مشخصات این فایل
عنوان: تاریخ بیهقی
فرمت فایل :word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 200
این مقاله در مورد تاریخ بیهقی می باشد.
بخشی از تیترها به همراه مختصری از توضیحات هر تیتر از مقاله تاریخ بیهقی
معرفی کتاب
تاریخ نگارش در حدود 450 ـ 460 هـ .
«ابوالفضل محمد بن حسین کاتب بیهقیِ نوزده سال منشی دیوان رسائل غزنویان بود و تاریخ عمومی جامعی در بازه دنیای معلوم عصر خود نوشته بود که بگفته بعضی سی مجلد بوده است و اکنون فقط آنچه راجع بعهد سلطان مسعود غزنوی میباشد در دست است ـ که بتاریخ مسعودی و یا «تاریخ بیهقی» معروف است. بدون گزافگوئی میتوان گفت که تاریخ بیهقی از رهگذر سادگی بیان وصداقت و نثر روان و بیغرضی نسبی مؤلف در ذکر وقایع و روشنی زبان یکی از بهترین نمونه‌های نثر فارسی است ـ زیرا اگر بگویم بهترین نمونه و شاهکار نثر فارسیست میترسم به تهور فوق‌العاده متهم کنند. ابوالفضل بیهقی نوشتن این تاریخ را در سال 451 هـ . ق. آغاز کرد. وی در سال 470 وفات یافت.
در این کتاب مؤلف اسناد و مدارکی آورده که ترجمه از عربی است و غالباً تأثیر نحو عربی در آنها محسوس میباشد.......
مقدمه شاهنامه ابو منصوری
معرفی کتاب
“مقدمه شاهنامه ابومنصوری” یکی از قدیمترین نمونه‌های نثر پارسی است. در سال 346 هجری قمری بفرمان ابومنصور عبدالرزاق ـ که از طرف سامانیان سپهسالار کل خراسان بوده است ـ بقلم ابومنصور العمری نوشته شده است. شاهنامه منثور مزبور که علی‌الظاهر مایه شاهنامه منظوم فردوسی قرار گرفته از میان رفته است. فقط مقدمه آ ن را که اینجا آورده‌ایم در آغاز نسخه‌های قدیم شاهنامه قرار داده‌اند.
(برای بدست آوردن اطلاعات بیشتر رجوع شود به بیست مقاله شادروان علامه محمد قزوینی)
بگفته مرحوم قزوینی ابهامی در بعضی جملات موجوداست که شاید بعدها، بر اثر پیدا شدن نسخه‌های صحیح ـ ترمقدمه ـ رفع شود.....
بیان صورت مبارک پیغمبر
ازحضرت علی بن ابی طالب، رضی الله عنه، پرسیدند که صفت پیغمبر بگوی. گفت: «مردی بود میانه بالا، نه سخت دراز و نه کوتاه، رویش سفیدی که به سرخی زدی و چشمهایش سیاه بود و مویش جعد و روی در غایت نیکویی و جمال، و موی سرش دراز و گشن و سیاه در طول تا کتف و گردن سفید، و ازسینه تا ناف خطی سیاه از موی باریک، چنانکه گویی به قلم کشیده‌اند و بر شکمش جز از آن هیچ جای موی نبود، و سرش گرد بود، نه کوچک و نه بزرگ، و کف دست و پایش معتدل، نه پهن و نه تنگ، و پشتش بزرگ و پهن و در میان دو کتف مهری داشت موی بر رسته و روشنایی از آن بتافتی، و در رفتن چنان تیز برفتی که گفتی پای از سنگ برمی‌گیرد و چنان رفتی که گویی از فرازی به نشیب می‌آید و گرازان و کش رفتی، و رویش در جمال چنان بود که هر که در او نگرستی غم از دلش برفتی و از خوردن فراموش کردی و ازدیدن روی او و شیرینی سخن گفتن او هرگز سیر نشدی، و بینیی داشتی گوژ و کشیسده، و دندانهای گشاده چنانکه میان هر دندانی گشادگی داشت، و موی سر گاه فرو گذاشتی و گاه بربستی، و در شصت و سه سالگی موی بر تن مبارک او سپید نشد مگر قدر ده تا موی و هیچ کس از او خوشخویتر و دلیرتر و فراخ حوصله‌تر نبود.»......
گلستان
شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی
باب پنجم گلستان
در عشق و جوانی
حکایت 1
حسن میمندی را گفتند سطان محمود چندین بنده صاحب جمال دارد که هر یکی بدیع جهانی اند، چون است که با هیچ یک از ایشان میل و محبتی ندارد چنان که با ایاز که زیادت حُسنی ندارد؟ گفت: هر چه در دل فرو آید در دیده نکو نماید.
هر که سلطان مرید او باشد
گر همه بد کند نکو باشد
وان که را پادشه بیندازد
کسش را خیلْ خانه ننوازد
هر که در سایه عنایت اوست
گنهش طاعت است و دشمن، دوست
کسی به دیده انکار اگر نگاه کند
نشان صورت یوسف دهد به ناخوبی
وگر به چشم ارادت نگه کنی در دیو
فرشته ایت نماید به چشم، کرّوبی .....
سبک‌شناسی
1. سندباد نامه از متون داستانی است نویسنده کوشیده است نثر خود را به اشعار فارسی و حکم و امثال عربی و فارسی بیاراید.
2. سجع و موازنه در عبارات این کتاب فراوان دیده می‌شود و همچنین دیگر صنایع و آرایه‌های ادبی، مترادفات فراوان به کار می‌برد مانند: «حیلت و مکر» «خداع و غدر» «هزیمت و فرار».
3. گاه تصنّع در کلام او آشکار است مانند: «ابوالیقظان رواح: در تباشیر صباح، ندای حی علی الفلاح در دهد» و همچنین در دو سطر بعد از آن: «خروس صباح در صیاح، چون مؤذنان، حیّ علی الفلاح در داد.»
4. شماره لغات عربی در این کتاب بیش از سی درصد است......
روضة‌العقول
محمد بن غازی ملطیوی
روضة العقول تحریر دیگری است از کتاب مرزبان نامه که توسط اسپهبد مرزبان بن رستم از ملوک آل باوند در اواخر قرن چهارم نوشته بود. روضة العقول در اواخر قرن ششم تحریر شده است که همزمان با مرزبان نامة ورواوینی و شاید هم کمی پیش از کار وراوینی به اتمام رسیده است.....
دانلود مقاله تاریخ بیهقی