مقدمه
اگر بگوییم فاطمه زهرا(س) محبوبترین چهره و دوست داشتنی ترین شخصیت و شکوهبارترین نمونه انسانی در آسمان انسانیت است نه سخنی به گزاف بر زبان رانده و نه چیزی فراتر از حقیقت به قلم آوردهایم. با وجو اینکه چهارده قرن است که از درخشیدن آن خورشید جهان افزون می گذرد اما از همان لحظه درخشش تاکنون هماره در چشم انداز انسانهای آگاه و کمال جو و ارزش خواه می درخشد و همچون گوهر نایاب است که ما انسانها به دنبال شناخت او می گردیم تا بتوانیم راه و رسم انسانیت و بندگی یاد گیریم و در مسیر آن بانوی نمونه و والا مقام گام برداریم.
زهرای اطهر(س) یک الگوی راستین برای همه انسانها، مرد و زن، بزرگ و کوچک است پس وظیفه ماست که به دنبال شاخت این سمبل راستین حرکت کنیم و بشناسیم و به دیگران بشناسانیم.
مجموعه ریحانه پیامبر و علم و عبادت برگرفته از سه فصل شخصیتی، علمی، عبادی به عنوان قطره ای ناچیز از دریای بی کران شخصیت عرفانی، انسانی حضرت فاطمه زهرا(س) گردآوری شده، به امید اینکه شمعی برای هدایش و راهنمای دوستان و علاقه مندان به شناخت زندگی حضرت زهرا(س) باشد.
فصل اول
ریحانه پیامبر و علم و عبادت
1- شخصیت حضرت فاطمه
2- فاطمه زن نمونه
3- رسالتهای اجتماعی حضرت فاطمه (س)
ریحانه پیامبر و علم و عبادت
1- شخصیت حضرت فاطمه
ریحانه پیامبر از مقام والای الهی و انسانی برخوردار بود آنگونه که در شکم مادر، با وی صحبت میکرد و به هنگام تولد زنان بهشتی او را یاری کردند. پیامبر بزرگوار اسلام(ص) در جواب امام علی(ع) که فرمود چرا فاطمه، فاطمه نامیده شد؟ فرمود: زیرا خداوند او و ذریه اش را از آتش نجات داده است و فاطمه زهرا(س) از صفات بارز انسانی برخوردار بودند عایشه در مورد صداقت و راستگویی ایشان مرتب می گفت همانا فاطمه سلام ا... علیها راستگوترین مردم در گفتار می باشد.
بنابراین حضرت فاطمه زهرا(س) از آن جهت در نزد خداوند صدیقه است که نه تنها ذاتاً راستگوست بلکه تصور دروغ هم درباره حضرتش خطا و گناه است، صفات زکیه، طاهره، مطهره از اوصاف ذاتی و غیر اکتسابی است و عصمت و طهارت اعطایی الهی است. قال الصادق(ع): فمن عرف فاطمه حق معرفتها فقد ادرک لیله القدر.
کسی که نسبت به فاطمه(س) آنگونه که شایسته است معرفت پیدا کند به تحقیق که شب قدر را درک کرده است شیر خدا علی مرتضی(ع) می فرماید: به خدا سوگند در سراسر زندگی مشترک با فاطمه(س) تا آنگاه که خدای عزیز و جلیل روحش را به سوی خدا برد هرگز او را خشمگین نساختم و بر هیچ کاری او را اکراه و اجبار نکردم او نیز هرگز مرا خشمگین نساخت و نافرمانی من نکرد هر وقت به او نگاه می کردم و رنجها و اندوههایم برطرف می شد.
پرورش فاطمه زهرا(س) در خانه وحی و کنار پدرش بود آنجا که فرشتگان فرود آمدند، آنجا که نخستین گروه از مسلمانان به یکتایی خدا ایمان آوردند، آنانکه پروردگار دلهاشان را آزمود و در قرآن کریم مدح فرمود پس سراسر تربیت او از آموزگاری چون محمد(ص) که آموزش یکتا پرستی و دینداری و عدالت می داد فرا گرفت، شخصیت آن حضرت چنان ساخته شد که پیامبر اکرم(ص) می فرمایند: « همانا فاطمه (سلام ا.. علیها) در مبارزه با خواهشهای نفسانی بسیار خوب عمل کرد پس خداوند ذریه اش را بر آتش جهنم حرام کرد»
2- فاطمه زن نمونه
حضرت فاطمه زهرا صدیقه کبری (س) زن نمونه همسر نمونه و دختر نمونه بودند آن زمان که خانه دختر پیغمبر همچنان تهی و بی پیرایه بود علی و زهرا قناعت و زهد، ایثار را اشعار خویش قرار دادند و فاطمه به عنوان زن نمونه از همسر و فرزندان نگه داری می کرد.
«این شهرآشوب می نویسد: روزی علی فاطمه را گفت خوردنی چه داری؟
خانم فرمودند: نه بخدا سوگند دو روز است که خود و فرزندانم حسن و حسین گرسنه ایم؟
چرا به من نگفتی؟
از خدا شرم کردم چیزی از تو بخواهم که توانایی آماده کردن آن را نداشته باشی»
پیامبر اکرم می فرمایند: خیر رجالکم علی بن ابی طالب و خیر نساءکم فاطمه بنت محمد.
بهترین مردان شما علی فرزند رشید ابوطالب است و برترین زنانتان فاطمه دخت گرانمایه پیامبر است.
در روایت است که روزی برای امام علی(ع) گرفتاری پیش آمد حضرت فاطمه نزد پدر رفت در زد پیامبر فرمود صدای پای حبیه ام را از پشت در می شنوم ای ام ایمن! برخیز ببین کیست؟ ام ایمن برخاست و در را گشود فاطمه وارد شد پیامبر فرمود دخترم !فاطمه جان در ساعتی به منزل ما آمدی که تا کنون سابقه نداشته در این ساعت پدر را دیدار کنی، فاطمه، عرضه داشت یا رسول الله طعام فرشتگان نزد خداوند چیست؟ فرمود حمد و ستایش خداوند است، فرمود طعام ما چیست؟ رسول اکرم پاسخ دادند: قسم به خداوندی که جانم در دست اوست هیچ چیز در منزل نداریم و مدت یک ماه است که برای طبخ طعام آتشی افروخته نشده ولیکن دخترم به تو پنج کلمه یاد می دهم که حضرت جبرئیل به من یاد داد فرمود چه کلماتی؟ پیامبر فرمودند: یارب العالمین و الاخرین، یا ذالقوه المتین، یا راحم المساکین، و یا ارحم الراحمین، حضرت زهرا(س) به منزل برگشت امام شیعیان علی (ع) پرسید چه آوردی فرمود علی جان برای دنیا رفتم اما توشه ای برای آخرت آوردم.
سلمان فارسی می گوید: روزی حضرت فاطمه را دیدم که چادر وصله دار بر سرداشت با تعجب گفتم دختران پادشاهان برکرسیهای طلایی می نشینند و پارچه های زربفت می پوشند ولی دختر رسول خدا با چادر وصله دار!
حضرت فاطمه فرمودند: یا سلمان! ان الله ذخر لنا الثیاب و الکراسی لیوم آخر
ای سلمان! خداوند بزرگ، لباسهای زینتی و تختهای طلائی را برای ما در روز قیامت ذخیره کرده است.
با نوی نمونه آن بانویی است که از هر جهت نمونه باشد. ایمان، عمل، اخلاص و پاکی، زندگی و آراستگی، نظافت و بهداشت و غیره. حضرت فاطمه(س) علاوه بر اینکه خود سمبل قداست و پاکیزگی بود همواره به بهداشت نظافت سفارش میکردند و نظافت برون و طراوت و شادابی و آراستگی ظاهر بها میداند.
«و می فرمایند پدرم پیامبر خدا فرمود:
لایلو من الا نفسه من بات و فی یده عمر
کسی که شب را با دستانی چرب و آلوده و بدون رعایت بهداشت و نظافت، به استراحت پردازد و آنگاه به آفت و بیماری گرفتار آید، نباید جز خویشتن کسی را نکوهش کند»
حضرت فاطمه زهرا (س) به عنوان زن و همسر نمونه درسهای با ارزش را به جامعه انسانی، داده اند و سفارشات زیادی به زنان کرده اند آن هنگام که پیامبر بزرگوار اسلام(ص) از ایشان سوال کردند که نزدیکترین حالت زن به خداوند چه زمانی است؟ ایشان فرمودند آن زمانی که زن با درایت و آگاهی و اندیشمندانه به امورات منزل رسیدگی کند و به تربیت دینی و اسلامی فرزندان بپردازد از هر زمان دیگر به خداوند نزدیک تر است و پیامبر اکرم (ص) از این پاسخ دختر گرامی خویش بسیار شادمان و خوشحال شدند و فرمودند فاطمه بضعه منی فاطمه پاره تن من و پاره ای سازمان وجودی من است.
آن حضرت به عنوان همسر نمونه از پدرشان نقل می کنند که می فرمایند:
«ویل لامراه اغبضت زوجها و طوبی لامراه رضی عنها زوجها»
نفرین بر آن زنی که با پایمال ساختن حقوق و حرمت مرد خانه اش او را به خشم آورد، و خوشا به حال آن زنی که با رفتاری خداپسندانه و انسانی، به گونه ای زندگی کند که همسرش از او خشنود باشد.
ریحانه پیامبر به عنوان بانوی نمونه نه تنها برای زنان نمونه و سرآمد بود بلکه آموزگاری برای مردان حقجو نیز بود نقل شده که یکی از دانشوران به محضر آن حضرت شرفیاب شد وعرضه داشت بانوی من هدیه ای را که از بارگاه خدا و پیامبرش دریافت کرده ای را برا ی مردم ارزانی دار و آن حضرت این روایت را به یادگار نهادند.
بسم الله الرحمن الرحیم. قال محمد (ص) من کان یومن بالله و الیوم الاخر فلا یوذی جاره و من کان یومن بالله و الیوم الاخر فلیُکرِمْ صَیَفه و من کان یومن بالله و الیوم الاخر فلیقل خیراً او یسکت. ان الله یحب الخیر الحلیم المتعفف و یبغش الفحس من البذاء من النار» آن کس که ایمان به خدا و روز رستاخیز بیاورد، همسایه اش را نمی آزارد،و آن کس که به خدا و روز رستاخیز ایمان بیاورد میهمان خویش را گرامی می دارد، و آن کس که به خدا و روز رستاخیز ایمان بیاورد، بایدا سخن شایسته و سنجیده گوید و یا ساکت باشد و لب فرو بندد، مردم! خداوند انسان خیر اندیش و بردبار و خویشتن دار را دوست می دارد و عنصر بد زبان و بد اندیش و بی شرم را که اصرار در خواسته های ناروای خویش می کند دشمن می دارد، چرا که حیا از ایمان است و ایمان جایگاهش بهشت خداست، اما بدی و نارواگویی از بی شرمی سرچشمه می گیرد و انسان بی شرم در آتش خواهدبود.
3- رسالتهای اجتماعی حضرت فاطمه (س)
حضرت فاطمه زهرا(س) با وجود اینکه در این دنیا عمر زیادی نکردند، اما از آنجا که قسمت عمده زندگانیش همراه وجود مقدس پیامبر اکرم (ص) و امام علی (ع) بود و از طرفی تعالیم عالیه اسلام و آموزه های علمی وعملی پیامبر اکرم (ص) نسبت به شخصیت دادن به زن باعث شد آن بزرگ بانو از شخصیت والای اجتماعی برخوردار باشد ودر عرصه های مختلف فردی- اجتماعی- فرهنگی در خشش نماید.
بخشی از فعالیت های اجتماعی آن بانوی بهشتی را می توان در موارد زیر تبیین کرد:
الف - مرجعیت فکری- فرهنگی
حضرت زهرا (س) نقش بسیارعظیمی در جامعه آن روز داشت چنانکه علامه سیدجعفرمرتضی عاملی مینویسد «مردم جهت کسب معرفت و مطالب علمی از محضر حضرت به خدمت ایشان مشرف میشوند .
حضرت فاطمه زهرا (س) در پاسخ به مسائل شرعی اشتیاق زیادی داشتند و از صبر و حوصله بسیار برخوردار بودند به نحوی که مراجعه کنندگان هر تعداد پرسش را که داشتند سوال می کردند بدون اینکه حضرت احساس خستگی و ناراحتی نمایند چنانکه حضرت امام حسن عسکری(ع) می فرمایند« زنی به محضر حضرت فاطمه(س) رسید و عرض کرد من مادری ناتوان دارم که نسبت به مسائل احکام و نمازش دچار شبهه و اشتباهی شده است. مرا نزد شما فرستاده تا آنرا بپرسم. حضرت به پرسش او پاسخ گفت. وی مسئله ای دیگر پرسید و حضرت پاسخ گفت پرسش سومش مطرح کرد و همین طور تا ده پرسش را مطرح کرد و حضرت پاسخ گفتند، آن زن از اینکه پرسشهایش زیاد شد خجالت کشید و عرض کرد ای دختر پیامبر شما را زحمت ندهم حضرت فرمودند: هر وقت خواستی بیا و هر چه می خواهی بپرس.
ب- عرصه سیاست
با عنایت به اینکه در اوایل بعثت پیامبر(ص) خطرات زیادی وی را تهدید میکرد و از طرفی جان ایشان و دفاع و حمایت از دین از مهم ترین رسالتهای جامعه نوپای اسلام و وظیفه خطیر کسانی بود که به حقانیت پیامبر و آیین او ایمان آورده بودند آن زمان که خاکروبه بر سر پیامبر می ریختند مردانی مانند حمزه سید الشهدا به دفاع از پیامبر می پرداختند ولیکن با مطالعه تاریخ می بینیم نام بانویی بزرگوار پر عظمت با وجود سن کم در کنار مدافعان و حامیان پیامبر نوشته است.
ابوبکر بیهقی می نویسد: « روایت شده است که مشرکان قریش در حجر اسماعیل گرد آمده بودند و می گفتند: چون محمد(ص) عبور کند هر یک از ما به او ضربه ای می زنیم و چون فاطمه این را شنید پیش مادر رفت و مطلب را به اطلاع پیامبر رساند»
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 29 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله ریحانه پیامبر (ص) و علم و عبادت