پایان نامه مقدمه‌ائی بر رأیگیری الکترونیکی
فایل ورد قابل ویرایش
7000تومان
چکیده
از زمانی که نسل اول ماشین‌های محاسبه‌گر وارد عرصه فناوری شد، فکر استفاده از آنها در سیستم‌های عمومی نیز مطرح شد؛ اما برای نخستین بار این تجربه در دهه 1970 میلادی رخ داد. در آن سال‌ها به دلیل اینکه باید آراء انتخاباتی و نتایج هرگونه همه‌پرسی، توسط عامل انسانی خوانده و شمارش می‌شد لذا بین اخذ رأی و اعلام نتایج فاصله می‌افتاد؛ ضمن اینکه به علت خطاهای انسانی، دقت بالای نتایج با تردید روبرو بود. بدین ترتیب نیروی زیادی صرف شمارش و جمع‌بندی آراء می‌شد. ضمن اینکه نتایج صد در صد دقیق نیود. به تدریج با افزایش نفوس انسانی و نیاز به رأیگیری، سرشماری و ... سایر مواردی که نیاز به جمعآوری آراء و نتایج زیاد و انبوهی بود، مشکلات عدیده‌ائی برای دولت‌ها بوجود آمد. به عنوان مثال هنگامی که در ایتدای قرن 20، دولت وقت آمریکا تصمیم به یک سرشماری دقیق از جمعیت آن کشور گرفت، ناگهان مسئولان امر متوجه شدند که برای تجزیه و تحلیل آماری نتایج و کسب اطلاعات لازم و همچنین اخذ نتایج، اگر حتی با نیروی چند برابر و به‌طور شبانه روزی و تمام شیفت کار کنند، زمانی نزدیک به ده سال نیاز است تا بتوانند نتایج لازم را کسب کنند و تا آن موقع، یعنی پس از گذشت ده سال ترکیب جمعیت تغییر کرده واین اطلاعات که در طول یک دهه و با زحمت و مرارت فراوان کسب شده، به هیچ وجه ارزش کارشناسی و علمی نخواهند داشت. در حقیقت بر مینای این‌گونه ضرورت‌ها و به ویژه نیاز به فاکتورهای سرعت، دفت و صحت عملکرد در قالب انجام همهپرسی‌هایی که در هر کشور، به مناسبت‌های گوناگون رخ می‌دهد، در این برهه، دو ایده متفاوت که برای رأیگیری الکترونیکی یا همان شمارش آراء مطرح شد؛ یکی استفاده از کارت‌های پانچ بود و روش دوم که مورد استفاده وسیع قرار گرفت، در واقع گامی بسیار بلند به سوی انتخاب الکترونیکی واقعی بود. در این روش، در برگه‌های رأی نام کاندیداهای انتخاباتی همراه تصویر کوچکی از آنها نقش بسته بود و زیر نام هر یک، مربعی وجود داشت که رأی دهنده باید آن را پر می‌کرد. برگه‌های پر شده همان شب در اختیار اسکنرهای نوری برگه خوان قرار می‌گرفت و نتیجه نهایی براساس شمارش برگه‌ها به صورت دیجیتال اعلام می‌شد.
فهرست
فصل اول: نگاهی کلی به رأیگیری الکترونیکی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..1
1-1: مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2
1-2: نگاهی به انتخابات الکترونیکی در کشورهای مختلف جهان. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . 3
1-3: انواع رأیگیری. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5
1-3-1: مراحل رأیگیری. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5
1-3-2: رأیگیری دستی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
1-3-3: رأیگیری الکترونیکی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7
1-3-3-1: رأیگیری کامپیوتری(ایستگاهی) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8
1-3-3-2: اینترنتی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8
1-4: مزایای سیستم رأیگیری الکترونیکی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
1-5: معایب رأیگیری الکترونیکی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1-6: مشخصه‌های سیستم رأیگیری الکترونیکی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12
1-7: فرآیند رأیگیری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
1-7-1: فرآیند رأیگیری به صورت دستی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
1-7-2: فرآیند رأیگیری به صورت الکترونیکی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18
1-8: رمزنگاری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
1-8-1: پروتکل‌های رمزنگاری رأیگیری الکترونیکی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21
1-8-1-1: مدل شبکه مختلط. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
1-8-1-2: مدل امضای کور . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22
1-8-1-3: مدل بنالو . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22
1-8-1-4: مدل رمزنگاری همریختی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23 فصل دوم: امنیت رأیگیری الکترونیکی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24
2-1: مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
2-2: امنیت رأیگیری الکترونیکی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
2-2-1: اشکلات ذاتی رأیگیری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
2-2-2: مشکلات ذاتی موجود در هر نوع رأیگیری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..28
2-2-2-1: عدم امکان تامین همزمان بازبینی رأی و محرمانگی . . . . . . . . .. . . . . . .28
2-2-2-2: خرید و فروش رأی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29
2-2-3: مشکلات ناشی از بستر انتخاب شده برای سیستم . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29
2-2-3-1: مشکلات ناشی از اشکالات در طراحی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29
2-2-4: مشکلات ناشی از لحاظ اجتماعی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30
2-3: اقدامات احتیاطی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30
2-3-1: فنی- مهندسی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
2-3-2: اجتماعی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
2-3-3: حقوقی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32
2-3-4: سیاسی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
فصل سوم: رأیگیری الکترونیکی در ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33
3-1: مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
3-2: سیر تکاملی پیشرفت تکنولوژی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
3-2-1: مدل دولت الکترونیک سازمان ملل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
3-3: پیش نیازهای رأیگیری الکترونیکی در ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
3-3-1: زیرساختهای فنی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
3-3-2: زیرساختهای قانونی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
3-3-3: زیرساختهای فرهنگی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..38
نتیجهگیری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
پیوست1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
پیوست2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
منابع . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
پروژه مقدمه‌ائی بر رأیگیری الکترونیکی