دستگاهی است که قادر است سیگنالهای ولتاژ متغیر با زمان و یا ثابت با زمان را نشان می‌دهد.
ساختمان, طرز کار و کاربرد اسیلوسکوپ : اسیلوسکوپ یک دستگاه اندازه‌گیری است که میتوان از آن برای مشاهده و اندازه‌گیری ولتاژ, زمان تناوب و اختلاف فاز و همچنین مشخصه‌های ولت ـ آمپر عناصر نیمه‌هادی (مانند دیود‌ها, ترانزیستورها و ...) استفاده نمود. اسیلوسکوپ, یک ولت‌متر بسیار دقیقی است که می‌تواند ولتاژهای (حدود mv) متناوب را در فرکانسهای خیلی بالا (حتّی چند صدمگاهرتز) اندازه بگیرد حال آنکه ولت‌مترهای ساخته شده امروزی قادر به اندازه‌گیری ولتاژهای کم در این فرکانس نیستند.
اندازه‌گیری و مشاهده‌ی شکل موجها در اسیلوسکوپ از ولتاژ با فرکانس صفر (DC) شروع و تا فرکانس مشخصّی به خاطرمحدودیتهای پهنای باند تقویت‌کننده‌ها) ختم می‌گردد. معمولاًَ اسیلوسکوپ را با این فرکانس, مشخص می‌نمایند مثلاً اسیلوسکوپ 20 مگاهرتز, یعنی این اسیلوسکوپ می‌تواند ولتاژهایAC تا MHz 20 را نمایش دهد.
اسیلوسکوپ از دو قسمت اصلی زیر تشکیل شده است :
الف) لامپ اشعه‌ی کاتریک
ب) مدارهای آماده‌سازی لامپ و سیگنال
اسیلوسکوپ یک دستگاه مفید و چند کاره آزمایشگاهی است که برای نمایش دادن و اندازه گیری ، تحلیل شکل موجها و دیگر پدیده‌های مدارهای الکتریکی و الکترونیکی بکار می‌‌رود.
اسیلوسکوپ در حقیقت رسامهای بسیار سریع هستند که سیگنال ورودی را در برابر زمان یا در برابر سیگنال دیگر نمایش می‌‌دهند. قلم این رسام یک لکه نورانی است که در اثر برخورد یک باریکه الکترون به پرده‌ای فلوئورسان بوجود می‌آید.
به علت لختی بسیار کم باریکه الکترون میتوان این باریکه را برای دنبال کردن تغییرات لحظه‌ای (ولتاژهایی که بسیار سریع تغییر میکنند، یا فرکانسهای بسیار بالا) بکار برد. اسیلوسکوپ بر اساس ولتاژ کار میکند. البته به کمک مبدلها (ترانزیستورها) میتوان جریان الکتریکی و کمیتهای دیگر فیزیکی و مکانیکی را به ولتاژ تبدیل کرد.
قسمتهای مختلف اسیلوسکوپ
لامپ پرتو کاتدی
اسیلوسکوپ از یک لامپ پرتو کاتدی که قلب دستگاه است و تعدادی مدار برای کار کردن لامپ پرتو کاتدی تشکیل شده است. قسمتهای مختلف لامپ پرتو کاتدی عبارتند از:
- تفنگ الکترونی :
تفنگ الکترونی باریکه متمرکزی از الکترونها را بوجود می‌‌آورد که شتاب زیادی کسب کرده‌اند. این باریکه الکترون با انرژی کافی به صفحه فلوئورسان برخورد میکند و بر روی آن یک لکه نورانی تولید میکند. تفنگ الکترونی از رشته گرمکن ، کاتد ، شبکه آند پیش شتاب دهنده ، آند کانونی کننده و آند شتاب دهنده تشکیل شده است.
الکترونها از کاتدی که بطور غیر مستقیم گرم میشود، گسیل میشوند. این الکترونها از روزنه کوچکی در شبکه کنترل می‌‌گردند. شبکه کنترل معمولا یک استوانه هم محور با لامپ است و دارای سوراخی است که در مرکز آن قرار دارد. الکترونهای گسیل شده از کاتد که از روزنه می‌‌گذرند (به دلیل پتانسیل مثبت زیادی که به آندهای پیش شتاب دهنده و شتاب دهنده اعمال میشود)، شتاب می‌‌گیرند. باریکه الکترونی را آند کانونی کننده ، کانونی میکند.
- صفحات انحراف دهنده :
صفحات انحراف دهنده شامل دو دسته صفحه است. صفحات انحراف قائم که بطور افقی نسب میشوند و یک میدان الکتریکی در صفحه قائم ایجاد میکنند و صفحات y نامیده میشوند. صفحات انحراف افقی بطور قائم نصب میشوند و انحراف افقی ایجاد میکنند و صفحات x نامیده میشوند. فاصله صفحات به اندازه کافی زیاد است که باریکه بتواند بدون برخورد با آنها عبور کند.
شامل 17 صفحه فایل WORD قابل ویرایش
دانلود مقاله دستگاه اسیلوسکوپ