عوامل دیگر سبب گردید که بی سوادان همکاری لازم را با برنامه های سوادآموزی نداشته باشند و از شرکت در کلاسها خودداری کنند. یا قبل از اتمام کلاسهای دوره ای آموزشی را رها سازند.

هدف تحقیق:
هدف تحقیق بررسی رابطه برخی از شاخصهای (اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و...) یا عدم استقبال سوادآموزان از کلاسهای نهضت سوادآموزی در شهرستان نیشابور می باشد.
فرضیات تحقیق:
1- بین وضع اقتصادی سوادآموزان با عدم استقبال آنها از کلاسهای نهضت سوادآموزی رابطه وجود دارد.
2- بین باورهای فرهنگی مردم با عدم استقبال آنها از کلاسهای نهضت سوادآموزی رابطه وجود دارد.
3- بین تبلیغات دولت در مورد نهضت با عدم استقبال آنها از کلاسهای نهضت سوادآموزی رابطه وجود دارد.
4- بین برخوردهای آموزشیار با سوادآموز با عدم استقبال آنها از کلاسهای نهضت سوادآموزی رابطه وجود دارد.
5- بین علاقه سوادآموزان به یادگیری با استقبال آنها از کلاسهای نهضت سوادآموزی رابطه وجود دارد.
6- بین اوقات فراغت سوادآموزان با سوادآموز با عدم استقبال آنها از کلاسهای نهضت سوادآموزی رابطه وجود دارد.
7- بین سن سوادآموزان با عدم استقبال آنها از کلاسهای نهضت سوادآموزی رابطه وجود دارد.
سئوال تحقیق:
آیا علاوه بر موارد یاد شده از قبیل (باورهای فرهنگی، وضع اقتصادی، محدودیت های زمانی، سن، علاقه) عوامل دیگری هم در عدم استقبال سوادآموزان از کلاسهای نهضت سوادآموزی مؤثرند یا خیر؟

روش انجام تحقیق:
برای انجام این تحقیق از روش «همبستگی» جهت بررسی رابطه شاخصهای (اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و...) با عدم استقبال سوادآموزان از کلاسهای نهضت سوادآموزی استفاده می شود.
جامعه آماری:
جامعه: کلیه سوادآموزان در شهرستان نیشابور و آموزشیاران نهضت سوادآموزی خواف.
نمونه: 100 نفر از سوادآموزان در روستای زرداب شهرستان نیشابور و 25 آموزشیار نهضت سوادآموزی نیشابور انتخاب شده اند.
روش جمع آوری اطلاعات:
اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است که دربرگیرنده مواردی مثل وضع اقتصادی، اوقات فراغت، ویژگیهای آموزشیار، تبلیغات دولت، تشویق های نهضت و خوش اخلاقی آموزشیاران، باورهای فرهنگی و حاوی 15 سئوال می باشد و در اختیار سوادآموزان قرار گرفته است.

تعریف علمی مفاهیم و متغیرهای مورد مطالعه:
سواد: (Literacy)
سواد به معنی مهارت در خواندن، نوشتن و ریاضیات پایه است. میزان این مهارتها طبق ضوابط برابر است با مهارت ها و معلومات تدوین شده در برنامه های آموزشی ابتدایی تا آخر سال چهارم.
آموزش بزرگسالان: (Adult Education)
روندی است که در آن افرادی که به گونه ای دوره آموزشی آنان قطع شده است، آگاهانه برای دگرگونی یا پیشرفت اطلاعات دانش و مهارتهای خویش فعالیتهای سازمان یافته و پی در پی داشته باشند.
نهضت سوادآموزی
مکانی است که در آن افرادی که از خواندن و نوشتن در مدرسه محروم بودند یا می باشند به آنجا می آیند و به سوادآموزی مشغول می باشند.
با سواد: باسواد به کسی گفته می شود که بتواند مطالبی را که می خواند درک کند و بتواند وقایع ساده روزانه زندگی خود را بنویسد کسی که فقط خواندن بداند. نیمه باسواد شناخته شده است.
خودشکوفایی: (Self-Actualization)
واژه ای است که روند توسعه توانایی ها و استعدادهای فرد و قبول خویشتن، هماهنگ کردن و با تکمیل محرکها را نشان می دهد.
بالغ و رشید (Alult)
شخصی که به سن تمیز رسیده و کاملاً رشد کرده است و معمولاً به بعد از 21 سالگی اطلاق می شود ولی این سن در همه جوامع یکسان نیست.

انگیزه پیشرفت (Achierement motire)
تمایل شدید در فرد که هدفهای دشواری را به منظور تحقق بخشیدن به آنها برای خود در نظر بگیرد و واکنشی انفعالی نسبت به موقعیت ها و شکست خود نشان می دهد.
آموزش بزرگسالان:
دلالت بر مجموعه فراشدهای آموزشی سازمان یافته ای می کند که با صرف نظر از چگونگی محتوا، سطح، روش، رسمی بودن یا نبودنشان، و اعم از آنکه دنباله آموزشی دبستانی، دبیرستانی، دانشگاهی باشد جایگزین آنها شوند- به مدد آنها کسانی که از دید جامعه خود بزرگسال شناخته می شوند استعدادهایشان را رشد می دهند، دانش خویش را غنی تر می سازند. چشم انداز شکوفایی تمام شخصی و چشم انداز مشارکت در رشد متوازن و مستقل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی متحول می سازند.
آموزش پایه بزرگسالان (Adult Basie Education)
آموزش هایی در زمینه دانش پایه مثل خواندن و حساب، مهارتهای اولیه مربوط به زندگی و اجتماع و درک زندگی اجتماعی که برای شرکت مسئولانه فرد در جامعه ضروری است.
آموزش مداوم آموزش پیگیر (Lifelong Education, Permanent Education)
تعلیم و تربیت اولین و آخرین تجربه ای نیست که به آموزشهای اساسی که در دوران کودکی شروع می شود محدود باشد بلکه جریانی است که باید در طول زندگی ادامه یابد. زندگی به خودی خود یک روند یادگیری مداوم است اما هرکس به فرصتهایی برای یادگیری هدفدار و مداوم نیاز دارد تا بتواند از تغییرات اجتماعی و صنعتی آگاه شود و خود را برای روبرو شدن با تغییراتی که در محیطش اتفاق می افتد (ازدواج، زندگی خانوادگی، موقعیت شغلی) مجهز کند و به این ترتیب برای رشد خویش توانایی لازم را به دست آورد.

« فصل دوم »
بررسی پیشینه تحقیق

ادبیات تحقیق
سابقه پژوهشی موضوع
اولین بررسی: ارزیابی سالانه پیشرفت نوآوران و چگونگی موقعیت نوسوادان
دومین بررسی: مقایسه میزان کارایی برنامه سوادآموزی تابعی یا پیکار با بی سوادی
سومین بررسی: علل عدم استقبال سوادآموزی از کلاسهای سوادآموزی
تعلیمات اکابر
آموزش سالمندان
آموزش بزرگسالان
کمیته ملی پیکار جهانی با بی سوادی
بخش دوم: سابقه پژوهش موضوع
امروزه در زمینه های گوناگون آموزش بزرگسالان از جمله سوادآموزی، مدیریت و برنامه ریزی آن کمیت و کیفیت یادگیری بزرگسالان میزان یادآوری و فراموشی در افراد بزرگسال و مشکلات مربوط به آنان در سطح بین المللی، تحقیقات وسیعی انجام شده است. این تحقیقات در جوامع تحت پوشش، مخصوصاً در کشورهای صنعتی، در ارتباط تنگاتنگ با شرایط و موقعیت و مشکلات خاص آن جوامع قرار دارد.
اولین بررسی: ارزیابی سالانه پیشرفت نوآموزان و چگونگی موقعیت نوسوادان
این بررسی درباره چگونگی موقعیت نوسوادان، میزان کیفیت مهارتهای سواد در افرادی است که طی سالهای 47-1346 به فراگیری مشغول بوده اند.
این پژوهش که گزارش ارزشیابی سالانه پیشرفت سوادآموزان است توسط گروهی از اساتید دانشگاه و مسئولین امر و با همکاری مرکز مطالعه و تحقیق و آمار کمیته ملی پیکار جهانی با بی سوادی انجام شد و از دو قسمت تشکیل شده است:
1- بررسی و سنجش نتایج کار در کلاسهای پیکار با بی سوادی.
2- بررسی وضع نوسوادانی که در سال 1346 از نظر میزان فراموشی احتمالی و نحوه استفاده از مهارتهای سواد، مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفتند. نتایجی که پژوهشگران از این بررسی ارائه کرده اند به شرح زیر جمع بندی می شود:
1- نتیجه سنجش سال 1374 با این که در ساده تر از آزمون 1346 نبوده است ولی به مراتب رضایت بخش تر از آن بوده است.
2- جمع امتیاز زنان و مردان به طور متوسط و یکسان بوده است یعنی هر دو جنس به نسبت مساوی در کلاسهای پیکار با بی سوادی موفق بوده اند.
3- گرچه همه گروه های سنی به طور کلی موفق بوده اند لیکن کمترین امتیاز به دست آمده مربوط به گروه سنی تا 12 سال است یعنی کلاسهای پیکار تا آن حد که برای بزرگسالان مفید بوده برای کودکان کم سن و سال مفید نبوده است.
4- در مورد درک مفاهیم کلی، مجموع نمرات زنان و مردان مشابه است.
5- در زمینه درک مفاهیم جزئی، زنان موفقیت بیشتری نسبت به مردان کسب کرده اند.
از بررسی موارد فوق می توان چنین استنباط نمود که جو فشار و اختناق حاکم بر جامعه در زمان اجرای این پژوهش نقش بسزایی در استخراج نتایج داشته است. زیرا این بررسی از یک سو نتایج کار کلاسهای پیکار با بی سوادی را موفقیت آمیز می داند که گذشت زمان و تاریخ عدم صحت این مدعا را ثابت می کند چرا که در طی این دوره نه تنها از رقم بی سوادان کاسته نشده است بلکه همواره افزایش نیز داشته است. این امر کمیت پایین نتایج کار را آشکار می سازد. از نظر کیفیت نیز عدم کارایی بزرگسالان نوسواد در جامعه بخصوص در زمینه حل مشکلات شخصی و حرفه ای، کیفیت ضعیف برنامه ها را عیان می سازد.
پژوهش به عمل آمده در شهرستان نیشابور به مسائل و مشکلات بزرگسالانی مربوط می شود که در فاصله سالهای 1348 تا 50 در کلاسهای سوادآموزی تابعی شرکت داشتند. مهمترین نتایجی که از این پژوهش حاصل شده در شهرستان نیشابور به قرار زیر است:
1- حدود 48 تا 56 درصد از مشکلات بزرگسالان در زمینه حضورشان در کلاس بود. مهمترین عامل غیبت مواردی از قبیل گرفتاریهای شغلی، هم زمان بودن ساعات کلاس با ساعات کار، مسئولیتهای خانوادگی و کمبود وقت که حدود 67 تا 84 درصد از پاسخها را خود اختصاص داده بودند.
نحوه مدیریت و سازمان دهی برنامه ها، بعد مسافت و کمبود وسایل نقلیه از عوامل دیگری بودند که درصدی از مشکلات مربوط به عدم حضور و غیبت بزرگسالان در برنامه ها را به خود اختصاص دادند. در برخی موارد نظر منفی پدر یا همسر در مورد شرکت زنان در کلاس درس دلیل غیبت آنها در کلاس درس بود.
2- بخش دیگری از این بررسی نشان می دهد که مشکلات یاددهی- یادگیری نیز در 34 تا 39 درصد موارد به علت عدم حضور افراد در کلاس بوده است و همچنین از عوامل عدم استقبال سوادآموزان از کلاسهای درس کار و مسئولیت زیاد و بالا رفتن سن بوده اند. یعنی در گروه سنی 54 تا 56 ساله افزایش سن دلیل یک سوم از عدم مراجعات بزرگسالان به کلاسهای سوادآموزی شده است در حالی که گروه سنی 31 تا 32 ساله، کار زیاد و مسئولیتهای مختلف دلیل عمده برای کاهش انگیزه حداقل یک سوم افراد نمونه بوده است.
دومین بررسی: مقایسه میزان کارایی برنامه سوادآموزی تابعی با بیکار یا بی سوادی
این بررسی به مقایسه میزان یادگیری فارغ التحصیلان کلاسهای پیکار با بی سوادی و کلاسهای تعلیم سواد توأم با حرفه (سوادآموزی تابعی) می پردازد.
موضوع پژوهش درباره وجه تمایز طرح سوادآموزی تابعی با سوادآموزی سنتی است که همزمان برای مدت سه سال (تا سال 1350) در شهرستان نیشابور به اجرا درآمد و میزان موفقیت هر یک مورد بررسی قرار گرفت.
در طرح پیکار با بی سوادی، تعلی مهارتهای سواد به روش سنتی و از طریق تدریس تاریخ، جغرافیا، مسابقه فرهنگی و اجتماعی ایران و همچنین مذهب و آموزشهای اجتماعی صورت می گرفت. محتوا بر اساس ضوابط کلاس اول تا چهارم ابتدایی در تهران تهیه و به مناطق مختلف کشور فرستاده می شود تا حداقل برای مدت آماده (حدود 450 ساعت) تدریس شود.
در حالی که در طرح سوادآموزی تابعی، تعلیم مهارتهای سواد هدف اساسی برنامه آموزشی به شمار نمی آید و هدفهایی دیگر نظیر افزایش کارایی و مهارت حرفه ای بزرگسالان از اهمیت خاص برخوردار است.
سومین بررسی: علل عدم استقبال بی سوادان از کلاسهای سوادآموزی
این مورد یک بررسی اجمالی درباره علل عدم استقبال بزرگسالان بی سواد از شرکت در کلاسهای نهضت سوادآموزی است. نمونه این پژوهش 4 نفر از آموزشیاران نهضت سوادآموزی شهرستان نیشابور هستند که نظراتشان از طریق پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفته است و در اینجا به چند عامل که در پرسشنامه مطرح شده بود اشاره می کنم:
1- عوامل شخصی
ضعف جسمانی و روانی، سن، جنس، ترس از تمسخر دیگران و عدم اطمینان نسبت به نتیجه کار و ویژگیهای شخصیتی و فکر افراد.
2- عوامل خانوادگی
نبودن شرایط مساعد برای مطالعه، مخالفت اعضای خانواده، مسئولیتهای شغلی در خانواده
3- عوامل خارجی
فقدان وسایل و امکانات برای شرکت در کلاس، مخالفت کارفرما، خستگی ناشی از کار، شغل و ساعات کار، مناسب نبودن زمان کلاس، جنگ و مسائل آن، عدم برخورد صحیح مسئولین، کمبود تبلیغات، نقل مکانها، عدم امنیت و عدم تغییر درآمد.
4- عوامل هوشی
عقب ماندگی ذهنی، اضطراب برای یادگیری، مطالب درسی فشرده و نامأنوس، عدم اعتماد فرد به حافظه خود، عدم انگیزه برای سوادآموزی کاهش سرعت یادگیری، عدم توجه مسئولین نسبت به تفاوتهای فردی بزرگسالان، احساس عدم امنیت و ترس از محیط های ناشناخته با توجه به نتایجی که از این تحقیق به دست آمده، عوامل عمده و اصلی که در عمد استقبال بزرگسالان بی سواد شرکت در کلاسهای نهضت سوادآموزی نقش اساسی داشته اند به ترتیب زیر طبقه بندی شده اند:
1- کثرت وظایف و مسئولیت های خانوادگی
2- مطالب درسی فشرده و نامأنوس
3- نداشتن انگیزه کافی
4- بی اطلاعی از مزایای باسوادی
5- کار زیاد و خستگی ناشی از آن
چهارمین بررسی: میزان نگهداشت سواد
این پژوهش در زمینه میزان نگهداشت سواد توسط نوسوادان در نیشابور است. هدف بررسی در گزارش تحقیق ذکر شده است. مشخص کردن وجود یا عدم ارتباط بین عوامل چون گذشت، زمان، سن، جنس و درآمد نوسوادان با میزان فراگیری و نگهداشت سودی یعنی نگهداری مهارتهایی است که در کلاسهای نهضت سوادآموزی آموخته اند. در این تحقیق وضعیت اقتصادی و شاخص آن یعنی درآمد و همچنین جنسیت، گذشت زمان و سن و نوسوادان به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شده است. یادگیری و میزان نگهداشت سواد نزد آنان، متغیر وابسته است. جامعه آماری فارغ التحصیلان دوره تکمیلی نهضت سوادآموزی در نیشابور هستند که حداقل یک سال و نیم از فارغ التحصیل شدنشان گذشته است. نمونه های تحقیق 131 نفرند که به روش تصادفی و به نسبت 1 درصد از کل جامعه انتخاب شده اند. وسیله سنجش آزمونی است که پرسشهایی در زمینه ریاضی، فارسی و املاء دارد و از نهضت سوادآموزی دریافت شده است و مشابه سئوالاتی است که قبلاً فارغ التحصیلان نهضت سوادآموزی با پاسخگویی به آنها موفق به دریافت کارنامه قبولی شده اند.

در این تحقیق، نوسوادان از نظر سواد قبلی به 3 دسته تقسیم شده اند:
الف) افرادی که هیچ گونه سواد قبلی نداشته اند.
ب) افرادی که حروف را می شناخته اند و قادر به خواندن کلمات ساده بوده اند. در بین این افراد کسانی بوده اند که دوره های پیکار با بی سوادی و یا کلاسهای اول و دوم ابتدایی را در رژیم گذرانده بودند.
ج) افرادی که سواد قرآنی داشتند و یا قادر به خواندن و نوشتن به مقدار قابل توجهی بوده اند. در بین این افراد حتی کسانی بودند که کلاس پنجم ابتدایی را در نظام پیش گذرانده یا چندین یا دوره پیکار با بی سوادی را طی کرده بودند.
بررسی مسائل سوادآموزی ایران قبل از انقلاب اسلامی
مبارزه با بی سوادی در ایران سالهاست که موضوع برنامه های مختلف است و دولتهای وقت، سوادآموزی جمعیت بی سواد کشور را همواره یکی از اولویتهای ملی اعلام کرده اند. از این رو طی سالیان متمادی با وجود صرف بودجه سنگین و بهره گیری از نیروی انسانی و امکانات مختلف نه تنها جهل و نادانی ریشه کن نشد، بلکه روز به روز بر تعداد افراد بی سواد جامعه نیز افزوده شد. در طی این مدت سازمانهای مختلفی برای باسوادکردن بی سوادان تشکیل شدند. این سازمانها هر یک با مشکلات متعددی روبرو بودند و با تأسیس هر سازمان جدید مشکلات مربوط به سازمانهای سابق نیز به آن افزوده شد. در این بخش مروری کوتاه بر سازمان های سوادآموزی قبل از انقلاب خواهیم داشت.
تعلیمات اکابر
تعلیمات اکابر، اولین سازمانی بود که به طور رسمی مسئولیت آموزش بزرگسالان را در ایران به عهده گرفت. این سازمان در سال 1351 تأسیس شد و مقرر گردید در تمام مدارس روزانه، کلاسهای شبانه مخصوص باسواد کردن بزرگسالان تشکیل شود. اداره تعلیمات اکابر یکی از ادارات وزارت معارف محسوب می شد و رئیس آن از طرف وزیر معارف انتخاب می شد. وظایف این اداره به شرح زیر به ظاهر بسیار منطقی و مؤثر تعیین شده بود.
1- تهیه و طرح برنامه تعلیمات اکابر
2- تعیین میزان نیاز کشور به کلاسهای اکابر و پیش بینی آن در بودجه های سالانه
3- تشکیل و اداره کلاسهای اکابر در تمام نقاط کشور
4- بازرسی مداوم از کلیه کلاسهای اکابر توسط بازرسهای ثابت و سیار و تهیه دستورالعملهای لازم برای آنان
طبق اساسنامه وزارت معارف موظف بود در تمام نقاط کشور در هر یک از دبستانهای شش یا چهار کلاسه دولتی، مدرسه اکابر تأسیس کند. این مدارس در هفته شش شب و هر شب دو ساعت دایر و متناوباً هر سه شب مخصوص آموزش یک گروه از بزرگسالان بود به نحوی که در هر مدرسه دو دوره کلاسهای شبانه دایر شد.
بررسی مسایل و مشکلات سوادآموزی در این دوره نشان می دهد که مدیریت و برنامه ریزی سواد آموزی دارای نقایص کلی و اساسی بود از جمله بسیاری از بندهای اساسنامه تعلیمات اکابر اصلاً به اجرا درنیامد و برخی ناقص و محدود اجرا شد.
محتوای آموزشی حاوی مطالبی بود که با نیازها و علایق بزرگسالان فاصله زیادی داشت و چون روش تدریس کتاب روش تحلیلی با تأکید بر یادگیری حروف الفبا بود هیچ گونه علاقه و انگیزه ای را نمی توانست در بزرگسالان بی سواد ایجاد کند. به علاوه این روش برای آموزش زبان فارسی بسیار نامناسب بود.
فعالیت کلاسهای اکابر تا شهریور ماه سال 1320 یعنی تا زمان سقوط رضاخان ادامه داشت و در این تاریخ کلاً منهل شدند.
آموزش سالمندان
با در نظر گرفتن جو سیاسی- اجتماعی آن زمان و وقوع جنگ جهانی، فعالیت های سوادآموزی برای مدت طولانی متوقف شد ولی در سال 1322 پس از یک رکورد بلندمدت، کلاسهای سوادآموزی بزرگسالان تحت عنوان «آموزش سالمندان» شروع به کار کرد.
این کلاسها وابسته به وزارت آموزش و پرورش بودند.
در فاصله سالهای 1320-1335 برداشت تازه ای از آموزش بزرگسالان تحت عنوان تعلیمات اساسی در جهان مورد توجه قرار گرفت. بنیانگذار این تفکر و مجری آن سازمان علمی- فرهنگی- تربیتی سازمان ملل متحد یعنی یونسکو بود که برای اولین بار برنامه ای آزمایشی را در کشورهای مصر- هندوستان، فیلیپین و مکزیک به اجرا درآورد از این رو هیأتی به هندوستان اعزام شد. پس از مراجعت این هیأت با استفاده از اطلاعات آنان برنامه ای به طور آزمایشی در چند استان کشور به مرحله اجرا گذاشته شد. برای اجرای این برنامه از هر استان چهار شهرستان و از هر شهرستان یک روستا در نظر گرفته شد.
پس از انتخاب روستاهای مورد نظر، افرادی با نام «مربی تعلیمات اساسی» از میان معلمان محلی هر استان انتخاب شدند تا پس از کارآموزی به روستاهای محل مأموریت خود بروند. سرپرستان این برنامه از میان کارکنان آموزش هر استان انتخاب می شدند که وظایفشان به شرح زیر بود:
1- نظارت بر حسن اجرای برنامه.
2- انتخاب مربیان تعلیمات اساسی
3- انتخاب مراکز فعالیت در شهر و روستا
4- تشکیل کنفرانسهای سالیانه جدید
5- تشکیل کلاس کارآموزی مربیان جدید
6- جلب همکاری سازمانها و موسسات دولتی جهت اجرای برنامه
طبق آمار موجود برنامه تعلیمات اساسی با شرکت 114 سرپرست، 209 مربی و 88 آموزگار زن و مرد در 731 روستای انتخابی به مرحله اجرا گذاشته شد.
این برنامه با توجه به هزینه اجرایی سنگینی که در برداشت، در سال 1320 متوقف شد و اداره آن به «بنگاه عمران» وزارت کشور محول شد. «بنیاد خاور نزدیک» فعالیت های خود را از سال 1328 در منطقه ورامی متمرکز ساخت.
تعلیمات این بنیاد بر پایه آگاهی های شغلی و اجتماعی بنا گذارده شده و هدفش این بود که از حدود خواندن و نوشتن فراتر رود و به رشد آگاهی مردم در زمینه بهداشت و تندرستی، کشاورزی، خانه داری و تربیت کودک و صنایع دستی بپردازد. اگرچه کلیه این اهداف به نتیجه نرسید و در عمل آموزش سواد با همان اهداف گذشته ادامه یافت ولی حداقل برای اولین بار مفهوم آموزش بزرگسالان به مفهوم واقعی خود نزدیک شد.
یکی از مسائل عمده این برنامه وابستگی های فرهنگی با کشورهای پیشرفته بود علاوه بر این اجرای این برنام هزینه سنگینی در بر داشت و در نتیجه گسترش آن در همه مناطق امکان پذیر نبود.
آموزش بزرگسالان
سومین سازمان رسمی و وابسته به دولت که مسئولیت سوادآموزی بزرگسالان را در ایران به عهده گرفت سازمان «آموزش بزرگسالان» بود در سال 1335 با استفاده از تجارب گذشته، فعالیتهای کلاسهای آموزش بزرگسالان از سر گرفته شد و به ظاهر کوشش جدید و دامنه دار برای گسترش و هماهنگی سوادآموزی بزرگسالان آغاز شد.
در این دوره علاوه بر وزارت فرهنگ اجرای برنامه های آموزش بزرگسالان را به عهده داشت. وزارتخانه های دیگری مثل کشاورزی کار، جنگ و سازمانهایی از قبیل بنیاد خاور نزدیک، اداره کل امور اجتماعی و عمران روستایی، ارتش، بانک عمران و سازمان پیشاهنگی نیز در امر سوادآموزی بزرگسالان مشارکت داشتند.
کلاسهای آموزش بزرگسالان تا سال 1345 به کار خود ادامه داد ولی افزایش سریع جمعیت کشور و رقم چشمگیر بزرگسالان بی سواد و همچنین عدم توانایی دولت و کلاسهای در تحت پوشش گرفتن بی سوادان، خود گویایی عدم موفقیت برنامه های مبارزه با بی سوادی بود. به همین جهت به ویژه به دلیل طرح مسأله بی سوادی ایران در سطح بین المللی، اقدامات ظاهراً دامنه داری با نامهای ابتکاری فریبنده از جمله سپاه دانش، کمیته ملی پیکار جهانی با بی سوادی و جهاد ملی سوادآموزی به مرحله عمل درآمد.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  49  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله پروژه پایان دوره کارآموزی جهت اخذ مدرک کارشناسی ناپیوسته حسابداری

اختصاصی از زد فایل دانلودمقاله پروژه پایان دوره کارآموزی جهت اخذ مدرک کارشناسی ناپیوسته حسابداری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

پیشگفتار
هدف کار آموز همواره با پیشرفت سایر علوم و فنون حسابداری نیز در سالهای اخیر در جهت اراه اطلاعات دقیقتر و کمکهای موثرتر به مدیران و برنامه ریزان دچار تغییر و تحول فراوانی شده است . بدون تردید تفهیم مطالب و مفاهیم حسابداری نیاز به تمرین و ممارست دارد که امید است با تلاشهای مستمر دانشجویان و هنرجویان و همکاری کارآموزان در جهت طرح مسایل مختلف در کلاس این نقص برطرف گردد . همچنین رهنمودها و پیشنهادهای صاحب نظران می تواند در هرچه پربارتر شدن کتاب موثر بوده بدین وسیله گامی مهم در جهت اعتلای علمی و تخصصی هنرجویان برداشته شود. در حال حاضر با توجه به تاثیر مهمی که عملیات و محاسبات حسابداری در برنامه ریزی های سازمان و تصمیم گیری های مدیران دارد آموزش آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف ازدوره کارآموزی در این است که کارآموزان عزیز پس ازفراغت از تحصیل با توانایی بیشتری از عهده وظایف محوله در قسمت های مالی سازمانهای مختلف برآیند. امید است که سرپرستان محرتم با توضیحات بیشتر و طرح مسایل کاربردی در محل آموزش فراگیران در یادگیری بهتر یاری فرمایند. هدف کلی ایحاد توانایی لازم برای ثبت معاملات در دفاتر حسابداری و انجام عملیات حسابداری است.

چکیده:
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران یک سازمان غیر انتفاعی است و طبعا می بایست مانند هر سازمان دیگری بمنظور ثبت، ضبط و طبقه بندی فرآیندها و فعالیت های مالی، دارای سیستم حسابداری پویا و یکسانی در کلیه شعب تابعه باشد بگونه ای که روابط مالی فی ما بین شعب از یکسو و شعب و مرکز از سوی دیگر علاوه بر انطباق با اصول و استانداردهای حسابداری در سازمانهای دولتی و غیرانتفاعی از شفافیت معقولی برخوردار بوده و بدور از هر گونه اعمال سلیقه در چهارچوب قوانین و مقررات دولت استقرار یافته باش. محقق بعد از فعالیت در چندین شعبه از شعب تابعه جمعیت هلال احمر و تحقیق پیرامون سیستمهای مالی مستقر در هر شعبه به نکاتی از قبیل مغایرت در سیستمهای مالی شعب، اعمال سلیقه در اجرای سیستمهای مالی، فقدان دانش فنی در مجریان، برخورد نمود، لذا بمنظور بررسی بیشتر پیرامون مطلب و آزمون فرضیه های نقش بسته در ذهن، محقق اقدام به تحقیق نموده وتکنیک مطالعاتی علت و معلولی را در پیش گرفته و روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق بصورت کتابخانه ای و میدانی می باشد که در روش میدانی از پرسشنامه که یکی ازمتداولترین طرق جمع آوری اطلاعات است، استفاده گردیده است. در این تحقیق جهت تعیین تاثیر رعایت اصول و استانداردهای حسابداری دولتی در تهیه اطلاعات صحیح و بموقع و مرتبط و در نهایت اثرات آن در تصمیم گیری مدیران، اقدام به تهیه پرسشنامه بی نام گردیده است. جامعه مورد بررسی در این پژوهش شعب جمعیت هلال احمر واقع در مرکز استان و شهرستانهای سراسر کشور مشتمل بر 27 شعبه می باشد و نمونه تعیین شده عبارت است از 30 درصد شعب مستقر در سراسر کشور. پس از جمع آوری اطلاعات نسبت به دسته بندی آنها اقدام و پس از تنظیم جداول قانون توزیع فراوانیهای مطلق و نسبی نسبت به مقادیر مختلفه صفت مورد بررسی نسبت به آزمون فرضیه ها اقدام به نتیجه گیری صورت پذیرفته است.
مقدمه:
نام هلال احمر می تواند در جامعه برای افراد گوناگون یادآور خاطرات مختلفی باشد. عده ای آنرا ارگان پیشرو در ارائه خدمات امداد و نجات در حوادث و سوانح، بعضی ها تأمین کننده داروهای خاص و داروخانه های ویژه، گروهی ارائه دهنده خدمات توانبخشی و عده ای دیگر آنرا سازمانی حمایتی و... می شناسند. اما اینکه هلال احمر چیست، مأموریت ها، اهداف کلی، استراتژی ها و ارکان سازمانی و گستره آن چگونه است، گاهی در پرده ابهام مانده است.
از دیربازاطلاعات در فرایند تصمیم گیری آگاهانه و هدفمند انسان اهمیت زیادی داشته است با پیشرفت جوامع اهمیت اطلاعات در تصمیم گیریهای بیشتر شده است.امروزه اطلاعات به عنوان یکی از شاخصهای مهم قدرت جوامع وتوسعه پایدار آنهامحسوب می شود.تصمیم گیری فرایندی است که اطلاعات مالی را یجاد می کند ودر کلیه واحدهای اقتصادی تصمیم گیریها بر اساس همین اطلاعات اخذ می شود در حال حاضر دانش حسابداری به عنوان یک دانش فراگیر درآمده که بسیاری خود را نیازمند دانستن آن احساس می کنند که هدف اصلی آن آشنایی فراگیران با مبانی حسابداری است. این مبانی شامل روشهای عمومی حسابداری است که در قالب حسابداری واحدهای خدماتی انفرادی بیان می شود.افراد هر جامعه به منظور استفاده بهتر از منابع برای رفع احتیاجات و خواسته های مادی و معنوی خود نیاز به تصمیم گیریهای صحیح اقتصادی و مالی دارند وبرای انجام تصمیمات فوق وجود اطلاعات اقتصادی و مالی مناسب و صحیح از ضرورت های اجتناب ناپذیر است.هر یک از ما نیز با توجه به محیط نگرش عاقلانه وشغل خود به طور مستمر در حال تصمیم گیری اقتصادی مستقیم و برای انجام تصمیمات درست از اطلاعات مختلفی استفاده می کنیم. در پیرامون ما اطلاعات زیادی وجود دارد که برخی از آنها به طور مستقیم و به طور هیچگونه تغییری قابل استفاده است. در آمارها بیشتر موارد به اطلاعات نیاز پیدا می کنیم که به طور مستقیم آماده استفاده نیستند بلکه بایستی با انجام فعالیتهایی روی اطلاعات موجود آنها را به صورت قابل استفاده در آورند.
با گسترش روابط اقتصادی در بین بنگاههای اقتصادی و گوناگونی مبادلات بازرگانی و تنوع محصولات واحدههای اقتصادی بسیاری در قالب موئسسات بازرگانی ایجاد شده به فعالیت می پردازند. در جوامع نوین موسسات بازرگانی در مجموعه بنگاههای اقتصادی سهم بسیاری دارند. این موضوع باعث می شود که تا در فرایند آموزش حسابداری به موسسات بازرگانی توجه ویژه ای شود.امروزه در هر جامعه ای واحد های اقتصادی گوناگون فعالیت می کنند. هر یک از واحدهای اقتصادی در جریان فعالیتهای اقتصادی معاملات و عملیات گوناگونی انجام می دهند. سیستم حسابداری هر واحد اقتصادی باید رویدادهای اقتصادی موثر بر وضعیت مالی آن را شناسایی، ثبت و گزارش کند. تا اطلاعات تهیه شده در اختیار تصمیم گیران و افراد ذینفع قرار گیرد اما همه واحدهای اقتصادی در زمره موئسسات خدماتی قرار نمی گیرند زیرا در جریان عادی فعالیتهای خود عملیاتی انجام می دهند که در بسیاری موارد با عملیات واحدهای خدماتی تفاوت دارد. وجود تفاوت در فعالیتهای اقتصادی موسسات مختلف موجب می شود تا نحوه حسابداری آنها با هم یکسان نباشد. خرید و فروش کالا عمده ترین وجه تمایز بین موسسات خدماتی وموسسات بازرگانی است.در حال حاضر با توجه به تاثیر مهمی که عملیات و محاسبات حسابداری در برنامه ریزیهای سازمانها وتصمیم گیریهای مدیران دارد آموزش آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است تا با استفاده از اطلاعات و منابع جدید مطا لب و مسائل مفید و کاربردی مطرح شود تا هنر جویان عزیز با مطالعه و یادگیری آنها بتوانند پس از فراغت از تحصیل با توانایی بیشتری از عهده وظایف محوله در قسمتهای مالی سازمان های مختلف بر آیند.
اصول حسابداری سازمان هلال احمر که جزئی از حسابداری دولتی می باشد فن تطبیق تجمیع و تلفیق اصول و موازین حسابداری با قانون و مقررات مربوط بیان گردیده است لذا این آمیختگی و تشکیل در اصول و روشهای حسابداری وقانون و مقررات موضوع از لحاظ سیاسی، اجتماعی واقتصادی در الفصول برنامه ریزی و مدیریت در معنای جامع آن اهداف و مباحثی را ایجاب می نماید. کلمات و اصلاحات در فن حسابداری همانند سایر علوم وفنون دیگر معنی ومفهوم خاص خود را دارند معامله در فرهنگ فارسی به معنی داد و ستد و خرید و فروش است. ودر اصلاح حقوقی یک نوع ایجاب و قبول است. درصورتیکه در اصلاح حسابداری معامله به نوع به نوع فعالیت اطلاق میگرددکه دارای آثار مالی بوده و این آثار مالی تغییر در اقلام ترازنامه را موجب میگردد. استخدام یک نفر به عنوان کارمند از لحاظ حسابداری صرفا فعالیت مالی محسوب نمی گردد ولی پرداخت حقوق ویا دستمزد مستخدمین در ازای ارائه کار و یا خدمت یک فعالیت مالی است که در نتیجه باعث تقلیل درنقدینگی و افزایش هزینه خواهد شد. بنا براین چندین فعالیت مالی ( نه هر نوع فعالیت مالی ) که موجب تغییر در یکی از از اقلام ترازنامه گردد در اصلاح حسابداری معامله نامیده می شود در تعریف حسابداری گفته شده است که حسابداری عبارت است از فن ثبت، طبقه بندی تجزیه وتحلیل و تفسیر رویدادههای مالی یک موسسه در یک دوره مالی در قالب ارقام پول رایج هر کشور (روش تجزیه وتحلیل و تفسیر رویدادههای مالی یک موسسه در یک دوره مالی در قالب ارقام پول ا ستقراری) در تعریف معتبر دیگری بیان شده که حسابداری عبارت است از فرآیند شناسایی، اندازه گیری، ثبت وطبقه بندی اطلاعات مالی به منظور فراهم نمودن امکانات قضاوت آگاهانه و تصمیمات منطق توسط استفاده کنندگان اطلاعات مالی برای یک موسسه در هر دوره ای مالی ظاهرا به نظر می رسد0
این دو تعریف معتبر از حسابداری به یا یکدیگر اختلافات دارند اما در واقع یکی نیستند بدین ترتیب که شناسایی و اندازه گیری و ثبت و طبقه بندی اطلاعات معادل فن ثبت و طبقه بندی و تلخیص رویدادهای مالی و گزارش اطلاعات مالی همان تلخیص رویدادهای مالی موسسه مورد نظر است که مجموعا موجبات قضاوت آگاهانه و اخذ تصمیمات منطقی توسط استفاده کنندگان از اطلاعات مالی را فراهم می سازد0
بدیهی است زمانی حسابداری هر موسسه می توان تعریف فوق را عینیت بدهدکه نسبت به بسط وتکامل حسابداری از جهات نظری و عملی همت نماید و برای بسط و تکامل از هر دو نظر بایستی اصول استانداردهای حسابداری و وقواعد و روشهای متداول در حسابداری مورد عمل حسابداری موسسه قرار گیرد. زیرا عمل نکردن به اصول و استانداردها و واقعه متداول در حسابداری، عدم صحت گزارشات مالی تهیه شده را در پی داشته و تصمیمات متخذه نیز غیره منطقی خواهد بود0
تاریخچه:
اولین بار در سال 1874 میلادی (1291) در زمان ناصر الدین شاه کنوانسیون مصوب 1864 ژنو از سوی ایران پذیرفته شد هر چند سالها هیچ گونه اقدام جدی صورت نگرفت به جز شرکت عبدالصمد ممتاز السلطنه در کنفرانس بین المللی صلیب سرخ در سال 1906 (1284) و دریافت موافقت کنفرانس در پذیرش شیر و خورشید سرخ به عنوان نشان رسمی دولت ایران برای جمعیت خود. دکتر امیر اعلم ( از دانش آموختگان رشته پزشکی در اروپا و از بنیانگذاران چند بیمارستان به سبک غربی در ایران ) در سال 1301 مقررات وضع شده از سوی صلیب سرخ جهانی برای جمعیت ها را ترجمه و در اختیار احمدشاه قرار داد و مقدمات تشکیل جمعیت فراهم شد. نخستین جلسه رسمی کمیته مرکزی جمعیت در مرداد ماه سال 1302 تشکیل گردید و اعضای آن از میان بنیانگذاران و یاری رسانندگان به جمعیت و در جلسه عمومی انتخاب می شدند. هرچند تا سال 1303 عملاً هیچگونه اقدامی در جهت سازماندهی این تشکیلات صورت نپذیرفت. این اقدامات از سال 1304 شروع گردید از جمله راه اندازی مجله ای به عنوان ارگان رسمی جمعیت به نام « شیر و خورشید سرخ » در سال 1307 جمعیت نسوان شیر و خورشید سرخ ایران شکل گرفت. نخستین حرکت امدادی جمعیت کمک به زلزله زدگان تربت حیدریه به همت دکتر امیر اعلم و در زمانی بود که هنوز جمعیت هیچ گونه امکاناتی نداشت. در سال 1308 شمسی کنفرانس دیپلماتیک ژنو درباره صلیب سرخ بین المللی نشان شیرو خورشید سرخ را در کنار نشانهای هلال احمر و صلیب سرخ به عنوان نشان امدادی و دارای مصونیت در میادین نبرد به رسمیت شناخت. در سال 1327 اساسنامه جدید جمعیت طراحی و در مجمع عمومی جمعیت در همان سال به تصویب رسید. برابر مواد 18 و 19 این اساسنامه وظایف جمعیت علاوه بر معالجه مجروحان و رسیدگی به امور اسراء در زمان جنگ، امدادرسانی به هنگام بلیات و حوادث، تأسیس مؤسسات انتقال خون در سراسر کشور، رسیدگی به وضع بینوایان، تربیت جوانان و تربیت پرستار برای مراکز بهداشتی و درمانی تعیین گردید. در سال 1328 دکتر حسین خطیبی نوری به عنوان مدیر عامل جمعیت برگزیده شد. دکتر خطیبی طی سی سال خدمات شبانه روزی خود را کاملاً داوطلبانه در اختیار جمعیت قرار داد، به طوریکه گفته می شود حتی ناهار خود را از منزل می آورده است. در دهة سی جمعیت علاوه برامداد رسانی در موارد مختلف از جمله سیل در جنوب شرق کشور در سال 1336 اقدام به تأسیس جند مرکز تحقیقات پزشکی ونیز درمانگاهها، بیمارستانها و شیر خوارگاههای مختلف در سطح کشور نمود. طی دهة چهل شمسی ارائه خدمات بهداشتی - درمانی به اقشار مختلف مردم و نیز سرپرستی افراد بی خانمان و بی بضاعت با گرایش کودکان و نوجوان به عنوان رویکردی مهم مورد نظر رؤسای جمعیت بود. تا سال 1357 جمعیت شیر و خورشید سرخ دارای بیش از 280 شعبه بود که تقریباً همگان از ارکان مشابه مرکز، مجمع عمومی، هیئت های مرکزی و مدیره و بازرسی برخوردار بودند و ریاست هیئت مرکزی نیز بر عهده استاندار، فرماندار و یا بخشدار بود. فعالیت های ثمربخش « جمعیت شیر و خورشید سرخ » در راه امداد آسیب دیدگان، ایجاد بیش از 700 مؤسسه امدادی، درمانی، بهداشتی، خیریه، تربیتی و اجتماعی از قبیل بیمارستانها، مراکز امدادی و درمانی، بیمارستانها و زایشگاهها، کشتی بیمارستانی، بیمارستانها و درمانگاههای امدادی و صحرائی، سازمان تدارکات درمانی، اندرزگاهها، آمزشگاههای حرفه ای، پرورشگاهها، شیرخوارگاهها، مهدهای کودک، آموزشگاههای پرستاری و بهیاری، مراکز انتقال خون، مراکز مبارزه با سل و سرطان، تأسیسات نوتوانی و دست و پا سازی مصنوعی، شرکت در خدمات بین المللی هنگام وقوع حوادث و سوانح طبیعی و غیر طبیعی در کشورهای خارجی و شرکت در مجامع بین المللی صلیب سرخ، موجب اهمیت و اعتبار روز افزون جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران نزد « کمیته » و « اتحادیه بین المللی جمعیت های صلیب سرخ، هلال احمر و شیر و خورشید سرخ » گردید، که در تنیجه به عضویت « کمیته اجرائی » و « شورای حکام » انتخاب و دبیرکل جمعیت به ریاست « کمیته مشورتی بهداشت » که یکی از چهار کمیته ای است که زیر نظر کمیته اجرائی انجام وظیفه می نماید، انتخاب گردید. در همین راستا در سال 1352 بیستمین کنفرانس بین المللی صلیب سرخ که عالیترین مجمع تصمیم گیری نهضت بین المللی به حساب می آید با حضور بیش از 130 عضو در تهران برگزار شد. مصوبات این کنفرانس در زمینه های مختلف هنوز هم از لحاظ حقوقی مورد ارجاع می باشند.
در اسفند ماه سال 1357 یعنی در کمتر از یک ماه بعد از پیروزی انقلاب، بر اساس مصوبه دولت موقت و در زمانی که دکتر سامی وزیر بهداری و بهزیستی وقت که به عنوان سرپرست جمعیت انتخاب شده بودند، کلیه مؤسسات درمانی و بهداشتی ( شامل 224 بیمارستان، 173 درمانگاه مستقل و مرکز اورژانس، 77 اندرزگاه، 15 مرکز مستقل انتقال خون و 30 مرکز آموزش پرستاری، مامائی، بهیاری و پزشکی به همراه چندین پرورشگاه و خانه کودک ) از جمعیت منتزع و با حفظ مالکیت جمعیت، به وزارت بهداری و بهزیستی وقت منتقل گردید. بعدها امور مربوط به تربیت کادر پیراپزشکی وانتقال خون از جمعیت سلب گردید و اکثر پرورشگاهها و شیرخوارگاهها به سایر سازمانها واگذار گردید. در سال 1359 دکتر علی بهزادنیا مسئوولیت جمعیت را به عهده گرفت و تا حد امکان به بازسازی مجدد ساختار آن پرداخت سپس دکتر سیدحسن فیروز آبادی ریاست جمعیت را به عهده گرفت و تا سال 1362 در این پست باقی ماند و پس از آن مرحوم دکتر سیف اله وحید دستجردی به مدت بیش از 15 سال به عنوان رئیس جمعیت فعالیت کردند. جمعیت در جریان جنگ تحمیلی یکی از درخشانترین خدمات امدادی و درمانی را به رزمندگان اسلام و هموطنان جنگ زده ارائه نمود.
در دی ماه 1362 برابر ماده واحده مصوب مجلس شورای اسلامی، عنوان جمعیت به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران تغییر یافت و ایران از کلیه حقوق بین المللی خود برای استفاده انحصاری از نشانه شیر و خورشید سرخ صرف نظر کرد و نشان مذکور بلافاصله از آیین نامه اساسنامه تشکل بین المللی جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر حذف گردید، اما به دلیل اینکه این نشان در کنفرانس دیپلماتیک جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر به تصویب رسیده بود لغو آن نیز باید در اجلاس مشابه صورت پذیرد و از آنجایی که برپایی چنین اجلاسی تا کنون در دستور کار تشکل بین المللی جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر قرار نداشته این نشان همچنان در اسناد مربوط به کنوانسیونهای چهارگانه ژنو و پروتکل های الحاقی آنها به کار برده می شود.
در سال 1367 اساسنامه جمعیت توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شد در این اساسنامه رئیس جمعیت به پیشنهاد وزیر بهداشت و حکم رئیس جمهور تعیین می شود و نماینده وزیر بهداشت در هیئت اجرائی به عنوان عالیترین رکن جمعیت حضور داشته است.
از نظر منابع مالی نیز علاوه بر بودجه دولتی برابر اساسنامه چهل و دو در صد از درآمد حاصل از حق الثبت اسناد رسمی، 55 در صد از درآمد یک درصد کارمزد ثبت سفارشات، یک ریال از هر مراسله سفارشی و 5/2 ریال از هر تلگراف ارسالی، سایر اعانات مردمی و سازمانها و یک درصد از قیمت هر بلیط هواپیما و کشتی تعیین گردید. علی رغم تأکید اساسنامه فوق به بازگردانیدن اموال و املاک تحت تصرف نهادها به جمعیت متأسفانه شماری از املاک مزبور همچنان در اختیار آنان قرار دارد. به دنبال تصدی ریاست جمعیت توسط دکتر نوربالا در سال 1378 تحولات و تغییرات وسیعی در جمعیت به وقوع پیوست که یکی از مهمترین آنها دور شدن جمعیت از جهت گیری های سیاسی کشور و پایبندی به اصول هفتگانه نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر ( انسانیت، بی غرضی، بی طرفی، عدم وابستگی، خدمات داوطلبانه، یگانگی و جهان شمولی ) بوده است. تبدیل معاونتهای امداد و نیز جوانان به سازمان امدادو نجات و سازمان جوانان، احیاء و بازسازی سازمان داوطلبان، تشکیل معاونت حقوقی، برنامه ریزی و امور مجلس، افزودن واژه درمان به معاونت توانبخشی، ارتقاء « مرکز آموزش و تحقیقات » به « مؤسسه آموزش عالی علمی - کاربردی هلال احمر ایران »، به دست آوردن مجدد مسئوولیت هیئت پزشکی حج پس از 20 سال، انتخاب به عنوان عضو هیئت حاکمه فدراسیون، تشکیل کانون های دانشجویی در بیش از 290 دانشگاه با بیش از صدهزار دانشجوی فعال، ارتقاء کمی و کیفی در حوزه های مختلف امداد از جمله آموزش، تجهیزات جدید از جمله خودرو، آمبولانس، چرخبال، سیستم مخابراتی و همچنین در زمینه درمان ( 20 مرکز درمانی در داخل کشور و 10 بیمارستان و درمانگاه در خارج از کشور ) و توسعه توانبخشی ( اعم از ارتوپدی فنی، فیزیوتراپی، بازتوانی روانی، شنوایی سنجی، بینایی سنجی، هیدروتراپی و... ) از اقداماتی بوده است که به دنبال ریاست دکتر نوربالا در جمعیت به وقوع پیوست. در جلسه علنی روز چهارشنبه 24 اردیبهشت ماه 1382 در مجلس شورای اسلامی منجر به اصلاح بخشی از اساسنامه قبلی شد. به موجب آن ارکان اداره کننده جمعیت چنین تغییر نمود: از مهمترین اقداماتی که در راستای مردمی تر کردن جمعیت و رها سازی از وابستگی به دولت و انتصابی بودن، صورت گرفت، برگزاری انتخابات در 21 اردیبهشت ماه 1383 در ساسر کشور بود و در شهرستانها مجمع شهرستان با انتخاب شورای اجرائی شهرستان که رئیس شعبه را تعیین می نمایند و منتخبین آنها مجمع استان و هیئم مدیره استان را تشکیل خواهند داد که مدیر عامل را بر می گزینند در مجمع عمومی که از سراسر کشور 7 نفر از اعضای شورای عالی را برمی گزینند که این شورا نیز یک نفر ار به عنوان رئیس جمعیت جهت صدور ابلاغ به رئیس جمهور معرفی می نمایند. در شورای عالی علاوه بر 7 نفر ذکر شده رئیس جمعیت، خزانه دار، دبیرکل و 4 نفر منتخب رئیس جمهور نیز حضور دارند. دولت عثمانی در سال 1876 به جای استفاده از نشان صلیب‌سرخ از معکوس رنگ‌های پرچم خود یعنی هلال‌احمر در زمینه سفید برای جمعیت‌ملی خود استفاده کرد
که بعدها بسیاری از کشورهای اسلامی آن را به عنوان نشان جمعیت‌ملی خود بکار بردند. جایگاه جمعیت هلال‌احمر از نظر عرف بین‌المللی بسیار حائز اهمیت است. صلیب‌سرخ و هلال‌احمر بین‌المللی، بزرگترین شبکه بشردوستانه غیرسیاسی و امدادرسانی جهان محسوب می‌شوند.
امروزه در سطح بین‌المللی یکی از معیارهای سنجش میزان فعالیت‌های بشردوستانه و غیرسیاسی در هر کشور، وضعیت جمعیت ملی هلال‌احمر و صلیب‌سرخ و عدم وابستگی و غیرسیاسی بودن آن‌ها است.
عنوان سازمان بین‌المللی که با هدف تخفیف آلام انسانی و حفظ و پیشرفت بهداشت عمومی، بر طبق موافقتنامه ژنو در سال 1864 میلادی و در نتیجه تلاش ژن هنری دونان سوئیسی تشکیل شد، صلیب‌سرخ است.
در سال 1862 ژن هنری‌ دونان کتاب خاطره‌ای از سولفرینو را شرح داد و خواستار تشکیل جمعیت‌های امدادی داوطلب برای تسکین آلام این‌گونه آسیب‌دیدگان از جنگ شد.
وی پیشنهاد داد که خدمت به زخمی‌های نظامی، فعالیتی بی‌طرف محسوب شود و انجمن ژنوی امور عام المنفعه با علاقه وافر از پیشنهاد وی استقبال کرد.
در نتیجه، کنفرانسی بین‌المللی با شرکت نمایندگان 16 کشور در ژنو تشکیل شد و موافقتنامه 1864 برای بهبود وضع مجروحان و رنجوران نظامی میدان جنگ تدوین شد و به امضای نمایندگان 12 دولت از کشورهای شرکت‌کننده رسید. در آن بی‌طرف شمردن متصدیان خدمات پزشکی نیروهای مسلح، رفتار انسانی با زخمی‌ها و بی‌طرفی غیر‌نظامیانی که داوطلبانه به کمک مجروحان جنگ می‌شتابند و نیز علامتی بین‌المللی به منظور مشخص شدن اعضا و وسایلی که در این راه به کار می‌روند، پیش‌بینی شده بود.
به خاطر ملیت دونان، صلیبی سرخ بر زمینه‌ای سفید به تقلید از پرچم سوئیس به عنوان نماد و علامت آن انتخاب شد.
در سال 1963 میلادی، در 88 کشور جهان جمعیت‌های ملی صلیب‌سرخ پدیدآمد و همچنین 2 گروه بین‌المللی دیگر نیز مرکزشان در ژنو دایر بود. یکی کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ که در سال 1863 تأسیس شد و مرکب از 25 تن از بزرگان سوئیس بود که هنگام جنگ به عنوان میانجی‌های بی‌طرف خدمت می‌کردند و دیگری اتحادیه جمیعت‌های صلیب‌سرخ که در سال 1919 تأسیس شد و هدفش کمک‌های متقابل و همکاری و توسعه فعالیت‌های مربوطه در زمان صلح بود.
فعالیت صلیب‌سرخ بین‌المللی از پایان جنگ‌جهانی دوم توسعه فراوانی یافت. کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ (ICRC )، که مقر آن در ژنو قراردارد، سازمانی است بی‌طرف، بی‌غرض و مستقل که وظیفه منحصراً‌ بشردوستانه آن عبارت است از: حفاظت از زندگی و کرامت قربانیان جنگ و نیز خشونت داخلی و یاری‌رسانی به آنها. فعالیت‌های کمیته بین‌المللی بر پایه مقررات حقوق بشردوستانه استوار است و در موارد سیاسی، دینی و عقیدتی بی‌طرف است.
تاسیس در ایران
دولت ایران در سال 1301 جمعیت ملی خود را تأسیس کرد، ولی به جای استفاده از نشان صلیب‌سرخ و یا هلال‌احمر علامت شیر و خورشید سرخ را به عنوان نشان جمعیت خود انتخاب کرد.
علامت شیر و خورشید در کنفرانس ژنو در سال 1929 به عنوان نشان سوم مورد حمایت بین‌المللی، به تصویب رسید. از آن پس 3 نشان صلیب‌سرخ، هلال‌احمر و شیر و خورشیدسرخ به عنوان نشانه‌ای رسمی و بین‌المللی شناخته شد و نهایتاً در متن کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو مصوب 1949 به عنوان نشانه 3 گانه بین‌المللی که تحت حمایت حقوق بین‌الملل بشردوستانه قرار دارد به تصویب رسید.
پس از پیروزی انقلاب‌‌اسلامی و در سال 1359 دولت ایران با ارسال نامه‌ای به دولت سوئیس به عنوان امین و نگاهدارنده قراردادهای چهارگانه ژنو، اعلام کرد که استفاده از شیر و خورشید سرخ را به حالت تعلیق درآورده و به جای آن از نشان هلال‌احمر استفاده خواهد کرد. از آن پس جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران تغییر نام یافت.
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۰۱ خورشیدی (۱۹۲۲ میلادی) با نام جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران بنیان گذاشته‌شد و در سال ۱۳۰۳ توسط کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر به رسمیت شناخته شد این جمعیت در سال ۱۳۶۲ ضمن تغییر نشان، به نام کنونی تغییر عنوان دادجعیت هلال احمر ایران عضوی از نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر است و در داخل کشور و در برخی موارد در دیگر مناطق جهان فعالیت دارد.
جمعیت شیر و خورشید سرخ، نخستین و بزرگترین جمعیت خیریه ایران بود که عهده‌دار وظایف متعددی در مسائل مربوط به امدادرسانی در حوادث غیرمترقبه و امدادی، تاسیس بیمارستان و درمانگاه، تهیه دارو و تجهیزات پزشکی، تربیت پرستار، نگهداری از کودکان بی‌سرپرست، ارائه برنامه‌های ویژه برای جوانان و برخی فعالیت‌های عمرانی در داخل و خارج کشور بوده‌است اما پس از انقلاب ۱۳۵۷ و در پی تغییر نام و ساختار، این جمعیت به‌شدت وابسته به کمک‌های دولتی شد و بسیاری از وظایف درمانی، بهداشتی و حمایتی جمعیت از آن منتزع شد.
هلال احمر ایران میزبان سومین اجلاس منطقه‌ای جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر خاورمیانه و شمال آفریقا با حضور نمایندگان ۴۰ کشور و سازمان جهانی در اردیبهشت ۱۳۸۰ در تهران بود.

اساسنامه جمعیت هلال احمر
جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامى ایران (جمعیت سابق شیر و خورشید سرخ ایران) که در این اساسنامه جمعیت نامیده مى‏شود، مؤسسه‏اى خیریه، غیرانتفاعى و داراى شخصیت حقوقى مستقل مى‏باشد. جمعیت، به کلیه تعهدات و قراردادهاى بین المللى مربوط به اهداف و وظایف جمعیتهاى هلال احمر و صلیب سرخ و نیز مقررات اتحادیه جمعیتهاى صلیب سرخ و هلال احمر که با قانون اساسى و سایر قوانین جمهورى اسلامى ایران مغایرت نداشته باشند، پاى بند بوده « و در مسائل امدادى و بهداشتى درمانى برون مرزى و درون مرزى و تعهدات مربوطه در راستاى سیاستهاى دولت جمهورى اسلامى ایران طبق اساسنامه عمل مى‏کند . — اصلاحیه به موجب مصوبه جلسه مورخ ۲۴/۲/۱۳۸۲ مجلس شوراى اسلامی
ماده ۲
اهداف جمعیت عبارتند از: تلاش براى تسکین آلام بشرى، تأمین احترام انسانها و کوشش در جهت برقرارى دوستى و تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملتها و همچنین حمایت از زندگى و سلامت انسانها بدون درنظر گرفتن هیچگونه تبعیض میان آنها.
ماده ۳
وظایف جمعیت در سطح کشور و خارج از کشور بدین قرار است.
۱- ارائه خدمات امدادى در هنگام بروز حوادث و سوانح طبیعى مثل زلزله و سیل و غیره در داخل و خارج از کشور.
۲- ارائه کمکهاى اولیه در حوادث غیر مترقبه بوسیله امدادگران.
۳- برنامه ریزى و اقدام در جهت آمادگى مقابله با حوادث و سوانح و آموزش عمومى در این زمینه و تربیت کادر امدادى و نیروى انسانى مورد نیاز.
۴- ارسال کمک و اعزام عوامل امدادى و درمانى به سایر کشورها در صورت لزوم.
۵- کمک به امر توانبخشى و ارائه خدمات اجتماعى در جهت تسکین آلام آوارگان، پناهندگان، مرضى و معلولین و ایجاد حس تعاون و تفاهم و دوستى و نیکوکارى بین مردم.
۶- تلاش در جهت تسکین آلام بشرى و کمک به امر سلامت جامعه و دفاع از ارزشهاى انسانى و کوشش در جهت برقرارى دوستى و تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملتها.
۷- اداره امور جوانان جمعیت و توسعه مشارکت جوانان در تصمیم‏گیریها و فعالیتهاى مربوط به آنها و تربیت و آموزش جوانان مذکور به منظور آماده ساختن آنان در انجام خدمات امدادى و عام‏المنفعه.
۸- کمک به تهیه دارو و وسایل و تجهیزات پزشکى مورد نیاز مراکز بهداشتى، درمانى و آموزشى کشور با موافقت وزارت بهداشت و با همکارى هلال احمر و صلیب سرخ جهانى که عضو اتحادیه بین‏المللى صلیب سرخ و هلال احمر جهانى هستند.
تبصره ۱- کمک‏هاى ارسالى جمعیت به سایر کشورها به صورت جنسى و یا نقدى و یا خدمات انسانى خواهد بود.
تبصره ۲- هزینه آن قسمت از خدمات و کمک‏هاى اولیه امدادى و یا سایر خدماتى که از طرف دولت در سطح کشور و کمک امدادى و درمانى و بهداشتى خارج از کشور به عهده جمعیت محول مى‏شود، توسط دولت به جمعیت پرداخت مى‏گردد تا طبق مقررات و ضوابط خاص جمعیت به مصرف رسانیده شود.
تبصره ۳- جمعیت مکلف است حتى الامکان نسبت به کمکهاى نقدى و جنسى که به آسیب دیدگان و نیازمندان خصوصاً در خارج از کشور انجام مى‏دهد دقت و نظارت کامل اعمال کند تا این کمکها به افرادى که استحقاق آن را دارند برسد.
ماده ۴
در زمان جنگ و در تصادمات و برخوردهاى مسلحانه، جمعیت و عوامل امدادى آن طبق مقررات ملى و بین المللى و مصون از هر گونه ممانعت و یا تعرض دستجات متخاصم، بى طرفانه به کمک مجروحین و آسیب دیدگان و پناهندگان و آوارگان و اسراء و جستجوى مفقودالاثرها شتافته و به طرفین درگیر به نحو یکسان و بدون هیچگونه تبعیضى کمکهاى انسانى خود را عرضه مى‏نماید و طرفین متخاصم مکلف به احترام و همکارى با جمعیت و عوامل آن مى‏باشند. تبصره – علامت هلال احمر نشان اختصاصى جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامى ایران بوده و استفاده از این علامت به استثناى بهدارى نیروهاى مسلح جمهورى اسلامى ایران بدون اجازه قبلى از جمعیت ممنوع مى‏باشد.
ماده ۵
کلیه وزارتخانه‏ها، سازمانها و شرکتها و مؤسسات دولتى بالاخص هواپیمایى و کشتیرانى و شرکت سهامى راه آهن جمهورى اسلامى ایران و گمرک ایران موظفند خصوصاً به هنگام بروز حوادث و یا در زمان جنگ در اجراى وظایف جمعیت همکارى و تشریک مساعى لازم را بنمایند.
ماده ۶
هرکس از زن و مرد و کوچک و بزرگ بدون ملاحضات سیاسى، مذهبى، نژادى و با رعایت این اساسنامه و مطابق آئین نامه عضویت جمعیت مى‏تواند عضو جمعیت گردد.
ماده ۷ (اصلاحى(
- ارکان جمعیت هلال احمر عبارتند از:
۱- مجمع عمومى – شوراى عالى – رئیس – دبیرکل – بازرس یا بازرسان.
۲- مجمع استان – هیات مدیره – مدیر عامل استان – بازرس یا بازرسان.
۳- مجمع شهرستان – شوراى اجرایى شهرستان – رئیس شعبه – بازرس یا بازرسان.
تبصره ۱- کلیه اعضاء و داوطلبین فعال جمعیت در هر شهرستان عضو مجمع شهرستان محسوب شده و اعضاى مجمع استان از نمایندگان معرفى شده مجامع شهرستانهاى تابعه و اعضاى مجمع عمومى نیز از نمایندگان معرفى شده از مجامع استانها تشکیل مى‏شوند.
تبصره ۲- حد نصاب تشکیل و رسمیت یافتن جلسه مجمع عمومى و مجامع استانى و شهرستانى در نوبت اول با حضور دو سوم اعضاء هر مجمع خواهد بود و در صورت عدم تأمین حد نصاب در نوبت اول، جلسه دوم که حداکثر پانزده روز بعد از نوبت اول خواهد بود با حضور هر تعداد از اعضاء رسمیت خواهد یافت.
تبصره ۳- هیأت اجرایى فعلى موظف است در اولین فرضت ممکن آیین‏نامه و دستورالعمل برگزارى انتخابات مجمع عمومى و مجامع استان و شهرستان را تدوین و تصویب نماید به نحوى که حداکثر ظرف مدت نه ماه پس از لازم‏الاجراء شدن این قانون، مجامع استان و شهرستان و ظرف مدت یک سال مجمع عمومى و سایر ارکان جمعیت مطابق این اصلاحیه تشکیل گردد.
تبصره ۴- جمعیت هلال احمر در سراسر کشور داراى شخصیت حقوقى واحد است.
ماده ۸ (اصلاحى)
وظایف و اختیارات مجمع عمومى و مجامع استانى و شهرستان عبارت است از:
الف – وظایف و اختیارات مجمع عمومى:
۱- تعیین و تصویب سیاستهاى کلان جمعیت
۲- تصویب مرانامه و نظامنامه جمعیت در چارچوب اساسنامه و مقررات فدراسیون بین‏المللى صلیب سرخ و هلال‏احمر.
۳- تصویب برنامه و بودجه و ترازنامه سالانه جمعیت.
۴- تصویب آیین‏نامه‏ها و دستورالعملهاى لازم در مورد شرح وظایف و اختیارات شوراى عالى.
۵- استماع گزارش بازرس یا بازرسان.
۶- انتخاب هفت نفر از اعضاى شوراى عالى.
۷- انتخاب بازرس یا بازرسان.
ب – وظایف و اختیارات مجامع استان و شهرستان:
۱- تدوین برنامه‏هاى کلى استانى و شهرستانى در چهارچوب مقررات و سیاستهاى کلان جمعیت.
۲- پیشنهاد برنامه و بودجه سالانه جمعیت مربوط به سطوح بالاتر و تصویب ترازنامه سالانه جمعیت مربوطه.
۳- استماع گزارش بازرس یا بازرسان.
۴- انتخاب چهار نفر اعضاى هیأت مدیره براى استان و شوراى اجرایى براى شهرستان.
۵- انتخاب بازرس یا بازرسان.
تبصره – شرایط اعضاء، چگونگى و شیوه دعوت و تشکیل مجامع استان و شهرستان و مجمع عمومى و برگزارى انتخابات بر اساس آیین‏نامه‏هایى خواهد بود که در دوره اول توسط هیأت اجرایى فعلى و در دوره‏هاى بعد توسط مجمع عمومى تصویب مى‏گردد. ۱و۲) اصلاحى به موجب مصوبه مورخ ۲۴/۲/۱۳۸۲ مجلس شوراى اسلامى
ماده ۷ (قبل از اصلاح)
اداره امور جمعیت توسط رئیس جمعیت صورت مى‏گیرد که عزل و نصب نامبرده به پیشنهاد وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکى و حکم ریاست جمهورى انجام خواهد شد.
ماده ۸ (قبل از اصلاح)
هر چهار ماه یکبار و یا عنداللزوم به دستور و ریاست وزیر بهداشت و درمان و آموزش پزشکى و با حضور رئیس، معاونین و بازرسان جمعیت تشکیل مى‏گردد و گزارش عملکرد و مسائل مالى جمعیت به اطلاع وزیر خواهد رسید.
ماده ۹
وظایف و اختیارات رئیس جمعیت به قرار زیر است:
۱- انتخاب و نصب و یا عزل دبیر کل و خزانه دار کل و نظارت مستقیم و مستمر بر کار آنان.
۲- تشکیل و اداره جلسات «شوراى عالى«.
۳- تمهید مقدمات تشکیل کنفرانسهاى بین المللى و منطقه‏اى مربوط به جمعیت هلال احمر و صلیب سرخ بین المللى در ایران.
۴- برقرارى ارتباط با مقامات جمهورى اسلامى ایران.
۵- نظارت مستقیم و مستمر بر امور بین المللى جمعیت.
۶- دستور ارسال کمکها و عوامل امدادى به سایر کشورها.
۷- مراقبت بر حسن اجراء اساسنامه و نظارت بر اجراى مقررات بین المللى انسانى.
۸- مراقبت بر حسن اجراء مصوبات شوراى عالى و سایر مقررات ناظر بر کار جمعیت.
۹- اعطاى نشانهاى درجه اول مخصوص جمعیت.
ماده ۱۰(اصلاحى)
- ترکیب و وظایف شوراى عالى، هیأت مدیره استان و شوراى اجرایى استان:
الف – اعضاى شوراى عالى عبارتند از:
۱- هفت نفر عضو منتخب مجمع عمومى به مدت چهار سال
۲- چهار نفر از شخصیتهاى برجسته و صاحب نظر کشور، مطلع و مسلط به امور امدادى، بهداشتى، درمانى امور جوانان و حقوق بشر دوستانه با معرفى رئیس جمهور به مدت چهار سال.
۳- رئیس جمعیت.
۴- دبیرکل.
۵- خزانه دار کل.
۶- یک نفر از مدیران ارشد اجرایى جمعیت به انتخاب رئیس جمعیت.
۷- بازرسان «بدون حق رأى«.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   60 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید