نوع فایل: word
قابل ویرایش 53 صفحه
چکیده:
با انعقاد عقد وکالت، وکیل و موکل در برابر یکدیگر حق و تکلیف یافته، دارای روابط حقوقی، وظایف و مسؤولیت های متقابلی می شوند. بدیهی است تحدید حدود قانونی این مسؤولیت ها، در پیشگیری از منازعات احتمالی طرفین عقد وکالت و درنتیجه کاهش حجم پرونده های محاکم قضایی مؤثر است. تعهدات وکیل در برابر موکل یا بطور مستقیم ناشی از عقد وکالت است، یا بطور غیر مستقیم؛ نیز ممکن است منشأ آن، توافق وکیل و موکل در قالب شروط و تعهدات ضمن عقد یا مستقل باشد که در هر حال، ایفاء تعهدات مزبور لازم است. تعهداتی که بطور مستقیم منبعث از عقد وکالت اند، ناشی از ذات عقد مزبور بوده، صرف تحقق یافتن عقد، بدون نیاز به تصریح، موجب مسؤولیت وکیل می شوند. این دسته از تعهدات، در مقاله حاضر با عنوان «تعهدات اصلی وکیل در برابر موکل» مطرح خواهند شد، در مقابل تعهدات «ثانوی» یا «تبعی» وکیل. اطلاق واژه «ثانوی» یا «تبعی» بر این تعهدات بدین جهت است که به واسطه عدم انجام تعهدات اولیه (اصلی) پدید آمده اند؛ مانند تعهد وکیل به جبران خسارت وارده به موکل در فرض عدم رعایت مصلحت وی که یکی از تعهدات اصلی وکیل می باشد. ( مسؤولیت وکیل در صورت عدم انجام تعهدات مذکور در مقاله ای مستقل بحث خواهد شد).
در این مقاله تلاش بر این است که به لحاظ اهمیت تبیین تعهدات اصلی وکیل در برابر موکل این موضوع از زوایای مختلف در حقوق ایران نقد و بررسی شده و تا حد امکان در حقوق برخی کشورها خصوصاً مصر و انگلیس مورد مطالعه تطبیقی قرار گیرد.
واژگان کلیدی:
وکیل، ایفاء تعهد، تعهدات اصلی وکیل، مورد وکالت، لوازم و مقدمات وکالت
مقدمه:
در ادبیات سیاسی یکصد سال اخیر ایران، «نمایندگی مجلس» را با عنوان «وکالت»
می شناسند.نماینده را وکیل و نمایندگان مجلس را وکلای ملت می نامند. شاید این تعبیر از نماینده مجلس یه وکیل ملت راهی است برای «ترجمه این امر جدید به زبان سنّت» و، لاجرم، تلاشی برای آشنا نمودن این پدیده جدید و نا آشنا در میدان سیاسی ایران معاصر. اما این ترجمه و تعبیر،بلافاصله،
پرسش های مهمی می آفریند؛
آیا نماینده مجلس، همان وکیل به معنای مصطلح در سنت و ادبیات فقه اسلامی است؟ ایا نمایندگی همان وکالت است؟یا اینکه وکالت در سنّت فقاهتی ما تفاوت جوهری با مفهوم نمایندگی در دولت جدید در ایران معاصر دارد؟ آیا نمایندگی امر جدید و ترجمه ناپذیر است؟ آیا بدون ترجمه و فهم وارد زندگی سیاسی ما شده است؟
تأمل در تاریخ اندیشه مذهبی- سیاسی نشان می دهد که نوعی «اجماع مرکب» در باره مفهوم نمایندگی و تعبیر و ترجمه آن به وکالت وجود دارد. واژه وکلای ملت واژه ای مأنوس و مکرر شده است. لیکن این تکرار به چه معنی است؟ آیا چنان است که از سر آگاهی «عادی شده» است؟ یا آنکه تکرار مکررآن، معنی و محتوایش را در سایه قرار داده و «به حوزه مفاهیم نااندیشیده» در بازار سیاست روز ایران رانده است؟ متأسفانه پاسخ این پرسش آخری مثبت می نماید. زیرا هنوز در حوزه عمومی ما، حتی، باب گفتگو در باره مفهوم و موضوع وکالت ،و شرایط شرعی وکیل، گشوده نشده؛ سنجش نسبت وکالت شرعی با نمایندگی مجلس، هنوز در پرده غفلت افکنده شده است.
فهرست مطالب:
چکیده
مقدمه
فصل اول کلیات تحقیق
گفتار اول تعاریف وکالت
مبحث اول وکالت در لغت
مبحث دوم وکالت از نطر فقهی
گفتار دوم انواع وکالت و مفاهیم دیگر وکالت
مبحث اول انواع وکالت
مبحث دوم مفاهیم وکالت
مبحث سوم تعهدات وکیل و موکل
گفتار سوم نظریه وکالت بر ماهیت نمایندگی
مبحث اول. آثار و نتایج نظریة وکالت
مبحث دوم . نقد نظریة وکالت
گفتارچهارم قلمرو موضوعی عقد وکالت
مبحث اول محل نزاع و بررسی دیدگاه‌‌های موجود
مبحث دوم ثمرات تبیین قلمرو موضوع عقد وکالت
فصل دوم(رابطه وکیل و موکل در حقوق ایران، فرانسه، انگلیس )
گفتار اول تعهدات اصلی وکیل در برابر موکل (درحقوق ایران، مصر و انگلیس)
مبحث اول تعاریف
مبحث دوم اقسام تعهدات اصلی وکیل
گفتار دوم عقد وکالت در ایران و فرانسه
نتیجه گیری
فهرست منابع و مأخذ
منابع و مأخذ:
الف) منابع فارسی
امامی، سیدحسن، حقوق مدنی، تهران، انتشارات اسلامیه، چاپ یازدهم، 1374
بروجردی عبده، محمد، حقوق مدنی، تهران، انتشارات کتابفروشی علمی، 1329
جعفری لنگرودی، محمد جعفر، دایره المعارف حقوق مدنی و تجارت ، تهران، بنیاد و استاد، 1357
همو، ترمینولوژی حقوق ، تهران، گنج دانش، چاپ چهارم، 1368
خوری شرتونی ، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، بیروت ، مرسل سیوعیه، چاپ دوم، 1889م
دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، تهران، سیروس، 1343
ذنوح، حسن علی، الحقوق العینیه (شرح القانون المدنی العراقی)، بغداد، نشر محدود، 1954م
زمخشری، ابی القاسم محمود بن عمر، اساس البلاغه، قاهره، دارالکتب المصر، 1923م
س. ملکا، ادموند، شرح القانون الإنجلیزی، مصر، شرکه مساهمه مصریه، 1954م
السنهوری، عبدالرزاق، الوسیط فی شرح القانون ا لمدنی الجدید، بیروت، دار احیا التراث العربی، 1964م
شهیدی، مهدی، تشکیل قراردادها و تعهدات، تهران، نشر حقوقدان، 1377
عدل، میرزا سید مصطفی خان (منصور السلطنه)، حقوق مدنی ، تهران، اتنتشارات امیرکبیر، چاپ هفتم، 1342
عدی، ولید، کتاب الثالث القانون المدنی (سوریه)، بیروت، بی نا، 1979م
الفتحی زغلول، احمد، شرح القانون المدنی المصری ، مصر، مطبعه الامیریه، 1913م
کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی (عقود معین)، تهران، انتشارات به نشر، 1364
کامل، سامرائی، قانون المدنی العراقی، بغداد، مطبعه العافی، 1951م
الوجدی، محمد فرید، دایره المعارف القرن العشرین، بیروت، دارالفکر، بی تا
ب) منابع انگلیسی
Fridman G.H.L , Oxon B.C.L, Adelaide l.l. M, The law of Agency, london Butter worths, 1979
Gwinn, R.P., The New Encyclopedia Britannica, 1990, 15 th.ed .Ghicago Encyclopedia Britannica, Inc
Markesinis, B.S. , An outline of the law of Agency, 1979 london Butterworths
Smith, T., Lawyer, Newyork Macmillan, 1961
ج) منابع عربی
- علامه حلی،تحریر الاحکام، تحقیق ابراهیم البهادری(قم اعتماد،۱۴۲۰ق) ج۳،صص۱۹۰۳۴.
- علامه حلی، تبصرة المتعلمین، تحقیق احمد الحسینی و هادی الیوسفی(تهران انتشارات فقیه، ۱۳۶۸ش) صص۱۵۹-۱۶۰)
- الفاضل الآبی، کشف الموز،تحقیق علی پناه اشتهاردی و حسین یزدی(قم موسسة النشر الاسلامی،۱۴۱۰ق.) ج۲، صص۳۵-۴۴.
- ابن حمزة الطوسی، الوسیلة، تحقیق محمد الحسون، (قم منشورات مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی،۱۴۰۸ق) ص ۲۸۲ ۲۸۳.
- أبو الصلاح الحلبی ،الکافی ،تحقیق رضا أستادی(اصفهان مکتبة الإمام أمیر المؤمنین علی (ع) العامة ،؟)ص ۳۳۷ ۳۳۸.
- ابن إدریس الحلی،السرائر ( قم مؤسسة النشر الإسلامی،۱۴۱۰ق) ج ۲ ، ص ۸۱ ۹۱.
- الشیخ الطوسی، الخلاف ،المحققون السید علی الخراسانی ، السید جواد الشهرستانی ، الشیخ مهدی طه نجف(قم ؤسسة النشر الإسلامی،۱۴۱۱ق)ج ۳ ،ص ۳۳۸ ۳۵۳.
پروژه بررسی رابطه بین وکیل و موکل در حقوق ایران ، فرانسه . doc