دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:179
فهرست مطالب
ادبیات وپیشینة تحقیق
خدا در قرآن
اسما و صفات خدا در یک نگاه
تفسیر برخی از صفات
الف) خالقیت
بررسی واژگان
آفریدگاری، نقطه آغازین معرفت
پردازش، اندازه‌گیری و هدایت
نکته‌ها
ب) ربوبیت
مربی انسان کیست؟
پروردگار انسان، همان پروردگار هستی
مناظره موسی با فرعون
دانش گسترده
عالم محضر خدا
قدرت بی‌پایان پروردگار
ملک و پادشاهی نامحدود، دلیل قدرت خداوند
غلبه قدرت الهی
جهان‌های دیگر
ارزش یقین به عالم لاهوت
عبادت، راه تحصیل یقین
- عالم ملکوت
رابطه دیدن ملکوت با پدیده یقین
نظر به ملکوت و بازگشت از تکذیب و تمرد
- عالم برزخ
برزخ، مرگ تا بعثت
- عالم قیامت
آثار زیانبار انکار جهان آخرت
برخی از تأثیرات یادآوری خانه آخرت
دستیابی به مقام اخلاص
هر یک از کتب آسمانی ضمن آیات خود سیمای ویژه از خداوند را به دست می‌دهد که شناخت آن، نقش بسیار مهمی در فهم دیگر معارف دینی و میزان تعهد به دستورهای الهی دارد. مثلاٌ در کتب مقدس عهد عتیق ، با خدایی مادی[1]، بخیل[2]، دروغگو[3]، پشیمان[4]، فراموشکار[5]، خسته[6]، خشمگین و غیرحلیم[7]، و ضعیف در برابر کید و قدرت انسان[8]، و شیطان مواجهیم.
خدای عهد جدید موجودی مهربان است که برای بخشش گناه ذاتی آدمیان (خوردن از درخت ممنوعه ) زمینی شد و مصلوب گشت[9].
اما خدایی که در ترسیم قرآن شده، چگونه است و چه نقشی در هستی دارد و از سویی چه تأثیری نیز بر انسان می‌نهد؟ آیا جایگاهش در بالای کهکشان‌ها، آسمانها وجبروت میباشد، یا اینکه نزدیک است و قریب؟ آیا فلسفی خشک است، یا اینکه دوست‌داشتنی‌ترین محبوب و زیباترین موجودی است که می‌توان با او از محبت و عشق دم زد؟
تلقی و دریافت ما از سیمای خداوند، توجیه‌گر نوع رابطه‌ای است که با او برقرار می‌کنیم. مثلاً گروهی خدا را در فاصله بسیار دور از زندگی خود قرار می‌دهند و بلکه او را حذف می‌کنند و برخی نیز او را در دل و دیده و زندگی، حقیقتی یگانه یافته و حتی خود و دیگران را عدم فرض کرده‌اند. اینان که سروده‌اند «ما عدم‌هاییم هستی‌هانما»، در خانه جز صاحب‌خانه ندیده‌اند. کامل‌ترین سیمای خداوند در قرآن ظهور یافته؛ قرآنی که ظرف تجلی کامل اسماء و صفات پروردگار.
اسما و صفات خدا در یک نگاه
و لله الأسماء الحسنی فادعوه بها[10].
قرآن مجید و روایات اسلامی خداوند را دارای «نامهای نیک» دانسته‌اند؛ نام‌هایی که بیانگر صفات اویند. آیه مذکور نامهای نیک را تنها از آن خداوند می‌داند.[11]
اینکه «اسماء حسنی» مخصوص خداوند است، از این روست که اسماء او حاکی از کمالات اوست و از دیگر سو واجب الوجود، عین کمال و کمال مطلق است. از همین رو، کمال حقیقی از آن اوست و غیر او هر چه هست، ممکن الوجود و سراسر فقر و نیازست.
نامهای نیک خداوند که در قرآن و دیگر منابع اسلامی بر پاره‌ای از آنها تأکید ویژه شده، فراوان‌اند. مثلاً در برخی از روایات اسلامی برای خداوند نود و نه اسم و صفت نام برده شده است.[12]
در قرآن نیز برای خداوند، اسما و صفات گوناگونی بر شمرده شده که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
- «الله»؛ ذاتی که جامع همه کمالات است و آن کمالات را به طور مطلق دارد.
- «واحد»؛ ذاتی که اجزایی ندارد و شبیه مانندی برای او نیست.
- «صمد»؛ آقا و بزرگی که همگان دست حاجت به سوی او دراز می‌کنند و او از همه بی‌نیاز است و از سویی مقصود همگان میباشد.
- «اول»؛ کسی که از آغاز بوده، بی آنکه آغازی داشته باشد (ازلی).
- «آخر»؛ کسی که آخر است، بی آنکه انتهایی داشته باشد (ابدی).
- «باقی»؛ کسی که برای او فنا نیست.
- «ظاهر»؛ ذات پاک خداوند به واسطه آیات و نشانه‌هایی که از قدرت و حکمتش مایه گرفته، کاملاً ظاهر و آشکار است.
- «باطن»؛ کسی که کنه ذاتش از دسترس افکار و اندیشه‌ها بیرون است.
- «حی»؛ کسی که فعال و مدبر است.
- «غنی»؛ خداوند احتیاجی به غیر ندارد و نیازی به ابزار، اعضا و جوارح در او نیست.
- «متکبر»؛ او شایسته بزرگی است و چیزی برتر از او نیست.
- «عدل»؛ داوری است دادگر و حاکمی است عادل.
- «ملک»؛ مالک حکومت، و حاکم بر جهان هستی است.
- «جبار»؛ او بر همه چیز تسلط دارد و دست‌های افکار و اندیشه‌ها از رسیدن به دامن غظمتش کوتاه است و با اراده نافذش به اصلاح هر امر می‌پردازد.
- «حق»؛ او وجودی ثابت، پایدار، برقرار و دارای عینیت و واقعیت است.
- «سمیع»؛کسی که به همه مسموعات احاطه دارد.
- «بصیر»؛ کسی که بر همه دیدنی‌ها محیط است.
- «رائی»؛ بیننده و آگاه.
- «شهید»؛ او شاهد و ناظر در همه جاست.
- «علیم»؛ کسی که هم از ذات خویش و هم از اسرار درون ما آگاه است و ذره‌ای در آسمان و زمین بر او مخفی نیست.
- «حکیم»؛ کسی که تمام افعالش صحیح، استوار و خالی از فساد و خطاست.
- «خیبر»؛ائ عالم و آگاه بوده، از باطن امور و اسرار درون باخبر است.
- «مبین»؛ آثار قدرتش در همه جا نمایان، و حکمش در عالم تکوین و تشریع ظاهر است.
- «قدوس»؛ او ظاهر است و پاک از هر گونه آلودگی به نقایص.
- «مجید»؛ خداوند کریم، عزیز و صاحب مجد و غظمت است.
- «جلیل»؛ او بزرگ، عظیم و صاحب جلال و اکرام است.
- «علی»؛ کسی که بلند مقام است.
- «اعلی»؛ کسی که پیروز و غالب و یا برتر از همه چیز است.
- «عظیم»؛ او آقا و بزرگ و قادر و قاهر است.
- «کبیر»؛ او بزرگ و آقاست.
- «حمید»؛ کسی که شایسته هر‌گونه حمد و ثناست.
- «بدیع»؛ کسی که اشیای جهان را بدون الگوی قبلی ابداع کرد.
- «ذاری»؛ او اظهار کننده است. نیز آنجا که آفرینش اشیا سبب ظهور آنها می‌شود، این واژه به معنی خالق نیز هست.
- «صانع»؛ او سازنده، خالق و آفریدگار همه اشیاست.
- «فالق»؛ خداوند دانه‌های گیاهان را در دل زمین می‌شکافد و جنین را از شکم مادر بیرون می‌فرستد. نیز ظلمت شب را با نور سپیده صبح شکافته، پرده عدم را با آفرینش موجودات پاره می‌کند.
- «نور»؛ او روشنی بخش عالم هستی و فرمان دهنده و هدایت کننده آنهاست.
- «اله»؛ معبود کسی که شایستگی عبادت دارد و عبادت جزء برای او شایسته نیست.
- «حفیظ»؛ او حافظ و نگه‌دارنده موجودات است.
- «حسیب»؛ او کسی است که همه اشیا را بر شمرده، نسبت به همه آگاهی دارد و از سویی به حساب اعمال بندگان نیز رسیدگی می‌کند. این صفت به معنای بی‌نیاز کننده نیز آمده است.
- «رازق»؛ خداوند همه بندگان را –اعم از خوب و بد- روزی می‌بخشد.
[1] - بنگرید به: کتاب مقدس، سفر تکوین، فصل 8:3.
[2] - بنگرید به: همان: 22-25..
[3] - بنگرید به: همان : 16.
[4] - بنگرید به : همان، فصل 6: 5-7.
[5] - بنگرید به : همان، فصل 9: 13-15.
[6] - بنگرید به : همان، سفر خروج، فصل 31 : 17.
[7] - بنگرید به : همان، فصل 33 : 9.
[8] - بنگرید به : همان سفر تکوین، فصل 3 : 22-32.
[9] - بنگرید به : رساله پولس به عبریان، فصل 9 : 28؛ رساله پولس رسول به رومیان، فصل‌های 5-6.
[10] - «و نامهای نیکو به خدا اختصاص دارد، پس او را با آنها بخوانید.» (اعراف (7) : 180.)
[11] - استفاده از «لام اختصاص» و تقدم خبر (لله) بر مبتدا (الاسماء الحسنی).
[12] - بنگرید به : التوحید، ص195-217؛ پیام قرآن، ج4، ص46-55.
