
"مناسب برای دبیران، دانش آموزان و اولیاء"
برای دانلود کل پاورپوینت از لینک زیر استفاده کنید:
دانلود پاورپوینت درس 2 علوم اجتماعی پیش انسانی - 9 اسلاید قابل ویرایش
"مناسب برای دبیران، دانش آموزان و اولیاء"
برای دانلود کل پاورپوینت از لینک زیر استفاده کنید:
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه26
بخشی از فهرست مطالب
مقدمه
استراتژی
ویژگیهای فرایند برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی
مدیریت استراتژیک منابع انسانی
چکیده: مدیریت استراتژیک منابع انسانی، عبارتست از: مرتبط ساختن مدیریت منابع انسانی با هدفهای کوتاه مدت و بلند مدت استراتژیک سازمان برای بهبود عملکرد آن و ایجاد فرهنگ سازمانی که بتوان انعطاف پذیری و خلاقیت را تقویت کرد. هدفهای سیستم مدیریت منابع انسانی متاثر از هدفهای استراتژیک هر موسسه است. از هر سیستم مدیریت منابع انسانی انتظار می رود که در عین توجه به منافع سازمان، منافع کارکنان را نیز در فرآیند تصمیم گیریهای استراتژیک ملحوظ دارد. اقدامات پراکنده سازمانها در زمینه مدیریت و توسعه منابع انسانی، می تواند به طور منظم در راستای استراتژیهای سازمان برنامهریزی شود. مدیریت استراتژیک منابع انسانی با معنای وسیع خود در دنیای امروزی می کوشد که آموزش و توسعه کارکنان، بهبود سازمانی و مسیر پیشرفت شغلی را در هم آمیزد تا افراد، گروهها و سازمانها به شیوه ای اثر بخش رشد کنند.
مقدمه
با توجه به رقابت شدید و تنگاتنگ در دنیای امروزی، می توان بیان داشت که نیروی انسانی مهمترین مزیت رقابتی برای هر شرکت محسوب می شود، بنابراین مدیران بایستی آگاه باشند که چگونه با این عامل استراتژیک برخورد کنند و استفاده هر چه موثرتر از این مزیت رقابتی را بیاموزند. در این صورت سازمان یک قدرت و نیروی رقابتی قوی کسب خواهدکرد. مدیریت استراتژیک منابع انسانی رویکردی است کلی و فراگیر برای مدیریت امور کارکنان و هماهنگ کردن استراتژیهای منابع انسانی با استراتژی تجاری شرکت. مدیریت استراتژیک منابع انسانی به مسایل بلند مدت و مرتبط با محیط داخلی و خارجی سازمان مربوط می شود و خروجی آن سیاستهایی برای حوزه های منابع انسانی است (آرمسترانگ، 1381). "تلفیق اندیشه مدیریت استراتژیک با مدیریت منابع انسانی، باعث می شود که به منابع انسانی به عنوان منابع استراتژیک نگریسته شود و بنابراین ضرورت برخوردی فراتر از سایر عوامل تولید را الزامی می سازد و دخالت دادن تصمیمات مربوط به امور انسانی را در شکل گیری استراتژیهای عمده سازمان، اجتناب ناپذیر می سازد. در ابتدای مقاله واژه استراتژی را به اختصارشرح داده، معرفی می کنیم " (میرسپاسی، 1381).
استراتژی
واژه استراتژی از لغت یونانی استراتژیا گرفته شده است که در حدود 400 سال پیش از میلاد به کار می رفته و به هنر و علم هدایت نیروهای نظامی گفته می شده است. در تعریف استراتژی آمده است : استراتژی عبارت است از طرحها و برنامههای مدیریت برای کسب نتایج منطبق با رسالت و هدفهای سازمان در جای دیگر آمده است: استراتژی طرحی است جامع، واحد و کامل که برای رسیدن به هدف از برتریهای ویژه موسسه برای رویارویی با تغییرات عمده محیطی استفاده می کند. بروس هندرسون صاحبنظر برجسته و موسس گروه مشاوران بوستون، استراتژی را این گونه تعریف میکند: ایجاد یک مزیت منحصر به فرد برای تمایز سازمان از رقبا. و اساس کار را مدیریت این تمایز میداند(گروه مترجمان توسعه مدیریت، آبان 1382).
مدیریت استراتژیک منابع انسانی
تعریفهای متعددی برای مدیرت استراتژیک منابع انسانی بیان شده است که در اینجا به چند مورد از آنها اشاره میشود:
آموزش کامل قواعد عربی سوم دبیرستان ( علوم انسانی ) درس سوم( افعال معتلّ ، فعل مثال ) به همراه حلّ سؤالات مهم و امتحانی
جهت آمادگی برای امتحانات (میان ترم ، پایان ترم ، هماهنگ کشوری ) و کنکور( سراسری ، دانشگاه آزاد )
مباحث آموزشی مورد اشاره در فیلم آموزشی : ( معرفی فعل معتلّ، انواع فعل معتلّ ، بررسی قواعد اِعلال ، معرفی و بررسی فعل مثال)
زمان فیلم آموزشی : 59 دقیقه
نوع فایل: word
قابل ویرایش 200 صفحه
چکیده:
سرمایه گذاری در نیروی انسانی از اساسی ترین بخشهای توسعه بلندمدت و پایدار است و برخی بر این باورند که بسیاری از مشکلات و معضلات موجود در جامعه ایران را بایست به عدم آموزش صحیح در دوران قبل از دانشگاه ارتباط داد. در این راستا این تحقیق خواهد کوشید اثر تکنولوژی آموزشی برکارایی نیروی انسانی دبیرستانهای پسرانه منتخب منطقه 2 تهران را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد. در این مطالعه از روش ناپارامتری تحلیل پوششی داده ها استفاده شده است.ابتدا قرار بر این بود که اثرات شاخص آموزش و تکنولوژی آموزشی بر کارایی فنی نیروی انسانی مورد بررسی قرار گیرد ولی به دلیل محدودیتهای آماری در جمع آوری اطلاعات دبیرستانها و به دلیل اینکه تنها آمار 15 دبیرستان پسرانه منطقه 2 به دست محقق رسید به ناچار دو سناریو برای این تحقیق گزینش گردید. سناریوی اول به بررسی تأثیرات آموزش بر کارایی فنی نیروی انسانی می پردازد و سناریوی دوم نیز اثر تکنولوژی آموزشی بر کارایی را مورد ارزیابی قرار می دهد. داده های مورد استفاده در سناریوی اول(اثر آموزش) بر سطح کارایی عبارتند از: سرانه معلم به دانش آموزش (smd) ، میانگین سابقه کار معلمین (mskm) ، میانگین پیشرفت تحصیلیدانش آموزان(mptd) ، و داده های مورد استفاده در سناریوی دوم(اثر تکنولوژی آموزشی بر سطح کارایی) نیز عبارتند از: سرانه کتاب به دانش آموز (skd) ، سرانه مساحت آزمایشگاه (sma) وسرانه کامپیوتر (sk) ، ستانده ها مورد استفاده در هر سناریو نیز میانگین دروس اختصاصی (mde) و میانگین دروس عمومی(mdo) بوده اند. نتایج این تحقیق نشان می دهند در هیچ یک از مدلهای روش تحلیل پوششی داده ها (CCRوBCC) ،رابطه معنی داری میان شاخصهای آموزشی و تکنولوژی آموزشی بر درجات کارایی دبیرستانها مورد مطالعه مشاهده نکرده ایم. بنابراین فرضیه های ما که مبنی بر تأثیر مثبت آموزش معلمان مدارس منطقه 2 و بکارگیری تکنولوژی آموزشی و محیط آموزشی بر کارایـی فنـی نیروی انسانی است رد می شود؛ در واقع این فرضیات شرطهای لازم هستند ولی کافی نمی باشند. به نظر می رسد در کارایی دبیرستانهای منطقه 2 عوامل دیگری نظیر کیفیت مدیریت و کیفیت تدریس، چگونگی قرار گرفتن مدارس از نقطه نظر جغرافیایی در درون منطقه 2 موثر بوده باشد.
واژه های کلیدی: شاخص های آموزشی ، تکنولوژی آموزشی،کارایی نیروی انسانی در دبیرستانهای پسرانه منتخب منطقه 2 تهران.
مقدمه:
فهرست مطالب:
چکیده
فصل اول : کلیات تحقیق
1-1- مقدمه
1-2- شناخت وطبقه بندی فواید اقتصادی آموزش و پرورش
1-2-1-فواید خصوصی آموزش و پرورش
1-2-2 - فواید خصوصی مستقیم
1-2-3-فواید خصوصی غیر مستقیم
1-2-4-فواید اجتماعی آموزش و پرورش
1-2-5-فوایداجتماعی مستقیم
1-2-6-فواید اجتماعی غیرمستقیم
1-3-اهداف و ضرورت پژوهش
1-4-فرضیه های تحقیق (پژوهش)
1-5-کلیات پژوهش
فصل دوم :مروری بر ادبیات تحقیق
مبانی نظری تحقیق ومروری برمطالعات تجربی
2-1-مقدمه
2-1-1-دیدگاههای اقتصاد دانان کلاسیک درباره اهمیت اقتصادی آموزش
2-1-2-دیدگهای اقتصاددانان نئوکلاسیک درباره اهمیت اقتصادی آموزش
2-1-3-دیدگاههای اقتصاددانان معاصر دربارهاهمیت اقتصادی آموزش
2-2-نظریه سرمایه انسانی
2-2-1-مفهوم سرمایه انسانی
2-2-2-سرمایه گذاری درسرمایه انسانی
2-2-3-ویژگیهای سرمایه انسانی
2-2-4-کارکردهای سرمایه انسانی
2-2-5-تشکیل سرمایه انسانی ازطریق آموزش و پرورش
2-2-6-تشکیل سرمایه انسانی از طریق آموزش ضمن خدمت
2-3-نقش آموزش و پرورش دررشد و توسعه اقتصادی
2-3-1-انواع آموزش و پروش و رشد اقتصادی
2-4-سرمایه گذاری درآموزش و پرورش
2-5-توجیه اقتصادی درآموزش و پرورش
2-6-کیفیت آموزش و پرورش
2-7-تحقیقات انجام شده درجهان
فصل سوم :روش اجرای تحقیق
متدولوژی تحقیق
مقدمه
3-1-تابع تولید
3-1-1-روشهای پارامتری
3-1-2-روشهای ناپارامتری
3-2-ویژگیها و قابلیتهای روش تحلیل پوششی داده ها (DEA)
3-2-1-مزایای روش تحلیل پوششی داده ها
3-2-2-معایب روش تحلیل پوششی داده ها
3-3-تعریف واحدهای تصمیم گیری (DMU)
3-4-انواع کارایی ازدیدگاه فارل
3-5-کارایی درتحلیل پوششی داده ها (DEA)
3-6-مدلهای DEA
3-6-1-مدل CCR
3-6-1-1-تعریف کارایی درمدل CCR
3-6-1-2-مثالهای مربوطه به مدل CCR
3-6-1-3-مدلهای ستانده گراو نهاده گر درمدل CCR
3-6-2-مدل BCC
3-6-3-تفاوت CCR و BCC
3-7-مدل اندرسن – پیترسون(AP)
3-8-بررسی بازده مقیاس درروش DEA
3-9-جمع بندی
فصل چهارم :تجزیه و تحلیل داده ها
تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از مدل DEA
4-1- مقدمه
4-2-معرفی دبیرستانهای موردمطالعه
4-3- انتخاب داده ها و ستانده ها
4-4-معرفی مدل مورد استفاده
4-5-تجزیه و تحلیل نتایج
4-5-1-تاثیر آموزش برکارایی دبیرستانها
4-5-2-تاثیر تکنولوژی آموزشی برکارایی دبیرستانهای منطقه (2)
4-5-3-بررسی فرضیات تحقیق
4-5-4-عامل تولید مازاد (اضافی) Slack
4-5-5-انتخاب الگوی مناسب برای بنگاه
4-6-خلاصه ای از تجزیه و تحلیل نتایج
4-6-1-تجزیه و تحلیل جدول 16-4
4-6-2-فرق کارایی فنی و کارایی مقیاس
فصل پنجم :نتیجه گیری و پیشنهادات
نتیجه گیری و پیشنهادات
منابع
منابع ومأخذ:
منابع فارسی
1-موتمنی ع، طراحی مدل پویای بهره وری با رویکرد تحلیل پوشش داده ها ( (DEA ،رساله دکتری ، دانشگاه تربیت مدرس تهران ، 1381 .
2- نفیسی عدانشنامه اقتصاد آموزش و پرورش انتشارات پزو هشکده تعلیم و تربیت ،چاپ اول ،پاییز 1380.
3-اسمیتآ؛ ثروت ملل ،ترجمه محمد علی ، کاتوزیان ، تهران 1358 .
4- اسفندیاریم، تعیین شاخصهای آموزش در مناطق نوزده گانه آموزش و پرورش شهر تهران ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی ،تابستان 1380 .
5-متوسلیم و آهنجیانم ؛ اقتصاد آموزش و پرورش ، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانیدانشگا هها (سمت ) ، چاپ اول ، تهران ، پاییز 1381 .
6-هاشمیاناصفهانیم ؛ اثر درآمدی آموزش ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه اصفهان ، 1370 .
7- میکائیل پور ح، بررسی و تخمین کارایی و بهره وری سیستم آموزش و پرورش در ایران ، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاهعلامه طباطبایی ، زمستان 1379 .
8- نیک نعمتف ، اثر آموزش معلمانمدارس و تکنولوژی آموزشی بر کارایی نیروی انسانی در دبیرستانهای دخترانه منطقه 5 تهران ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه الزهرا ء ، 1384 .
9- سامتی مو رضوانیم،بررسی کارایی دانشگاههای بزرگ دولتی ایران با استفاده از روش DEAمجله تحقیقاتی شماره 59، پاییز و زمستان1380 .
10 –عماد زاده م، مباحثی از اقتصاد آموزش و پرورش ، انتشارات جهاددانشگاهی اصفهان ، چاپ چهارم ، 1379 .
11 -فضلیص ، طراحی مدل ریاضی ارزیابی عملکرد مدیر سازمانهای دولتی – رویکرد DEA ، رساله دکتری ، دانشگاه تربیت مدرس .
12 – دکتر سبحانی ح، اقتصاد کار و نیروی انسانی ، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانیدانشگاهها( سمت ) ، چاپ اول ، زمستان 1372 .
13 – رضوی مو دیگران ؛ تجزیه و تحلیل هزینه و فایده های آموزش ، سازمان مدیریت و برنامه ریزی ، 1357 .
14 – عظیمیح، آموزش سرمایه انسانی و توسعه اقتصادی، نشریه مدیریت و توسعه ، پاییز، 1380 .
15 – علیرضاییم ، ارزیابی اریب کارایی در تحلیل پوشش داده ها ، رساله دکتری ، دانشگاه تربیت معلم تهران ،1374.
16 – ابطحیحو کاظمیب، بهره وری ، تهران ، موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی .
17 – عزیز زادههبا همکاریص برزویان ، بررسی تحولات کارایی درونی نظام آموزش و پرورش عمومی کشور از سال 1371 -1370 و 1378 -1377 ، فصلنامه تعلیم و تربیت شماره 6 .
18 –امامی میبدیع ، اصول اندازه گیری کارایی و بهره وری ، تهران : موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی .
19 – خاکی غ، حرکت بهره وری ، تهران : نشر نی .
20 – انصاریع؛ بررسی نقش آموزش در بهره وری نیروی کار در اقتصاد ایران ، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه علامه طباطبایی ، 1371 .
منابع لاتین :
1- Appleton, S.& Teal. F., 1998,” Human Capital and Economic Development”, Economic Research Paper,3
2- Andersen, P. and N.C.Petersen, A Procedure for Ranking Efficient Units in Data nvelopment Analysis, management science. 1993, Vol.39, PP.1261-1264
3- Andreosso- O’Callaghan, B., 2002, “Human Capital Accumulation and Economic Growth in Asia”, National Europe Centre Paper No.29, pp.1-12, Australian National University, Paper prepared for the workshop on Asia –Pacific Studies in Australia and Europe, ANU, Canberra, 5-6 July.
4- .Benker, R.D., Charnes, A. and Cooper, w.w., Models for Estimating Technical Scale Efficiencies in Data Envelopment Analysis, Management Science, 1984, Vo130, PP 1078-1092.
5- Beverly, S.& Sherraden, M., 1997, “Human Capital Social Work”, Center for Social Development, Washington University in St. Louis, Working Paper, No.97-2,pp.1-46
6- Blankenau, W.F. & Simpson, N.B.,2004, “Public education expenditures and growth”,joumal of Development Economics, 73, pp.583-605.
7- Blundell, R.& Dearden, L.& Sianesi, B, 1999, “Human Capital investment the Returns from Education and Training to the individual, the Firm and the Economy”, Fiscal Studies, Vol.20, No.1, pp.1-23.
8- Boldrin, M.&., 2005, “Public education and capital accumulation”, Research in Economics, 59, pp.85-109.
9- Boozer, M.& Ranis, G,& Stewart, F.& Suri, T., 2003,” Paths to Success: The Relationship Between Human Development and Economic Growth”, Economic Growth Center, Yale University, Center Discussion Paper, No. 874,pp.1-48.
10- Breton, T.R., 2003, “Education, Human Capital, and National income”, European Economic Review, 115,pp.1-43.
11- Charnes, A, W.W. Cooper, and E.Rhodes (1978), “Measuring the Efficiency of Decision Making Unites”, European Journal of Operational Research2,
12- Chang, F.,2003,”A Positive Analysis of lndirect Pricing of Human Capital”, lnstitute of Labor and Wages of MOLSS (China), Presented to IIRA 5th Asian Regional Congress (Seoul, Korea, on June 23-26, 2004).
13- Coeli, T.j. (1996), “A Gaideto DEAP Version. 2.1. A Data Envelopment Analysis Computer Program”, CEPA ing Paper 96/08, Department of Econometrics”,
14- Einarsson, T.& Marquis, M.H., 1999, “Formal Training, On-the-job Training and the Allocation of Time”, Journal of Macroeconomics, Vol. 21,No.3, pp.423-442
15- Farrell, M(1957) “ The Measurement of Productive Efficiency” Journal of the Royal Statistics Society, Series A, Vol. 120,n.3,253-281.
16- Harmon, C.& Walker, I.,2000, “Returns to the Quantity and Quality of Education: Evidence for Men in England and Wales”, Economical, Vol.67,No.265,pp.19-35.
17- Huggett,M., Ventura, G., & Yaron, A., 2002, “ Human Capital and Earnings Distribution Dynamics “, NBER working paper, No.9366.pp.1-31.
18- Lee, M.E., 1999,”Distance Learning as” Learning by Doing”” , Educational Technology & Society, 2(3), pp.41-47.
19- Le, T., Gibson, J.& Oxley, L., 2003, “cost –and income- based measures of Human Capital”, Journal of Economic Surveys, Vol. 17, lss, 3, pp.271-307.
Mincer, Jacob (1962), “On-thjob training: Casts Returns and some lmplication” Journal of Political Economy, October pp 35-50.
20- Psacharopoulos, G., & Patrinos, H.A., 2002, “ Return to investment in Education” The World Bank, Policy Research Working Paper, No.2881,pp.1-28.
21- Ranis, G., 2004, “ Human Development and Economic Growth”, Economic Growth Center, Yale University, Center Discussion Paper, No. 887, pp. 1-13.
22- Schultz, Th.W., 1971, investment in Human Capital, The Role of Education and of Research, The Free Press.
23- Stevens, P.& Weale, M., 2003, “Education and Economic Growth” , National Institute of Economic and Social Research, Discussion Papers No. 221,pp.1-28.
24- Stiles,P., & Kulvisaechana, S., 2003, “Human capital and performance: A literature review”, Judge institute of Management, University of Cambridge, pp. 1-23.(Published at www.accountingforpeople.gov.uk. )
25- Sunde, U., 2001, “ Human Capital Accumulation, Education and Earnings inequality” Institute for the Study of Labor (IZA), Germany (Bonn), IZA Discussion Paper No, 310, pp. 1-32)
26- Welch.F.(1969), “Educationin Production “Journal of Political Economy
27- w.w Cooper, L.M. Seiford and J.Zhu, “Handbook on Data Envelopment Analysis, Springer (Kluwer Academic Publishers), Boston, 2004, pp 345-376
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 51
مقدمه:
در طول جنگ جهانی دوم، زمانی که فنآوری و علوم انسانی، برای اولین بار، به طور منظم با روشی هماهنگ مورد استفاده قرار گرفتند، علم ارگونومی به عنوان تخصصی شناخته شده پیشرفت کرد. فیزیولوژیستها، روانشناسان، انسانشناسان، پزشکان، متخصصین علوم کار و مهندسین، همگی متوجه مشکلات ناشی از عملکرد تجهیزات پیچیدة نظامی شدند. حاصل همکاری متقابل ایشان چنان امیدوار کننده به نظر رسید که پس از جنگ، در بخش صنعتی نیز دنبال شد. توجه به این علم، خصوصاَ در اروپا و ایالاتمتحده به سرعت افزایش یافت به گونهای که در سال 1949 به تأسیس اولین انجمن ارگونومی ملی در انگلستان انجامید و از آن زمان بود که واژة ارگونومی مورد استفاده قرار گرفت. فعالیتهای مذکور در سال 1961 با ایجاد اتحادیه بینالمللی ارگونومی پیگیری شد که در حال حاضر (1994) در 40 کشور یا منطقة جهان و با 15000 عضو به فعالیت مشغول است.
ارگونومی چیست؟
واژه ارگونومی از دو لغت یونانی ergon به معنی کار و nomos به معنی قاعده و قانون مشتق شده است. در ایالات متحدة امریکا، اغلب از عبارت «مهندسی عوامل انسانی» استفاده می شود. در تعریفی موجز میتوان گفت که هدف ارگونومی طراحی وسایل، سیستمهای فنی و وظایف برای افزایش و بهبود ایمنی، بهداشت و سلامت و راحتی کارایی انسان است.
ارگونومی در طراحی کار و شرایط روزمره زندگی انسان را محور قرار می دهد. ارگونومی، با توجه به تواناییهای جسمی و روانی و همچنین محدودیتهای انسانی، از پدید آمدن محیط کار یا شرایط زندگی ناامن، ناسالم، ناراحت و یا غیر مفید جلوگیری میکند. در ارگونومی عوامل متعددی نقش دارند که عبارتاند از: وضعیت وحرکات بدن (نشستن، ایستادن، بلند کردن بار، کشیدن و هل دادن)، عواملی محیطی (صدا، ارتعاش، روشنایی، شرایط جوی، مواد شیمیایی)، اطلاعات و عملیات (اطلاعاتی که از راهبینایی یا سایر حواس کسب میشوند)، کنترلها (ارتباط بین نمایشگرها و کنترل) و به همان نسبت وظایف و مشاغل (نوع کار مناسب، شغل مطلوب). این عوامل تا حد زیادی میزان ایمنی، سلامتی و بهداشت، راحتی و کارایی در کار و زندگی روزمره راتعیین میکنند دانش ارگونومی از رشتههای گوناگونی از علوم انسانی و فنی حاصل شده است که عبارتاند از آنتروپومتری، بیومکانیک، فیزیولوژی، روانشناسی، سمشناسی ، مهندسی مکانیک، طراحی صنعتی، تکنولوژی ارتباطات و مدیریت صنعتی. در این علم اطلاعات مربوطه از رشتههای فوق جمعآوری، انتخاب و تنظیم شدهاند. برای کاربرد این علم از روشها و فنون خاصی استفاده میشود. علم ارگونومی به دلیل شیوة میان رشتهای و ماهیت کاربردی خود با سایر علوم تفاوت دارد. منظور از ویژگی روش میان رشتهای این علم ارتباط آن با بسیاری از جنبهههای انسانی است. یکی از نتایج ماهیت کاربردی علم ارگونومی تطابق محل کار یا محیط با مردم است.
ارگونومیست (یا متخصص علم ارگونومی) کیست؟
در بعضی از کشورها، میتوان در رشته ارگونومی تحصیل کرد. سایر افرادی که در یکی از رشتههای فنی مهندسی، پزشکی و یا علوم اجتماعی آموزش دیدهاند نیز میتوانند از طریق آموزش و تجربه، دانش و مهارت لازم را در ارگونومی کسب کنند. این افرادباتوجه به تجارب خود که در بعضی موارد سالیان طولانی را صرف کسب آن کردهاند به عنوان ارگونومیست موجه و پذیرفته شدهاند. ارگونومیستهای حرفهای میتوانند در بخشها و مراجع دولتی (قانونگذاری)، مؤسسات آموزشی (دانشگاهها و کالجها) مؤسسات تحقیقاتی، صنایع خدماتی (مشاوره) و بخش تولید (خدمات بهداشت حرفهای، بخشهای کارگری، بخشهای طراحی، بخشهای تحقیقاتی و غیره) به کار مشغول شوند.
بسیاری از ارگونومیستهای حرفهای که در بخش تجاری به کار مشغولاند (ارگونومیستهای شرکتهای تجاری) عمدتاَ به عنوان واسطهای بین طراحان وکاربران سیستمهای تولیدی فعالیتمیکنند. ارگونومیست، حوزههای کار را مشخص میکند و میگوید که در کجا دانش ارگونومی اساسی است، راهنماییهایی در زمینة ارگونومی ارائه میدهد، به مشاوره با طراحان، خریداران، مشتریان، مدیران و کارگران میپردازد و سیستمهای مطلوبتری را پدید میآورد. در کنار ارگونومیستهای حرفهای متخصصان دیگری نیز هستند که از اطلاعات، روشها و دانش ارگونومی بهره میگیرند. برای مثال مهندسان صنایع، پزشکان، پرستاران، فیزیوتراپها، متخصصین بهداشت صنعتی و روانشناسان صنعتی از جملة این افراد به شمار میروند.
اهمیت اجتماعی ارگونومی:
ارگونومی میتواند در حل بسیاری از مشکلات اجتماعی مرتبط با ایمنی، بهداشت و راحتی و کارآیی موثر باشد. اتفاقات روزانه مانند حوادث ناشی از کار، ترافیک و یا حوادث خانگی را میتوان به نسبت فجایعی چون سوانح ناشی از جرثقیل ها (در صنعت)، سوانح هوایی و یا سوانح هستهای اغلب با خطاهای انسانی مرتبط دانست. با تحلیل این سوانح مشخص میگردد دکه عامل آنها اغلب ارتباط ضعیف و ناکافی بین متصدیان و شغل ایشان بوده است. در هنگام طراحی کار و محیط زندگی روزانه، میتوان با توجه بیشتر با تواناییها و محدودیتهای انسانی احتمال وقوع حوادث را کاهش داد.
بسیاری از موقعیتها در زندگی روزانه و کار، برای سلامتی انسان خطرناک اند. در کشورهای غربی، بیماریهای ماهیچه ای استخوانی (عمدتاَ کمردرد) و بیماریهای روحی (مثل بیماریهای ناشی از فشارهای عصبی) مهمترین عوامل غیبتهای ناشی از بیماری و از کار افتادگی شغلی هستند. قسمتی از این عوامل را میتوان به طراحی نامناسب تجهیزات، سیستمهای فنی و مشاغل مربوط دانست. در این جا نیز ارگونومی میتواندبا بهبود شرایط محیط کار این مشکلات راکاهش دهد بنابراین در برخی کشورها استخدام ارگونومیستها در بخش خدمات بهداشت حرفهای جزو امور ضروری محسوب میشود.
سرانجام ارگونومی میتواند از بروز ناراحتی جلوگیری کند و تا حد چشمگیری کارآیی را بهبود بخشد. اجاق آشپزخانه مثال خوبی از ویژگیهای نامناسب ارگونومی است. ارتباط نامعلوم بین کلید اجاق و شعلة مربوط به آن منجر به عملکرد نادرست میشود. در طراحی سیستمهای پیچیدة فنی مهندسی مانند تأسیسات تولید، تأسیسات انرژی هستهای و هواپیما، ارگونومی یکی از عوامل مهم طراحی برای کاهش خطاهای انسانی است بعضی از اطلاعات دانش ارگونومی به صورت معیار رسمی درآمده و اهداف آنها تشویق به کاربرد ارگونومی است. قسمتی از مطالب این علم نیز تحت پوشش استانداردهای سازمانهای زیر است: سازمان استاندارد بینالمللی (ISO)، سازمان استانداردهای اروپایی کمیتة اروپایی مطلوب سازی (CEN)، همچنین استانداردهای ملی مثل ANSI در امریکا و BSI در انگلستان. علاوه بر این موارد، استانداردهای ارگونومی خاصی نیز در بعضی از شرکتها و بخشهای صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد.
ارگونومی عمومی و ارگونومی فردی:
مهمترین اصل ارگونومی این است که تجهیزات، سیستمهای فنی و مشاغل باید به گونهای طراحی شوند که برای تمامی کاربران قابل استفاده باشند. گوناگونی بین مردم به صورتی است که اکثر طراحیها در وهلة نخست مناسب با 95 درصد مردم در نظر گرفته میشوند یعنی طرح پایین تر از حد مطلوب ویژه 5 درصد کاربرانی است که به ابعاد ارگونومی خاص یا فردی نیاز دارند، مثل افراد کوتاه یا بلند قد، افراد چاق، معلولان و افراد مسن که به توجه بیشتری در ارگونومی نیاز دارند.
عوامل محیطی
عوامل فیزیکی و شیمیائی زیانآور محیط کار مانند صدا، ارتعاش، روشنایی شرایط جوی میتوانند برایمنی، سلامتی و آسایش افراد اثر گذارند.
در این بخش به ترتیب به بررسی چهار عامل میپردازیم. سایر عوامل زیانآور محیطی مثل تشعشعات و آلودگی میکربی در این جا مورد بحث قرار نمیگیرند.
صدا:
وجود صداهای بلند در محیط کار علاوه بر ایجاد مزاحمت میتواند سبب صدمه دیدن دستگاه شنوایی نیز گردد اولین نشان صدمه دیدن دستگاه شنوایی مشکل درک صدای مکالمة عادی در محیطی شلوغ (همانند مجالس مهمانی، اماکن عمومی و غیره) میباشد. در چنین مواردی استفادهاز وسایل کمک شنوایی نیز بیفایدهاند، چون صداهای زمینه تقویت میشوند. مزاحمتهایی مانند تداخل در مکالمات و یا کاهش میزان تمکز، حتی در صداهای نسبتاَ آهستهتر نیز ممکن است رخ دهد. با ایجاد محدودیتهای بالای میزان صدا میتوان از ایجاد اخلال تضعیف شنوایی ممانعت به عمل آورد. میزان صدا بر حسب دسیبل db(A) بیان میگردد. جدول 4-1 نمونههایی از ترازهای گوناگون صدا را ارائه میکند.
راهنماییهایی درباره صدا
راهنمایی هایی که در این قسمت دربارة صدا ارائه میشود، به پیشگیری از صدمه دیدن شنوایی و به همان نسبت کاهش مزاحمتهای ناشی از صدا مرتبط است.
میزان تراز صدا را زیر 80 دسیبل حفظ کنید.
میزان تراز صدا در مدت 8 ساعت کار به db(A) 89 میرسد
تصویر 4-1: تراز صداهای ثابت نباید خیلی امتداد یابد. برای جلوگیری از آسیب دیدن شنوایی، تراز صدای دریافتی روزانه نباید از db(A) 80 بیشتر باشد.
مدت زمان کار مستلزم کاهش میزان تراز صدا به مقدار db (A) 3 است. اگر میزان تراز صدا متغیر باشد، متوسط تراز روزانة صدا براساس میزان صدایی که فرد دریافت میکند محاسبه میشود. بنابراین توصیه میشود که ماشینها به صورتی طراحی شوند که میزان تراز صدا در آنها در تمامی لحظات از db80 کمتر باشد.
مزاحمتهای صوتی را کاهش دهید
در هنگام فکر کردن یا مطالعه، حتی در ترازهای صوتی کمتر از db (A)80 هم امکان ایجاد مزاحمتهایی وجود دارد افزایش صدا نیز ایجاد صدا میکند. حتی اگر به حدی نرسیده باشد که سبب آسیب دیدن شنوایی فرد شود. صداهایی که افراد ایجاد میکنند، صداهای غیر منتظره و صداهایی با بسامد بالا نیز از جملة صداهای مزاحم هستند.
جدول 4-2: جهت جلوگیری از ایجاد مزاحمت حین فعالیت های مختلف راهنماییهایی را در مورد حداکثر مجاز ارائه میدهد.
اگر چه هدف این است که میزان تراز صدا تا کمترین حد ممکن کاهش یابد ولی میزان صدا ازdb(A) 30 هم نباید کمتر شود چرا که در آن صورت صداهای نامربوط غیر منتظره خیلی خیلی آشکار خواهند شد.
مهار صداهای مزاحم در منبع
اساسیترین اقداماتی که جهت کاهش میزان صدا صورت میگیرند اقداماتی هستند که بر روی منبع تولید صدا صورت میگیرند در زیر روشهای مناسب جهت انجام این اقدامات ارائه شدهاند.
کم صداترین شیوه را در کار خود انتخاب کنید.
در هنگام انتخاب روش معین جهت انجام یک کار، میزان صداهای حاصل از آن نیز باید موردتوجه قرار گیرد. انتخاب روش آرامتر و ساکتتر، نه تنها برای افرادی که در معرض صدا قرار دارند، اهمیت دارد؛ بلکه در بسیاری از شرایط سبب کاهش فرسودگی و خرابی ماشینآلات نیز میشود همچنین بعضی اوقات نیز میتوان مراحل پر سر و صدای یک فرآیند تولیدی را کاهش داد و یا حذف کرد. به عنوان مثال بعضی اوقات میتوان تمام یا قسمتی از مراحل پرداخت نهائی را که به صورت سنگزنی انجام میگیرد حذف کرد.
از ماشینهای کم سر و صدا استفاده کنید.
توسعه تولید تجهیزات کم سر و صدا به معنی به بازار آمدن تعداد رو به افزایشی از ماشینآلات، ابزار و وسایل جانبی آنها است. در هنگام خرید ماشینآلات، میزان صدایی که در هنگام استفاده از آنها ایجاد میشود باید مورد توجه قرار گیرد.
این فقط قسمتی از متن مقاله است . جهت دریافت کل متن مقاله ، لطفا آن را خریداری نمایید