اساس کار چرخدنده ها بر طبق حرکت غلتش و درگیری میباشد.
مزیت این نوع انتقال حذف اصطکاک و حذف حرکتهای لغزشی است.
منحنی های چرخ دنده(حداقل تماس،حداکثر اعمال نیرو)
سایش و اصطکاک(پروفیل چرخدنده ها)
سیکلوئید-اینولونت
در طراحی پروفیل چرخدنده ها بمنظور رعایت حداقل تماس و حداکثر انتقال نیرو پروفیل چرخدنده بر اساس منحنی های صنعتی سیکلوئید و اینولونت طراحی میشود این دو منحنی ازبهترین منحنی ها در ساخت پروفیل دندانه چرخدنده ها میباشد .
منحنی اینولونت این منحنی عبارت است از مسیری که یک نقطه ثابت بر روی یک نخ حول یک دایره ثابت در حال کشیده و در هنگام باز کردن طی میکند مسیری که نقطه در فضای دو بعدی ایجاد میکند یک منحنی با شعاع متغیر میباشد.
منحنی سیکلوئید-به چهار طریق زیر قابل ایجاد است .
1-روشهای ایجاد منحنی سیکولوئید.
الف – دایره ای بشعاع R
ب- دو دایره بشعاع ( r < R)r R
ج- دو دایره بشعاع ( r > R)r R
د- دو دایره بشعاع یکسان((R=r
اپی سیکلوئید پری سیکلوئید
هیپوسیکلوئید سیکلوئید
معمولی
( داخل هم ولی شعاع نزدیک بهم است )
سیکلوئید اینولونت
مشخصات منحنی اینولونت
1-تنظیم این چرخدنده ها ساده میباشد.
2-ساخت این نوع چرخدنده ها با روش ساده امکان پذیر است.
3-هزینه این نوع چرخدنده ها بدلیل استفاده از ابزارهای برشی استاندارد پایین است .
4-دقت این نوع چرخدنده ها نسبت به سیکلوئید کمتر است.
5-سر و صدا و ارتعاشات ناشی از این چرخدنده نسبت به چرخدنده های با منحنی سیکلوئید بیشتر است.
6-بمنظور انتقال گشتاورهای سنگین توسط چرخدنده های بزرگ از چرخدنده هایی استفاده میشود که پروفیل دنده های آن اینولونت باشد.
مشخصات منحنی سیکلوئید
1-دقت این نوع چرخدنده ها بیشتر میباشد.
2-انتقال چرخش به آرامی صورت میپذیرد.
3-تکنولوژی ساخت این نوع چرخدنده ها نیاز به دقت و هزینه بالا دارد.
4-استفاده از این نوع چرخدنده ها بدلیل دقت بالا در انتقال گشتاورهای سنگین مرسوم نمیباشد.
تقسیم بندی چرخدنده ها
انواع چرخدنده ها بر اساس نحوه انتقال گشتاور تقسیم بندی میشود
چرخدنده های ساده یا مستقیم:
چرخدنده های مارپیچ ،حلزونی ، مخروطی ، جناقی ، شانه ای
1-چرخ دنده های ساده یا مستقیم-بر روی محور های موازی نصب میگردد از مهمترین نکات در طراحی این نوع سیستمهای انتقال قدرت سنتر کردن شافتها با یکدیگر میباشد زیرا در غیر این صورت بار اعمالی به دوشکل محوری و شعاعی تجزیه میشود حداکثر بازده این نوع چرخدنده ها بدلیل حذف هر گونه یار محوری بر روی شافتها میباشد.
از مشخصات نامطلوب این چرخدنده ها ایجاد سر صدای زیاد در ضمن کار میباشد.همچنین چنانچه فاصله آزاد یا لغی بین چرخدنده ها بیش از حد مجاز باشد سر وصدا شکستگی دنده و کاهش راندمان ایجاد میشود. همچنین اگر فاصله آزاد یا میزان لغی کمتر از حد مجاز باشد ایجاد اصطکاک و افزایش تنش بیش از اندازه و گرم شدن چرخدنده ها را بهمراه دارد.در چرخدنده های ساده برای محاسبه نیروی اعمال شده به چرخدنده ها همان FT یا F تماس نیروی مماس و تانژانت میباشد که در شعاع چرخدنده ( r) گشتاور T را بوجود میآورد. T=Fr
1-چرخ دنده های مارپیچ – در چرخدنده های مارپیچی انتقال گشتاور در روی محورهای متنافر انجام میشود در این نوع چرخدنده بدلیل سطح تماس بیشتر سر و صدا و ارتعاش کمتری دارد این چرخدنده ها به نسبت چرخدنده های ساده بدلیل تجزیه نیرو به گشتاور راندمان کمتری دارد اما توان و قدرت آن به نسبت چرخدنده ساده بیشتر است این نوع چرخدنده ها وضعیت محورها به شکل موازی، متنافر، متعامد و یا متقاطع میباشد.
شکل
انتقال گشتاور- در این نوع چرخدنده با توجه بنوع راستگرد و یا چپگرد امکان پذیر میباشد چنانچه انتقال گشتاور در محورهای متنافر بکمک چرخ دنده های مارپیچی مد نظر میباشد هر دو نوع یا باید مارپیچ چپ و یا مارپیچ راست باشند.
چرخدنده های مخروطی-پروفیل کامل این چرخدنده ها تشکیل مخروطی ناقص با توجه به شیارهای قرار گرفته بر روی مخروط ناقص بصورت ساده و یا مورب میباشد وضعیت محورها در این نوع چرخدنده بصورت محورهای موازی، متعامد و یا متنافر میباشند، چنانچه چرخدندها بر روی محورهای متنافر قرار گیرند چرخدنده های هیپوئیدی و در مواردی که چرخدنده های مخروطی با دنده های مستقیم باشند تنها بر روی محورهای متعامد و یا متقاطع قرار میگیرند.
چرخ دنده های حلزونی- چرخدنده هایی هستند که با یک پیچ حلزونی درگیرمیشوند ودرنسبتهای انتقال زیاد مورد استفاده قرار میگیرند.وضعیت محورها در این نوع چرخ دنده هابه شکل متعامد(عمود)میباشد . دراین سیستم بازده به نسبت چرخهای ساده بیشتر است.
مثال. چنانچه در چرخهای حلزونی بخواهیم نسبت 20/1 داشته باشیم کافی است تعداد شیارهای پیچ حلزون 1 عدد تعداد دنده های روی چرخ 20 دنده ایجاد می شود
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 17 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله چرخ دنده،چرخ تسمه،چرخ زنجیر