پزشکی قانونی یا داد پزشک مرجعی صاحب صلاحیت برای اظهارنظرپزشکی حقوقی دردادگاه ها است.درایران پزشکی قانونی سازمانی است وابسته به قوه قضاییه که به منظورکارشناسی درامورپزشکی که نظریات ان برای مراجع قضایی وسایردستگاه های دولتی مستند باشدوبررسی وتحقیق درامورپزشکی قانونی درپیشگیری ازوقوع جرم تشکیل شده است.رییس این سازمان ازسوی رییس قوه قضاییه ازمیان پزشکان واجدصلاحیت تعیین می شود.سازمان هزینه های مقررخدمات پزشکی قانونی را اخذ وبه حساب درآمدعمومی کشور واریزمی نماید.
پزشکی قانونی و ازهاق نفس یامرگ قانونی
ازهاق نفس یکی ازارکان تعریف قتل ازدید فقهاء است.فقهاء قتل راچنین تعریف کرده اند:«و هو ازهاق النفس المعصومه المکافئه عمدا عدوانا».ازهاق النفس به معنای اخراج وخارج ساختن روح است.دراین تعریف منظورسلب حیات است که تعبیری مجازی است.زیرا نفس داخل بدن نمی باشد تا قتل ان را با جنایت خویش خارج سازد بلکه منظور قطع تعلق روح از بدن است مرگ به عنوان نتیجه قتل با مفهومی واحد ولی با واژه هایی مترادف در آثار فقهاء و حقوقدانان و نیز در قوانین آمده است.تعریف نوین پزشکی از مرگ در زمان های قدیم حتی تا اوایل قرن نوزدهم تعریف مرگ آسان و ساده بود.چرا که توقف قلب معادل مرگ دانسته می شد.این دیدگاه تا قبل از ابداع روش های جدید بازگرداندن دوباره به حالت حیات حاکم بود.کمپس پرفسور فقید انگلیسی که آثار جاودانه ای مانند کتاب پزشکی قانونی از او به یادگار مانده می گوید:«مرگ به هر صورتی که باشد یک امر پزشکی است.»ازنظر پزشکی مرگ توقف کامل و بی بازگشت اعمال حیاتی است و معمولا ابتدا قلب از کار افتاده و در پی آن مرگ سلولهای مخ فرا رسیده و در نتیجه ی آن تنفس و حس و حرکت از بین می رود و گاهی بالعکس ابتدا مرگ بافتهای مغزی پیش می آید و قطع تنفس و در نتیجه فقدان اکسیژن در خون باعث از کار افتادن قلب می گردد و در هر دو صورت مرگ قطعی و واقعی فرا می رسد.
تعریف دیگرمرگ، مرگ تنها فقدان حیات همانند آنچه در سنگ وجود دارد نیست بلکه توقف حیات در موجودی است که قبلا زنده بوده است.در اصل مرگ یک فرایند است نه یک واقعه.
انواع مرگ
حقوقدانان براساس فقه و با تکیه بر یافته های پزشکی مرگ را در چهار نوع دانسته اند:
الف- مرگ ظاهری:
حالتی بین مرگ و زندگی است که در طی آن اعمال تنفسی و حرکات قلبی بی نهایت خفیف شده و حتی در ظاهر متوقف به نظر می رسد.دراین شرایط با انجام اقدامات احیای تنفس مصنوعی و رساندن اکسیژن و تحریک قلب با الکتروشوک امکان بازگشت شخص به زندگی وجود خواهد داشت.حالت اغمای عمیقی که در اثر مصرف داروهای خواب آور یا روان گردان ومسکن های قوی پیش می آید و موجب می شود که ضعف شدید حرکات تنفسی و عدم احساس تپش قلب و سردی انتها ها و به خصوص عکس العمل های خفیف وتری یا حسی یک مرگ ظاهری را به صورت مرگ حقیقی جلوه دهد.مرگ ظاهری پایان حیات انسان نیست و هر اقدامی که عقلا منتهی به مرگ واقعی چنین اشخاصی شود حسب مورد می تواند مشمول یکی از انواع قتل باشد.لازم به ذکر است که کما یا اغمای عمیقتر زمانی است که کلیه اعمال مغز به صورت غیر قابل برگشتی درآید در حدی که تنفس خود به خود قطع گردد این نوع از کما منجر به مرگ مغزی است.
ب- مرگ قطعی مرگ:
وقتی قطعی است که اعمال قلبی و عروقی و حسی وحرکتی به طور کامل از بین برود وبرگشت آن امکان نداشته باشد.علایم مرگ حقیقی عبارتند از:توقف جریان خون,توقف تنفس,اتساع و ثابت ماندن مردمک در هر دو چشم واز بین رفتن امواج قلب و مغز.معمولا مرگ حقیقی سه تا پنج دقیقه پس از قطع تنفس و جریان خون و به عبارت دیگر ظاهر شدن علایم ذکر شده فوق به وقوع می پیوندد.بنابراین بارزترین مصداق ازهاق نفس و مرگ این نوع از مرگ است.
ج- مرگ مغزی:
عبارت است از:«توقف غیر قابل بازگشت تمام اعمال مغزی»باید توجه داشت که تنها از بین رفتن اعمال عالیه که مربوط به تخریب قشر مخ است برای توجیه مرگ کافی نیست و مرگ مغزی مرگ تمام مغز یعنی قشر و ساقه مغز است که با سکوت ممتد و چندین ساعته نوار مغزی و منفی بودن عکس العمل های تحریک چشمی و پوستی و حلقی و... با صرف وقت و دقت قابل تشخیص است مطابق ماده 1 آیین نامه اجرایی قانون پیوند اعضای بیماران فوت شده یا بیمارانی که مرگ مغزی آنها مسلم است.
علل شایع مرگ مغزی: تصادفات رانندگی,وارد آمدن ضربه شدید به سر,سقوط از ارتفاع,غرق شدن درآب,مسمومیت ها,خونریزی های داخلی مغز,نارسایی خونی- مغزی,ضایعات فضا گیر داخل جمجمه (تومورها,عفونت ها و...),هیپوکسی مغزی ناشی از توقف قلب که با اقدامات احیاء قلب و ریه بازگشت نموده اند و همچنین سکته مغزی.
موارد ذیل به تشخیص مرگ طبیعی کمک می نماید:کهولت سن,پرونده پزشکی مبنی بر بیماری صعب العلاج متوفی,وجود علائم ظاهری بیماری های مهلک در روی بدن مثل سیانوز در قسمت فوقانی بدن در سکته های قلبی,زردی ژنرالیزه در بیماری های پیشرفته خونی,کبدی و...
کما:
درواقع اختلال شدید هشیاری است.فردی که دچار کما می گردد به علل گوناگون از جمله تغییرات مواد حیاتی و املاح مورد نیازبدن یا افزایش مواد زاید موجود دربدن,خونریزی مغزی یا سایرصدمات مغزی دچار کاهش شدید هشیاری می گردد.
مرگ مشکوک:
در موارد مرگ مشکوک باید به موارد زیر توجه نمود:- کیف مخصوص معاینه جسد در محل همراه با کلیه وسایل ضروری در دسترس باشد.- شرایط محیطی محل مرگ باید مورد توجه قرار گیرد و طرز قرار گیری جسد و رابطه آن با اشیاء اطراف بررسی گردد.- از اشیای موجود در صحنه صورت برداری شود.- آیا یادداشتی از متوفی در صحنه وجود دارد؟ - خون,البسه آلوده,موارد مستفرغه,داروهای موجود در محل, ترشحات مختلف بدن نمونه برداری شود و به آزمایشگاه تخصصی مربوطه ارسال گردد.- به وضعیت و شکل لکه ها توجه گردد قطرات عمودی شکل حلقوی وقطراتی که به طور مایل به سطح زمینی برخورد می نماید شکل گلابی پیدا کرده و انتهای باریک تر به سمت جهت حرکت قرار دارد.- به پارگی لباسها و صدمات آنها و محل دقیق آسیبها در لباس توجه شود.- در تصادفات وسایل نقلیه آثار به جا مانده روی لباس مثل روغن خودرو,آلودگی جاده,لامپ شکسته شده و حتی رنگ خودرو مهم و به شناسایی وسیله نقلیه کمک می کند.- تعیین زمان گذشته از فوت:در صحنه فوت گرمی یا سردی بدن و میزان جمود به تخمین این زمان کمک می کند.
د- مرگ نزع:
حالتی است که قبل از وقوع مرگ حادث می گردد.اعمال تنفسی مختل شده,هشیاری از بین می رود,دید چشمها تیره شده,شنوایی تقلیل می یابد و چهره رنگ می بازد.اما زندگی به یکباره پایان نمی پذیرد.بلکه مرگ به تدریج از مراکز اصلی حیاتی شروع می شود و به سایر اعضا می رسد.ابتدا مرگ عملکردی اعضای بدن رخ می دهد. مثلا کار کلیه متوقف می شود سپس مرگ نسجی به دنبال آن عارض می شود و بافتهای تشکیل دهنده اعضا می میرند.وقفه غیر قابل برگشت اعمال قلبی,عروقی,حسی و حرکتی,که مرگ سلولهای مغزی هم با آن همراه است,مرگ قطعی حادث می گردد.
معاینات ظاهری جسد
گزارش معاینه ظاهری جسد باید جامع و شامل جزئیات باشد که عبارتند از: - قد,وزن و وضعیت تغذیه - شواهد ظاهری بیماریها مانند تظاهرات پوستی,آسیت آکرومگالی,هپاتومگالی و...- مشخصات ظاهری فرد مثل رنگ پوست,چشم و مو,اسکار,فرمول دندانی,خالکوبی و... - بررسی وضعیت جمود نعشی و کبودی نعشی و نحوه استقرار آنها - بررسی وضعیت چشم ها ازنظر اندازه مردمک,وجود پتشی,قوس پیری,ناهنجاریهای مادرزادی,لک قرینه و...- شکل ظاهری صورت – وضعیت دندانها,دهان و لبها از نظر تروما و تظاهرات بیماریها – وضعیت تنه و اندامهای فوقانی وتحتانی از نظر دفرمیتی,آتروفی,تظاهرات بیماریها
چگونگی تشخیص مرگ
علایم بالینی و ظاهری فردی که فوت شده شامل از بین رفتن حس وحرکت بدن,توقف جریان خون وتنفس,رنگ پریدگی,شل شدن عضلات بدن,گشاد شدن مردمک چشم وثابت ماندن اندازه آن در مقابل تاباندن نور به چشم است.هنگام مرگ امواج الکتریکی قلب ومغز هم متوقف می شود.
شامل 12 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود تحقیق مرگ در پزشکی قانونی
