دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 13
نقشه خوشه
این طرح از زمان مرحوم دیلمقانی به بعد مطرح بوده است که در متن آن بجای رسم گل، از طرح خوشه انگور استفاده می شود و گلهای آن به صورت خوشه ای می باشد نوع دیگر نقش خوشه ای از نوع همان نقشه ریشه فرضی می باشد که نام تجار معروف فرش کرمان روی آن نهاده شده، در اصل همان نقشه خوشه ای می باشد. این نقشه دارای حاشیه ای منظم بندی و در متن ترنج گرد در وسط می باشد که سر ترنجها زیبا و متناسب و به صورت خوشه، بطور موزون و هماهنگ در حاشیه و لچک ترنجها از گل و بوته پوشانده شده است.
نقش رشید فرخی :
این طرح بنام طراح اولیه آن نامگذاری شده است. این طرح به طرح شاه عباسی نزدیک است و از گلهای شاه عباسی، ختایی و گلهای چند پر ساده و مرکب تشکیل شده است و دارای لچک و ترنج می باشد.
نقش سرام :
این نقش بنام طراح اولیه آن نامگذاری شده است. دارای نقش شلوغی همراه با گلهای ریز و پر گل، متن را پوشانده و به صورت 90 جفت و 100 جفت در هر فوت ( 30 سانتیمتر ) بافته می شود که بیشتر در شهر راور کرمان بافته می شود. از این نقش می توان نقش سرام بهارستانی را نام برد. که طراح آن، آقای بهارستانی تغییراتی در طرح داده است. به همین علت آن را نقش سرام بهارستانی می نامند که در این طرح لچک ها از متن جدا شده اند و در عوض گوشه قالی افتادند. این طرح همچنان با گلهای ریز و پر، کل متن را پوشانده است.
این طرح دارای 7 حاشیه کوچک و یک حاشیه بزرگ بندی می باشد، که حاشیه دو طرف طولی، از حاشیه های دو طرف مجاور کمی بزرگ ترند. بهترین نوع سرام بنام سرام سلسله دار است که دور ترنج بیضی و دو سر ترنج آن را گلهای اسلیمی پیوسته پوشانده است. طرح حاشیه شکسته و از گلهای ریز و درشت در قالب سرو و بته جقه طرح ریزی شده است و در متن هم دارای لچک ترنج بسیار زیبا می باشد. کل متن با نقوش ختایی و دسته های گل ترسیم شده است و دارای مستطیل به شکل شکسته با سر ترنجهای متناسب می باشد.
انواع دیگر طرح سرام به سرام گلدانی، سرام ترنج خورشیدی، سرام افشان معروفند.
طرح حسن خانی :
این طرح بنام طراح آن حسن خان از طراحان نامدار کرمان، نامگذاری شده است. وی پسر محسن خان پیش کسوت نقاشان قالی کرمان بود که به معلم ثانی نقاشان کرمان معروف بود و در طول زندگی پر بارش بیش از هزاران نقش قالی ابداع کرد که جز تعداد اندکی از آنها باقی نمانده است، اما همین مقدار حکایت از ذوق هنری وی دارد. طرح حسن خانی یکسر بافت است، یعنی تمام طول و عرض قالی با گلهای طبیعی ترسیم شده که تکراری نیست و قرینه ندارد هماهنگی کامل و توازن در حاشیه و متن و لچک ترنج می باشد.
طرح ظل السلطان :
گلدانی ظل السلطان ( گل و بلبل)
به گلدانی که در دو طرف آن بجای دسته گلدان نقش پرنده کار شده باشد و از درون گلدان نیز گلهای فراوان رسته باشد، گلدانی ظل السلطان گفته می شود، این طرح معمولاً با یک گلدان بزرگ و یا گلدانهای کوچک مملو از دسته گلهای تکراری طراحی می کنند. شهرهای کرمان و کاشان و قم از حوزه های معروف در تولید نقش به شمار می روند:
نقشه گوبلن
نقشه گوبلن نیز از نقشه های غیر ایرانی است که در آن گلهایی نظیر دسته گلهای رز درشت و نیز شکوفه های گوناگون در متن و حاشیه قالی بصورت متراکم و مکرر نقشپردازی می شود. در نقشه های گوبلنی قاعده لچک و ترنج سنتی ایرانی رعایت نمی شود و به تعبیر دیگر حریم حاشیه در جهت طول و عرض و در نقطه میانی شکسته می شود. با آغاز جنگ جهانی دوم استفاده از نقشه های گوبلنی نیز در کرمان شروع شد. در آن زمان همچنانکه قبلاً اشاره شد. بازرگان فرش امریکایی خواستار طرحهای ساده و خلوت بودند. به همین سبب طراحان شاغل در شرکت های چند ملیتی نقشه ها و گلهای متداول در گوبلن بافی فرانسه را الگوی کار خود قرار دادند و نقشه هایی که تحت عنوان ابوسون و ساونری در جهان بنام گوبلن های فرانسوی شناخته شده بود. برای فرشهای کرمان مورد استفاده قرار گرفت و به سرعت در جهان شناخته شدند.
تجزیه و تحلیل یافته ها
بته در میان شالبافان و قالیبافان به بته کشمیری معروف است.
بته از پته کرمان الهام گرفته است و در زمان صفویه به هند راه یافته است.
ترنجها از زمان صفویه وارد فرش کرمان شدند.
ترنجها در کرمان دارای سر ترنج هستند.
طرح ختایی بیش از طرحهای دیگر به طبیعت نزدیک است و بیشتر برای هماهنگ کردن طرحهای دیگر قالی بکار می رود.
وجه تسمیه ختایی این است که از چین آمده و نام شهری در چین است و یا نام شهری در ترکستان به نام ختن یا ختا بوده و برخی نیز گویند که از خطا و اشتباه آمده. گل شاه عباسی از دوران صفویه رایج شد. برخی آن را یادگاری از رضا عباسی می دانند. طرح درختی از رویاها و آرزوها و آنچه مردم کرمان در ذهنشان نسبت به طبیعت داشتند سرچشمه گرفته است. منشا طرح درختی در راور کرمان می باشد.
منابع و مآخذ
1- شناخت نقشه ها و طرحهای قالی ایران و جهان
وکیلی، ابوالفضل- چاپ دوم 1382
2- فرش ایران
صوراسرافیل، شیرین
3- قالی ایران
به آذین. م. ا – چاپ اول
4- قالی و قالیچه های ایران
یساولی، جواد- ویرایش دوم
5- قالی ایران
ادواردز، سیلیس- چاپ اول
این فقط قسمتی از متن مقاله است . جهت دریافت کل متن مقاله ، لطفا آن را خریداری نمایید
