«نصاب الصبیان» کتابی است که به نظم ترجمه فارسى بسیارى از لغات عربى به فارسی را بیان نموده است. این کتاب اثر برجسته‌ی ابونصر فراهیعالم سده‌ی هفتم هجری است که آن را به فرمان نظام الملک حسن وزیر، بهرامشاه نوشت.نصاب الصبیان همانگونه که از نام آن بر می‌آید در اصل برای آموزش کودکان نوشته شده است اما برای هر کسی که خواهان یادگیری عربی باشد مفید است.بر «نصاب الصبیان» شروح بسیار نوشته شده در اینجا می توانید نسخه خطی شرح محمد بن فصیح دشت بیاضی را بر این کتاب را دانلود کنید. مکتوب در 939.
مطالب مطرح شده در کتاب نصاب الصبیان، اجمالا، عبارت است از: ترجمه فارسى بسیارى از لغات عربى از قبیل اله، الله، رحمان، دلیل، هادى، محمد، امین، صحابه، آل، سما، ارض، غبرا، محل، مکان، معان، سقر، نار، جنت، آخرت... ضیاء، نور، سنا، فتى، خفیف... جید، ثوب، رزق، زاد، عرش... فریس، کُمّ، سراویل... قریب، رکن، حمیم... فرخ، بیضه، تین... لحیه، اقرع، اشل... تراب، رغام، ثرى... ثمر، حب، تبن و...
سوره هاى مکى و مدنى، اسامى زنان پیامبر، اسامى اولاد پیامبر، اسامى ماههاى رومى، اسامى ماههاى فارسى، اسامى قراء سبعه و...
نمونههایى از کار مؤلف:
به بحر تقارب، تقرب نماى
بدین وزن، میزان طبع آزماى
فعولن فعولن فعولن فعول
چو گفتى، بگو اى مه دلرباى
اله است و لله و رحمان خداى،
دلیل است و هادى تو گو رهنماى
محمد، ستوده، امین، استوار،
به قرآن ثنا گفت وى را خداى
صحابه است یاران و آل، اهل بیت
که اسلام و دین شد از ایشان بهپاى
سما، آسمان، ارض و غبرا، زمین،
محل و مکان و معان است جاى...
دانلود نسخه خطی کتاب شرح فارسی نصاب الصبیان از محمد بن فصیح دشت بیاضی مکتوب در 939
