دانلود مقاله عقوداسلامی

اختصاصی از زد فایل دانلود مقاله عقوداسلامی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

قرض الحسنه اعطایی عقدی است که به موجب آن بانک (بعنوان قرض دهنده)مبلغ معینی را طبق ضوابط مقرر به اشخاص حقیقی وحقوقی (به عنوان قرض گیرنده )به قرض واگذار می نماید .تعهد باز پرداخت قرض گیرنده ،صرفا معادل مبلغ دریافتی بعلاوه کارمزد آن خواهد بود .سهم قرض الحسنه اعطایی هر بانک ،سقف تسهیلات اعطایی به متقاضیان وکارمزد آن سالانه توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مشخص می گردد .حداکثر مجموع کل قرض الحسنه های اعطایی هر بانک معادل کل سپرده های پس انداز قرض الحسنه می باشد.
مدت بازپرداخت قرض الحسنه های اعطایی برای رفع احتیاجات اشخاص حقیقی در رابطه با هزینه های ازدواج ،تهیه جهیزیه ،درمان بیماری تعمیر مسکن ،کمک هزینه تحصیلی وکمک برای ایجاد مسکن در روستاها حداکثر 3سال می باشد.
مدت بازپرداخت
1-کارمزد تسهیلات اعطایی قرض الحسنه تسهیلات قرض الحسنه در خصوص واحدهای تولیدی وتعاونی حداکثر5سال و
2-زمان بازپرداخت تسهیلات قرض الحسنه رفع احتیاجات ضروری در مورد اشخاص حقیقی 3سال تعیین گردیده است.
اقساط تسهیلات اعطایی قرض الحسنه حسب نظر مرجع تصویب کننده به صورت ماهانه ،سه ماهه ،شش ماهه، سالانه ویا دفعه واحده خواهد بود.

کارمزد
1
-کارمزد تسهیلات اعطایی قرض الحسنه موضوع این دستورالعمل در حال حاضر حداقل 5/2%وحداکثر4% می باشد مشروط بر این که از هزینه های تجهیز منابع قرض الحسنه ونیز هزینه های اعطای آن تجاوز ننماید .
ضمنا نحوه محاسبه آن بدین گونه است که کارمزد قرض الحسنه وبراساس نامه شماره ثبت914 مورخ 19/6/1383 اداره مطالبات ومقررات بانکی ،به روش تعهدی صورت می گیرد .لذا ملاک شناسایی درآمد زمان دریافت کارمزد نبوده وصرفا هر سال به میزان مدت مربوط به همان سال به حساب درآمد منظور می شود وکارمزد مربوط به سال آینده در حسابی واسطه نگهداری می شود تا در سال آتی از حساب فوق خارج وبه حساب در آمد قطعی بانک منظور گردد.
2-کارمزدقرض الحسنه اعطایی بانکها به کارکنان خود که برای رفع احتیاجات ضروری آنان ،طبق دستورالعمل مربوطه پرداخت می شود،1%درسال می باشد مشروط بر اینکه از هزینه تجهیز منابع ونیز هزینه های پرداخت قرض الحسنه تجاوز ننماید ونحوه وصول حسب بند 1 می باشد.

وثایق وتضمینات
اگر چه براساس ماده15 قانون عملیات بانکی بدون ربا قراردادهای قرض الحسنه ،بنابر توافق طرفین ،در حکم اسناد لازم الاجرا وتابع آیین نامه اجرایی رسمی می باشد ونیازی به دریافت وثایق وتضمینات دیگری نمی باشد ،معهذا بانکها می توانند به منظور حصول اطمینان بیشتر از وصول مطالبات خود در قبال قرض الحسنه اعطایی ،تامین کافی از بین انواع وثایق وتضمینات قابل قبول خود اخذ نماید.

نحوه محاسبه کارمزد قرض الحسنه پرداختی

تعداد ماههای سال (12) ×نرخ کارمزد×میزان قرض الحسنه اعطایی در بدو امر=کارمزد قابل دریافت هنگام پرداخت قرض الحسنه

100×12

سهم کارمزد سال آتی- کل کارمزد دریافتی=کارمزد مربوط به سال جاری

تعداد ماههای سال (12) ×نرخ کارمزد×میزان قرض الحسنه اعطایی = محاسبه کارمزد درسررسید سال بعد
100×12

جهت سهولت محاسبه ،بازپرداخت اقساط به صورت ماهانه در نظر گرفته شده است.
قابل توجه است چنانچه قرض الحسنه در نیمه اول ماه پرداخت گردد ماه مذبور به طور کامل در محاسبه کارمزد منظور می شود ودر غیر اینصورت کسر ماه از محاسبه حذف می گردد .اگر مدت قرض الحسنه در نیمه اول ماه خاتمه یابد آن ماه درمحاسبه کارمزد به حساب نمی آید ودر صورتی که در نیمه دوم باشد یکماه کامل منظور خواهد شد .

عملیات حسابداری قرض الحسنه
پس از بررسی وتایید پرداخت قرض الحسنه واخذ وثایق وتضمینات لازم عملیات حسابداری به شرح ذیل انجام می گردد.
1- ثبت حساب انتظامی قراردادهای :
بدهکار –حساب انتظامی قراردادها(قرض الحسنه اعطایی)به مبلغ 1 ریال
بستانکار –طرف حسابهای انتظامی به مبلغ 1ریال
2- ثبت وثایق وتضمینات
بدهکار –حساب انتظامی وثایق وتضمینات مربوط به مبلغ ترهین /اسمی
بستانکار- طرف حساب انتظامی به مبلغ ترهین اسمی ریال
3- پرداخت قرض الحسنه واخذ کارمزد :
بدهکار –حساب قرض الحسنه اعطایی به مبلغ پرداختی
بستانکار- حساب قرض الحسنه جاری / حساب قرض الحسنه پس انداز/صندوق به مبلغ پرداختی
بدهکار-حساب قرض الحسنه جاری/ پس انداز به مبلغ کارمزد مقرر
بستانکار –حساب کارمزد سال آتی (قسمتی از کارمزد سال آتی تاسررسید یکسال)
حساب قرض الحسنه اعطایی به ترتیب شماره قرض الحسنه در دفاتر معین ثبت ونگهداری می شود وجمع مانده قرض الحسنه اعطایی در دفاتر معین با مانده ی همین حساب در دفتر کل باید مطابقت داشته باشد .

4-دریافت اقساط
بدهکار- حساب صندوق /قرض الحسنه جاری/ قرض الحسنه پس انداز به مبلغ اقساط دریافتی
بستانکار - حساب قرض الحسنه اعطایی به مبلغ اقساط دریافتی
سند صادره در حساب قرض الحسنه مربوط دردفاتر معین وجمع این گونه دریافت ها دردفتر کل ثبت می شود .بدیهی است اسناد فوق درهر مرحله تکرار می شود تا مطالبات بانک تسویه گردد.
5-تسویه حساب کارمزد آتی که در ابتدای هر سال صورت می گیرد .
بدهکار- حساب کارمزد آتی (قسمتی از کارمزد سال آتی تا سررسید)
بستانکار- حساب کارمزد سال آتی (قسمتی از کارمزد سال آتی تا سررسید)
6- خاتمه عملیات وتسویه حساب های مربوطه:
پس از وصول کلیه مطالبات بانک طبق قراردادهای منعقده ،ضمن فک رهن وثایق یااسترداد تضمینات ،اسناد انتظامی صادره در خصوص قرارداد وتضمینات برگشت وحساب های مربوطه تسویه گردد.
بدهکار- طرف حسابهای انتظامی وثایق وتضمینات به مبلغ اسمی/ترهین
بستانکار-حساب انتظامی وثایق وتضمینات به مبلغ اسمی/ترهین
بدهکار- طرف حسابهای انتظامی قرارداها به مبلغ1 ریال
بستانکار- حسابهای انتظامی قراردادها (قرض الحسنه اعطایی)
درخاتمه یاداور می شوددر صورتی که قرض گیرنده از پرداخت اقساط تعیین شده خودداری نماید وبرای تسویه بدهی خود اقدامی به عمل نیاورد واحدهای بانکی می باید مانده بدهی رابه حساب مطالبات سررسید گذشته یا معوقه قرض الحسنه اعطایی منتقل واقدامات لازم جهت وصول مطالبات بانک معمول دارند.

مضاربه
مضاربه ،یکی دیگر از عقود معین قانون مدنی است که به موجب ان تسهیلات لازم در اختیاراشخاصی که در امر تجارت وبازرگانی اشتغال دارند قرار می گیرد .
عقدمضاربه در تعریف به قراردادی اطلاق می گردد که به موجب آن یکی از طریق (مالک)عهده دار تامین سرمایه (نقدی ) می گردد .با قید اینکه طرف دیگر (عامل) باآن تجارت کرده ودر سود حاصله ،هردو طرف شریک باشند.
بانک به عنوان مالک ،سرمایه نقدی را دراختیار عامل اعم از شخص حقیقی یا حقوقی قراردهد .این سرمایه می تواند بصورت یکجا ویا برحسب نیاز بتدریج در اختیار استفاده کننده از تسهیلات قرار گیرد .بانکها در امر واردات ،مجاز به انعقاد قرارداد مضاربه با بخش خصوصی نمی باشند .مدت قرارداد حداکثر یکسال از زمان انعقاد تا تسویه کامل موضوع قرارداد می باشد.
در عقد مضاربه به سهم هریک از طرفین می باید به نحو مشاع وبه صورت نسبت یا درصدی از کل سود معامله تعیین وتوافق گردد.بنابراین به هیچ وجه نمی توان مبلغ معینی سود یا درصد معینی از سرمایه مضاربه رابه عنوان سهم سود طرفین قرارداد .از آن جا که نرخ سود تسهیلات مضاربه در تعرفه عمومی معاملات به صورت "حداقل پیش بینی" منعکس گردیده است .بنابراین تقسیم منافع بین بانک ومشتری به ترتیبی توافق می شود که حداقل سود مورد انتظار برای بانک حاصل شود.
حدا قل سود مورد انتظار بانک در مضاربه باتوجه به تعرفه های بانک ،وهمچنین نسبت تسهیم سود بین بانک وعامل با توجه به میزان سرمایه ،مدت قرارداد ونرخ سود مورد انتظار بانک پیش بینی وبه شرح ذیل تعیین می گردد.
1-ابتدا سود مورد نظر را در مرحله فروش پیش بینی می نماییم .
2-حداقل سود مورد انتظار بانک را در مدت تعیین شده محاسبه می نماییم .
3-با یک تناسب حداقل نسبت سهم سود بانک رابه دست می آوریم .
به عنوان مثال :دریک معامله مضاربه با سرمایه 50000000ریال ،که طبق بررسی های به عمل آمده پیش بینی می شود کالای موضوع مضاربه با سود10 % ظرف 3 ماه به فروش برسدوپیش بینی حداقل سود مورد انتظار بانک24% در سال باشد ،نسبت تقسیم سودبین بانک وعامل به شرح ذیل خواهد بود:

پیش بینی سود کل در مرحله فروش کالا 5000000= 1 ×50000000
100

حداقل سود مورد انتظار بانک
حداقل نسبت سهم سود بانک نسبت کل سود پیش بینی کل سود در مرحله فروش
100

5000000 X

نسبت سهم سود عامل 40%=60%-100%

باید توجه داشت که سهم سود بانک پس از فروش براساس نسبت فوق که ممکن است خیلی بیشتر ازپیش بینی زمان انعقاد قرارداد باشد اخذ می گردد نه براساس حداقل پیش بینی شده در ابتدای قرارداد.
عملیات حسابداری مضاربه
پس از بررسی های همه جانبه وتعیین وثایق وتضمینات وتنظیم قرارداد ،اسناد حسابداری به شرح ذیل صادر می گردد:
1-ثبت قرارداد مضاربه
بدهکار-حساب انتظامی قراردادها(قراردادهای مضاربه)1ریال
بستانکار- طرف حساب های انتظامی( قراردادهای مضاربه)1ریال
ثبت این سند صرفا جهت نشان دادن تعداد قراردادهای منعقده مضاربه می باشد.
2-ثبت وثایق وتضمینات
وثیقه غیرمنقول وکالا به مبلغ ارزیابی واسناد تجاری به مبلغ اسمی در حسابهای انتظامی ثبت خواهد شد.
بدهکار- حساب انتظامی وثایق وتضمینات به مبلغ ترهین یا اسمی
بستانکار- طرف حساب های انتظامی وثایق وتضمینات به مبلغ ترهین یا اسمی
3-ثبت حق صلح هزینه های احتمالی
چنانچه عامل علاوه بر هزینه های قابل قبول با صلح هزینه ها یی که انجام می دهد موافقت نماید ،اسناد ذیل (به مبلغ حق صلح )معمولا به مبلغ 1000ریال صادر می گردد.
بدهکار-حساب هزینه های متفرقه (حق صلح قراردادهای مضاربه) 1000ریال
بستانکار-حساب جاری عامل 1000ریال
4-ثبت تعهدات بانک
چنانچه مقرر باشد سرمایه مضاربه دفعه واحده پرداخت گردد و بانک تعهدی ازبابت معامله انجام شده نداشته باشد ثبت تعهدات لزومی نخواهد داشت ،ولی چنانچه پرداخت سرمایه مضاربه به دفعات صورت پذیرد آن میزان ازسرمایه که در تعهد بانک می باشد در حساب تعهدات به شرح ذیل ثبت می گردد:
بدهکار-طرف حساب تعهدات بانک بابت مضاربه به میزان مانده سرمایه پرداخت نشده
بستانکار-حساب تعهدات بانک بابت مضاربه به میزان مانده سرمایه پرداخت نشده .
5-پرداخت سرمایه مضاربه
پرداخت سرمایه مضاربه که با توجه به قیمت کالا وهزینه های مربوط خواهد بود به شرح ذیل انجام می شود:
بدهکار-حساب مضاربه –تسهیلات اعطایی به میزان سرمایه پرداخت شده
بستانکار-حساب صندوق یا جاری عامل به میزان مانده سرمایه پرداخت شده
حال چنانچه سرمایه مضاربه قرار باشد به دفعات پرداخت گردد اسناد حسابداری بالا تکرار شده وبه همان میزان از حساب تعهدات بانک برگشت می شود.
بدهکار-حساب تعهدات بانک بابت مضاربه به میزان انجام تعهد
بستانکار-طرف حساب تعهدات بانک بابت مضاربه به میزان انجام تعهد
6-فروش کالای موضوع مضاربه
باعنایت به این که عامل طبق قرارداد موظف است ماحصل فروش را به تدریج وهمزمان با فروش کالا بلافاصله به حساب بانک واریز نماید ،لذا وجوه حاصل از فروش کالا(بتدریج یا یکجا )به حساب مضاربه-وجوه دریافتی بابت تسهیلات پرداختی به شرح ذیل وارد می گردد:
بدهکار-حساب صندوق یا جاری عامل معادل مبلغ واریز شده
بستانکار- حساب مضاربه –وجوه دریافتی معادل مبلغ واریز شده

مشارکت مدنی
مشارکت مدنی یکی ازعقود موثر بمنظور ایجاد تسهیلات برای توسعه فعالیتهای تولیدی ،بازرگانی وخدماتی می باشد طبق تعریف مشارکت مدنی عبارت است از د رآمیختن سهم الشرکه نقدی یا غیر نقدی متعلق با اشخاص حقیقی یا حقوقی متعدد ،به نحو مشاع ،بمنظور انتفاع وطبق قرارداد.
متقاضیان می توانند با توجه به کارایی این عقد ازتسهیلات بانکی استفاده نمایند .در موارد زیر می توان ازعقد مشارکت مدنی استفاده نمود:
1-تولید وفروش محصول
2-واردات ماشین الات ،مواد اولیه وابزار کار
3-واردات کالا به قصد فروش
4-صادرات کالا
5-بازرگانی داخلی
6-احداث مسکن انفرادی وانبوه سازی
7-بخش خدمات
برای انجام معامله مشارکت مدنی موضوع معامله ،سرمایه لازم برای مشارکت ،وثایق وبهای کالاوهزینه های تقریبی وقیمت تمام شده ،قیمت فروش ونحوه آن،نسبت سهم سود بانک ومتقاضی می بایستی مشخص شود .مدت قرارداد مشارکت مدنی با توجه به اقتضای فعالیت موضوع قرارداد به تشخیص بانک وموافقت شریک در ابتدای قرارداد معین می گردد وحداکثر مشارکت بانک در هر شرکت مدنی هشتاد درصد کل سرمایه می باشد.
عملیات حسابداری مشارکت مدنی
پس از بررسی درخواست متقاضی وتصویب تسهیلات اعطایی عملیات حسابداری به شرح ذیل انجام می گیرد:
1- ثبت قرارداد
قرارداد مشارکت مدنی که با توافق طرفین تنظیم ومورد قبول واقع گردیده وبه مبلغ یک ریال
در حسابهای انتظامی قراردادها ثبت می شود
بدهکار-حساب انتظامی قراردادهای مشارکت مدنی 1ریال
بستانکار-طرف حساب انتظامی قراردادهای مشارکت مدنی 1ریال
2-اخذ وثایق وتضمینات
غیر منقول اخذ شده به مبلع ترهین واسناد دریافتی به عنوان تضمین به مبلغ اسمی در حسابهای
انتظامی ثبت می گردد.
بدهکار-حساب انتظامی وثایق تضمینات مربوط به مبلغ ترهین یا اسمی
بستانکار- طرف حسابهای انتظامی وثایق تضمینات مربوط به مبلغ ترهین یا اسمی
3-واریز مشارکت مدنی
سرمایه شرکت مدنی توسط بانک وشریک تامین وبه حساب مشترک مشارکت مدنی که برای این منظور در بانک افتتاح می شود واریز وبه شرح ذیل در حسابها ثبت گردد.
بدهکار-حساب سپرده الحسنه جاری/پس انداز شریک یا شرکا ءبه مبلغ سهم الشرکه شریک یا شرکاء
بستانکار-حساب مشترک مشارکت مدنی
بدهکار-حساب تسهیلات اعطایی –مشارکت مدنی به مبلغ سهم الشرکه بانک
بستانکار-حساب مشترک مدنی- مشارکت مدنی به مبلغ سهم الشرکه بانک
چنانچه تسهیلات اعطایی مشارکت مدنی دفعه واحده پرداخت نگردد لازم است حساب تعهدات نگهداری وبه هر میزان که از سهم بانک پرداخت می شود از حساب مربوطه برگشت شود.حال چنانجه تمام یا قسمتی از سهم الشرکه شریک غیرنقدی باشد،پس از تقویم به شرح ذیل در حسابهای مربوط ثبت می گردد.
بدهکار- حساب بدهکاران موقت به مبلغ تقویم شده سهم شریک
بستانکار- حساب بدهکاران موقت به مبلغ تقویم شده سهم شریک
در صورتی که آورده بانک نیز غیرنقدی باشد اسناد ذیل صادر می گردد
بدهکار-حساب تسهیلات اعطایی –مشارکت مدنی به مبلغ تقویم شده سهم بانک
بستانکار-حساب مشترک مدنی - مشارکت مدنی به مبلغ تقویم شده سهم بانک
بدین ترتیب تحویل وتحول اموال شرکت مدنی توسط شریک یاشرکاء تحقق می پذیرد

4-استفاده از سرمایه مشارکت مدنی
هنگام استفاده از حساب مشترک مدنی ،براساس قرارداد ،بمنظور خریدیا پرداخت هزینه ها ی مربوط به شرکت مدنی ثبت حسابها به میزان مبلغ استفاده شده به شرح ذیل صورت می گیرد .
بدهکار-حساب مشترک مشارکت مدنی به مبلغ هزینه های لازم جهت انجام کار
بستانکار-حساب سپرده قرض الحسنه /پس انداز/جاری ذینفع
5-دریافت وجوه حاصل ازفروش کالا یا اموال موضوع مشارکت
بدهکار –حساب سپرده قرض الحسنه جاری/پس انداز خرید به مبلغ فروخته شده
بستانکار-حساب مشترک مدنی
این سند ممکن است چندین بار تکرار شود تا کلیه کالای موضوع مشارکت به فروش رسد.
6-محاسبه سود وتسویه حساب مشارکت مدنی
پس ازواریز ماحصل فروش تمام اموال یا کالای موضوع مشارکت مدنی ومنظور نمودن هزینه های قابل قبول به موضوع مشارکت مدنی ،شرکت مدنی خاتمه یافته واسناد حسابداری به شرح ذیل صادر می گردد
بدهکار- حساب مشترک مدنی به مبلغ کل سرمایه مشارکت(بانک وشریک)
بستانکار-حساب تسهیلات اعطایی-مشارکت مدنی به مبلغ سرمایه بانک در مشارکت مدنی
بستانکار- حساب قرض الحسنه جاری/پس انداز شریک به مبلغ سهم سرمایه شریک
بدین ترتیب بعد از ثبت اسناد فوق مانده حساب مشترک مشارکت مدنی نشان دهنده سود یا زیان حاصل از مشارکت مدنی است.
در صورتی که مانده حساب فوق بستانکار باشد نمایانگرسود واگر بدهکار باشد بیانگر زیان مشارکت مدنی می باشد.
الف:در صورتی که نتیجه حاکی از سود باشد:
بدهکار- حساب مشارکت مدنی معادل کل سود
بستانکار-حساب درآمد معاملات (مشارکت مدنی) به مبلغ سهم سود بانک طبق قرارداد
بستانکار-حساب قرض الحسنه جاری/پس انداز شریک به مبلغ سود شریک طبق قرارداد
با ثبت سند فوق ،حساب مشترک مشارکت مدنی وحساب مشارکت مدنی در دفاتر بانک تسویه ومشارکت مدنی خاتمه می یابد.
ب:در صورتی که نتیجه حاکی از زیان باشد:
باعنایت به قرارداد منعقده واینکه برگشت سرما یه بانک توسط شریک تضمین شده است لذا :
1-در صورتیکه مانده بستانکار حساب مشترک مشارکت مدنی بیش از سرمایه بانک باشد اسنادذیل صادر می گردد.
بدهکار- حساب مشترک مشارکت مدنی به مبلغ مانده حساب
بستانکار- حساب تسهیلات اعطایی- مشارکت مدنی به مبلغ سهم سرمایه پرداختی بانک
بستانکار-حساب قرض الحسنه جاری/پس انداز شریک
به مبلغ باقی مانده حساب مشترک مشارکت مدنی بابت قسمتی از سرمایه پرداختی شریک
2-در صورتی که مانده حساب مشترک مشارکت مدنی تکافوی سهم سرمایه بانک را ننماید اسناد حسابداری به شرح ذیل صادر می گردد:
بدهکار-حساب مشارکت مدنی معادل سهم سرمایه بانک
بستانکار-حساب تسهیلات مشارکت مدنی معادل سهم سرمایه بانک
در این حالت،مانده حساب مشترک مدنی بدهکار خواهد شد.ولی از آن جا که تامین زیان حاصل از سرمایه بانک از اموال شریک تعهد شده است .مانده ی حساب فوق از حساب جاری شریک برداشته می گردد.
بدهکار- حساب قرض الحسنه/پس انداز /جاری شریک به میزان زیان حاصل
بستانکار- حساب مشترک مشارکت مدنی به میزان زیان حاصل
پس از ثبت حسابهای فوق حساب مشارکت مدنی تسویه واسناد انتظامی به شرح ذیل برگشت می شود.
7-خاتمه عملیات وبرگشت حساب های انتظامی
بدهکار –طرف حساب های انتظامی قرارداد (مشارکت مدنی) 1ریال
بستانکار-حساب انتظامی قراردادها(مدنی) 1ریال
بدهکار- طرف حساب انتظامی وثایق وتضمینات به مبلغ ترهین یا اسمی
بستانکار- حساب انتظامی وثایق تضمینات به مبلغ ترهین یا اسمی
توضیح آنکه چنانچه سهم الشرکه بانک در مشارکت مدنی به صورت فروش اقساطی قابل واگذاری باشد اسناد حسابداری ذیل صادر می گردد.
بدهکار-حساب تسهیلات اعطایی فروش اقساطی به قیمت فروش نسیه سهم الشرکه بانک
بستانکار- حساب تسهیلات اعطایی- مشارکت مدنی به قیمت تمام شده سهم الشرکه
بستانکار-حساب درآمد معاملات –مشارکت مدنی به میزان سود دوران مشارکت بستانکار –درآمد
سالهای آتی- فروش اقساطی به میزان سود دوران تقسیط

فروش اقساطی
فروش اقساطی در یک تعریف کلی عبارتست از واگذاری عین به بهای معلوم به غیر،به ترتیبی که تمام یا قسمتی از بهای مزبور به اقساط مساوی ویا غیر مساوی در سررسید های معین دریافت گردد موارد استفاده از عقد فروش اقساطی عبارتند از :فروش اقساطی مسکن ،مواد اولیه ،لوازم یدکی وابزار کار،وسایل حمل ونقل ،کالای مصرفی بادوام ،وسایل تولید ،ماشین آلات وتاسیسات

فروش اقساطی مسکن
بموجب قانون عملیات بانکی بدون ربا ،بانک می تواند بمنظور ایجاد تسهیلات لازم جهت گسترش امر مسکن ،واحد های مسکونی ارزان قیمت را که مستقیما یا از طریق اعطای هریک از انواع تسهیلات بانکی توسط انهااحداث شده باشد ،منحصرا بنابر درخواست کتبی وتعهد متقاضیان مبنی بر خریداینگونه واحدها ،بصورت اقساطی به آنها به فروش برساند.
بانک قبل از انعقاد قرارداد از متقاضیان واحدهای مسکونی مبلغی به عنوان پیش پرداخت اخذ می نماید .این مبلغ اکنون 20درصد قیمت تمام شده می باشد.همچنین بانک مکلف است شش دانگ واحد مسکونی را تاوصول کلیه مطالبات در قالب قرارداد رهنی به وثیقه بگیرد .
مدت قرارداد تابع ضوابط مربوطه بوده ونرخ سود این قرارداد نسبت به مورد متفاوت می باشد .

فروش اقساطی مواد اولیه لوازم یدکی وابزار کار
بانک ملت بمنظور تامین سرمایه در گردش واحدهای تولید اعم از اینکه واحدهای تولیدی متعلق به شخص حقیقی یا حقوقی باشد ،صرفا براساس درخواست کتبی مشتری وتعهد خرید از سوی وی مواد اولیه ،لوازم یدکی وابزار کار مصرفی وسایرنیازهای اولیه آنها راخریداری وبه صورت اقساطی به متقاضیان به فروش می رساند.
ملاک محاسبه این تسهیلات ،قیمت رسمی مواد اولیه بوده وبرای آن دسته از کالاهایی که برای آن قیمت رسمی وجود نداردبه تشخیص بانک خواهد بود .مدت وصول قیمت فروش اقساطی اموال وکالاهای موضوع دستورالعمل سهیلات ،نباید ازیک دوره تولید یا حداکثر دوسال وبرای تسهیلات تامین سرمایه در گردش طرحهای تولیدی جدید مدت وصول بیش از یکسال حسب مورد توسط بانک تعیین ومشخص خواهد شد.
نرخ سود این قرارداد متناسب بابخش فعالیت متغییر می باشد.

نحوه تعیین سود معاملات فروش اقساطی
سود بانک براساس نرخهای مصوب وبا توجه به شرایط معامله از نظر مدت ومیزان پیش در ذیل تعیین می گردد.
الف :چنانچه وصول قیمت فروش اقساطی اموال مورد نظر دفعه واحده در یک قسط در پایانمدت قرارداد باشد .در این حالت محاسبه سود به شرح ذیل خواهد بود:

مدت×نرخ×(پیش پرداخت- قیمت تمام شده اموال خریداری شده)=سود فروش اقساطی

100×واحد زمان
منظور از واحد زمان این است که چنانچه مدت به سال باشد به جای واحد زمان ،عدد1 وچنانچه به ماه باشد 12 ودر صورتی که مدت به روز باشد به جای واحد زمان ،عدد360قرار خواهد گرفت
ب-چنانچه وصول اقساط به صورت مساوی ومتوالی مثلا ماهانه باشد برای محاسبه سود از فرمول زیر استفاده می شود:

(1+تعداد اقساط)×نرخ×(پیش پرداخت مشتری- قیمت تمام شده اموال)=سود مدت فروش اقساطی

تعداد اقساط درسال ×2×100

عملیات حسابداری فروش اقساطی

عملیات حسابداری مربوط به تامین قیمتی از نیازهای مالی اشخاص حقیقی وحقوقی مبنی بر فروش اقساطی ماشین آلات ،وسایل تاسیسات ،مواد اولیه ،لوازم یدکی وابزار کار برای تولیدی وخدماتی به شرح ذیل می باشد:
1-ثبت قرارداد :
پس از انعقاد قرارداد فروش اموال مورد لزوم ،قرارداد مربوط در حساب انتظامی قراردادها به مبلغ 1 ریال به شرح ذیل ثبت می گردد:
بدهکار- حساب انتظامی قراردادها قراردادهای اقساطی به مبلغ 1ریال
بستانکار-طرف حساب های انتظامی قراردادها قرارداد فروش اقساطی به مبلغ 1 ریال
2-واحد وثایق وتضمینات
به منظور حصول اطمینان از انجام تعهدات مشتریان ،وثایق وتضمینات اخذ شده در مورد غیر منقول به مبلغ ترهین ودر مورداسناد تضمینی به مبلغ اسمی در حسابهای انتظامی ثبت می گردد:
بدهکار - حساب انتظامی وثایق و تضمینات مربوط به مبلغ ترهین یا اسمی
بستانکار-طرف حساب های انتظامی وثایق تضمینات مربوط به مبلغ ترهین یا اسمی 3-پیش پرداخت فروش اقساطی
مبلغ پیش دریافت بابت اقساطی به شرح ذیل در حسابها منعکس می گردد:
بدهکار-حساب صندوق/قرض الحسنه جاری/پس انداز متقاضی به مبلغ پیش پرداخت
بستانکار-حساب پیش پرداخت مشتریان –فروش اقساطی به مبلغ پیش پرداخت
4-ثبت تعهدات بانک:
همزمان با انعکاس قرارداد واخذ پیش دریافت ،تعهدات بانک به میزان کل مبلغ قرارداد پس از کسر رقم پیش دریافت به شرح ذیل در حسابها ثبت می گردد:
بدهکار-طرف حساب تعهدات بانک بابت فروش اقساطی به مبلغ باقی مانده قیمت اموال مورد خرید
بستانکار-حساب تعهدات بانک بابت فروش اقساطی به مبلغ باقی مانده قیمت اموال مورد خرید
5- خرید اموال موضوع فروش اقساطی
هنگام خرید وتحویل اموال،اسناد ذیل صادر می گردد:
بدهکار- حساب اموال-فروش اقساطی به مبلغ خرید اموال موضوع فروش اقساطی
بستانکار-حساب صندوق /سپرده قرض الحسنه جاری/پس انداز فروشنده کالا
به مبلغ خرید اموال موضوع فروش اقساطی
همزمان با پرداخت قیمت اموال خریداری به فروشنده ،حساب تعهدات به شرح ذیل برگشت می شود:
بدهکار- حساب تعهدات بانک بابت فروش اقساطی به مبلغ پرداخت شده
بستانکار- طرف حساب تعهدات بانک بابت فروش اقساطی به مبلغ پرداخت شده
با پرداخت تمام بهای کالای خریداری ،حساب تعهدات بانک باید تسویه وواریز شد.
6-واگذاری یا فروش کالا به متقاضی
هنگام تحویل یا در اختیار قراردادن کالای موضوع فروش اقساطی به متقاضی اسناد ذیل صادر می گردد:
بدهکار-حساب تسهیلات اعطایی –فروش اقساطی به قیمت فروش
بستانکار-حساب درآمد سالهای آینده معادل مابه التفاوت فروش وقیمت تمام شده
7-تعدیل پیش پرداخت فروش اقساطی:
با واگذاری اموال پیش پرداخت مشتریان از حساب تسهیلات اعطایی- فروش اقساطی با شرح ذیل کسر تا مانده بدهی مشتری مشخص گردد:
بدهکار- پیش پرداخت مشتریان- فروش اقساطی به مبلغ پیش پرداخت
بستانکار- حساب تسهیلات اعطایی - فروش اقساطی به مبلغ پیش پرداخت
8-دریافت اقساط:
مبلغ هر قسط که از تقسیم تسهیلات اعطایی (پس از کسر پیش پرداخت)برتعداد اقساط حاصل می شود به شرح ذیل در حسابهای مربوط ثبت می گردد:
بدهکار حساب صندوق/جاری / پس انداز خرید به مبلغ قسط
بستانکار- حساب تسهیلات اعطایی فروش اقساطی به مبلغ قسط
چنانچه اقساط باتاخیر وصول شود،خسارت تاخیر تادیه براساس ضوابط مربوط محاسبه ودریافت وبه حساب درآمد بانک منظور می گرددودر صورت عدم وصول به موقع اقساط ،مبالغ وصول نشده طبق ضوابط از حساب تسهیلات اعطایی فروش اقساطی برگشت وپس از گذشت موعد مقرر بدوا به حساب مطالبات سررسید گذشته –فروش اقساطی وسپس به حساب مطالبات معوق –فروش اقساطی به شرح ذیل منظور می گردد
بدهکار-حساب مطالبات سررسید گذشته –فروش اقساطی به مبلغ اقساط وصول نشده
بستانکار-حساب تسهیلات اعطایی –فروش اقساطی به مبلغ اقساط وصول نشده
بدهکار-حساب مطالبات معوق –فروش اقساطی به مبلغ اقساط وصول نشده
بستانکار- حساب مطالبات سررسید گذشته –فروش اقساطی به مبلغ اقساط وصول نشده
در صورت وصول اقساط سررسید گذشته یا معوق به هر طریق ممکن مراتب درحسابها به شرح ذیل ثبت می شود :
بدهکار-صندوق/جاری/پس انداز مشتری به مبلغ بدهی معوق یا سررسید گذشته
9-تسویه حسابها فروش اقساطی :
پس از ایفای کامل تعهدات خریدار طبق مفاد قرارداد ووصول کلیه مطالبات بانک بابت معاملات فروش اقساطی وثایق مورد رهن بانک فک وتضمینات مأخوذه به مشتری مسترد وبه حسابهای مربوط به شرح ذیل برگشت داده می شود:
بدهکار-طرف حسابهای انتظامی –قراردادها (به مبلغ 1ریال)
بستانکار –حساب انتظامی قراردادها (به مبلغ 1ریال)
بدهکار -حساب انتظامی وثایق تضمینات مربوط به مبلغ ترهین یا اسمی
بستانکار- حساب انتظامی وثایق تضمینات مربوط به مبلغ ترهین یا اسمی

اجاره به شرط تملیک

یکی دیگر از تسهیلات اعطایی بانکها اجاره به شرط تملیک است .اجاره به شرط تملیک عقد اجاره ای است که در آن شرط می شود مستأجر در پایان مدت اجاره به صورت عمل به شرایط قرارداد،عین مستاجر را مالک گردد.
بانک به منظور ایجاد تسهیلات لازم برای گسترش امور خدماتی ،کشاورزی ،صنعتی ومعدنی،ساختمان ومسکن وبازرگانی وکسب وکار ومصرف کالای با دوام (ساخت داخل کشور)
به عنوان موجر مبادرت به معاملات اجاره به شرط تملیک می نماید.
بانک منحصرا بنا بردرخواست کتبی وتعهد متقاضی مبنی بر انجام اجاره به شرط تملیک واستفاده خود ،اموال منقول وغیرمنقول را خریداری وبه صورت اجاره به شکل تملیک در اختیار متقاضی قرار می دهد .
در این عقد مدت قرارداد با توجه به عمر مفید اموال که قرار است به صورت اجاره به شرط تملیک واگذار گردد متغیر می باشد.
نرخ سود-با توجه به بخش فعالیت متقاضی تعیین می گردد.

عملیات حسابداری اجاره به شرط تملیک

مراحل وترتیب عملیات صدور اسناد حسابداری معاملات اجاره به شرط تملیک با توجه به نامه ثبت شماره /7713مورخ 16/10/76 اداره نظارت بر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به شرح ذیل می باشد:
1-ثبت قرارداد
پس از انعقاد قرارداد با متقاضی تسهیلات اجاره به شرط تملیک ،قرارداد مربوط به یک ریال در حسابهای انتظامی ثبت می گردد.
بدهکار- حساب انتظامی قراردادها–قراردادهای اجاره به شرط تملیک 1ریال
بستانکار – طرف حسابهای انتظامی قراردادها–قراردادهای اجاره به شرط تملیک 1ریال
2-ثبت وثایق وتضمینات
چنانچه به تشخیص بانک وبه منظور حصول اطمینان از حسن انجام قرارداد وجلوگیری از هرگونه ضرر وزیان احتمالی از متقاضی وثیقه یا تضمین اخذ گردد وثیقه دریافتی به مبلغ رهینه واسناد به مبلغ اسمی در حسابهای انتظامی ثبت می گردد.
بدهکار- حسابهای انتظامی وثایق وتضمینات –اجاره به شرط تملیک معادل رهینه یا مبلغ اسمی
بستانکار-طرف حسابهای انتظامی وثایق وتضمینات –اجاره به شرط تملیک معادل رهینه یا مبلغ اسمی اجاره به شرط تملیک
3-وصول پیش دریافت از مشتری
معادل مبلغ پیش دریافت بابت اجاره به شرط تملیک ،اسناد ذیل صادر می گردد:
بدهکار-حساب صندوق یا قرض الحسنه جاری/پس انداز مشتری به مبلغ پیش دریافت
بستانکار-حساب پیش دریافت از مشتریان بابت تسهیلات اجاره به شرط تملیک به مبلغ پیش دریافت
4-پیش پرداخت به فروشنده/سازنده
اگردرجریان خرید اموال موضوع قراردادلازم باشد تا مبلغی به عنوان پیش پرداخت به تولید کننده یا فروشنده اموال پرداخت گرددثبت ذیل صورت می گیرد:
بدهکار-حساب پیش پرداخت بابت خرید اموال معاملات اجاره به شرط تملیک (خصوصی/دولتی) به مبلغ پیش پرداخت
بستانکار-حساب صندوق /حساب جاری فروشنده یا سازنده به مبلغ پیش پرداخت
بدیهی است به منظور حفظ منافع بانک میزان پیش پرداخت مذکور نبایداز میزان پیش دریافت از مشتری بابت تسهیلات اجاره به شرط تملیک تجاوز نماید.
5-خرید اموال اجاره به شرط تملیک
اموال اجاره به شرط تملیک به صورت منقول یا غیرمنقول در سر فصلی تحت عنوان "اموال خریداری شده جهت اجاره به شرط تملیک" ثبت می گردد.
بدهکار-حساب اموال خریداری شده برای اجاره به شرط تملیک (خصوصی/دولتی)
بستانکار- حساب پیش پرداخت بابت خرید اموال معاملات (خصوصی/دولتی)
بستانکار- حساب صندوق /حساب جاری فروشنده یا سازنده
چنانچه بانک به فروشنده یا سازنده ی اموال پیش پرداخت نکرده باشد ،حساب مربوط در ثبت فوق وجود نخواهد داشت.
6-واگذاری اموال اجاره به شرط تملیک
به مجرد واگذاری اموال به مستأجر اموال خریداری شده برای اجاره به شرط تملیک وپیش دریافت از مشتری به حسابهای تسهیلات اعطایی وسودسالهای آینده انتقال خواهد یافت وحساب اموال خریداری شده برای اجاره به شرط تملیک تسویه خواهد شد.
بدهکار- حساب تسهیلات اعطایی –اجاره به شرط تملیک(خصوصی/دولتی)
بدهکار حساب پیش دریافت از مشتریان بابت تسهیلات اجاره به شرط تملیک(خصوصی/دولتی)
بستانکار-حساب اموال خریداری شده برای اجاره به شرط تملیک (خصوصی/دولتی)
بستانکار-حساب سود سالهای آینده –تسهیلات اجاره به شرط تملیک (خصوصی/دولتی)
بدین ترتیب در هر مورد ،با اعطای تسهیلات ،مانده حساب اموال پیش دریافت تسویه خواهد شد.
7-انعکاس اموال اجاره به شرط تملیک در حسابهای انتظامی ذیربط
بمنظور ثبت آماری مالکیت بانک بر"اموال موضوع قرارداد"،ثبت ذیل (به قیمت اموال)در زیر خط صورت می گیرد.
بدهکار-حساب انتظامی-اموال اجاره به شرط تملیک به قیمت اموال
بستانکار-طرف حساب انتظامی-اموال اجاره به شرط تملیک به قیمت اموال
8-تغییرات قرارداد
افزایش یا کاهش قرارداد به هر دلیل مستلزم ثبت تغییرات ذیربط در حسابهای فوق محسوب خواهد بود.
9-دریافت مال الاجاره
به مبلغ دریافت اقساط اجاره عملیات حسابداری ذیل صورت می گیرد.
بدهکار-حساب صندوق /جاری متقاضی به مبلغ اقساط مال الاجاره
بستانکار-حساب تسهیلات اعطایی-اجاره به شرط تملیک به مبلغ مال الاجاره
10-تعدیل حساب سود سالهای آینده
به منظور شفاف نمودن مانده حساب ها لازم است پس از دریافت هر قسط حساب سود سالهای آینده به ترتیب ذیل تعدیل گردد.
بدهکار-حساب سود سالهای آینده –تسهیلات اجاره به شرط تملیک (خصوصی/دولتی)به مبلغ سود هر قسط
بستانکار-سود دریافتی تسهیلات اجاره به شرط تملیک به مبلغ سود هر قسط

برای دسترسی به خالص پرداختی بانک بابت تسهیلات اجاره به شرط تملیک ضروری است که با پرداخت هر قسط ،حساب سود سالهای آینده نیز تعدیل گردد.
11-عدم وصول به موقع اقساط اجاره
در صورتی که اقساط مال الاجاره در زمانهای تعیین شده از طرف مشتری پرداخت نشود.معادل مبلغ وصول نشده از حساب تسهیلات اعطایی برگشت شده وطبق مقررات ابتدابه حساب مطالبات معوق تسهیلات به شرح ذیل منتقل می گردد.
بدهکار-حساب مطالبات سررسید گذشته /معوق تسهیلات به مبلغ اجاره معوق
بستانکار-حساب تسهیلات اعطایی –اجاره به شرط تملیک به مبلغ اقساط اجاره معوق
با منظور نموده هر قسط اجاره به حساب مطالبات معوق،تسهیلات می باید به میزان مربوط به هرقسط از حساب سود سالهای اینده خارج وبه حساب سود معوق تسهیلات منتقل شود ،پس از این مرحله سند ذیل صادر می گردد
بدهکار- حساب سود سالهای آینده –اجاره به شرط تملیک (خصوصی/دولتی)به میزان سود اقساط
بستانکار-سود معوق تسهیلات –اجاره به شرط تملیک( خصوصی/دولتی)به میزان سود اقساط
12-وصول اقساط سررسید گذشته /معوق
بدهکار-حساب صندوق /حساب جاری متقاضی به مبلغ وصولی اقساط سررسید گذشته
بستانکار-حساب سررسید گذشته/معوق تسهیلات به مبلغ وصولی اقساط سررسید گذشته
چون با وصول اقساط معوق ،سود هرقسط معوق نیز وصول می شود ،لذا سود معوقه تسهیلات نیز که قبلا منظور شده است می باید برگشت شود.
بدهکار-حساب سودمعوق تسهیلات-اجاره به شرط تملیک به مبلغ سود معوق وصول شده
بستانکار-حساب سود دریافتی تسهیلات-اجاره به شرط تملیک به مبلغ سود معوق وصول شده
13-تسویه حساب اجاره به شرط تملیک در پایان قرارداد
بدیهی است که دراین روش پس از خاتمه قرارداد مانده مربوط به حساب تسهیلات اعطایی اجاره به شرط تملیک وهمچنین سود سالهای آینده صفر خواهد شدضمنا پس از انتقال رسمی اموال مشتری حسابهای انتظامی قبلی شامل قراردادهای مربوط واموال اجاره به شرط تملیک به شرح ذیل برگشت داده می شود.
بدهکار- طرف حسابهای انتظامی قراردادها –قراردادهای اجاره به شرط تملیک 1ریال
بستانکار-حساب انتظامی قراردادها – قراردادهای اجاره به شرط تملیک 1ریال
بدهکار-طرف حسابهای انتظامی وثایق وتضمینات مربوط به مبلغ رهینه یا اسمی
بستانکار- حساب انتظامی وثایق وتضمینات مربوط به مبلغ رهینه یا اسمی
قابل توجه است که ثبت های روش تعهدی درعقد اجاره به شرط تملیک طبق بخشنامه شماره ثبت /2040مورخ 13/12/82 مدیریت کل نظارت بر بانکها وموسسات اعتباری مانند ثبت های تعدیل حسابهای سود سالهای آینده فروش اقساطی خواهد بود.

سلف
پیش خرید نقدی محصولات تولیدی به قیمت معین را سلف می گویند .طبق قانون عملیات بانکی بدون ربا،بانک می تواند به منظور ایجاد تسهیلات لازم جهت تامین قسمتی از سرمایه در گردش واحدهای تولیدی (اعم از اینکه مالکیت این واحدها متعلق به شخص حقیقی یا حقوقی باشد)منحصرا بنا به درخواست اینگونه واحدها مبادرت به پیش خرید محصولات تولیدی آنها نماید.
توضیح اینکه فروش محصولات تولیدی پیش خرید شده قبل از تحویل ممنوع می باشد مگر این که مبیع قبل از سررسید به بانک تحویل شده باشد همچنین واحدهای اجرایی بانک مجازند پس از انقضای تاریخ تحویل حتی قبل از تحویل کالا،محصولات تولیدی پیش فروش شده را بفروش برسانند .پیش خرید محصولات واحدهای تولیدی توسط بانک درصورتی مجاز است که توسط واحد درخواست کننده تولید شده ،سریع الفساد نبوده وسهل البیع باشد.
منظور از سهل البیع آن است که هنگام پیش خرید بانک اطمینان حاصل نماید که محصولات تولیدی مورد معامله در زمان تحویل به سهولت قابل فروش خواهد بود.
مدت قرارداد حداکثر معادل یک دوره تولید بوده مشروط بر آنکه از یکسال تجاوز ننماید .نرخ سود قرارداد با توجه به بخش فعالیت متقاضی تعیین می گردد.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  10  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله ICDL

اختصاصی از زد فایل دانلود مقاله ICDL دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مسافرت شما به ICDL با اولین « ماژول» که مفهوم تکنولوژی اطلاعات است شروع می شود. همانطور که اگر شما بخواهید رانندگی یاد بگیرید اولین چیزی که باید درک کنیم؛ این است که یک ماشین چیست، شما کجا میتوانید رانندگی کنید و چه طور این کار را باید انجام دهید؟ برای اینکه بتوانید با کامپیوتر کار کنید به یادگیری یکسری از مفاهیم پایه نیاز داریم.
این فصل شامل هشت بخش اصلی می باشد :
1-مفهوم IT
2-سخت افزار کامپیوتر
3-انواع نرم افزار
4-استفاده از شبکه
5-نقش IT در زندگی روزمره
6-سلامتی-امنیت
7-امنیت کامپیوتری
8-تصویر واقعی از IT
شما هر کدام از این بخش ها را در این فصل می آموزید و در پایان این فصل آمادگی دارید که اولین ماژول را امتحان دهید.
گسترده ترین مفهوم ( General Concepts )
گسترده ترین و کاملترین مفهوم مشخصاتی که در این فصل ارائه می دهیم شامل چهار بخش اساسی زیر می باشد :
1-تعاریف اصلی
2-انواع مختلف کامپیوتر
3-انواع کامپیوترهای شخصی
4-عملکرد کامپیوتر
1-تعاریف اصلی
این فصل را برای اینکه اولین ماژول را فرابگیریم، شروع می کنیم
سخت افزار ( Hardware )، نرم افزار (Software)، تکنولوژی اطلاعات (Information Technology ) انتظار دارید که بشناسید تفاوت بین سخت افزار و نرم افزار و مفهوم کلی تکنولوژی اطلاعات را یاد بگیرید.
درک اصطلاحات پایه ( Understanding basic term )
*هدف : فهمیدن اصطلاحات سخت افزار، نرم افزار، تکنولوژی اطلاعات قبل از اینکه شما بتوانید با هر کامپیوتری کار کنید، نیاز دارید که با سه اصطلاح اساسی سخت افزار، نرم افزار، تکنولوژی اطلاعات (IT ) آشنا شوید.
سخت افزار (Hardware ) :
این اصطلاح به تمام قسمتهای فیزیکی کامپیوتر اشاره می کند :
یک جعبه خاکستری و تمام محتوای آن، موس ( موشواره)، صفحه کلید، مانیتور (صفحه نمایشگر)، بلندگوها، تمام کابلها و چیزهای دیگر.
سخت افزار کامپیوتر بخشهایی است که حتی زمانی که کامپیوتر خاموش است قابل دیدن می باشد. در این فصل با انواع مختلف سخت افزار آشنا می شوید.
نرم افزار ( Software ) :
این اصطلاح اشاره می کند به دستورات نامرئی که به سخت افزار فرمان می دهد که چه کاری را باید انجام دهد. وقتی که کامپیوتر را روشن می کنید و لغت و یا تصویری را در صفحه نمایش نشان داده می شود؛ این نرم افزار است که تصمیم می گیرد این لغت یا چه زمانی و در کجا نمایش داده شود.
نرم افزار در درون برنامه ها (Programs ) وجود دارد. (برای مثال برنامه واژه پرداز « Word » یا برنامه « E-mail » ) که هر کدام عملکرد مجزایی دارند.
شما بعداً با انواع مختلف نرم افزار آشنایی پیدا خواهید کرد.
تکنولوژی اطلاعات ( Information Technology ) = 2t
تکنولوژی اطلاعات یک واژه ای عمومی است که برای تمام سخت افزار، نرم افزار و سرویس های مرتبطی که کامپیوتر از آن استفاده می کند اشاره می نماید. علاوه بر این کامپیوترها و انواع برنامه هایی که آن اجرا می کند، همچنین It شامل انواع شبکه ها که با کامپیوتر ارتباط برقرار می کنند و افرادی که با آنها کار می کنند هم می شود.
2-انواع مختلف کامپیوتر (Types of computers )
اکنون درباره کامپیوترها صحبت می کنیم که انواع مختلفی دارند باید انواع مختلف کامپیوتر که در پیرامون شما موجود است بتوانید تشخیص دهید
3-انواع کامپیوترهای خانگی Disitingushing computer types
*هدف: تمایز و تشخیص دادن بین کامپیوترهای بزرگ، کامپیوتر شبکه کامپیوتر شخصی، لپ تاپ، دستیار دیجیتال شخصی « PDA » و ظرفیت، سرعت، قیمت و استفاده های مخصوص.
ممکن است که در امتحان درباره پنج نوع مختلف کامپیوتر سوال شود.
 کامپیوترهای بزرگ Main fram computer
انواع کامپیوترهای بزرگی هستند که برای انجام اعمال خاصی در یک شرکت یا وزارت خانه مورد استفاده قرار می گیرد.
 کامپیوترهای شبکه ( Network computer )
این کامپیوتر مناسب محیط های کاری شخصی می باشد ولی دارای ظرفیت خیلی بالایی نیستند و به دستگاههایی دیگر که در نقاط دیگری هستند؛ تکیه دارند و از طریق شبکه، اطلاعات برای آنها ذخیره می شود.
کامپیوترهای شخصی ( Personal computer )
این نوع از کامپیوترها در محیط های کاری شخصی می توانند مورد استفاده قرار گیرند یا مناسب این کار نباشند و تنها اطلاعات شخصی فرد را ذخیره کنند. این کامپیوترها ممکن است برای شما خیلی آشنا باشد.
کامپیوترهای Lap top computer
کامپیوترهای قابل حمل هستند که در اندازه یک کیف با یک دفتر یادداشت کوچک تنظیم شده اند. آنها به طور مخصوص می توانند بسته شوند تا از صفحه نمایش خود وقتی از آنها استفاده نمی شود؛ محافظت می کنند.
کامپیوترهای دستیار دیجیتال شخصی ( (PDA)= Personal digital assistant )
کامپیوترهای خیلی کوچکی هستند که می توانند در جیب لباس قرار بگیرند. صفحه نمایش و ظرفیت محدودی دارند.
جدول زیر کمک می کند که انواع مختلف کامپیوترها را با یکدیگر مقایسه کنید
انواع کامپیوتر ظرفیت سرعت قیمت موارد استفاده
کامپیوتر بزرگ بسیار بزرگ فوق العاده زیاد بخش It و شرکت های بزرگ
کامپیوتر شبکه کم تند محیط کار
کامپیوتر شخصی بزرگ تند خانه و محل کار
نوت بوک متوسط متوسط مورد استفاده کاری برای افرادی که دائماً در سفر هستند
دستیار دیجیتال شخصی کوچک آرام افراد متخصص که به اطلاعات سریع نیاز دارند

توجه (Alert )
ممکن است در امتحان ICDL از شما درباره انواع دیگر کامپیوترها سوال شود که می توانید آنها را در شمار کامپیوترهای شخصی در نظر بگیرید.
مهمترین بخش از کامپیوترهای شخصی Main parts of personal computer
هنگامی که شما در پشت کامپیوتر می نشینید، باید بدانید به چه چیزی نگاه می کنید. در آزمون توانایی شما را در تشخیص بخشهای مختلف کامپیوتر می سنجند.
یادگیری بخشهای از کامپیوتر شما Knowing the parts of your computer
*هدف: یادگرفتن قسمتهای اصلی از کامپیوترهای شخصی از قبیل CPU ، دیسک سخت، وسایل ورودی وخروجی، انواع حافظه و آموختن درباره انواع دستگاههای جانبی. اجازه دهید سفر کوچکی به سخت افزار کامپیوتر که ممکن است روی میز یا زیر میز شما باشد؛ داشته باشیم. تصور کنید به موقعیت قبلی برگشته اید آیا دوست دارید درباره اتومبیل (ماشین) خود که دارای لاستیک، بدنه و موتور است؛ یاد بگیرید. بیشترین قسمتهای قابل مشاهده در کامپیوتر شامل نمایشگر، موس (موشواره) و صفحه کلید است. نمایشگر اطلاعات را به شما نمایش می دهد که اصطلاحا به آن دستگاه خروجی (output Device ) می گویند. صفحه کلید وموس به شما اجازه می دهند تا اطلاعات را به رایانه بفرستید که به آنها دستگاههای ورودی (input device ) می گویند. دستگاههای ورودی و خروجی را با همدیگر دستگاه جانبی می نامند.
یک دستگاه جانبی چیزی است که شما می توانید اتصال آن را با کیس کامپیوتر قطع کنید مانند چاپگر (Printer )، رسام (Plotter )، دسته بازی (Joy stick ) و انواع مودم.
نکته ( Note ): درباره دستگاههای ورودی و خروجی در این فصل بیشتر خواهید آموخت کابلی را که از نمایشگر، صفحه کلید و موشواره خارج میشود را دنبال کنید؛ تمام اتصالات آنها به یک جعبه در پشت کامپیوتر بر می گردد که شامل سخت افزار کامپیوتر می باشد. گاهی به این جعبه، اصطلاحاً «CPU » می گویند که برگرفته از واژه Central Processing unit است که به معنی واحد پردازش مرکزی است. بخشی است که در درون کیس مخفی می شود. در واقع مغز کامپیوتر محسوب می گردد جایی است که تمام محاسبات را انجام می دهد.
در شکل 2.1 نوع پیشرفته ای از CPU را می بینید که اندازه CPU معمولاً کمتر از 2 اینچ می باشد، اما آن مهمترین و پیچیده ترین قسمت کامپیوتر است.
شکل 2.1
به طور یقین، CPU تنها بخشی نیست که درون کیس قرار دارد. بخش های مهم دیگری مانند گرداننده های سخت، انواع حافظه و انواع کارد نیز درون کیس وجو د دارد. ممکن است کامپیوتر شما فقط یک گرداننده سخت «Hard drive » یا بیشتر داشته است. گرداننده سخت، یک دستگاه مغناطیسی است که می تواند دائما اطلاعات را ذخیره کند. هنگامی که فایلی را ذخیره می کنید به وسیله آن حفظ میشود حتی هنگامی که کامپیوتر خاموش است. گرداننده سخت تنها مکان نگهداری اطلاعات نیست.

در کامپیوتر دو نوع حافظه وجود دارد :

درباره انواع حافظه مطالب بیشتری یاد خواهید گرفت. یکی از بخشهای پایه در کامپیوتر که شامل یک نوع یا بیشتر است، انواع کاردها(Card) است. اگر به پشت کیس نگاه کنید شیار یا شکافهایی را خواهید دید که میتواند بعضی از آنها خالی و بعضی دیگر امکان دارد به سخت افزاری متصل باشد. به ویژه انواع کارتها که شامل کارتهای ویدیوئی (اطلاعات را به نمایشگر ارسال می کند)، کارتهای شبکه و مودم ها با کامپیوترهای دیگر ارتباط برقرار می سازند.
Computer performance
گاهی اوقات نارضایتی مودم را از سرعت پایین و کند کامپیوترشان یا برعکس می شنویم واقعا چه چیزی سرعت یک کامپیوتر را زیاد یا کم می کند. ؟
ما نیاز داریم که درک کنیم فاکتورهای اصلی که بر روی عملکرد کامپیوتر اثر می گذارند، درک کنیم.
Performance factors
هدف : بعضی از فاکتورهای مهم در عملکرد یک کامپیوتر را که شامل سرعت CPU ، اندازه RAM و تعداد برنامه هایی که اجرا می شود را بدانیم. اکنون بعضی از فاکتورهای تاثیرگذار بر روی عملکرد یک کامپیوتر را بیان می کنیم :
1-سرعت CPU
انواع مختلف از CPU وجود دارد؛ هرچه سرعت آنها بیشتر باشد عملکرد کامپیوتر بهتر می شود
2-اندازه RAM
شما باید بتوانید از اطلاعات زیادی در حافظه کامپیوتر خود با یک عملکرد خوب نگهداری کنید. اگر مقدار RAM محدود باشد، تمام اطلاعات گنجانده نمی شود، بنابراین سرعت کامپیوتر کاهش می یابد.
3-تعداد برنامه های در حال اجرا : Number of application running
هر برنامه مقداری از RAM و مقداری از عملکرد CPU را اشغال می کند. اگر در یک زمان مقدار زیادی از برنامه ها باز باشد.
4-تعداد دقیق برنامه هایی که شما اجرا می کنید: The exapt applications you have running
این طور به نظر می رسد که هنگام استفاده از برنامه پیچیده تر سرعت کامپیوتر پایین می آید.
سخت افزار Hard ware
اکنون دید شما نسبت به سخت افزار کامپیوتر گسترده شده است. در این بخش مفاهیم اولیه سخت افزار را که برای شروع کار و امتحان به آن نیاز دارید را فرا می گیرید.
واحد پردازش مرکزی Central processing unit
واحد پردازش مرکزی (CPU ) که مغز کامپیوتر محسوب می شود که وظیفه انجام دادن چندین کار مهم را بر عهده دارد که با آنها آشنا می شوید.
-وظایف واحد پردازش مرکزی (Fonction of the CPU )
هدف :
آموختن بعضی از وظایف CPU : محاسبه کردن، کنترل منطقی، دسترسی فوری به حافظه، دانستن مقیاس سرعت حافظه که براساس مگاهرتز «MHZ » یا گیگاهرتز «GHZ » می باشد. اگرچه اغلب CPU را به عنوان یک قطعه می شناسیم؛ اما، در حقیقت شامل بخش های خیلی پیچیده الکترونیکی و تعداد زیادی می باشد.
عملکرد CPU شامل چندین تابع مختلف می باشد که در زیر به آنها اشاره می کنیم :
1-(Performing calculation)
انجام اعمال ریاضی مانند جمع یا عملکردهای دیگر در CPU امکانپذیر می شود.
2-(controlling logic )
اغلب ما در کامپیوتر یک سری انتخاب ها را در اختیار داریم: نمایش رنگی، انجام محاسبات و غیره. منطقی که این انتخابها را امکان پذیر می سازد، در CPU وجود دارد.
3-(immediate access memory )
CPU مقداری از حافظه سریع را در اختیار دارد که درخواستهای سریع را می کند.
4-(Coordinating other functions )
CPU دستوراتی را به بخشهای دیگر می فرستد و به آنها می گوید که چه کاری انجام دهند، مانند کارتهای ویدئویی، هارد
سرعت CPU یکی از مهمترین فاکتورها می باشد که به طور کلی عملکرد کامپیوترتان را تعیین می کند.
مقیاس سرعت در مگاهرتز :
یک مگاهرتز نشان دهنده انجام یک میلیون عمل در هر ثانیه می باشد، هزار مگاهرتز برابر یک گیگاهرتز می باشد.
در سال 2004 امکان داشت کامپیوترهای قدیمی از CPU با سرعت 500 مگاهرتز استفاده کنند؛ جدیدترین CPU سرعتی معادل 3 گیگاهرتز دارند.
حافظه (Memory )
بعد از CPU ، مهمترین بخش کامپیوتر حافظه آن می باشد هیچ یک از کامپیوترها اندازه و نوع یکسانی از حافظه ندارند. شما برای این که بتواند امکانات کامپیوتر خود را ارزیابی کنید؛ باید انواع حافظه را بشناسید.
انواع حافظه (Types of memory )
هدف :
یادگیری انواع مختلف حافظه :
الف-RAM حافظه با دستیابی اتفاقی
ب-ROM یا حافظه فقط خواندنی و تشخیص تفاوتهای این دو حافظه
در کامپیوتر دو نوع حافظه وجود دارد :
RAM ، ROM
RAM
نوعی از حافظه می باشد که معمولا مردم به آن استناد می کنند وقتی که درباره حافظه صحبت می کنند. وقتی که برنامه ای را اجرا می کنید کامپیوتر برنامه و پاسخی را که شما دریافت می کنید را به کدهایی تغییر می دهد و آنها را در RAM ذخیره می سازد.
این نوع از حافظه نسبتاً کم خرج است و می تواند بارها توسط کامپیوتر شما مورد استفاده قرار بگیرد؛ هر بخش از این حافظه می تواند به طور مکرر مورد خواندن و نوشتن قرار گیرد.
حافظه RAM موقتی است به این معنی که هر چیزی که فقط در RAM ذخیره شود؛ هنگام خاموش کردن کامپیوتر از بین می رود.
ROM
بخش کوچکتری از حافظه است که حاوی برنامه های حساسی است که خود کامپیوتر آنها را اجرا می کند. اطلاعات ذخیره شده در ROM به طور دائمی در آنجا قرار دارد، حتی هنگامی که کامپیوتر خاموش است بیشتر کامپیوتر از این حافظه جهت نگهداری برنامه های پایه ای استفاده می کنند که باعث راه اندازی و نمایش آن می شود و آمادگی لازم را جهت نگهداری اطلاعات پیدا می کند.
اندازه حافظه (Memory size )
هدف :
دانستن این که حافظه کامپیوتر چگونه اندازه گیری می شود : بیت، بایت، مگابایت (MB ) گیگاباید (GB )، ترابایت (TB )، اندازه گیری حافظه کامپیوتر و مرتبط با کاراکترها، فایل ها، دایرکتورها، پرونده ها.
ساده ترین واحد حافظه « بیت» است. یک بیت تنها معادل یک یا صفر در هر زمان است. هر بیت از حافظه مانند یک کلید کوچک است که کامپیوتر می تواند آن را روشن یا خاموش کند؛ روشن معادل را وخاموش معادل صفر است. این سیستم « سیستم باینری شمارش » نامیده می شود.
کامپیوترهای امروزی حاوی مقادیر زیادی از بیت های حافظه است که باعث شکل گیری واحدهای بزرگ می شود.
یک بایت، 8 بیت است.
یک کیلو بایت (KB )، 1024 بایت است. کامپیوترها از حساب باینری استفاده می کنند و همین موضوع، 1024 را یک عدد رمز در کامپیوتر در نظر می گیرد.
یک مگابایت (MB )، 1024 کیلوبایت است، یا تقریباً یک میلیون بایت.
یک مگابایت (GB )، 1024 مگابایت است، یا تقریباً یک بیلیون بایت.
یک ترابایت (TB )، 1024 گیگابایت است، یا تقریباً یک تریلیون بایت.
یک کامپیوتر شخصی امروزی معمولا بین MB128 تا GB2 حافظه RAM دارد. چه مقداری را در بر می گیرد؟ پس برای ملموس شدن مطلب، اندازه متنی که می توانید در هر قطعه از حافظه ذخیره کنید را در نظر بگیرید:
یک بایت در بردارنده یک حرف از الفباست؛ هر حرف با ترکیبی خاص از 1 و صفر مشخص می شود. ( به عنوان مثال، حرف « A » در زبان کامپیوتر به صورت « 01000001» ذخیره می شود.
یک صفحه متنی در حدود 5KB حافظه اشغال می کند.
این کتاب حدود 5MB حافظه اشغال می کند.
یک گیگابایت (GB ) حافظه که متن در آن ذخیره شده حدود 2000 کتاب را در بر می گیرد که معادل یک کتابخانه شخصی است.
کتابخانه کنگرس نزدیک به 25 میلیون کتاب دارد که معادل حافظه متنی را اشغال می کند.
البته، همه اطلاعات ذخیره شده بر روی کامپیوتر شما به صورت متنی نیستند؛ برنامه ها، تصاویر گرافیکی ، صداها، فیلم ها، نقاشیها، و دیگر فرم های اطلاعات هنگام اجرا،فضای RAM شما را اشغال می کند. یک برنامه ممکن است در هنگام اجرا هر جایی از RAM از KB100 تا MB100 حافظه را اشغال می کند.
دستگاههای ورودی (Input devices )
دستگاههای ورودی به شما امکان فرستادن اطلاعات را به کامپیوتر می دهد. شما جهت گذراندن امتحان باید دسته بزرگی از دستگاههای ورودی را بشناسید.
شناخت دستگاههای ورودی (Identify input deviced )
هدف :
شناخت برخی از دستگاههای مهم جهت وارد کردن اطلاعات مانند موس (موشواره)، صفحه کلید، ترکبال، اسکنر، تاچ پر، قلم نوری، جوی استیک، دوربین دیجیتال، میکروفن.
یک دستگاه ورودی هر قطعه ای از سخت افزار است که قابلیت وارد کردن اطلاعات را به شما می دهد.
مشخصات دستگاه های ورودی:
هدف:
شناخت برخی از دستگاههای مهم جهت وارد کردن اطلاعات مانند: موس- کیبورد- ترکبال – اسکنر- تاچ پد – قلم نوری – جوی استیک – دوربین دیجیتال – میکروفون
یک دستگاه ورودی هر قطعه ای از سخت افزار است S قابلیت وارد کردن اطلاعات را به شما می دهد در این جا لیستی از برخی از دستگاه های ورودی رایج آورده شده است:
موس : دستگاهی ورودی است و طوری طراحی شده که با یک دست گرفته می شود و روی میز می لغزد. کامپیوتر این حرکت ها را به حرکت های اشاره گر بر روی صفحه نمایش ترجمه می کند همچنین هر موس یک یا چند دکمه دارد که با فشردن هر کدام می توانید دستوراتی به کامپیوتر بفرستید .
صفحه کلید: صفحه کلید دستگاهی ورودی است که شامل کلیدهای ماشین تحریر استاندارد و همچنین کلیدهای دیگری مثل کلیدهای عملیاتی . کلیدهای 4 جهت اصلی و یک مجموعه کلید عددی است. بیشترین استفاده از صفحه کلید جهت وارد کردن متن به کامپیوتر است.
ترک بال همانند یک موس وارونه است ترک بال در یک نقطه از میز ثابت می ماند و شامل توپی است که رو به بالاست . حرکت گوی باعث حرکت اشاره گر بر روی صغحه نمایش می شود ، ترک بال هم مانند موس دارای یک یا چند دکمه است که می توانید آن ها را فشار دهید.
شکل 2.2 یک موس و یک ترک بال را نشان می دهد.
اسکنر دستگاهی ورودی است که می تواند یک صفحه چاپ شده (یا اشیا صاف دیگر) را به فایل تبدیل کند که کامپیوتر قادر به ذخیره آن باشد برخی اسکنرها به صورت دستگاهی جدا هستند، در حالیکه برخی دیگر درون پرینترها و یا دیگر دستگاههای چند منظوره ساخته می شوند.
تاچ پد ، یک سطح کوچک مستطیل شکل است که معمولا در Lop top ها ساخته می شود و به این صورت است که شما با کشیدن انگشت خودروی سطح باعث حرکت اشاره گر روی صفحه نمایش می شوید.
قلم نوری : اندکی شبیه ماژیک شب رنگ است که سیمی از انتهای آن خارج شده باشد شما می توانید نقطه ای را روی صفحه نمایش با اشاره کردن به آن توسط قلم نوری و فشردن یک کلید نشان دهید.
جوی استیک : تا حدی شبیه دسته کنترلی هواپیماست. جدی استیک ها عموما به عنوان دستگاه ورودی برای بازی های کامپیوتری به کار می روند. البته آن ها در امور تجاری هم کاربردهایی دارند.
یک دوربین دیجیتال : به شما امکان عکس گرفتن بدو فیلم و ذخیره کردن آن ها بر روی حافظه داخل دوربین را می دهد سپس شما می توانید با استفاده از یک کابل خاص، عکسهایتان را روی کامپیوتر ببرید.
میکروفون به شما امکان وارد کردن صحبت هایتان را به کامپیوتر می دهد. بسته به نوع نرم افزاری که نصب کرده اید، می توانید صحبت هایتان را در کامپیوتر ذخیره کنید یا آن را تبدیل به فرامین قابل فهم توسط کامپیوتر کنید.
دستگاه های خروجی (Output Devices)
دستگاه های خروجی امکان نشان دادن اطلاعات کامپیوتر به شما می دهد.
شناخت دستگاه های خروجی
هدف: شناخت دستگاه های خروجی رایج جهت نشان دادن نتیجه پردازش های انجام شده توسط کامپیوتر، مانند: صفحه نمایش- نمایشگر- چاپگر- پلاتر- بلندگو speaker
یک دستگاه خروجی هر قطعه سخت افزاری است که کامپیوتر جهت بازگرداندن اطلاعات به شما به کار می برد. در این جا، برخی دستگاه های خروجی رایج که شما با آن ها سرو کار دارید ذکر شده اند:
صفحه نمایش : نمایشگر ویدیویی است که گاهی اصطلاحاً نمایشگر کامپیوتر خوانده می شوند و محل اصلی دریافت اطلاعات ، توسط شما از کامپیوتر است.
چاپگر: دستگاهی است که جهت تولید خروجی چاپ شده روی کاغذ به کار می رود. انواع گوناگونی از چاپگرها وجود دارند، آن ها در سرعت اندازه کاغذی که روی آن چاپ می کند و پردازش که جهت چاپ انجام می دهند با هم تفاوت دارند کارایی چاپگرها در مواردی است که مشابه نسخه ای موقت یا دائمی از اطلاعات خارج از کامپیوتر نیاز دارید.
پلاتر: دشتگاهی است که با حرکت دادن یک یا چند قلم روی قطعه ای از کاغذ، طرحی را می کشد پلاترها عموما جهت خروجی هایی مثل طرح های معماری یا مکانیک به کار می رود.
بلندگو به کامپیوتر شما امکان ایجاد ارتباط با شما توسط صدا را ایجاد می کند صدا می تواند هر چیزی باشد از یک بوق اخطار درهنگام وقوع خطا گرفته تا صوت های هماهنگ که می توانند متن نمایش داده شده توسط صفحه نمایش را بخوانند.
دستگاه های ورودی/ خروجی :
برخی دستگاه ها دو وظیفه ورودی و خروجی را با هم انجام می دهند.
دو دستگاه در یک قالب :
هدف: درک دستگاه های ورودی / خروجی مانند: تاج اسکرین ها
رایج ترین نمونه دستگاه خروجی / ورودی تاج اسکرین است. تاج اسکرین همانند صفحه نمایش است، با این تفاوت که صفحه تاچ اسکرین حساس به لمس است چه با انگشت و چه با ابزار های خاص. بنابراین یک تاچ اسکرین می توانند هم به عنوان صفحه نمایش و هم به عنوا ن کنترل اشاره گر شبیه به تاچ پد همزمان عمل کند.
واحد ذخیره سازی
واحدهای ورودی و خروجی مربوط به انتقال اطلاعات به کامپیوتر و خارج از آن می باشند اما اطلاعات داخل کامپیوتر به کجا می روند؟ پاسخ این سوال به واحدهای ذخیره سازی ختم می شود.
مقایسه دستگاه های ذخیره سازی
مقایسه انواع مهم واحدهای ذخیره سازی حافظه از نظر سرعت ، هزینه و ظرفیت مانند : دیسکت – دیسک فشرده- کارتریج های اطلاعاتی- CD ROM دیسک سخت داخلی و خارجی . (Zip Disk)
کامپیوترهای شخصی دسته بزرگی از واحد های ذخیره سازی را به کار می برند . همچنین انواع دستگاه های ذخیره سازی پیوسته در حال تغییرند . در این جا برخی از دستگاه های ذخیره سازی که در محیط کار با آن سرو کار دارید بر شمرده شده اند :
- دیسکت ، دستگاه ذخیره سازی جدا شدنی است که گاهی فلاپی دیسک خوانده می شوند .
- دیسک فشرده ، دستگاهی خصوصی در اندازه های دیسکت است با لایه پلاستیک فشرده و ظرفیت ذخیره سازی بالاتر .
- کاتریج داده ای حاوی نواری مغناطیسی است و طوری طراحی شده که مقادیر زیادی از داده را در خود ذخیره می کند .
- CD-ROM یک دیسک پلاستیکی شبیه CD های موسیقی است .
- دیسک های سخت داخلی و خارجی ، دستگاههای ذخیره سازی مغناطیسی پوشیده شده هستند که مقادیر عظیم داده را ذخیره می کنند . دیسک های داخلی در داخل کامپیوتر هستند ، اما دیسک های سختی وجود دارند که می توانند از خارج به کامپیوتر متصل شوند .
جدول 2.2 جهت مقایسه دستگاههای ذخیره سازی به شما کمک می کند .
جدول 2.2 – مقایسه واحد های ذخیره سازی
واحد ذخیره سازی سرعت هزینه ظرفیت
دیسکت خیلی پایین کم1.44 MB
دیسک فشرده پایین متوسط100MB-250MB کاتریج داده یلی پایین کم100MB-100GB
CD-ROM متوسط کم500mb-700mb
دیسک سخت داخلی بالا بالا40mb-1/TB
دیسک سخت خارجی بالا بال ا40MB-1/TB
بیشتر این دستگاه ها خواندنی / نوشتنی هستند . به این معنی که شما هم قادر به خواندن اطلاعات نوشته شده روی آن ها هستید و هم می توانید اطلاعات جدید روی آن ها بنویسید CD-ROM استثنا است و فقط خواندنی است و اطلاعات نوشته شده روی CD-ROM قابل پاک کردن نیست .
نکته
نوع دیگر CD-RW,CD ، به شما هم امکان خواندن و هم نوشتن اطلاعات را می دهد.
فرمت کردن دیسک (Disk formatting )
هدف
درک هدف فرمت کردن دیسک
بیشتر واحدهای ذخیره سازی ( شامل دیسک ها ، دیسک های فشرده و دیسک های سخت ) باید قبل از استفاده فرمت شوند . فرآیند فرمت کردن دیسک را چک می کند تا مطمئن شوند در شرائط مناسب قرار دارد و راهنمایی مشخص مس کند که به دیسک می گوید در کجا می توانید اطلاعات را بنویسید .
این راهنما ها دیسک را به شیارها (tracka) و اطلاع ها (sector ) تقسیم می کند . همانطور که در شکل 2.3 نشان داده شده است . سیستم عامل می تواند نقدار ثابتی از داده ها را در هر بخش از دیسک که فرمت شده قرار دهد .
شکل 2.3 فرمت کردن دیسک ( نمودار خلاصه )
توجه
چگونگی فرمت کردن دیسک را در فصل 3 با استفاده از windowsXP فرا خواهید گرفت .
نرم افزار (Sottware )
شما برای داشتن یک کامپیوتر احتیاج به سخت افزار دارید ، اما بدون نرم افزار ، سخت افزار کاربردی ندارد . در واقع بقیه این کتاب راجع به انواع مختلف نرم افزار است . در این قسمت ما به بررسی اجمالی انواع نرم افزار و نکات اصلی می پردازیم و در قسمت های بعد به تفصیل راجع به آن ها بحث خواهیم کرد .
انواع نرم افزار (Types of software )
راه اول بحث در مورد نرم افزارها بر اساس عملکرد شان است . آیا نرم افزار جهت راه اندازی کامپیوتر است یا جهت انجام کاری مفید برای شما ؟
تقسیم بندی عمده نرم افزار
هدف
تشخیص بین نرم افزارهای سیستم عامل و نرم افزار های کاربردی . درک دلیل version سازی برای نرم افزار ها .
نرم افزار می تواند به دو دسته نرم افزار سیستم عامل و نرم افزار کاربردی تقسیم شود . سیستم عامل ، نرم افزاری است که عملیات اساسی کامپیوتر را کنترل می کند . مثلاً اینکه اطلاعات کجا ذخیره شده و چگونه روی صفحه ، نمایش داده می شود یا چگونه با کامپیوتر های دیگر در ارتباط است . میکروسافت ویندوز ، متداولترین سیستم عاملی است که در تنطیمات تجاری می یابید . نرم افزار کاربردی ، نرم افزاری است که جهت کاربرد شخصی استفاده می شود ، مثل نامه نگاری ، نمایش یک فایل یا آهنگسازی .
بیشتر نرم افزارها چند version دارند .
به عنوان مثال ، شرکت میکروسافت 8 version مختلف از دیتا بیس access خود در دهه گذشته منتشر نموده است .این اتفاق بدین جهت می افتد که نرم افزار پیوسته در حال توسعه است . درست همانند سازندگان اتومبیل که مدل های جدید تولید می کنند ، تولید کنندگان نرم افزار مدل های جدید و توسعه یافته از نرم افزار هایشان را به بازار عرضه می کنند . با این تفاوت که این انتشارات جدید version نامیده می شوند نه مدل .
سیستم عامل (operating system software )
سیستم عامل نرم افزاری است که اعمال پایه ای کامپیوتر را فراهم می کند . شما جهت گذاردن امتحانات باید عملکرد سیستم عامل و متداولترین سیستم های عامل را بشناسید .
سیستم عامل های متداول
هدف توصیف مهمترین عملکردهای سیستم عامل و ذکر کردن چند سیستم عامل متداول. سیستم عامل دو عملکرد اصلی دارد. اولین عمل، به عنوان نگهبان کامپیوتر است، که اطمینان حاصل شود تمام اطلاعات نگه داشته شده توسط کامپیوتر در محل درست خود قرار دارد. این فرآیند شامل بارگذاری نرم افزارهای دیگر در حافظه جهت اجرا است، به روز نگهداشتن فایل ها در دیسک سخت و اختصاص دادن منابع برنامه های دیگراست.
تذکر : شما باید بدانید یک سیستم عامل چه کاری انجام می دهد و متداول ترین سیستم های عامل را بدانید (یاد بگیرید) تا امتحان را بگذرانید.(بتوانید آزمون را با موفقیت بگذرانید.)
اما سیستم عامل همچنین، به عنوان پلیس ترافیک عمل می کند و اطلاعات را در قسمت های مختلف کامپیوتر جهت دهی می کند. به عنوان مثال، فشردن یک کلید بر روی صفحه کلید می تواند باعث بارگذاری یک برنامه نیز روی دیسک سخت در حافظه و سپس نمایش اطلاعات بر روی نمایشگر شود. سیستم عامل نرم افزاری است که جریان اطلاعات را بین این اجزای جدا از کامپیوتر شما کنترل می کند. صدها نوع سیستم عامل در دهه های اخیر ساخته شده اند، اما، تنها برخی از این سیستم عامل ها در مقوله تجارت متداولند که در ذیل برخی از آنها ذکر شده؛
DOS : عموما به MS.DOS اشاره میکند، سیستم عاملی مبتنی بر متن است. تولید کنندگان مختلفی هم Version های متفاوتی از DOS را تولیدکرده اند. DOS دیگر به کار برده نمی شود، اما شما همچنان کاربرد آن را روی کامپیوترهای قدیمی مشاهده می کنید.
میکروسافت ویندوز: رایج ترین سیستم عامل گرافیکی (یعنی توانایی نمایش تصاویر، متن در انواع فونتها و دیگر اطلاعات) است. شرکت Microsoft ، Version های متعددی از Windows را در سالهای اخیر منتشر کرده است.
Versionهایی که در محیطهای تجاری متداولند شامل window xp,window 2000, windows 98 می شود. (است)
Linux : سیستم عاملی معروف در زمینه سیستم عامل های open-source است؛ به این معنی که برای همگان آزاد است. به دلیل استقبال علاقه مندان، Version های اخیر Linux در محل کار، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
Solavis : سیستم عاملی گرافیکی، توسعه یافته توسط شرکت Sun Microcomputers جهت استفاده روی کامپیوترهای خودش است. solaris بیشتر در برخی مقولات تجاری و آکادمیک دیده می شود.
BSD : نوع دیگری از سیستم عامل های open-source است که در کامپیوترهای شخصی زیاد به کار نمی روند و بیشتر در سرورها و شبکه ها کاربرد دارد.
Moc OSX : از جمله سیستم عامل هایی است که اخیرا توسط شرکت Apple جهت کامپیوترهای Macintash ساخته شده است. اگر شما کاربر Mac هستید، در واقع سیستم عاملی از Apple را استفاده می کنید.
توجه : در این کتاب، برای مثالهایمان از windows xp استفاده می کنیم. مهارت هایی که می آموزید در همه سیستم عامل ها رایج است. با این تفاوت که جزییات متفاوت خواهد بود.
نرم افزار های کاربردی (Application software )
دومین دسته از نرم افزارها، نرم افزارهای کاربردی هستند. انواع بسیار گوناگونی از نرم افزارها درجهان موجودند، از مرورگرهای وب گرفته تا شبیه سازی های فوتبال. شما باید عمده ترین نرم افزارهای کاربردی که در تجارت به کار می روند بشناسید.
نرم افزارهای کاربردی متداول
هدف : بر شمردن نرم افزارهای کاربردی متداول مانند : واژه پردازها، اسپرشیت (spead sheet) میتابین-مرورگر وب- desk top prblishing – حسابداری...
بر شمردن همه نرم افزارهای کاربردی غیر ممکن است، شما باید برخی از نرم افزارهای رایج را بشناسید که در ذیل به برخی از آنها اشاره شده است.
واژه پرداز : نرم افزاری است که جهت نوشتن نامه، گزارش و دیگر اسناد به کار می رود. Microsoft word ، Corel word perheet نمونه هایی از واژه پرداز هستند.
Spread sheet : نرم افزاری جهت نگهداری و انجام امور مالی، مهندسی و دیگر محاسبات است. Microsoft Excel, Lotus 1-2-3 نمونه هایی از Spread sheet هستند.
نرم افزار پایگاه داده : جهت نگهداری اطلاعاتی همچون فروش ها-آدرس مشتریان و صورت های موجود جهت استفاده در آینده به کار می رود. Microsoft Access, Borland d Base نمونه هایی از نرم افزارهای دسترسی اطلاعاتی هستند.
نرم افزار ارائه : جهت ساخت اسلایدو کمک های حین سخنرانی به کار می رود. Ms Powerpoint نمونه ای از نرم افزارهای ارائه هستند.
مرورگر وب : جهت نمایش محتوای وب سایت ها به کار می رود. Internet Explorer,Pirebird,Mosilla نمونه هایی از مرورگر وب هستند.
Desktop publishing : نرم افزاری است جهت تهیه نامه های خبری، مجله ها و دیگر اسناد قابل چاپ است. Microsoft Publisher نمونه ای از این نوع نرم افزارهاست.
نرم افزار ایمیل : جهت فرستادن، دریافت و ذخیره نامه های الکترونیکی به کار می رود. Microsoft Outlook, outlook Express نمونه هایی از نرم افزارهای email هستند.
نرم افزار حسابداری : جهت رسیدگی به اعتبارات، بدهی ها و دیگر اطلاعات حسابداری به کار می رود. Quicken,Microsoft Money نمونه هایی از نرم افزارهای حسابداری هستند.
اینترفیس گرافیکی کاربر (Graphical user Interface )
به طور قطع شما در کامپیوتر خود با یک GVI کار می کنید. این یکی از موضوعات کلیدی است که شما باید بدانید.
GVI چیست؟
هدف : درک موضوع GVI
یک GVI به شما امکان تعامل راحت را با کامپیوترتان می دهد. GVI به خاطر استفاده از رنگ-تصاویر رفتن جهت انتقال اطلاعات، « گرافیکی » خوانده می شود. بر خلاف سیستم عامل های قدیمی که محدود به متن بودند.
شکل 2.4 یک GVI در قالب xp را نشان می دهد. دو برنامه در حال اجرا وجود دارند. Microsoft Excel,Microsoft word . هر نرم افزار منوها و Toolbar هایی دارد که می توانید آنها را کنترل کنید. همچنین GVI دیگر صورت های گرافیکی مثل آیکون Recycle Bin در زمینه را شکل می دهد. شما در شروع فصل 3 بیشتر در مورد قسمت های GVI فراخواهید گرفت.
شکل 2.4 ویندوز xp نمونه ای از GVI
GVI چیزی بیشتراز یک روش تزیینی برای نمایش اطلاعات است. GVI مزایای زیادی برای کاربر کامپیوتر دارد :
شما می توانید با بیش از یک برنامه به طور همزمان کار کنید. این ویژگی وقتی مفید است که شما می خواهید اطلاعاتی بین برنامه ها به اشتراک بگذارید ویا وظایفی را به عنوان بخشی از کارتان انجام دهید.
اکثر عملیات می توانند هم با صفحه کلید و هم با موس انجام شوند و حق انتخاب نحوه تعاملی که برای شما بهترین است را به شما بدهد.
شما می توانید رنگ و اندازه فونت را تنظیم کنید تا اطلاعات بیشتری در نمایشگر در یک زمان ببینید یا کار برای کاربران بعدی گرا راحت تر شود.
گرافیک می تواند اطلاعات را با وسعتی منتقل کند که اینترفیس های متنی قادر به مطابقت با آن نیستند.
توسعه سیستم ها (systems Development )
نرم افزارها به خودی خود به وجود نیامده اند، بلکه جهت امور خاصی توسعه یافته اند. شما باید اندکی در مورد فرآیند توسعه نرم افزار بدانید.
نرم افزار توسعه سیستم (Process of system Dev. )
هدف : یادگیری چگونگی تولید سیستم های مبتنی بر کامپیوتر. دانستن فرآیند تحلیل، طراحی، برنامه نویسی و آزمایش که اغلب در توسعه سیستمهای کامپیوتری استفاده می شوند.
دو نمونه کلی نرم افزارکاربردی داریم . اولی shrink-wrapped است : برنامه هایی که از یک کمپانی خریداری می شوند مانند IBM – Borland –Microsift .
نرم افزارهای عمومی مثل واژه پردازها و پایگاه های داده معمولاً shrink-wrapped هستند ، اما حرفه شما ممکن است نیازمند نرم افزارهای ویژه خود هم باشد . به عنوان مثال اگر شما در یک محل حفاظت حیوانات کار می کنید ، احتمالاً نرم افزاری مطابق میل خود جهت پیگیری حیوانات در حفاظت گاه دارید .
نرم افزارهای سفارشی عموماً توسط کارمندان فناوری اطلاعات در شرکت شما ( که ممکن است به عنوان برنامه نویسان کامپیوتر بشناسید ) و یا مشاوران خارجی که جهت هدفی خاص استخدام شده اند . تولید می شود . روشهای متعددی جهت تولید نرم افزار وجود دارد اما به طور کلی 4 مرحله دارد .
1-تجزیه و تحلیل : در مرحله تحلیل ، تولید کنندگان نرم افزار در مورد وظایف نرم افزار پیشنهادی یا کسانی که نیاز به استفاده از این نرم افزار را دارند ، بحث می کنند .
2-طراحی : در مرحله طراحی تولید کننده نرم افزار نقشه ای جهت ساخت نرم افزار مذکور می سازد . طرح می تواند شامل فعالیت ها و طرح ریزی مراحل برنامه و طرح های اینترنتی برنامه تولید شده باشد.
3-برنامه نویسی : در مرحله برنامه نویسی، تولید کننده نرم افزرا یک زبان برنامه و نویسی جهت ساخت نرام افزار بر اساس طرح به کار می رود.
4-آزمایش : در این مرحله ، تولید کننده وکاربران نهایی بازبینی می کنند تا بفهمند که نرم افزار نیازهای مشخص شده در مرحله تحلیل را رفع می کند یا نه.
شبکه های اطلاعاتی ( Information Network )
یک کامپیوتر تنها وسیله مفیدی است ، اما قدرت اصلی کامپیوترها هنگامی آشکار می شود که به هم متصل می شوند تا شبکه تشکیل دهند. شبکه های کامپیوتری امکانات متداولی همچون پست الکترونیکی ( email ) و نمایش شبکه جهانی وب را فراهم می آورد. در این قسمت شما برخی از نکات اصلی در مورد شبکه های کامپیوتری را فرا خواهید گرفت.
LAN, WAN
دو مدل (نمونه) عمده شبکه های کامپیوتری شبکه محلی (LAN)و شبکه گسترده (WAN) است. در مورد این دو در بخش های بعدی بیشتر خواهیم گفت. توجه ویژه به تفاوتها و شباهت های LAN و WAN داشته باشید.
LAN، WAN ، Client/server
هدف: یادگیری مفاهیم شبکه محلی ( LAN )، شبکه گسترده ( WAN ) و Client/server تفاوت بین LAN و WAN ساده است. وقتی کامپیوتر ها در یک مکان به هم متصل می شوند، یک شبکه LAN را تشکیل می دهند. اما وقتی در مکان های زیادی به هم متصل می شوند تا شبکه بسازند، WAN را تشکیل می دهند. WAN ممکن است 2- LAN را به هم متصل می کند و یا اینکه شامل هزاران کامپیوتر در مکان های بسیار زیادی باشد.
وقتی کامپیوترها در یک شبکه سازماندهی می شوند، می تواند مزیت Client/server بودن را داشته باشند، که در آن برخی منابع روی یک کامپیوتر مرکزی بنام Server نگهداشته میشود و توسط کاربران زیادی clients) ) مورد استفاده قرار می گیرد.به عنوان مثال شرکت شما ممکن است یک پایگاه داده در قالب Client/server جهت ذخیره اطلاعات مشتریان به کاربرد. در این حالت، شما با اطلاعات مشتریان بر روی کامپیوتر خود (client ) کار می کنید، اما همه آن اطلاعات در واقع بر روی یک کامپیوتر مرکزی ذخیره شده است.(server ) وقتی شما اطلاعات مشتری خاصی را احتیاج دارید، client شما به سرور در خواست اطلاعات مورد نیاز را می خواهد. اگر شما تغییراتی ایجاد می کنید، آن تغییرات به سرور بازگردانده می شود. این طرح به کاربران در یک شبکه امکان به اشتراک گذاشتن همان اطلاعات مشتری را می دهد.
فواید شبکه ها ( Benefits of Network )
هدف : برشمردن مزایای مربوط به کار گروهی مانند : به اشتراک گذاشتن چاپگر-برنامه ها و فایل هم در یک شبکه. چرا باید در کامپیوترهای شرکت شما به شبکه ای متصل باشند؟ در این جا برخی از مزایای شبکه LAN را بر می شمریم:
به اشتراک گذاشتن سخت افزار: یک شبکه به شما امکان می دهد مشترک کردن سخت افزارهای گران قیمت همچون چاپگرهای سریع، و پلاترها را می دهد ودر نتیجه هر کاربر احتیاج به چاپگر یا پلاتر شخصی خود ندارد.
ارتباطات بهتر : یک شبکه امکان نرم افزارهای ارتباط گروهی مثل email و پیام لحظه ای (IM ) را ایجاد می کند.
مشترک کردن برنامه ها: شبکه به کاربران امکان اجرای برنامه از روی کامپیوتر مرکزی می دهد. به جای اینکه عبور به نصب آن روی هر کامپیوتر منفرد باشند.
دانش مشترک : شبکه امکان مشترک کردن فایل ها و اطلاعات مهم را بین کاربران می دهد در نتیجه هر کاربر در شبکه دسترسی به اطلاعات روز را دارد.
اینترانت ها و اکسترانت ها (interanets& Exteranets)
راه دیگر دسته بندی شبکه ها بر اساس تعداد شرکت هایی است که عضو آن شبکه کند. این دسته بندی مفاهیمی چون اینترانت اکسترانت و اینترنت را به وجود می آورد.
اینترنت و اینترانت ها
هدف یادگیری مفهوم اینترانت و تفاوت بین اینترنت و اینترانت
اینترانتی شبکه ای است که کامپیوترهای متعلق به یک شرکت را به هم متصل می کند اینترانت بر اساس وسعت شرکت می تواند LAN یا WAN باشد.
اما WAN همچنین می تواند کامپیوترهای متعلق به بیش از یک شرکت را متصل کند. در واقع یک WAN جهانی وجود دارد که میلیون ها کامپیوتر را به هم متصل می کند به این WAN اینترنت می گوییم.
عموماً اینترانت ها جهت وظایف خاص شرکت مانند چک کردن صورت کالاها، به اشتراک گذاشتن اسناد بین همکاران و مشترک کردن کردن چاپگر به کار می رود اینترنت جهت فرستادن پست الکترونیکی به مشتریان مرور وب سایت ها و انجام کارهای خارج از سازمان به کار می رود.
اکسترانت
یادگیری مفهوم اکسترانت و تفاوت بین اینترانت و اکسترانت
سومین نوع : شبکه میانه در بین اینترنت و اینترانت است اکسترانت شبکه ای است که یک شرکت را به شرکت های مرتبط با آن متصل میسازد.
برخلاف اینترانت که شامل کامپیوتر های فقط یک شرکت است اکسترانت ممکن است ظرفیتی معادل 10 یا 100 شرکت که همه با هم کار می کنند داشته باشد اما برخلاف اینترنت اکسترانت برای همگان قابل دسترسی نیست شرکت ها کنترل شدیدی روی دسترسی شرکت های همکار به اکسترانتشان دارند.
به عنوان مثال wal- mart story یک شبکه اکسترانت بزرگ و موقتی ایجاد نموده است جهت ارتباط با تولید کنندگانش اطلاعاتی همچون صورت کالاها و سفارشات خرید می توانند توسط wal-mart با تولید کنندگان منتخب بر روی اکسترانت به اشتراک گذاشته شوند بدون نگرانی از اینکه رقبا به این اطلاعات دست یابند.
اینترنت (Internet)
این روزها پیشرفت بدون استفاده از اینترنت بسیار مشکل است تا کنون مردم زیادی فقط شناخت مبهم از مفهوم اینترنت دارند . شما جهت گذراندن امتحان به چیزی بیشتر از یک ایده مبهم از اینترنت نیاز دارید.
شناخت اینترنت
شناخت مفهوم اینترنت و برخی از کاربردهای اصلی آن
اینترنت یک شبکه جهانی از کامپیوتر های متصل به یک WAN عظیم است اینترنت ماربردهای زیادی دارد به عنوان مثال اینترنت امکانات زیر را فراهم می سازد:
به اشتراک گذااشتن اطلاعات روی وب سایت ها.
انتقال فایل ها بین کامپیوتر ها در مکان های مختلف
فرستادن پست الکترونیکی به دریافت کنندگانی در سراسر دنیا
برگزاری کنفرانس هاس صوتی و ویدیویی خصوصی
همکاری با افرادی در مکان های دیگر.
شناخت www
شناخت مفهوم شبکه جهانی وب و تمایز آن از اینترنت. کامپیوتر ها در اینترنت از طریق کدها و زبان های متفاوتی به نام پروتکل با هم در ارتباطند به عنوان مثال شما می توانید فایل های خود را بین کامپیوترها توسط پروتکل انتقال فایل (FTP) منتقل کنید.
یکی از پروتکل های حائز اهمیت پروتکل انتقال ابر متن (HTTP) است این پروتکل به کامپیوتر شما اجازه درخواست یک صفحه شامل تصویری به نام صفحه وب از یک سرور دور را می دهد و نتایج درخواست را نمایش می دهد.
صفحات وب شامل اینک ها (hyper link) واژه ها و یا تصاویری که با click روی آن ها به صفحه دیگری می رود است مجموعه تمام اسناد دارای لینک بر روی اینترنت شبکه جهانی وب را می سازند.
نکته : در مورد www در فصل 8 بیشتر می خوانید
شبکه تلفنی در کامپیوتر (Telepho Network in computing)
اینترنت یک مفهوم مجازی است، اما یک اجرای فیزیکی زیر این مفهوم وجود دارد کامپیوترها از طریق مدارای ارتباطی متعددی به هم متصلند شما می بایست در مورد استفاده شبکه تلفنی که جهت ارتباط این ها به اینترنت به کار می روند بدانید همانند دیگر کامپیوتر های متحرکی که در اکسترانت یا شبکه شرکتی .
تلفن و کامپیوتر
هدف شناخت استفاده شبکه تلفن در کامپیوتر شناخت مفاهیم شبکه تلفن عمومی (PSTN) شبکه دیجیتال سرویس های کیا (ISDN) خط مشترک دیجیتال نامتقارن (ADSL)
کامپیوتر های زیادی از طریق همان شبکه هایی که مکالمات تلفنی با آن انجام می دهیم به اینترنت متصل می شوند شما با مفاهیمی که مرتبط با این شبکه است رو به رو هستید شامل:
PSTN: مفهومی قابل تصور برای شبکه ای آشناست که به شما امکان برداشتن گوشی تلفن شماره گیری و اتصال به تلفنی دیگر را می دهد.
ISDN: این مدل ویژه ای از مدار تلفن است که شما را با سرعت بالاتری نسبت به PSTN به اینترنت متصل می کند.
ADSL: این خطوط نوع دوم مدارهای ویژه تلفنی هستند که حتی از ISDN هم سریع ترند این خطوط نامتقارند به این معنی که جریان اطلاعات نسبت به بازگشت آن به شبکه با سرعت بیشتری به شما می رسد.
شناخت مودم ها
شناخت مفاهیم آتالوگ- دیجیتال- مودم- نرخ انتقال (در واحد bps بیت در ثانیه)
تفاوتی اساسی بین کامپیوتر و خطوط تلفن وجود دارد : کامپیوترها دیجیتالی هستند در حالیکه خطوط تلفن آنالوگ اند یک دستگاه دیجیتالی مثل کامپیوتر اطلاعات را با یک تعداد ارزش ثابت می شناسند : کامپیوتر فقط ارزش صفر را به کار می برد. از طرف دیگر یک دستگاه آنالوگ یک طیف از ارزش ها را به کار می برد. یک دماسنج جیوه ای قدیمی نمونه خوبی از دستگاه های آنالوگ است، جیوه در راستای لوله بالا و پایین می رود و نزدیک به بینهایت عدد از درجات متفاوت را نشان می دهد.
وقتی شما اطلاعات کامپیوتر را روی خط تلفن می فرستید چیزی باید اطلاعات دیجیتالی را به اطلاعات آنالوگ تبدیل کند . در انتهای خط اطلاعات آنالوگ می بایست دوباره به اطلاعات دیجیتال تبدیل گردند. دستگاهی که این تبدیلات را انجام می دهد مودم نام دارد مردم جهت ارسال اطلاعات دیجیتال روی خطوط آنالوگ همانند PSTN ضروری است.
خطوط تلفنی دیگر مثل ISDN و ADSL به طور ذاتی دیجیتالی اند. هنگامی که شما اطلاعات را روی این خطوط ارسال می کنید دیگر نیازی به تبدیل های بین آنالوگ و دیجیتال وجود ندارد.
هر نوع از شبکه های ارتباطی نرخ خاصی از انتقال را دارد که همان سرعت جریان اطلاعات روی شبکه است نرخ انتقال را با بیت در ثانیه (bps)اندازه می گیرند امروزه میانگین نرخ انتقال مودم ها بین 57600bps, 28800bps است (که اغلب به صورت 28ubps و 56kbps می شناسید) خطوط سرعت بالا مثل ISDN و ADSL می توانند با مودم های با سرعت بالاتری تطبیق کنند.
کاربری IT

دانلود مقاله آلودگی آب

اختصاصی از زد فایل دانلود مقاله آلودگی آب دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

بیش از 70 % سطح زمین پوشیده از آب است ، آب بدون شک گرانبهاترین منبع طبیعی در سیاره ما می باشد . بدون این ماده بی همتای مرکب از هیدروژن و اکسیژن زندگی در روی زمین وجود نداشت . این ماده برای رشد و نمو هر چیزی در سیاره ما ضروری است . گرچه ما به عنوان انسان این حقیقت را می دانیم ، ولی با آلوده کردن رودخانه ها ، دریاچه ها و اقیانوسها این را نادیده می گیریم . در نهایت ما به سیاره خودمان به آرامی آسیب می رسانیم تا جائی که ارگانیسمها با یک سرعت خطرناکی می میرند .
آلودگی جهانی آب

آمارها نشان داده است که نزدیک به 1.5 میلیارد نفر در دنیا آب نوشیدنی سالم ندارد و کمتر از 5 میلیون نفر سالیانه در دنیا به علت آبهای آلوده و بیماریهای مرتبط با آلودگی آب می میرند. بیش از 70 درصد سطح سیارات را اقیانوسها فرا گرفته است. ناخالصی های فاضلاب، فضولات و آلودگی های نفتی اقیانوسها را نیز تحت الشعاع قرار داده است و بیشتر سواحل را آلوده کرده است. این آلودگی ها بیشتر محدود به حوالی سواحل اقیانوسها و دریاها است چون بخش عظیمی از باکترهای فاضلابها، بیشتر جانوران و آبزیان نزدیک به ساحل را در معرض خطر قرار داده و از بین می برد.

بررسی آلودگی آب با استفاده از تصاویر ماهواره ای


چند تصویر برای الودگی اب

تصاویر ماهواره ای، به دلیل ویژگی های خود و بخصوص تکراری بودن، زمینه های مناسبی را برای مطالعه آب به عنوان یکی از منابع زمینی، فراهم نموده اند. به طور کلی بیشترین مقدار اشعه خورشید، در لایه های فوقانی (حدود دو متری آب) جذب می شوند و این خاصیت، بستگی زیادی به نوع طول موج دارد. اشعه مادون قرمز انعکاسی در چند سانتی متری از سطح آب جذب می شود و موجب ظهور زمینه سیاه بر روی تصاویر ماهواره ای می شود. موج آبی، هر چند بطور محسوس در آب نفوذ می کند ولی در عین حال در لایه های فوقانی به سرعت متفرق می شود و رنگ آبی را برای آب، موجب می گردد.
با استفاده از طول موجهای مختلف مورد استفاده در سنجش از دور بویژه در فاصله 6/0- 48/0 میکرو متر می توان اختلاف های سطوح مختلف آب را از نظر زمینه بوضوح مشاهده نمود.
تمام آبهای طبیعی دارای مقادیر مختلف ناخالصی هستند. هرگاه میزان ناخاصلی آب در حدی باشد که مصارف آن به صورت آب مشروب و یا برای مقاصد آبیاری و صنعتی ناممکن باشد، آلوده به حساب می آید. بسته به میزان ناخالصی، اختلاف زمینه در تصاویر ماهواره ای حاصل می شود وازاین خاصیت برای مطالعه آب استفاده می گردد.
تشخیص میزان آلودگی آب با استفاده از تصاویر ماهواره ای بسیار مشکل است، لیکن با بررسی و مطالعه تصاویر تکراری و تغییراتی که در زمینه سطوح آبی ظاهر می شود، می توان منابع آلودگی را شناسائی کرد. مثلاً زمینه نسبتاً روشنی که در نواحی نزدیک به ساحل، بر روی تصاویر دیده می شود، از ورود پساب های صنایع و یا فعالیتهای کشاورزی در مناطق نزدیک به دریا و بالا رفتن میزان انعکاس از لایه های آلوده در نواحی نزدیک به ساحل و اطراف جزیره ها ناشی می شود. حال آنکه، در نواحی دور از ساحل که عمق بیشتری هم دارند، معمولاً میزان آلودگی کمتر است و عدم انعکاس امواج این گونه آبها، زمینه تیره ای را بر روی تصاویر موجب می شود و براحتی از مناطق آلوده قابل تشخیص می باشند.

طبقه بندی آلودگی آب

منابع اصلی آلودگی آب به آلودگی شهری، صنعتی و کشاورزی تقسیم‌بندی می‌شود. آلودگی شهری آب شامل پسابهای حاصل از منازل و مراکز تجاری می‌باشد. در سالهای متمادی هدف اصلی تحقیقات بر روی پسابهای شهری کاهش میزان ذرات معلق، مواد سخت، حلالیت ترکیبات غیرآلی و باکتریهای مضر متمرکز بود. در سالهای اخیر مخاطرات مواد جامد پسماندهای شهری در فرآیند بازیافت آشکار گردیده است.
روش اصلی تصفیه به منظورکاهش آلودگی پسابهای شهری به سه مرحله تقسیم می‌شود : مرحله اول تصفیه شامل آسیاکردن، سرندکردن، دانه‌بندی و رسوب‌گیری. مرحله دوم تصفیه شامل محبوس نمودن اکسیژن محلول در مواد آلی بوسیله فیلترنمودن لجن‌های فعال بیولوژیکی و مرحله سوم تصفیه شامل روشهای بیولوژیکی پیشرفته به منظور حذف نیتروژن و بکارگیری روشهای شیمیایی و فیزیکی مانند فیلتر ذره‌ای و خاصیت جذبی کربن فعال. بررسی و حذف مواد جامد 25 تا 50 درصد هزینه را در فرآیند تصفیه به خود اختصاص می‌دهد. ویژگیهای پسابهای صنعتی تفاوتهای آشکاری با سایر منابع آلاینده (شهری و کشاورزی) دارد.
تصفیه آلاینده‌‌های صنعتی تنها به خصوصیات مشترک آنها مانند میزان اکسیژن بیولوژیکی و مقدار مواد جامد معلق خلاصه نمی‌شود بلکه به میزان مواد آلی و غیرآلی آنها نیز ارتباط دارد. سه رویکرد در فرایند کنترل پسابهای صنعتی وجود دارد. کنترل آنها در همان مبدا تولید آلودگی(کارخانه) انجام شود. پسابهای صنعتی بعداز تصفیه مقدماتی به منابع تصفیه آلایندهای شهری تخلیه گردد یا بطور کامل در کارخانه تصفیه شده و مورد استفاده مجدد قرار گیرد یا مستقیماً به چرخه آبهای بازیافتی وارد شود.

فاضلاب خام ناشی مواد آلاینده حاصل از ظرفشویی‌ها، توالت‌ها و فرایندهای صنعتی است. فاضلاب‌ها قبل از اینکه مدفون شود یا بعنوان بازیافت مورد استفاده مجدد قرار گیرد بایستی در سیستم‌های تصفیه محلی مورد پالایش قرار گیرد. در کارخانه تصفیه مواد زاید در یک سری از سرندها و مخازن تحت فرآیندهای شیمیایی جهت کاهش مواد سمی و جامد قرار می‌گیرد. سه مرحله عمومی در تصفیهوجود دارد. در خلال تصفیه مقدماتی(اولیه) درصد زیادی از مواد معلق و مواد غیرآلی از فاضلاب حذف می‌شود. تمرکز اصلی تصفیهدر مرحله دوم بر کاهش مواد آلی بوسیله فرآیند بیولوژیکی تسریع‌شده طبیعی می‌باشد. تصفی همرحله سوم لزوماً‌ در هنگامیکه آب مورد استفاده مجدد قرار گیرد، بکار گرفته می‌شود، در این مرحله 99 درصد مواد جامد جداشده و فرآیندهای شیمیایی گوناگونی به جهت اطمینان از خلوص آب مصرفی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کشاورزی، دامداری و پرورش طیور بصورت تجاری یکی از منابع مهم آلاینده آلی و غیرآلی آبهای سطحی و زیرزمینی است. این آلاینده‌ها شامل بقایای تخریب محصولات و ترکیبات فسفری و نیتروژنی کودها و مواد زاید حاصل از آنهاست. مواد زاید حیوانی مانند فسفر و نیتروژن در مقیاس بالا اکسیژن را تخریب کرده و اغلب موجب بیمارهای مخرب می‌شود. ضایعات حاصل از تقویت‌کننده‌ها و کودها موجب آلودگی زمین شده و تاثیر مستقیم بر روی آلودگی آیهای طبیعی خواهد داشت. کنترل شامل تصفیه حوزه‌های آبریز، تصفیه بیولوژیکی محدود موجودات هوازی و غیرهوازی تالابها و سایر روشهای مختلف است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  17  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله آب پنیر

اختصاصی از زد فایل دانلود مقاله آب پنیر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه
تعریف: آب پنیر whey بخش آبکی و جدا شده از شیر است که معمولا بر اثر اضافه کردن اسید، حرارت دادن یا انعقاد مایع پنیری بدست می‌آید. این ماده غیر شفاف و رنگ آن زرد مایل به سبز است. براساس تعریف ارائه شده توسط فدراسیون بین المللی محصولات لبنی (IDF) تعریف پنیر بصورت زیر آمده است: « پنیر فراورده ای است تخمیری یا تخمیر نشده که بدنبال انعقاد شیر کامل، پس چرخ و مخلوط این مواد بدست می‌آید و حداقل ماده خشک آن 24% است و قسمت جدا شده از آن آب پنیر نامیده می‌شود».
در واقع پنیر از فاز امولسیون ( چربی) و سوسپانسیون مسیلی تشکیل می‌شود. این فاز در برگیرنده مواد محلول در چربی مانند ویتامین‌ها و مواد کلوئیدی همراه با کازئین است در حالیکه آب پنیر شامل فاز محلول شیر است و عمدتا حاوی لاکتوز، پروتئین یا پروتئین محلول یا پروتئین آب پنیر، مواد معدنی محلول، اسیدهای آلی و ویتامین و آنزیم است.
کل ماده جامد آب پنیر معمولا بین 5/6-6 % و BOD آن 32000 یا بیشتر می‌باشد. ترکیبات آب پنیر در جدول زیر آمده است:

جدول 1-1 ترکیبات تقریبی آب پنیر ( درصد)
ترکیبات آب پنیر حاصل از تولید پنیر
ماده خشک کل
آب
چربی
پروتئین
نیتروژن غیر پروتئینی ( NPN)
لاکتوز
خاکستر ( مواد معدنی)
کلسیم
فسفر
سدیم
پتاسیم
کلر
اسیدلاکتیک 4/6
6/93
05/0
55/0
18/0
8/4
5/0
043/0
04/0
05/0
16/0
11/0
05/0

در حدود 30 سال پیش آب پنیر در اروپا و آمریکا بعنوان ضایعات به فاضلاب منتقل می‌شد در صورتیکه می‌تواند برای تغذیه دام و انسان استفاده شود. در سالهای 1973 میلادی با استفاده از تکنولوژی پیشرفته UF و اسمز معکوس آب پنیر در صنایع غذایی، دارو سازی و صنایع شیمیایی کاربرد یافته که عبارتد از:
1- تغلیظ نمودن آب پنیر 2- جدسازی اجزا و ترکیبات شیمیایی آب پنیر
آب پنیر یکی از بزرگترین منابع پروتئین غذایی بوده که هنوز بطور وسیعی خارج از چرخه مصرف انسانی قرار دارد. مقدار تولید آب پنیر در دنیا در سال 1990 تقریبا 120 میلیون تن بوده این مقدار حاوی 7/0 میلیون تن پروتئین با ارزش نسبی بالا است، که برابر پروتئین موجود در تقریبا 2 میلیون تن سویا می‌باشد. در حالیکه هنوز بسیاری از مردم جهان از کمبود مزمن پروتئن رنج می‌برند. از کل این مقدار پروتئین سهم قابل توجه به صورت دور ریز فاضلابی به هدر می‌رود. سهم دور ریز فاضلابی آب پنیر در سال 1990-1989 میلادی 50 درصد بوده است.
جدول زیر مقایسه مقدار تولید آب پنیر و شیر در ایران و جهان را نشان می‌دهد.
جدول 2-1 مقدار تولید آب پنیر در ایران ( میلیون تن)

شیر در دنیا آب پنیر در دنیا شیر در ایران آب پنیر در ایران
1980
1982
1984
1986
19878
1993
1997
2000 460
5/483
4/500
510
516
512
529
560 583/11
843/11
749/12
154/13
990/13
5/15
42/17
812/17 61/2
83/2
52/3
91/4
10/4
35/4
2/4
5/4 21/1
3/1
32/1
48/1
62/1
72/1
74/1
76/1
نخستین استفاده از آب پنیر در تغذیه حیوانات شد و زمانی بود که انسان متوجه شد که نگهداری شیر گرم در پوست تازه گوسفند یا بز باعث می‌شود دلمه و آب پنیر بوجود آید، بز و گوسفند تقریبا 5000 سال پیش از میلاد در بین النهرین اهلی شده اند و از همان زمان دلمه شیر بصورت غذای اصلی استان در آمده پس آب پنیر را در دیگ‌های مسی می‌جوشاندند و از آن یک ماده جامد بدست آمد. این هنر هنوز هم در مناطقی از جهان که چادرنشینان زندگی می‌کنند رواج دارد.
جوانان و سالخوردگان، در مناطقی که آب پنیر به وفور یافت می‌شد از حمام آب پنیر به منظور برطرف کردن چین و چروک‌ها و نرم کردن پوست بطور یکسان لذت می‌بردند. با وجود این بشر آب پنیر را بعنوان یک عامل نشاط بخش تلقی نمی‌کرد بلکه جنبه‌های درمانی هم داشت. استفاده از آب پنیر بصورت کامل در تغذیه انسان به خصوص به منظور درمان بیماریهای مختلف به یونانیان باستان نسبت داده می‌شود. بقراط در سال 460 قبل از میلاد مسیح از آب پنیر برای درمان بیمارهای مختلف توسط پزشکان تجویز شده است. در اواسط قرن 19 با تاسیس بیش از 400 محل عرضه آب پنیر در غرب اروپا در مان با آب پنیر به سطح وسیعی گسترش پیدا کرده است. طی دهه 1940 در اروپای مرکزی با تجویز خوراکی آب پنیر حداکثر 150 گرم در روز به درمان سوء‌هاضمه ، اورمی، نقرس، بیماری کبد و کم خونی و سل مبادرت می‌ورزیدند.
در حال حاضر تکنولوژی به سمتی پیش می‌رود که آب پنیر را برای ساخت انواع محصولات جدید و با جایگزینی آن با ترکیبات گران قیمت مورد استفاده قرار می‌دهند. در عصر حاضر آب پنیر بطور مستقیم و بعنوان یک غذا کمتر مصرف می‌گردد در حالیکه آب پنیر سیال سرشار از مواد غذایی است و در آن تقریبا 52 درصد مواد غذایی شیرکامل بکار رفته برای تهیه پنیر و 73 درصد مواد غذایی شیر پس چرخ وجود دارد. ولی علی رغم این همه مواد غذایی موجود در آب پنیر و تعادل متناسب آنها مسئله پر هزینه نگهداری و گاه خنثی کردن آب پنیر است. آب پنیر باید به محض جمع آوری در اولین فرصت ممکنه تحت فرایند قرار گیرد. زیرا ترکیبات و دمای آن شرایط مناسب رشد و تکثیر سریع باکتریها را فراهم می‌آورد. در صورت عدم انجام عملیات حرارتی باید آن را به سرعت تا دمای تقریبا 5 درجه سانتی گراد خنک نمود، سرما باعث توقف رشد باکتریها می‌گردد.
در نمودار 1-1 نمونه ای از کاربردهای آب پنیر را مشاهده می‌کنید.
نمودار 2-1 فرایندهای قابل انجام بر روی آب پنیر را نشان می‌دهد.

انواع آب پنیر
برحسب اینکه شیر از چه دامی‌بدست می‌اید، چه نوع پنیری تولید شود و تغییرات فرایند چگونه باشد طبقه بندی‌های گوناگونی از آب پنیر بدست خواهد آمد که یک نوع آن مبتنی بر قدرت اسیدی آب پنیر به شرح زیر می‌باشد:
آب پنیر شیرین
با قدرت اسیدی قابل تیتر کردن 2/0-1/0 برحسب اسید لاکتیک و pH برابر 8/5 تا 6/6 می‌باشد. این آب پنیر در واقع از پنیرهایی که توسط آنزیم مابه پنیر ( رنت) منعقد شده اند بدست می‌آید و معمولا pH آن بالاتر از 5 بوده و مقدار کلسیم موجود در آن ناچیز می‌باشد.
آب پنیر اسیدی متوسط:
با قدرت اسیدی قابل تیتر کردن برابر 4/0-2/ 0و PH برابر 5 تا 8/5
آب پنیر اسیدی:
با قدرت اسیدی قابل تیتر کردن برابر 4/ 0تا 6/0 و PH برابر 4 تا 5
آب پنیر اسیدی که در فرایند رسوب دادن کازئین بکمک اسید لاکتیک، کلریدریک و سولفوریک حاصل می‌شود، اثرات مهم و تعیین کننده ای بر روی حلالیت ترکیبات معدنی در آب پنیر دارد.
هر نوع پنیر نوع ویژه ای آب پنیر با قدرت اسیدی معین و pH مشخص تولید می‌کند به جدول 1-2 انواعی از آب پنیرهای بدست آمده از پنیر‌های مختلف مانند چدار، امانال، گرویر، ادام و گورا با یکدیگر مقایسه شده اند و مشخص می‌شود که در آب پنیر شان فقط مقدار کمی‌اسید وجود دارد مگر آنکه آب پنیر حاصل از آنها بطور نامطلوبی حمل یاانبار شود. ولی در مورد سایر پنیر‌های مایع پنیری مانند کامبرت و Picled White نسبتا مقدار اسید آب پنیر شان بالاست. عصاره مایه پنیر کازئین آب پنیری تولید می‌کند که اصولا عاری از اسیدلاکتیک توسعه یافته است. آب پنیر اسیدی سیال بدست آمده از پنیر کاتیج بعنوان یک منبع غذایی برای انسان کمتر پذیرفته شده است. زیرا اسید لاکتیک آن بالا و خشک کردن آن نیز با مشکلاتی همراه است.
ترکیب و ماهیت انواع آب پنیر
پودر آب پنیر استاندارد، سرشار از لاکتوز، پروتئین کل و مواد معدنی است. در مقایسه با پودر حاصل از آب پنیر شیرین پودر بدست آمده از آب پنیر اسیدی دارای لستین کمتر ولی اسید لاکتیک، فسفر، کلسیم، روی، آهن، و مس بیشتری است. کوشش‌های زیادی شده است که بکمک NaoH اسید لاکتیک را در پور آب پنیر اسیدی خنثی سازند اما این کار توصیه نمی‌شود زیرا پر هزینه است و مقادیر زیادی یون سدیم را در زنجیره غذایی وارد می‌کند. مثلا خنثی کردن بخشی از آب پنیر اسیدی با NaoH و رساندن pH آن به 2/5 باعث می‌شود که سطح سدیم در محصول به میزان 55% بیشتر از یک پودر خنثی نشده به میزان 100% بیشتر از پودر شیر پس چرخ برسد. همچنین خصوصیات عامل اسیدی و رایحه آن با NaoH بطور معکوس تغییر پیدا می‌کند. اگر مراقبتهای قبلی و خشک کردن آب پنیر به شکل مناسب انجام شود نیاز به خنثی کردن آب پنیر غلیظ شده از بین می‌رود.
آمینواسیدهای آزاد و پپتیدهای قابل حل، در سطح قابل توجهی در پودر آب پنیر وجود دارند و میزان آنها در پورد آب پنیر اسیدی بیشتر است ( جدول 2-2) این گونه ترکیبات نیتروژنی غیر پروتئینی از شیر کازئین، پروتئین قابل حل عصاره مایه پنیر و یاخته‌های میکروبی مشتق می‌گردند و به آب پنیر سیال وارد می‌شوند و تأثیر بالقوه و مهمی‌بر رایحه و سودمندی محصول دارند.

پروتئین‌های آب پنیر
به ترکیبات پروتئینی که بعد از رسوب کازئین در حضور اسید یا رنین، در آب پنیر باقی می‌مانند، پروتئین محلول یا پروتئین آب پنیر می‌گویند. این پروتئین‌ها از نوع کروی بوده، در مقابل آنزیم مقاوم می‌باشند و در مقایسه با کازئین دارای حالت میسلی نیستند.
ساختار پروتئین نوع دوم و سوم دارند که موجب افزایش حساسیت پذیری آنها نسبت به دناتوراسیون حرارتی می‌گردد. پروتئین‌های آب پنیر شامل:
بتا لاکتوگلوبولین ایمنوگلوبولین‌ها لاکتوز فرین
آلفا لاکتوآلبومین پروتئوز پپتون مواد ازته غیر پروتئینی
بتا لاکتوگلوبولین مهمترین پروتئین آب پنیر است و در فرایندهای جدا سازی و استفاده از پروتئین‌ها دارای مهمترین نقش می‌باشد. مهمترین نوع آن، نوع A است که در pH خنثی یک دیمر تشکیل می‌دهد. این پروتئین در برابر حرارت حساس تر از آلفا لاکتالبومین است و در درجه حرارتهای بیش از 3درجه سانتیگراد دیمر به منومر تجزیه می‌شود.
آلفا لاکتالبومین بدلیل قابلیت هضم و جذب آسان به منظور متعادل کردن پروتئین غذاهای کودکان اضافه می‌شود و در سنتز لاکتوز شرکت دارد و در برابر حرارت از سایر پروتئین‌های آب پنیر مقاوم تر بوده است.
تأثیر حرارت بر روی پروتئین‌ها (دناتوراسیون) یک فرایند دو مرحله ای است. در مرحله اول با ایجاد تغییرات در ساختمان دوم و سوم پروتئین‌ها دناتوراسیون انجام می‌شود و در مرحله دوم مولکولهای پروتئین به یکدیگر اتصال می‌یابند. تأثیر حرارت بر روی پروتئین‌های خالص و یا سیستمی‌متشکل از چندین نوع پروتئین با توجه به اثر متقابل پروتئین‌ها بر روی یکدیگر متفاوت می‌باشد.
نخستین مرحله دناتوراسیون لاکتوگلوبولین تغییر شکل از حالت دیمر به منومر با افزایش دما از 25 تا 40 درجه سانتیگراد می‌باشد. همچنین در دمای بالاتر از 40 درجه چرخش نوری آنها معکوس می‌شود که این تغییر برگشت پذیر است.
از نتایج پژوهشها چنین بر می‌آید که کل مواد جامد) (TS آب پنیر بر دناتوراسیون پروتئین‌ها اثر دارد و هر چه T.S افزایش یابد دناتوراسیون بتا لاکتوگلوبولین‌ها کاهش و دناتوراسیون آلفا لاکتالبومین افزایش می‌یابد.
همچنین افزایش لاکتوز به جهت تشکیل کمپلکس در درجه حرارتهای بالا سبب کاهش دناتوراسیون بتا لاکتوگلبولین و آلفا لاکتالبومین می‌گردد. افزایش کلسیم تا حد 4 mg منجر به کاهش دناتوراسیون پروتئین‌های آب پنیر می‌شود. جدول 3-2 مقدار پروتئین‌ها در آب پنیر و ویژگیهای حرارتی آنها را نشان می‌دهد.
جدول 3-2 مقدار و ویژگیهای حرارتی پروتئین‌های آب پنیر

پروتئین مقدار گرم در لیتر دمای دناتوراسیون حساسیت به ترسیب حرارتی
لاکتالبومین
لاکتوگلوبولین
سرم آلبومین
ایمنو گلوبولین‌ها
پروتئوزپپتون
سایر پروتئین‌ها 7/1-6/0
4-2
4/0-2/0
1-5/0
4/0-2/0
1/0 61
82
66
72 تقریبا پایدار
حساس
بسیار حساس
شدیدا حساس
پایدار

فوائد پروتئین‌های آب پنیر
پروتئین‌های آب پنیر با میزان سیتئین (Cystein) بالا، یک ماده غذایی با کیفیت برای مصرف انسانی می‌باشند. پروتئین‌های آب پنیر از نظر ترپتوفان، لوسین، ترئونین و لیزین نسبت به کازئین غنی تر می‌باشند. و فقط در صد فنیل آلانین آنها کمتر است. این پروتیئن‌ها دارای حداقل قابل قبولی از اسیدهای آمینه گوگرد دار می‌باشند. بطور کلی می‌توان گفت که پروتئین‌های آب پنیر دارای ارزش بیولوژیکی بالایی هستند که در اینجا به برخی از فوائد آن اشاره می‌شود.
1- در ایجاد قدرت بدنی مؤثر است، پروتئین آب پنیر بعنوان بهترین پروتئین استاندارد برای ورزشکاران حرفه‌ای و افرادی که به سختی ورزش می‌کنند شناخته شده است. این افراد در رژیم غذایی روزانه خودشان به پروتئین بیشتری نیاز دارند و در بعضی مواقع دو برابر میزان توصیه شده افراد کم تحرک به پروتئین نیازمندند. بنابر این پروتئین آب پنیر که یک پروتئین طبیعی کامل است یعنی شامل همه اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز رژیم غذایی می‌باشد، توصیه می‌گردد. نوع اسیدهای آمینه نیز بسیار مهم می‌باشد، زیرا پس از متابولیزه شدن، مستقیما وارد بافت عضلانی می‌شوند و اولین ماده مورد استفاده بدن در طی دوره‌های ورزشی و فعالیتهای بدنی سنگین می‌باشند. به عنوان مثال اسید آمینه لوسین برای ورزشکاران بسیار حائز اهیمت است، زیرا در توقف ساختن پروتئین غضلات و رشد غضلانی نقش کلیدی دارد.
2- در کنترل وزن نقش دارد، مطالعات نشان داده اند که رسیدن و حفظ وزن مطلوب به پیشگیری از عوارض مربوط به چاقی شامل دیابت، سرطان و بیماریهای قلبی کمک می‌کند. پروتئین خالص آب پنیر منبع بدون چربی و کربوهیدارت می‌باشد. این پروتئین کامل کننده یک رژیم غذایی کم کربوهیدات است بنابر این به ثبات سطح قند خون کمک می‌کند و جذب قند خون توسط جریان خون را کم می‌کند. پروتئین اینکار را از طریق کاهش احساس گرسنگی و متعاقبا کاهش ترشح انسولین انجام می‌دهد و به این ترتیب سوخت چربیها در بدن راحت تر انجام می‌گیرد.
3- حفظ سلامت سیستم قلبی – عروقی، پروتئین آب پنیر می‌تواند بعنوان بخشی از رژیم غذایی مغذی نقش مهمی‌داشته باشد. هیپرتانسیون ( افزایش فشار خون) یکی ازعلل اصلی بیمارها و حملات قلبی می‌باشد. مطالعات نشان داده است که پروتئین آب پنیر می‌تواند در مبارزه با هیپرتانسیون به بدن کمک کند. از دیگر عوامل دخیل در بروز بیماریهای قلبی- عروقی افزایش کلسترول خون می‌باشد، مطالعات نشان داده است که پروتئین آب پنیر سطح کلسترون خون را کاهش می‌دهد.
4- کاربرد پروتئین آب پنیر در درمان سرطان، مطالعات نشان داده اند که پروتئین‌های آب پنیر غنی از اسید آمینه ی سیستئین می‌باشد که منجر به کاهش رشد سلولهای سرطانی می‌گردد. محققان دریافتند که کنسانتره پروتئینی آب پنیر منجر به تمام شدن میزان گلوتاتیون سلوهای سرطانی و در نتیجه افزایش حساسیت این گونه سلولها به روشهای درمانی نظیر اشعه و شیمی‌درمانی می‌گردد. علاوه بر این پروتئین‌های آب پنیر سبب تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر بروز بیمارهای عفونی می‌شود.
5- کاربرد پروتئین آب پنیر در تغذیه نوزادان پروتئین‌های آب پنیر حاوی مقادیر زیادی از اجزا شیر مادر می‌باشد و به همین دلیل یکی از اجزا کلیدی است که در محدوده وسیعی از فرمول تغذیه شیر در بکار می‌رود این پروتئین‌ها اغلب به کاهش دل درد و کولیک نوزادان کمک می‌کند. علاوه بر این پروتئین‌های آب پنیر برای مادرانی که نیاز به افزایش میزان پروتئین دریافتی داشته باشند بسیار مفید است.
6- نقش پروتئین‌های آب پنیر در حفظ سلامتی در سالمندی، در سالمندی ماهیچه‌ها تحلیل می‌روند و عوارض منفی و مضر سلامتی افزایش می‌یابند، تغذیه خوب و دریافت مقادیر کافی از پروتئین با کیفیت بالا مانند پروتئین‌های آب پنیر می‌تواند به حفظ قدرت ماهیچه‌ها در طی دوران پیری کمک کند، مخصوصا اگر با ورزش و برنامه تمرینی قدرت بدنی همراه باشد مفید تر است.

مصارف پروتئین‌های آب پنیر
با روشهای رسوب سازی اسیدی- حرارتی پروتئین آب پنیر بصورت غیر طبیعی ( ناتوره شده) بدست می‌آید که دارای قابلیت انطباق کمتری است. پروتئین آب پنیر تازه که به روش حرارتی رسوب کرده دارای ظرفیت آبگیری (WHC) خوبی است و می‌تواند بعنوان جانشین پنیر معمولی در تولید پنیر‌های فراوری شده بکار رود.
پروتئین لاکتالبومین غیر محلول، که در نیوزیلند به طریق حرارتی رسوب کرده و سپس خشک می‌شود، دارای ظرفیت آبگیری کمی‌است و برای مقاصد غیر اصلی مثل تقویت پروتئینی Pasta و حبوبات صبحانه بکار می‌رود. پنیر ریکوتا یک پنیر از پروتئین جدا شده آب پنیر یا رسوب کازئین پروتئین آب پنیر است که بوسیله رسوب سازی حرارتی از آب پنیر شیرین یا مخلوط آب پنیر شیرین و شیر ساخته می‌شود.
پروتئین‌های آب پنیر که به طریق حرارتی راسب شده اند، در فرآیندی بنام آب پنیر سانتری Centri-whey در پنیر نیمه نرم ترکیب می‌شوند. با روش حرارتی، تا حد 93 درصد پروتئین حقیقی آب پنیر رسوب داده می‌شود که بوسیله سانتریفوژ بازیابی شده و با شیر ترکیب شده و باعث می‌شود میزان محصول تا حدود 15 درصد افزایش یابد این تکنیک به طور موفقیت آمیز برای پنیر سخت یا نرم بکار گرفته نشده است و برای پنیر نیمه نرم هم با UF تعویض شده است.
پروتئین‌های آب پنیر که خواص اصلی خود مانند حلالیت، قابلیت ژله ای شدن، لغزش و امولسیون شدن را حفظ کرده اند، می‌توان بوسیله رسوب سازی شیمیایی، تبادل یونی و فرایند غشایی بدست آورد.
استفاده از رسوب سازهای شیمیایی بعلت مقدار زیاد خاکستر و باقیمانده رسوب ساز در پروتئین جدا شده، محدود شده است. پروتئین آب پنیر که با CMC راسب شده در ساندویچ سازی، محصولات آبکی و لغزان بکار رفته است.
تغلیظ شده‌های مرغوب پروتئین آب پنیر که به وسیله تبادل یونی یا فرایند غشایی تهیه شده اند دارای کاربردهای زیادی هستند، جانشین شیر بدون چربی در نان، مارگارین، بستنی، شیرینی جات، پنیر‌های فراینده ای و ماست، بعنوان جانشین تخم مرغ در محصولات طبخ شده ارزان، بعنوان نگهدارنده و پخش کننده در گوشت‌های فرایندی و در غذای کودک خصوصا تغلیظ شده‌های غنی بتالاکتالبومین و برای تقویت نوشابه‌های نرم ( با الکل پائین) و غذاهای سرپایی ( Fast food) با پروتئین مرغوب بکار می‌رود.

روشهای حذف و بکارگیری آب پنیر
در دنیا آب پنیر به شیوه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد وطی آن یا آب پنیر مستقیما به مواد قابل استفاده تبدیل می‌شود و یا طی فرایندهایی به صورت غیر مستقیم به مواد قابل مصرف تبدیل می‌گردد.
الف) موادی که مستقیما از آب پنیر بدست می‌آید:
1- پودر آب پنیر
2- کود
3- خوراک حیوانی ( خوراک اوره لاکتوزیل، خوراک لاکتات آمونیوم، لاکتوز توده ای)
4- پودر لاکتوز کاهش یافته
5- لاکتوز
6- کنسانتره پروتئینی آب پنیر WPC
7- فراوردهای دیگر
ب) موادی که بطور غیر مستقیم از آب پنیر بدست می‌آیند.
طی فرایندهای فرمانتاسیون Bio Mass ، فرایند حرارتی، فرایند فیلتراسیون، الکترودیالیز و تغییر یونی و فرایند جداسازی املاح، مواد گوناگونی جهت مصارف انسانی، حیوانی و گیاهی و صنعتی و در مواردی دارویی از آب پنیر بدست می‌آید که می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
1- انواع پروتئین تک یاخته (SCP)
2- الکل، متانول، استن، بوتانول، آلدئید
3- خوراک انسانی و حیوانی
4- کود گیاهی
5- پودر آب پنیر بدون املاح و با املاح
6- تولید گلوکز، گالاکتوز و لاکتوز تصفیه شده ( لاکتوز USP ) و لاکتوز املاح دار
7- بیشتر فرایندهایی که در حالت مستقیم بدست می‌آید در این حالت نیز بدست می‌آید و موارد دیگر که برای مصارف آزمایشگاهی و دارایی تولید می‌شوند.
فرایندهای تولید مواد از آب پنیر به دو دسته فرایندهای تخمیری و غیر تخمیری تقسیم می‌شوند که طی فرایندهای غیر تخمیری، تنها از طریق تغییرات شیمیایی و فیزیکی در ماهیت آب پنیر مواد آن یا جدا شده یا تبدیل به مواد دیگر می‌شود. روشهای مختلف تغلیظ شامل اواپراسیون، اولترافیلتراسیون، اسمز معکوس جهت تولید محصولات گوناگونی مانند پودر آب پنیر، کنسانتره پروتئینی آب پنیر و بکمک تبلور جهت جداسازی لاکتوز استفاده می‌گردد.
ولی در فرآیندهای تخمینی که بیشتر در بیوتکنولوژی مورد بررسی قرار می‌گیرند،انواعی از میکروارگانیسم‌ها در سوبسترای آب پنیر رشد نموده و با توجه به گونه میکروارگانیسم‌ها و شرایط محیط کشت یک یا چند محصول از این سوبسترا بدست می‌آید،
که می‌توانند، یا مستقیما در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرد و یا اینکه به مواد ثانویه دیگری تبدیل گردد.
در آمریکا در حدود 50% از کل آب پنیر تولید شده خشک شده و یا در فرایندهای بعدی مانند پروتئین تغلیظ شده آب پنیر، لاکتوز و دیگر محصولات برای استفاده غذایی انسان و خوراک حیوانی مورد استفاده قرار می‌گیرد و الباقی آب پنیر ، مخصوصا آب پنیر کارخانجات کوچک به عنوان کود در زمینه‌های کشاورزی به مصرف می‌رسد.

کاربردهای آب پنیر
از جمله کاربردهایی که برای آب پنیر می‌توان برشمرد موارد زیر است:
1- تهیه لاکتوز
2- کاربرد آب پنیر در اسیدلاکتیک
3- کاربرد پودر آب پنیر در بستنی
4- تهیه پروتئین تک یاخته ( SCP)
5- تولید نوشابه‌های گاز دار از آب پنیر
6- غنی سازی ارزش غذایی کاه گندم

1- تهیه لاکتوز از آب پنیر
لاکتوز جز اصلی تشکیل دهنده آب پنیر می‌باشد. بنابر این استخراج آن بیشترین اهمیت اقتصادی را داراست برحسب نوع ماده اولیه 2 روش اساسی برای بازیابی لاکتوز وجد دارد که عبارتند از:
الف- کریستالیزاسیون لاکتوز در آب پنیر تصفیه شده
ب- کریستالیزاسیون لاکتوز در آب پنیری که پروتئین آن توسط UF یا بعضی از روشهای دیگر حذف شده باشد.
شکل 1-3 خط تولید لاکتوز را نشان می‌دهد
اول آب پنیر را توسط تبخیر کننده تا غلظت 55% -50 تغلیظ می‌کنند و بعد به تانک کریستالیزاسیون منتقل می‌کنند در این تانک به محلول، دانه‌های کریستالی اضافه می‌کنند سپس محلول حاوی کریستال ‌های تشکیل شده را به سانتریفوژ منتقل می‌کنند تا کریستال‌ها را جدا کنند بعدا کریستال‌های بدست آمده را به صورت پودر خشک کرده وبسته بندی می‌کنند.
مراحل فرایند
الف) کریستالیزاسیون:
برای اینکه کریستالهای لاکتوز به طور ساده و موثری از محلول آب پنیر موجود جدا شود، بایستی فرآیند کریستالیزاسیون را طوری کنترل کرد که اندازه کریستال‌های تشکیل شده از 100 میکرون بزرگتر باشد هر چه اندازه کریستال‌ها بزرگتر باشد جداسازی آنها بهتر انجام می‌گیرد. در واقع میزان تبدیل لاکتوز به لاکتوز تعیین کننده درجه کریستالیزاسیون می‌باشد به این دلیل بایستی سرد نمودن و تغلیظ کردن محلول را، طوری کنترل کرد که میزان تشکیل فرم مطلوب آلفا لاکتوز به نقطه اپیتیمم خود برسد.
لاکتوز در آب پنیر به 2 صورت آلفا لاکتوز و بتا لاکتوز وجود دارد. تناسب نسبی در حدود 40% آلفا لاکتوز و 60 % بتا لاکتوز می‌باشد. در یک محلول فوق اشباع به صورت کریستال در آمده و میزان کریستالیزاسیون با کاهش درجه حرارت محلول افزایش می‌یابد. آلفا لاکتوز به صورت آلفا لاکتوز منوهیدرات کریستالیزه شده که در واقع شکل غیر جاذب رطوبت می‌باشد. تا آنجا که ممکن است وجود لاکتوز در پودر باید به شکل هیدارت کریستالی بوده تا پودر حاصل از خواص عدم جذب رطوبت و غیر مخمری شکل برخوردار شود. وجود لاکتوز آبدار در پودر موجب بروز خواص جذب رطوبت زیاد و در نتیجه مانع مصرف آن می‌گردد.
در طی فرآیند تغلیظ وخشک کردن کنسانتره بخشی از آلفا لاکتوز،کریستالیزه می‌شود با این وجود دو شکل لاکتوز در محلول به صورت متعادل در می‌آید، در نتیجه وقتی بخشی از آلفا لاکتوز به صورت کریستالیزه در می‌آید به منظور برقراری تعادل بین دو حالت لاکتوز بخشی از لاکتوز به صورت آلفا لاکتوز تغییر می‌یابد. تبدیل بتالاکتوز به آلفا لاکتوز را رسیدن (Matur ation) گویند.
میزان رسیدن تحت تاثیر درجه حرارت محلول قرار دارد، مطلوب ترین درجه حرارت جهت رسیدن حدود 30 درجه سانتی گراد می‌باشد و در درجات حرارت بین 5- درجه سانتی گراد فرآیند به میزان فوق العاده کاهش می‌یابد، در نتیجه رسیدن محلول آلفا لاکتوز مجددا به صورت فوق اشباع در می‌آید و فرآیند کریستالیزاسیون تا کم شدن میزان لاکتوز و خارج شدن محلول از درجه فوق اشباع ادامه می‌یابد با این وجود چنانچه محلول را سرد نماییم مجددا حالت فوق اشباع ایجاد می‌شود زیرا حلالیت لاکتوز با کاهش درجه حرارت محلول کاهش می‌یابد.
بدین ترتیب شرایط جهت پیشرفت غنی و سریع کریستالیزاسیون ضد و نقیض بوده و نیاز به تجزیه قابل ملاحظه ای به منظور انتخاب شرایط مناسب جهت کسب حداکثر کریستالیزاسیون می‌باشد.
ب) جدا سازی لاکتوز:
برای جمع آوری کریستال‌های لاکتوز از انواع مختلف سانتریفوژ می‌توان استفاده مناسب برد، به عنوان مثال می‌توان سانتریفوژ و کانتر افقی را نام برد که به طور مداوم یا پیوسته کار می‌کند و برای تخلیه لاکتوز مجهز به نقاله مارپیچی می‌باشد. دو عدد سانتریفورژ به صورت متوالی نصب می‌شود و لاکتوز خروجی از ماشین اول وارد ماشین دوم می‌شود تا جداسازی بهتر انجام گیرد. در حین فرآیند جداسازی- ناخالصی‌ها را بوسیله آب از لاکتوز شستشو می‌دهند، تا خلول محلوص بدست آمده بالا باشد. رطوبت باقی مانده در لاکتوز بعد از مرحله دوم جداسازی حدود 10% است وخلوص لاکتوز بر مبنای مواد جامد خشک 99% می‌باشد.
ج) خشک کردن:
پس از جداسازی مرحله دوم، لاکتوز را در یک خشک کن با بستر شناور خشک می‌کنند معمولا بلافاصله پس از مرحله خشک کردن، کریستال‌ها را با آسیاب پودر کرده و سپس بسته بندی می‌کنند.
تصویر فرآیند تولید لاکتوز را در صفحه بعد مشاهده کنید.

2) کاربرد آب پنیر در اسید لاکتیک
اسید لاکتیک به عنوان اسید آلی و یک محصول تجاری، دارای کاربردهای گوناگونی در صنایع غذایی، دارویی و شیمیایی می‌باشد. تولید اسید لاکتیک در دنیا سالانه نزدیک به می‌باشد که در حدود 50% از این مقدار توسط فرآیند تخمیری، تولید می‌شود.
این فرآیند تخمیری توسط باکتریهای هموفرمانتاتیو اسید لاکتیک (لاکتوباسیل، لاکتوکوس) از منابع مختلف که دارای قند لاکتوز هستند، انجام می‌شود. یکی از این منابع، آب پنیر می‌باشد که پساب کارخانه جات پنیر سازی است و حاوی مقدار قابل قبولی لاکتوز جهت استفاده در فرآیند تخمیر می‌باشد.
اگر چه امروزه روشهای سنتی تولید در سیستم نا پیوسته، توسط باکتری‌های آزاد متداول می‌باشد اما این روش‌ها دارای محصول دهی پائین و بسیار کندی است. از طرفی باکتری‌های در این روش نسبت به تغییرات دما و PH حساس می‌باشند و دارای بازدهی و کارآیی کوتاه مدت هستند. برای افزایش کارآیی و افزایش مقاومت باکتریها در برابر تغییرات دما و PH می‌توان از روشهای تثبیت سلولی استفاده کرد. همچنین برای افزایش محصول دهی و افزایش سرعت تولید می‌توان از سیستم پیوسته همراه با سلول‌های تثبیت شده استفاده کرد. با توجه به موارد استفاده گوناگون اسید لاکتیک، سالیانه مقادیر زیادی از این اسید و املاح آن وارد آن وارد ایران می‌شود. از طرفی در کشور کارخانجات پنیر سازی زیادی وجود دارد. پس می‌توان از پساب آن به عنوان یک منبع مناسب و ارزان جهت تولید اسید لاکتیک، با روش‌های کم هزینه بیوتکنولوژیکی، استفاده کرد. بدین ترتیب هم می‌توان نیاز صنایع را به این اسید فراهم کرد و گامی‌در جهت خود کفایی برداشت و هم می‌توان از آلودگی محیط زیست جلوگیری نمود.
تولید اسید لاکتیک از آب پنیر:
تهیه تجاری اسید لاکتیک از لاکتوز اولین بار در سال 1936 توسط (N.Y.Norwich) در یک کارخانه انجام گرفت. ظرفیت کارخانه Ib 1000 اسید لاکتیک 22% در روز بود. کازئین راسب شده از آب پنیر در این کارخانه برای خوراک دام، به صورت خشک شده استفاده می‌شد و یا از آن لاکتوز و آلبومین بدست می‌آوردند. پساب شیر از دیگر منابعی است که می‌توان در تولید اسید لاکتیک از آن استفاده کرد. سرشیر از شیر جدا می‌گردد و کازئین با استفاده از اسید هیدروکلریک رسوب داده می‌شود. (اسید هیدروکلریک را می‌توان بعدا بازیابی کرد).
آب پنیر که به این ترتیب آماده می‌شود شامل لاکتالبومین (نوعی پروتئین)، لاکتوز، ویتامین C و نمک‌های معدنی و آب است. این ماده در ساخت اسید لاکتیک به عنوان ماده اولیه و محیط مناسب می‌باشد.
اساس فرآیند تجاری تهیه اسید لاکتیک از آب پنیر مبنی بر تحقیقات دانشمندانی نظیر Rogers و همکاران است. Chapee و دستیارانش در شرکت شفیلد در این زمینه کارهای اساسی انجام دادند. روشی که آنها به کار بردند توسط Burton، Olive در سال 1937 انتشار یافت. شرح چگونگی عملیات در زیر ارائه شده است.
خلاصه فرآیند
آب پنیر پاستوریزه شده بوسیله یک شروع کننده که شامل گونه لاکتوباسیل هموفرمانتاتیو نظیر کازئی بولگاریکوس هلویتوس و غیره می‌باشد، تلقیح می‌شود. در طی فرآیند تخمیر عمل خنثی سازی اسید لاکتیک بدست آمده از لاکتوز متناوبا با استفاده از آهک صورت می‌گیرد. در پایان عمل تخمیر، لاکتالبومین بوسیله حرارت بسته می‌شود. بعد از آنکه با لاکتالبومین فرصت ته نشینی داده شده، محلول کلسیم لاکتات را جدا کرده، بعد از گذراندن از صافی و دمیدن دی کلروکربن، مجددا فیلتر و بخار می‌شود. عمل تبلور دنبال می‌شود، بلورها را شسته، تصفیه کرده و بعد از خشک کردن، می‌توان آن را به عنوان لاکتات کلسیم فروخت و یا آن را به اسید لاکتیک تبدیل کرد.

3- کاربرد پودر آب پنیر در بستنی
کاربرد آب پنیر در بستنی یکی از موارد استفاده پودر آب پنیر یا آب پنیر تغلیظ شده در انواع بستنی می‌باشد در تولید Ice Milk که دارای حدود 30% ماده خشک می‌باشد می‌توان لاکتوز را هیدرولیز نمود و از آب پنیر به جای شیر استفاده نمود. در این صورت:
اولا: شیرینی زیاد می‌شود که در مصرف ساکاروز صرفه جویی خواهد شد.
ثانیا: مساله کریستالیزاسیون لاکتوز و نسج شنی تقریبا منتفی می‌گردد.
با توجه به جداول ترکیبات آب پنیر می‌بینیم که لاکتوز مهم ترین ماده خشک آب پنیر بوده و به تنهایی 80% ماده خشک آب پنیر را تشکیل می‌دهد.
اگر هدف جداسازی و لاکتوز خوراکی باشد باید طوری رفتار کرد که بلورها درشت تر شده و در سانتریفوژ به راحتی جدا شوند.
به دلیل دارا بودن ترکیب بسیار متعادل پروتئین‌های آب پنیر از آن به عنوان یک ترکیب نسج دهنده استفاده زیادی می‌شود که شاید در بستنی نیز آثار مثبتی داشته باشد. از آنجایی که بستنی یک محصول ضروری و مورد نیاز خانواده‌ها نیست و به طور جانبی و تفننی مصرف می‌گردد و در عین حال مصرف کنندگان آن بیشتر کودکان و نونهالانی هستند که نیاز تغذیه ای بیشتری دارند شاید بتوان با جایگزین کردن درصدی پودر آب پنیر یا کنسانتره آب پنیر از نظر کیفی تناسب، و از نظر قیمت کاهشی ایجاد نمود.
فهرست اهداف این فرآیند به صورت زیر می‌باشد:
- بررسی خصوصیات و معایب بستنی و تاثیر آب پنیر در تولید بستنی.
- تعیین میزان بهینه سازی به لحاظ تغییر مورد نظر

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  65  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله

اختصاصی از زد فایل دانلود مقاله دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

آزمایش شماره (1):
آشنایی با دستگاه شبیه ساز فرآیند:
1-1)Set value:
خروجی set value را به نمایشگر سمت چپ داده و با تغییر آن ملاحظه می‌شود که LED ها با توجه به مقدار ولتاژ در بالا یا پائین مبدا قرار می‌گیرند که مبین ولتاژ DC می‌باشد. که از 10 تا 10- ولت قابل تغییر است.
2-1)Disturbance:
این قسمت قابلیت تولید موج مربعی و سینوسی با دامنه و فرکانس متغییر دارد. خروجی سینوسی را به نمایشگر سمت چپ داده ملاحضه می‌شود که LEDها به طور پیوسته از مینیمم به ماکزیمم و برعکس روشن می‌شوند. حال اگر خروجی مربعی باشد LEDها فقط در نقاط ماکزیمم و مینیمم پیک‌ روشن می‌شود.

3-1) انتگرال گیر:
در این مرحله ازآزمایش ابتدا یک موج مربعی به ورودی انتگرالگیر میدهیم و از خروجی یک موج مثلثی میگیریم ؛ وبه کمک رابطه مربوطه Ti را محاسبه میکنیم.از آنجا که انتگرال یک سیکل کامل صفر میشود(سطح زیر منحنی ) بنابراین انتگرال را در نیم سیکل محاسبه می کنیم .حال خروجی که با فرکانس 100 هرتز و ولتاژ 2 ولت پیک تا پیک تنظیم شده است را به ورودی انتگرال‌گیر می‌دهیم و ورودی و خروجی را به طور همزمان در اسکوپ مشاهده می‌کنیم. چون در این حالت انتگرالگیر به اشباع می‌رود توسط set value مقدار DC به آن اضافه می‌کنیم تا از اشباع خارج شود.

بعد از انجام آزمایش به نتایج زیر می رسیم :

4-1) مشتق‌گیر:
در حالتیکه است خروجی انتگرال گیر را به ورودی مشتق‌گیر می‌دهیم و خروجی انتگرال‌گیر و مشتق‌گیر را همزمان روی اسکوپ مشاهده می‌کنیم ( ). مشاهده می‌شود که خروجی همان ورودی انتگرال‌گیر است با این تفاوت که مقدار DC دارد که در مرحله قبل برای جلوگیری از اشباع شدن ازانتگرال‌گیر استفاده شده بود.

5-1)آزمایش : Gain
در این قسمت با دادن یک ولتاژ ثابت 0.5 ولت از خروجیSet value ، ماکزیمم و مینیمم مقدار بهره را بدست می‌آوریم:

6-1)آزمایش PSEUDO :
در این آزمایش به ورودی مشتق گیر یک ولتاژ دلخواه مثلا 9v را از قسمت Set value می دهیم و خروجی پیزو را اندازه گیری می کنیم :

7-1)بررسی پاسخ فرکانسی :
در این مرحله ابتداولوم Tz1 را برابر یک و Tp1 را بر روی مقدار 10 قرار می دهیم ؛ حال یک موج سینوسی به ورودی بلوک مربوطه می دهیم و خروجی را دریافت می کنیم و به کمک اسکوپ گین و اختلاف فاز موج خروجی را به ازای فرکانسهای مختلف بدست آورده و جدول زیر را تکمیل میکنیم و نهایتا با توجه به نتایج بدست آمده نمودار گین و فاز را نیز رسم می کنیم .

1kHz 800Hz 300Hz 150Hz
Frequency
0.08
0.17 0.22
0.55
1.1
1.1 Gain
-21.93 -15.39 -13.15 -5.19 0.82 0.82 Gain(db)
93.6 93.6 99.7 190.59 247.16 248.8

آزمایش شماره (2):
آشنایی با قسمت Process دستگاه شبیه ساز فرآیند:
یک ورودی مربعی با دامنه v2را به کمک سیگنال ژنراتوربه ورودی انتگرال گیر در قسمت Process داده وخروجی مثلثی را به کمک اسکوپ مشاهده می کنیم و مشخصات آن را رسم می کنیم .
(سوئیچ را در وضعیت Integral قرار می دهیم .)

در همین حالت سوئیچ را به وضعیت Lag می بریم و منحنی خروجی جدید را مشاهده می کنیم؛ و به کمک ان ثابت زمانی τ را محاسبه می کنیم .

طریقه بدست آوردن τ:
برای یافتن مقدار τ ابتدا مقدار ولتاژ نهایی پیک تا پیک را می یابیم ، سپس آن را در عدد 0.63 ضرب می کنیم؛ و نهایتا حاصل بدست آمده را به طور عمودی روی محور عمودی جدا کرده و سپس از مبدا تا آن مقدار τ را جدا کرده و مقدار ان را محاسبه می کنیم .

4.2*0.63=2.64 4.2 = مقدار نهایی پیک تا پیک

τ = 0.5*2ms = 1m

حال یک خازن 10nfرا به قسمت EXT.C متصل کرده . اثر آن را در خروجی مشاهده می کنیم و τ را دوباره محاسبه می کنیم:

= 105 (10-8+ EXT.C) τ

مشاهده می شود که τ تقریبا دو برابرمی شود و در نتیجه شکل موج بازتر می شود. مقدار τ را به صورت زیر بدست می آ وریم :
Vpp=3.4
= 3.4*0.63=2.14 مقدار نهایی
0.9*2ms=1.8ms = τ

آشنایی با سیستم مرتبه اول :
در این قسمت از آزمایش به ورودی سیستم با تابع انتقال 1 - G(s)=(s+1) یک پالس مربعی داده و پاسخ زمانی آن را رسم می کنیم .و سپس پاسخ فرکانسی سیستم مرتبه اول فوق را به ازای فرکانسهای مختلف رسم می کنیم ؛ ( با دادن ورودی سینوس و اندازه گیری بهره و فاز ) . و نهایتا نمودارهای قطبی و بود آنرا نیز رسم خواهیم کرد.
ضمنا برای رسم پاسخ فرکانسی بایستی ابتدا نقاط شکست تابع انتقال را بدست آوریم و سپس برای فرکانسهای بین 0.1 و 10 برابر آن پاسخ فرکانسی را بدست آورده و رسم می کنیم .

محاسبه نقطه شکست یا فرکانس شکست مرکزی :


حال پاسخ فرکانسی را به ازای فرکانسهای زیر بدست می آوریم و در یک جدول گرد آوری میکنیم :

f= 16HZ 60 160 500 800 1200

1600HZ
800HZ 500HZ 160HZ 60HZ
Frequency
1 1 3.1 4.75 7.5 8.75 10.8 Gain
0 0 9.82 13.53 17.5 18.84 40.66 Gain(db)
270.1 249.2 234 205.7 180 169.4 158.4

سیستم مرتبه اول: به ورودی سیستم با تابع انتقال پالس مربعی داده و پاسخ زمانی آنرا را رسم می‌کنیم:

سپس با دادن ورودی سینوسی و اندازه‌گیری بهره و فاز پاسخ فرکانسی آنرا اندازه‌گیری می‌کنیم. نمودارهای قطبی و بود آنرا نیز رسم می‌کنیم:

نمودار مکان هندسی سیستم فوق برابر است با:

ونمودار قطبی آن چنین می‌باشد:

آزمایش شماره(3):
آشنایی با سیستم های مرتبه دوم :
پاسخ گذرا:
مشخصه های مهم پاسخ زمانی:

-ویژگی عملکرد سیستم های کنترل را معمولا بر مبنای پاسخ گذرای آنها به ورودی پله ای واحد مشخص می کنند .زیرا این ورودی به آسانی در دسترس است و معیار خوبی برای مقایسه و بدست آوردن پاسخ این سیستم به هر ورودی دیگری با استفاده از محاسبات ریاضی می باشد.

1- زمان تاخیر Delay Time)):
زمان لازم تا اولین لحظه ای که پاسخ سیستم به مقدار نصف مقدار نهایی خود برسد ،زمان تاخیر نامیده می شود .
2- زمان صعود(Rise Time):
زمان لازم برای اینکه سیستم از 10%تا 90% یا از 20% تا 100% مقدار نهایی خود برسدرا گویند.

3- زمان اوج (Peak Time):
زمان لازم برای اینکه سیستم به اولین مقدار اوج خود برسد.در این زمان و لذا داریم :

4- زمان نشست یا استقرار(Setting Time):
مدت زمانی که لازم است تاجواب سیستم پس از آن ، در محدوده معینی از انحراف از مقدار نهایی باقی بماند.

- هر چه تولرانس کمتر باشد ،دقت سیستم در رسیدن به مقدار نهایی بهتر است و نوسان کمتری نسبت به مقدار نهایی خواهد داشت .
- هر چه زمان نشست بزرگتر باشد، احتمال رسیدن به تولرانس کمتر ودر نتیجه دقت بالاتر ، بیشتر است
5- جهش نسبی(Mp):
حد اکثر افزایش مقدار خروجی از مقدار واحد را بیشینه جهش گویند.
یا
-در این حالت پاسخ زمانی و فرکانسی سیستم با تابع انتقال مدار باز را در حالت مدار بسته و به ازای K =0.5, 5, 15 بدست می‌آوریم:

پاسخ زمانی سیستم مرتبه دوم حلقه بسته با (k=0.5):

پاسخ زمانی سیستم مرتبه دوم حلقه بسته با (k=5):

پاسخ زمانی سیستم مرتبه دوم حلقه بسته با (k=15):

پاسخ فرکانسی:
پاسخ فرکانسی سیستم مرتبه دوم حلقه بسته با (k=0.5):

f= 16HZ 60 160 500 800 1200

1600HZ
800HZ 500HZ 160HZ 60HZ
Frequency
0.04 0.5 1 1 Gain
-63.3 -12.8 0 0 Gain(db)
171.4 116.5 10.9 5.45

حال دیاگرام Bode سیستم فوق را رسم میکنیم وبا مقادیر بدست آمده در جدول فوق مقایسه میکنیم:

پاسخ فرکانسی سیستم مرتبه دوم حلقه بسته با (k=5):

f= 16HZ 60 160 500 800 1200

1600HZ
800HZ 500HZ 160HZ 60HZ
Frequency
0.11 0.23 1.23 1 1 Gain
-19.1 -12.7 1.8 0 0 Gain(db)
144 162 135 0 0

حال دیاگرام Bode سیستم فوق را رسم میکنیم وبا مقادیر بدست آمده در جدول فوق مقایسه میکنیم:

پاسخ فرکانسی سیستم مرتبه دوم حلقه بسته با (k=15):

f= 16HZ 60 160 500 800 1200

1600HZ
800HZ 500HZ 160HZ 60HZ
Frequency
0.054 0.1 0.9 1.15 1 1 Gain
-59.9 -46 -2.1 1.2 0 0 Gain(db)
202.5 180.4 169 17 0 0

حال دیاگرام Bode سیستم فوق را رسم میکنیم وبا مقادیر بدست آمده در جدول فوق مقایسه میکنیم:

بررسی تاثیر افزایش k بر روی پایداری سیستم مرتبه دوم :
مطابق شکل های زیر مشاهده می شود که با افزایش k قطب های سیستم به سمت راست محور jw نزدیک می شوند ؛یعنی با افزایش k سیستم رو به ناپایداری میرود.

نمودار نایکوئیست سیستم درجه دوم به ازای k=0.5

نمودار نایکوئیست سیستم درجه دوم به ازای k=15

آزمایش شماره (4):
آشنایی با سیستم های مرتبه سوم :
1- سیستم حلقه بسته:
1-1) پاسخ فرکانسی: با اعمال یک موج سینوسی با دامنه 5 ولت رفتار سیستم که شامل سهLag می‌باشد را در بازه فرکانسی از 16 تا 1600 هرتز بررسی می‌کنیم:

که پاسخ فرکانسی سیستم با تابع تبدیل حلقه بسته چنین می‌باشد:

مشاهده می‌شود که سیستم به ازا که ما در آزمایشگاه مقدار آنرا برابر اندازه‌گیری کرده بودیم نوسانی شده و ناپایدار خواهد بود. زیرا با افزایش K قطبها به سمت محور حرکت می‌کنند و به ازا دو قطب مزدوج مختلط روی محور موجب ناپایداری سیستم می‌شود.

حال مقدار گین را افزایش می‌دهیم تا سیستم ناپایدار شود به ازا مقدار گینی که سیستم ناپایدار شد فیدبک را قطع کرده و با اعمال یک موج سینوسی، فرکانسی را اختلاف فاز 180 درجه ایجاد می‌کند را اندازه‌گیری می‌کنیم:
مشاهده می‌شود که در فرکانس 260 هرتز اختلاف فاز 180درجه حاصل شد که ولتاژ خروجی در این فرکانس برابر 5 ولت می‌باشد.

2-1) پاسخ زمانی:

2- سیستم حلقه باز :
1-2) پاسخ زمانی:

2-2 ) پاسخ فرکانسی :

برای تعیین پاسخ فرکانسی ابتدا فرکانس شکست را به روش زیر محاسبه میکنیم سپس 0.1و10 برابر فرکانس بدست آمده را می یابیم وبا توجه به آنها پاسخ فرکانسی را در این بازه فرکانسی بدست می آوریم:

f= f= 60 500 800 1200

1600HZ
800HZ 500HZ 160HZ 60HZ
Frequency
0.004 0.22 0.47 0.65 Gain
-47.9 -13 -6.44 -3.65 Gain(db)

214.2 135 60 15.42

آزمایش شماره (5):
بررسی اثر افزودن صفروقطب به سیستم مرتبه دوم :
الف – افزودن قطب به سیستم مرتبه دوم مدار باز

اثر افزودن قطب :
1- افزایش درصد جهش
2- افزایش زمان صعود
لازم به ذکر است که افزایش درصد جهش و افزایش زمان صعود نا مطلوب است .

ب – افزودن قطب به سیستم مرتبه دوم مداربسته:

اثر افزودن قطب :
1- کاهش درصد جهش
2- افزایش زمان صعود
لازم به ذکر است که کاهش درصد جهش امری مطلوب است اما افزایش زمان صعود نا مطلوب است .
حال به ازای tz های مختلف این اثر را بررسی میکنیم :

ج– افزودن صفر به سیستم مرتبه دوم مدار باز

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله63    صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید