افزایش تعداد گلبولهای سفید به همراه بزرگی طحال، ابتدایی‌ترین توصیف در مورد لوسمی در اوایل قرن نوزدهم بود(1). امروزه کامل‌ترین تعریفی که برای لوسمی وجود دارد، عبارت است از: پرولیفراسیون منتشر و نئوپلاستیک سلولهای لکوپویتیک که با یا بدون درگیری خون محیطی است(1). از ابتدای تشخیص این بیماری، لوسمی‌ها را به طور ساده به دو گروه لنفوئید و میلوئید که هر کدام دارای نوع حاد و مزمن نیز می‌باشند، تقسیم نموده‌اند(2و3).
در طول تاریخ پزشکی نوین، متخصصان امر همیشه بر آن بوده‌اند تا مشکلاتی را که بر سر راه تشخیص صحیح و به موقع بدخیمی‌ها وجود داشته و دارد، از سر راه بردارند. بنابراین، هر روز شاهد تکنیکهای دقیق تر و پیچیده‌تری هستیم که در این زمینه به وجود می‌آیند تا اوّلاً اظهار نظرهای شخصی را در این مسیر از میان بردارند و ثانیاً تشخیص دقیقتری برای انواع بدخیمی‌ها که لوسمی‌ها نیز سهم عمده‌ای در آن دارند، انجام دهند تا بتوان به درمان صحیح و کامل دست یافت. در این راستا، روشهای فراوانی برای تفکیک و تقسیم بندی لوسمی‌ها ارائه شده است. از روشهای سنتی که شامل رنگآمیزیهای پیچیده و وقت‌گیر سیتوشیمی است گرفته تا تکنیکهای پیشرفته‌ای همچون آنالیز محتوی DNA و فلوسایتومتری، ولی با این وجود، هر کدام مشکلات خاص خود را به همراه دارند. به عنوان مثال، برای روشهای سنتی می‌توان به چندگانگی نظر متخصصان و تفسیر نتایج و یا حتی گاهی عدم توانایی در قضاوت اشاره کرد و در مورد تکنیکهای پیشرفته، هزینه‌های بسیار بالا و عدم امکان انجام آنها در نقاط مختلف کشور را متذکر شد. بنابراین، همیشه جایگاه روشنی که نه مشکلات روشهای سنتی را داشته باشد و نه محدودیتهای روشهای بسیار جدید را، در این میان خالی بوده است.
با توجه به مطالعاتی که قبلاً بر روی دستگاه هماتولوژی H1 برای بررسی قابلیتهای آن در تقسیم‌بندی لوسمی‌ها انجام شده و نتایج امیدوارکننده‌ای که در این زمینه بدست آمده، لزوم انجام مطالعه‌ای گسترده‌تر و کاملتر در این زمینه احساس می‌گشت تا قابلیتهای این روش را بیش از پیش آشکار سازد.
مواد و روشها
در این تحقیق نمونة خون 152 بیمار مبتلا به انواع مختلف مورد لوسمی، قبل از درمان توسط دستگاه هماتولوژی بررسی قرار H1 گرفته است. زمان نمونه‌گیری و بررسی از بهمن ماه 1375 تا بهمن ماه 1376 و مکان نمونه‌گیری سه شهر تهران، اصفهان و تبریز بوده است. محدودة سنی بیماران از 8 ماه تا 65 سال و با فراوانی بیشتر مردان نسبت به زنان می‌باشد.
همچنین به عنوان گروه شاهد نمونة خون 20 فرد سالم توسط دستگاه هماتولوژی H1 مورد مطالعه قرار گرفت و نتایج حاصل با هر گروه از بیماران مقایسه گردید.
روش انجام تحقیق بدین ترتیب بود که خون و مغز استخوان بیماران در ابتدای تشخیص، توسط روشهای رنگ‌آمیزی رایت و گیمسا و در صورت لزوم، توسط رنگآمیزیهای سیتوشیمیایی اختصاصی (پراکسیداز و PAS ) مورد بررسی قرار گرفت و نوع لوسمی براساس معیارهای FAB ( British American French ) تعیین گردید و در موارد نادری نمونة بیمار برای تشخیص نهایی توسط فلوسایتومتری بررسی گردیده است.
پس از انجام تشخیص لوسمی بیمار با روشهای یاد شده، نمونة خون محیطی قبل از درمان به دستگاه هماتولوژی H1 داده می‌شد و تمام نتایج حاصل ثبت می‌گردید و مواردی که قبلاً تحت درمان قرار گرفته بودند از مطالعه حذف می‌شدند. در ضمن یکی از محدودیتهای این مطالعه وجود زیر گروههای نادر لوسمی‌ها از جمله با AML-M6 و AML-M7 بود که یا اصلاً موردی در مطالعه وجود نداشت و یا تعداد آنها اندک بود.
پس از به دست آمدن نتایج حاصل از بررسی خون محیطی بیماران توسط دستگاه H1 و همچنین افراد سالم، از روشهای آماری متعددی برای تحلیل نتایج استفاده شد. از آزمون Studient T-test برای بررسی اختلاف معنی‌دار یک پارامتر کمّی در دو گروه مختلف و از آنالیز واریانس برای بررسی اختلاف معنی‌دار یک پارامتر کمّی در بین چند گروه مختلف استفاده شد. همچنین برای بررسی وجود ارتباط بین داده‌های کیفی (شامل شاخص‌های مرفولوژیک) با گروههای مختلف از آزمون Chi-Square (روش Pearson ) و Fisher¨s exact test استفاده شده است.
نتایج
نتایج بدست آمده از این بررسی در جدولهای جداگانه ارائه می‌گردد.
جدول 1 میانگین و انحراف معیار پارامترهای کمّی در لوسمی حاد لنفوئیدی و لوسمی حاد میلوئیدی را نشان می‌دهد. براساس اطلاعات مندرج در جدول پارامترهای LUC ، %HPX ، %PMN ، WBC ، MCH ، RDW ، PLT و %MN اختلاف معنی‌دار قابل توجهی را در دو گروه اصلی لوسمی نشان نمی‌دهد و تنها اختلاف معنی‌دار قابل توجه در MCHC , HGB ، نوتروفیل، لنفوسیت، منوسیت، بازوفیل، درصد بلاست و %HPX می‌باشد.
جدول 2 میانگین و انحراف معیار پارامترهای کمّی در زیر گروههای لوسمی حاد میلوئیدی را نشان می‌دهد. همان گونه که در جدول مشخص است : HDW ، RDW ، MCHC ، HGB ، WBC ، PLT ، LYMP ، %HPX ، %Blasts ، %PMN و %MN در زیر گروههای مختلف لوسمی‌های حاد میلوئید اختلاف معنی‌داری را
جدول 1. میانگین و انحراف معیار پارامترهای کمّی در لوسمی حاد لنفوئیدی و لوسمی حاد میلوئیدی
شامل 18 صفحه word
دانلود مقاله لوسمی لنفوسیتی حاد در بالغین