گزارش کارآموزی کنترل کیفیت شرکت فرآورده های غذایی هلیانه 90 ص
گندم: از مهمترین دانههای غلات که به طور وسیعی در سراسر جهان کشت میشود گندم میباشد. گندم را میتوان از ارتفاع حدود هم سطح دریا تا ارتفاع 3500متر ازسطح دریا برداشت میشود. در بسیاری از کشورها گندم به عنوان اصلیترین مادة غذایی محسوب میشود و از آردهای حاصل شده ازآن محصولات گوناگونی تولید میشود. و در کشورها نیز نان به عنوان اصلیترین مادة غذایی مورد مصرف محسوب میشود.
طبقه بندی ژنتیک گندم توسط شخصی به نام Flaks Ber صورت گرفت. گندم به 3 دسته تقسیم میشود گندم دیپلوئید (تک دانهای) که 14=n2 کروموزوم دارد از مشخصات آن عملکرد کم – قد کوتاه cm60 و معمولاً برای نان استفاده نمیشود. گندم تتراکلوئید دارای 28کروموزوم بوده و به 2 دانهای مرسوم بوده این گندمها به خشکی مقاوم بوده و گندم نشاستهای محسوب میشود. از انواع دیگر گندم تتراکلوئید گندم دوروم بوده و برای آرد سمولینا در تولید ماکارونی مورد استفاده قرار میگیرد. گندم پولار (polish) یا گندم لهستانی از انواع این گندم میباشد که برای تولید نان مناسب نمیباشد. گندم پرشین یا ایرانی در برابر زنگ گندم مقاوم بوده و در نقاط کوهستانی به خوبی کشت میشود. گندم هگزاپلوئید: از جمله این گندم spelt دانهی قرمز رنگی شیار عمیق و عملکرد کم دارد و مانند shot – spelt – Macha – common.
Common گندمی است که برای تولید نان مناسب است.
Shot دارای رنگ سفید و قرمز و کشت آن بهاره – زمستانه است و درایران کشت نمیشود.
Macha که مخصوص کشور گرجستان میباشد رنگ آن سفید تا قرمز متغیر بوده است.
طبقهبندی گندم از نظر ارزش اقتصادی:
1- گندم قرمز بهاره برای نان مناسب بوده پروتئین 9 تا 13% دارد
2- گندم دوروم و دوروم قرمز برای تولید ماکارونی مناسب بوده و پروتئین 14 تا 15% دارد
3- گندم قرمز سخت زمستانه برای نان مناسب بوده پروتئن 12 تا 14% دارد
4- گندم قرمز زمستانه نرم که دارای پروتئین کمتر از 10% بوده و معمولاً کیک و بیسکویت و ویفر و حلوا شکری از این گندم استفاده میشود
5- گندم سفید نرم که معمولاً برای فرآیند قنادی مورد استفاده قرار میگیرد
6- گندم مخلوط که با اختلاط انواع گندمها میتوان آردهای گوناگونی از نظر نانوایی به دست آورد.
طبقه بندی تجاری گندم: گندمهای سخت و نرم که معمولاً گندمهای سخت که رنگ تیره و گندم نرم رنگ روشن دارد. سطح مقطع گندم سخت شیشهای و در گندمهای نرم نشاستهای میباشد همچنین میزان گلوتن و کیفیت آن در گندمهای سخت بیشتر و بهتر است و برعکس در گندمهای نرم کمتر و ضعیفتر است با توجه به سختی و نرمی رنگ دانه و فصل کاشت گندم از نظر تجاری به چند دسته تقسیم میشود.
گندم سخت قرمز بهاری
گندم سخت قرمز زمستانی
گندم قرمز نرم بهاره
دوروم معمولی
دوروم قرمز
گندم سفید
گندم مخلوط
بر اساس مطالعات انجام شده از حدود 1 میلیون سال قبل موضوع خرد کردن دانهها در بین اسنان برقرار بوده است. عمر قدیمیترین ابزار برای خرد کردن و ساییدن دانهها به 18هزار سال قبل میرسد. سیر تکاملی آسیاب کردن از خرد کردن دانه توسط هاون، ساییدن دانه توسط سنگ، خرد کردن در آسیاب های سنگی و تولید آرد در آسیابهای غلتکی میباشد. اولین آسیاب سنگی در 1556 میلادی به وجود آمد. نخستین آسیاب غلتکی در 1820به وجود آمد در آن موقع از 2 غلتک با سرعت برابر برای خرد کردن دانه استفاده میشود. بعدها توانستند با تغییر سرعت یک غلتک نسبت به غلتک دیگر استحصال آرد را به صورت بهتری انجام دهد. با این حساب جداسازی اجزای دانه بهتر صورت میگیرد.
به طور کلی حدود 400کارخانه آرد در کشور وجود دارد و هدف از تأسیس آنها جداسازی پوسته از بخشهای دیگر دانه و به دست آوردن آردهای متفاوت به منظور تولید محصولات گوناگون میباشد. به طور کلی فرآیند آسیاب کردن در 3 بخش انجام میگیرد. 1- بوجاری و تمیز کردن گندم 2- مشروط کردن و آماده سازی گندم 3- آسیاب کردن
عمل آسیاب کردن شامل مراحلی از قبیل خرد کردن دانه، ریز و نرم کردن دانه الک کردن آرد، تفکیک و درجهبندی آرد، ذخیرهسازی آرد، کیسه گیری آرد و در نهایت انبار کردن آردمیباشد. (7مورد)
آسیاب های سنگی: در قدیم آسیاب های سنگی که دارای 2 سنگ یکی ثابت و دیگر متحرک بودهاند. عمل خرد کردن و ریز کردن دانه را انجا میدهد. در این آسیابها بدون آن که تفکیکی صورت بگیرد. کل دانه گندم تبدیل به آرد شده و در نتیجه رنگ آرد بسیار تیره بود و به ناچار تمام محصولات پخت از یک نوع آرد تأمین میشده است. هماکنون نیز یک یا دو کارخانه سنگی وجود داشت که آنها در شرف تعطیلی و یا تغییر کاربری میباشد. آسیاب سنگی امروزه دارای یک بدنة چدنی است که سنگها بر روی بدنه نصب شدهاند و از طریق نیروی کی الکتروموتور که توسط تسمه به سنگ متحرک منتقل میشود. نسبت به آسیاب کردن دانه اقدام میگردد. در قسمت فوقانی دستگاه دریچة تنظیم مقدار مواد بلوری را تنظیم کرده و در نتیجه دانهها در حد فاصل دو سنگ آسیاب قرار گرفته و عمل خرد کردن انجام میشود. سنگها دارای شیارهایی بوده که با چشب مخصوص آغشته شده و مقاومت لازم را دارد. سنگهای مورد استفاده در آسیابهای سنگی عبارتند از سنگ چخماق دانمارکی، یا بالتیکی سنگ آذرین آلمانی.
سنگهای دیگری نیز مورد استفاده قرا گرفته اما به سختی این دو نوع سنگ نمیباشد.
• بخش اول: کلیات
- مقدمه ای در مورد معرفی واحد تولیدی
- خط مشی و اهداف کیفیتی واحد تولیدی
- اصطلاحات و تعریفات
• بخش دوم: سازمان واحد تولیدی
- سازماندهی واحد تولیدی و بخشهای آن و نمودار سازمانی واحد تولیدی
- سازماندهی امور کیفیت واحد تولیدی و نمودار سازمانی بخش کیفیت
- شرح وظایف، مسئولیتها و اختیارات مسئولان و کارکنان دخیل و مؤثر بر کیفیت بویژه مسئول و کارکنان بخش کیفیت
• بخش سوم: مستندات نظام کیفیت
- ساختار مستندات نظام کیفیت شامل نظام نامه، روشهای اجرایی، دستورالعمل های کاری، مشخصات فنی و استانداردهای کارخانه ای، تقشه ها، کارتها و فرمهای عملیاتی و غیره
- نحوه تهیه، بررسی، تایید، تصویب، تجدیدنظر و توزیع مستندات نظام کیفیت و چگونگی کنترل آنها
- حفظ و نگهداری سوابق
• بخش چهارم: کنترل فرآیندهای تولیدی و عملیاتی
- نمودار فرآیندها
- تدارکات و انبارش مواد اولیه
- فرآوری مواد اولیه و یا ساخت و مونتاژ قطعات
- بسته بندی محصول نهایی
- انبارش، حمل و تحویل محصول
• بخش پنجم: بازرسی و آزمایش مواد، قطعات و محصولات
- بازرسی و آزمایش مواد اولیه
- بازرشی و آزمایش حین فرآیند
- بازرسی و آزمایش محصول نهایی (آزمونهای مستمر کارخانه ای، آزمونهای نمونه ای برای تصدیق بهر ساخت (lot یا Batch)، آزمونهای فرعی برای تصدیق نمونه محصول جدید)
• بخش ششم: شناسایی، ردیابی و وضعیت بازرسی و آزمایش مواد، قطعات و محصولات
• بخش هفتم: امکانات آزمایشگاهی و کنترل تجهیزات و بازرسی، آزمون و اندازه گیری (بررسی های کارکردی وکالیبراسیون)
• بخش هشتم: کنترل و تعیین تکلیف مواد، قطعات و محصولات نامنطبق و اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه و رسیدگی به شکایات مشتریان
• بخش نهم: آموزش کارکنان
گزارش کارآموزی کنترل کیفیت شرکت فرآورده های غذایی