تاریخچه
چنار از خانواده platanaceae است . تاریخ پیدایش ان به دوران کرتاسه می رسد ولی برای اولین بار در قرن شانزدهم آن را شناختند . انتشار جغرافیایی جنس platanus.l در شرق مدیترانه امریکای شمالی و نیمکره شمالی تا کروئلند است . درخت چنار ابتدا در جزیره تریمیتی کاشته شد و در حدود 390 سال قبل از میلاد مسیح آن را به ایتالیا بردند . سالها بعد رومیان چنار را به فرانسه بردند و در سال 1551بیکن چنار را برای اولین بار به انگلستن برد .
مشخصات درخت چنار:
الف – گیاه شناسی چنار
چنار درخت بزرگ و زیبایی است با تنه ی مستقل ، تاجی گسترده و شاخه های قوی . این ویژگیها موجب شده اند تا چنار در ردیف مهمترین درختان سایه دار پارکها و حاشیه خیابانها قرار گیرد .
بلندی درختان چنار در گونه های مختلف کم و بیش متفاوت است . چنانچه در گونه p.orientalis.l به 30 متر و در گونه p.occidentalis به 40 متر می رسد قطر تنه چنار نیز زیاد است و گاه در تمام گونه های ان به بیش از 10 متر می رسد .
ریشه اصلی چنار از ابتدای رشد قوی و عمیق در خاک فرو می رود و در سنین بالا می تواند تا 4 متر در خاک مساعد فرو رود و از رطوبت عمیق خاک استفاده کند .
ساقه و تنه ی چنار دانه زاد ، استوار ، استوانه ای و نسبتا پر چوب است . شاخه ها از ارتفاع معینی از تنه منشعب می وشند و تاج درخت را بوجود می آورند . در حالی که ساقه درختان شخه زاد چنار معمولا باریک و بلند و گاه کج و معوجند و با بالا رفتن سن درخت ، تنه اش صاف می شود .
پوست ساقه چنا ردر جوانی مغرغی رنگ است ولی ریتیدوم ان خاکستری رنگ است هر ساله در فصل رویش از تنه درخت جدا شده می ریزد . محل ریزش ریتیدم روی تنه درخت به صورت لکه های سبز مایل به مغرغی مشاهده می شود . شاخه های اصلی قطور و محکم چنار درجهات مختلف می رویند و مجموعا تاج نامنظم درخت را بوجود می اورند . شاخه های فرعی نیز به صورت نامنظم از شاخه های اصلی منشعب می شوند .
بر روی درخت چنار 3 نوع جوانه مشاهده می شود . جوانه اصلی که در انتهای ساقه و شاخه های اصلی قرار می گیرد و سبب رویش طولی ساقه و شاخه های می شود . این جوانه ها درشت و خمره ای شکلند و از فلسهای قرمز مایل به قهوه ای پوشیده شده اند .
جوانه فرعی که از رویش آنها شاخه های فرعی بوجود می اید روی شاخه ها قرار دارند و از جوانه های اصلی کوچکتر اند . این جوانه ها مخروطی اند و از فلسهای قهوه ای رنگ پوشیده شده اند .
جوانه های خفته ، روی ساقه و تنه درخت به صورت ناپیدا یافت می شوند . در صورتی که قسمتهایی از تنه در معرفی تابش نور قرار گیرند از این جوانه ها جستها و جوشهای می رویند و تنه را گره دار می سازند . این جوانه ها در ظاهر دیده نمی شوند و رویش انها منوط به تابش نور کافی و مواد غذایی فراوان است . علاوه بر جوانه های ذکر شده جوانه های نابجا روی ساقه و شاخه ها نیز قرار دارند و هنگام قلمه زدن در اثر هورمونتهای ریشه زا مثل اکسین سبب ریشه زایی می شوند .
چنار از جمله ، درختان پهن برگ و خزان کننده است برگهای چنار منفرد ، متناوب و دارای پهنکه پنجه ای نسبتا پهنی است . برگهای جوان که کرهایی دارند که بتدریج با بالا رفتن سن برگ از تراکم آن کاسته
می شود.
پشت برگ به رنگ نقره ای مایل به سبز است و روی برگ به رنگ سبز روشن . چنار درختی است یکپایه Monoceus با گسلهای تک جنسی و شبیه هم که بر روی گل گل آذین های فشرده که وی شکل قرار دارند . زمان گلدهی ان در ماههای فروردین و خرداد است . لقاح ان نیز به هر دو صورت خود گشن Aatogame و دگر گشن Heterogame انجام می شود . میوه چنار پس از تلقیح گلهای ماده به شکل کوزه های کوچک و سبز رنگی روی نهنجی کروی شکل ظاهر می شود . پس از مدتی میوه ها به فندقه های خشک و مرکب تبدیل و در همان سال می رسند .
قوه ی نامیه بذر چنار بسیار کم است و دگر بذر کهنه شود ، ممکن است رشد نکند .
ب- ارزش اقتصادی چنار
1- مصارف صنعتی :
چوب چنار جزء چوبهای بسیار خوب صنعتی است که بدون اغشته کردن آن با مواد ضد عفونی کننده مدتهای طولانی در مقابل تغییرات جوی سالم می ماند .
2- مصارف داروئی
از پوست چنار برای از میان بردن لکه های پوستی از ریشه اش برای درمان مارگزیدگی ، از میوه و برگ ان برای رفع ناراحتیهای حلق و گرفتگی صدا استفاده می شود .
3- استفاده از برگ چنار جهت تهیه خاک برگ
این نوع خاک در باغبانی مصارف زیادی دارد . علاوه بر این که از این نوع خاک می توان در مخلوط خاکهای استفاده کنیم ، پسرند کرده آن را نیز می توان به عنوان مالچ و پوشش روی بذرهای کاشته شده پاشید و از آن استفاده کرد .
نحوه تکثیر چنار
1- تگثیر از طریق بذر
چنار را در اوایل بهار در محیطی خارج از گلخانه از طریق بذر تکثیر می کنند . قوه نامیه ی چنار کم است . بنابراین بلافاصله پس از بذر گیری از درخت باید ان را در بستری که از خاک سبک تشکیل شده است بکاریم و پس از یک سال ان را جابجا نماییم .
2- تکثیر از طریق قلمه
برای ان که یک نهال خوش فرم داشته باشیم . باید از شاخه درختان جوان یا پاجوشها به عنوان قلمه استفاده کنیم ، زیرا این قلمه ها از قدرت ریشه زایی زیادی برخوردارند . شهر اصفهان بزرگترین مرکز تولید قلمه چنار است و کشاورزان این منطهق برای تهیه قلمه از پا جوشهایی که روی کنده درختان قطع شده روییده اند قلمه های مناسبی تهیه می کنند . این روش قلمه گیری بهترین روشی از دیاد درخت چنار است .
قلمه های تهیه شده را بایست قبل از کاشت مدتی در اب قرار داد تا به اندازه کافی رطوبت جذب کنند .
3- تکثیر از طریق خوابانیدن
که این عمل در بهار و تابستان انجام می شود
4- هرس
از انجا که چنار یک درخت شهری است باید قبل از کاشت به محل و موقعیت آن توجه کافی مبذول داشت . در پارکها به دلیل انکه محدودیتی از نظر رشد تاج وجود ندارد می توان به درخت اجازه داد تا به حالت طبیعی رشد کنه و به حداکثر رشد طبیعی برسد . البته نمی توان گفت از هرس درخت چنار در پارکها باید صرف نظر کرد بلکه بر حسب موقعیت و فاصله کاشت و سلیقه می توان ان را از حالت تک محوری به چند محوری و تاج گسترده در اورد .
علاوه بر هرس فرم که از ابتدای پرورش نهال جوان باید انجام گیرد لازم است هر ساله از درختان بازدید به عمل اید و شاخه های نابجا خشک شده بیمار و یا شاخه هایی که مزاحم عبور و مرور وسایل نقلیه و یا عابرین است حذف گردد . اگر در حذف پا جوشها غفلت شود مقادیری از غذای مورد نیاز شاخه های اصلی توسط پاجوشها مصرف می شود .
زمان هرسی اصلی درخت ، در دوره ی استراحت و در شرایط تهران در پاییز است در مناطق سرد سیر می توان بعد از رفع خطر سرما زدگی و قبل از باز شدن جوانه ها هرسی را انجام داد .
گزارش وضع موجود
طی بازدیدی که از میدان تجریش تا راه اهن انجام گرفت . در ضلع شرقی همواره تعداد درختان قطع شده و نیز کج شده بیشتر از ضلع غربی خیابان بوده است . در فاصله پل تجریش تا پارک وی به علت بافت بهتر خاک و اب و هوای بهتر کمترین درصد قطع شدگی در درختان مشاهده می شود . لیکن به علت وجود ساختمانهای مرتفع در دو طرف خیابان تعداد درختانی که از محور اصلی خود منحرف شده و بعضا در حال سقوط می باشند بسیار بیشتر می باشد . بیشترین درصد درختان قطع شده در محدوده میدان منیریه تا میدان راه آهن می باشد که علت اصلی ان بافت سنگین خاک بوده که در این محدوده بطور کلی بافت اصلی گیاهی خیابان تغییر پیدا کرده و با درختانی همچون زبان گنجشگ ، عر عر ، کاج و نارون و اکاری گردیده اند اغلب واکاریهایی که در مسیر مرکزی خیابان ولی عصر با نهال چنار صورت گرفته موفقیت امیز نبوده و اغلب درختان منحرف و ضعیف بوده اند .
در بسیاری از موارد کنده های قطع شده موجود دارای پاجوشهای فراوان بوده اند که این مسئله نشان دهنده قدرت رشد مجدد در انها می باشد .
شامل 40 صفحه فایل WORD قابل ویرایش
دانلود تحقیق بررسی علل خشک شدن چنارهای خیابان ولیعصر و راهکارهای احیای آن ها
