مقدمه
عصری که هر لحظه اش در گرو تغییرات شگفت انگیز است، ارتباطات حرف اول را می زند. تحقیقات نشان می دهد که حدود هفتاد و پنج درصد از اوقات روزانه ما به نحوی در تماس و ارتباط با دیگران می گذرد. به همین دلیل کیفیت زندگی هر کسی بستگی به کیفیت ارتباطات او با دیگران د ارد. همه ما در محیط کار فرصت های یکسانی داریم اما تنها کسانی مسیر پیشرفت و ترقی را به سرعت می پیمایند و احترام، اعتبار و مقام برای خویش کسب می کنند که قدرت بیان داشته باشند، خود را به د رستی مطرح کنند و در شرایط مختلف و با افراد مختلف، ارتباطی مناسب و مؤثر برقرار کنند (آل یاسین،1376).
مهارت های ارتباطی سرمایه ای مهم برای هر فرد در راه موفقیت به شمار می رود. توانایی برقراری ارتباط برای همه ی مخلوقات زمین الزامی است، و انسان ها نیز از این قانون مستثنی نیستند. البته ارتباط انسان ها بسیار پیچیده تر و دشوار تر از سایر مخلوقات است. راه های متعدد و مختلفی برای برقراری ارتباط میان انسان ها وجود دارد. با پیشرفت مهارت های ارتباطی اعتماد به نفس نیز افزایش می یابد، از این رو تقویت مهارت های ارتباطی می تواند جزء استراتژی های طولانی مدت برای رسیدن به موفقیت باشد .
امروزه فعالیت های تربیت بدنی به عنوان نوعی تربیت عملی و بخشی از تربیت مکتبی که با فعالیت های مختلف ورزشی، سلامت جسمی و روحی دانش آموزان را مدنظر دارد، مورد توجه خاص می باشد. فعالیت های ورزشی بادارا بودن عنصر مسابقه، رقابت، همکاری، نظم و مقررات و سازمان بخشیدن که حرکات جسمی و روحی به عنوان ابزاری نیکو در تعلیم و تربیت بشمار می آیند.
در میان فعالیت های مختلف ورزشی، بازی فوتبال بعنوان ورزشی ارزان، زیبا و پر هیجان از کشش و جاذبه ی بسیاری در نزد عموم برخوردار است. با توجه به وظایف متعدد و متفاوتی که یک مربی از جهات مختلف به عهده دارد، او را ناگزیر می سازد علاوه بر دانش فنی مربوط به رشته ی اختصاصی خود، در سایر علوم نظیر روان شناسی، جامعه شناسی، مدیریت و سایر علوم انسانی اطلاعات داشته، همچنین شخص مربی باید از مهارت ارتباطی بالایی برخوردار باشد ( چراغپور، 1365)
بیشتر وقت مربیان در ارتباط با بازیکنانشان می گذرد و این ارتباط آن ها را برای نیل به هدف هایشان هماهنگ می سازد. یکی از عوامل موفقیت مربی، قابلیت ارتباط موثر است. او باید قادر به ایجاد ارتباط درست باشد. این گونه ارتباطات باید با والدین، عوامل اجرایی، بازی کنان و مردم برقرار گردد.بیشتر اوقات پیام های ما نارسا است
این نارسایی به جهت عدم ارتباط کلامی نمی باشد، بلکه به این دلیل است که ما به اهمیت ایجاد ارتباط غیر کلامی پی نبرده ایم.این مطلب می تواند درس مهمی باشد که مربی به اهمیت موضوع پی ببرد و نسبت به چگونگی بهبود مهارت های ایجاد ارتباط موثر وقوف بیشتری یابد ( لینچ [1] ، 1942).
بیان مسئله:
واژه ارتباط از ریشه لاتین کامیونز[2] به معنای اشتراک گرفته شده است. این کلمه در زبان فارسی به صورت مصدر عربی درباب افتعال به کار می رود؛ که در لغت به معنای پیوند دادن و ربط دادن و به صورت اسم مصدر به معنای بستگی، پیوند، پیوستگی و رابطه کاربرد دارد. ارسطو [3] فیلسوف یونانی، شاید نخستین اندیشمندی باشد که حدود 2300 سال پیش درباره ارتباط سخن گفته است. وی در کتاب مطالعه معانی بیان( ریطوریقا) [4] در تعریف ارتباط گفته است: « ارتباط عبارت است از جست و جو برای دست یافتن به کلیه وسایل و امکانات موجود برای ترغیب و اقناع دیگران» ( مشبکی، 1380).
ارتباط یکی از پدیده هایی است که همه جوانب زندگی انسان با آن سر و کار دارد. فقط از طریق نوعی ارتباط است که افراد انسانی می توانند با هم مراوده و مرابطه برقرار کرده به حیات اجتماعی خود ادامه دهند. ارتباط، به زبان ساده ، عبارت است از انتقال و فهم معنا بین اشخاص. عمل انتقال به وسیله هر نوع رفتاری که در امر مبادله اطلاع و معنا موثر باشد، صورت می گیرد. از این رو، ارتباط را به صور گوناگون تعریف می کنند:
1- تبادل اطلاعات با استفاده از توانایی های انسانی یارسانه های تکنولوژیکی.
2- مبادله عقاید و افکار، یا قلمرو وسیع مبادله اندیشه های انسانی.
3- فراگرد دادن و ستاندن اطلاعات.
فرایند ارتباط با فرستنده که اندیشه ای را سامان داده و به صورت شفاهی، نوشته و یا به گونه ای بصری به گیرنده می فرستد آغاز می شود. گیرنده، پیام را دریافت می کند و پس از بازگشایی آن( کشف پیام) به منظور و مقصود ارتباط، پی می برد. این پیام، به جای خود، ممکن است به دگرگونی یا اقدام بیانجامد. اما فراموش نکنیم که فرآیند ارتباط ممکن است توسط« پارازیت ها» و هر چیزی که می تواند باز دارنده ی برقراری ارتباط باشد، بریده شود(رضائیان،1379).
ارتباط عبارت است از انتقال اطلاعات از فرستندهبه گیرنده به گونه ای که این اطلاعات به وسیله ی هر دو، فرستنده و گیرنده، درک و فهم شود( مقیمی، 1377).
ارتباطات مؤثر، هدف به حساب نمی آید بلکه باید وسیله ای برای کسب هدف تلقی شود. مشخصه اصلی در مورد ارتباطات این است که ارتباط کیفیتی ذاتی نیست بلکه اکتسابی است(فلیپو[5] ودیگران 1988،به نقل ازآل یاسین،1376)
به اعتقاد هلریگل واسلکم [6]مهارت ارتباطی عبارت است از توانایی ارسال و دریافت اطلاعات، افکار، احساسات و نگرش ها.مهارت های ارتباطی اشاره دارد به توانایی مدیران که به طور موثر ایده ها و اطلاعاتی به دیگران انتقال داده و همچنین به طورموثر ایده ها و اطلاعات را دریافت کنند( گریفین[7] 1992) .
انسان موجودی اجتماعی است و اجتماع نیز شبکه ای در هم تنیده از روابط بنیاد جامعه زمانی بر پا خواهد که بین عناصر گوناگون، ارتباط خاصی پدیدار گردد. ارتباطات گره ای است که افراد، سازمانها و گروه ها را به هم پیوند می دهد. ارتباطات موثر پیش فرض اساسی نیل به اهداف سازمان محسوب می شود و ارتباطات ضعیف علل بروز بسیاری از مشکلات در سازمان ها است( پرهیزکار، 1368).
یکی از رموز مربی گری موفقیت آمیز، برقراری ارتباط با بازیکنان تیم است، به نحوی که آنان را برای انجام کارهای سخت بر انگیزد. مربی گری چیزی جز تلفیق و ترکیب مهارت های پیچیده با هم نیست. یکی از این مهارت ها توانایی برقراری ارتباط مؤثر با بازی کنان و کلیه اعضاء باشگاه است. این هنر( مهارت) متمایز کننده مربیان بزرگ از سایرمربیان می باشد.موفقیت مربی در امر مربی گری تا حد زیادی به توانایی وی در برقراری ارتباط مؤثر در موقعیت های گوناگون و بی شمار بستگی دارد.مربیان باید بتوانند با بازی کنان، دستیاران و مدیران باشگاه ها به خوبی ارتباط برقرار نمایند.تعلیم، تشویق، رعایت انضباط، ارزش یابی و بیان مهارت ها، مرسوم ترین روابط و واژه های کاربردی در مربی گری می باشند که همه آن ها مستلزم ارسال پیام اند. معمولا مربیان با چگونگی انتقال پیام مورد توجه و تفاوت قرار می گیرند. ارتباط تمامی افراد در یک باشگاه مستلزم ارتباط صحیح با مربی است مربی در مرکز دایره قرار گرفته است و همگی بایستی نگاهی مستقیم به مرکز داشته باشند.« امه ژاکه[8]» سر مربی سابق تیم ملی فرانسه در سال 1998 که با این تیم به عنوان قهرمان جهان نائل شد در خاطراتش این گونه گفته است:« یک مربی بر اساس ضروریات زمان می تواند یک معلم، یک پدر، یک دوست، و یا یک پلیس باشد. برای یک مربی صرفاً دانستن مسایل مربوط به رشته ورزشی کافی نیست بلکه باید یک فیلسوف خوب، یک مربی خوب و از همه مهم تر یک شنونده و یک گوینده توانمند باشد. وی باید از لحاظ اخلاقی اعتبار داشته و ارزش های اخلاقی را به خوبی بشناسد و نیز توانایی دفاع از آنها را داشته باشد.مربی خوب گاهی مانند پدر برای بازی کنانش است، گاهی هم بایستی مانند یک پلیس زیرک برای آن ها باشد. چون که بازی کنان عموماً جهت گرفتن انگیزه به هر دو شوک مثبت و منفی نیاز دارند. عدم یکی از این دو دیگری را کم رنگ می کند.وقتی از «آلکس فرگوسن» [9]سرمربی«منچستر یونایتد»[10] انگلیسی در مورد ارتباط با بازیکنانش سوال می شود، در پاسخ می گوید : من در تمام مراسم شادی وغم بازیکنان شرکت می کنم وازاحوالات شخصی آن ها باخبرهستم( قزل سفلو، 1381)
دررابطه بابحث مربی گری وبه ویژه دررشته ورزشی فوتبال درآخرین طبقه بندی که دراین رشته صورت پذیرفته است ، به شرح ذیل می باشد:
نقطه آغاز مربیگری با سطح پایه شروع می شود که درجه D آسیا نام دارد.
سطح C دومین سطح مربی گری است که در این سطح برای مربیان آموزش تکنیک و تاکتیک در نظر گرفته می شود. سطح یا درجه B کنفدارسیون آسیا که به گفته ی اکثر مربیان سخت ترین دوره و کامل ترین دوره مربی گری را شامل می شود و مربیانی که در کلاس های آموزشی این سطح شرکت می کنندواین دوره را با موفقیت به پایان می رسانند افرادی مجرب در امر مربی گری خواهند بود. و در نهایت سطح یا دوره A کنفدراسیون آسیا که بالاترین درجه مربی گری در کشور ما است که به علت زمان طولانی کلاس های این دوره و محدود بودن ظرفیت این کلاس ها مربیان اندکی قادر به گذراندن این دوره هستند
سئوال اساسی که این پژوهش قصددارد به آن پاسخ دهد ،این است که :
آیا مربیان فوتبال ما در رابطه با مهارت های ارتباطی که شامل مهارت های بازخورد، شنود موثر و مهارت کلامی است، مهارت لازم را دارند و آیا هر مربی نسبت به درجه و سطح مربی گری که به دست آورده و دوره های مخصوص را گذرانده به همان اندازه و درجه مربیگری، در رابطه با مهارت های ارتباطی به مرحله رشد و تکامل رسیده است یا نه؟
ضرورت و اهمیت تحقیق
انسان موجودی اجتماعی است و آشکار است که این ماهیت اجتماعی، آدمی را به برقراری رابطه و ایجاد ارتباط با وجوه گوناگون اجتماع و مجموعه ای که در آن است رهنمون می گرداند. درواقع هر نوع فعالیت سازمان یافته، به ارتباطات نیازمند است و هدایت هر کاری، مستلزم پیام دادن است و بستر انتقال پیام ها، ارتباطات( در شکل گسترده آن) است و از همین رو راه دیگری برای هدایت کار افراد و گروههای کاری سازمان وجود ندارد.ریشه بسیاری از مشکلات فردی، سازمانی و اجتماعی را می توان در کمبود ارتباطات مؤثر نقش سیستم ارتباطی یا به طور کلی سود تعبیر و تفسیرهای ارتباطی جستجو کرد(آل یاسین،1376).
مهم ترین و مشکل ترین مهارت برای ایجاد رابطه های قوی با ورزشکاران، ارتباط کارآمد است.ارتباط کارآمد اصطلاحی است که اغلب علت پیروزی های عظیم قلمداد می شود. از سوی دیگر،ارتباط غیر کارآمد اغلب به عنوان تبینی برای شکست ها به کار می رود. مثلاً << ری اسکات >>[11] که در سال 1974 به عنوان مربی نمونه سال آمریکادر جامعه ی ملی بسکتبال برگزیده شده بود در سال 1976 اخراج شد. دلیلی که توسط مدیریت در اختیاررسانه های همگانی قرار گرفت ،از هم پاشیدگی فرایند ارتباطات او بود. بنابراین، ارتباط مستلزم داشتن چیزی بیش از اطلاعات درست و مناسب است. اطلاعات باید به درستی ارزشیابی گردد، و در اختیار تصمیم گیرندگان اصلی قرار گیرد، و به اقدامی مناسب و در خور منجر گردد .ارتباط میان اشخاص مستلزم فرد یا گروهی است که در انتقال اطلاعات به فرد یا گروه دیگری تلاش دارد. ارتباط کارآمد حاکی از این است که پیام برای فرستنده و گیرنده معنای مشابهی داشته است( شکرکن ،1377).
ایجاد ارتباط خوب و کارآمد ، مشکل است اما برای مربی گری خوب، نقش اساسی دارد. ارتباط خوب باعث تسهیل ایجاد، شجاعت، دلسوزی، همکاری و حس گروهی در ورزشکاران می شود. هنر ارتباط ضروری و قابل یادگیری است. مربی و تیمی که در زمین بازی و خارج از آن به خوبی با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند، بلوغ لازم را برای انجام دادن کار از خود نشان می دهند دنیای ورزشکاری امروز بیشتر از همیشه چالش برانگیز است. فشارها و خواسته هایی که شما به عنوان یک مربی با آن ها مواجه می شوید ، زیاد هستند ورزشکاران به دنبال تیم ها، برنامه ها و مدارسی هستند که مربیان آن ها بتوانند با ورزشکاران محترمانه گفتگو کنند. به این دلیل ارتباط خوب با مرحله پذیرش بازی کنان جدید شروع می شود. زمانی که شرایط سختی در یک تیم بوجود می آید ، ورزشکاران انتظار دارند دربرخورد با آن ها ، شخصیت ایشان حفظ شود. ارتباط خوب بین مربی و اعضای تیم به ایجاد محیط اعتماد و اطمینان کمک می کند و هر کسی می تواند با تمرکز روی نهایت تلاش در این محیط رشد کند.با یک ارتباط، خوب مشکلات و فشارهای مربی گری خیلی راحت تر کنترل می شود.ارتباط خوب کلید انتقال پیام و در نتیجه،کلید کار آمدتر بودن در نقش یک مربی است(لینچ 1942 )[12] .
اهمیت تحقیق فوق از آن جهت می باشد که در تیم های فوتبال از یک سو همدلی،واکنش های عاطفی و روابط خوب انسانی و از سویی دیگر تنش و عدم توافقات به وفور مشاهده می شود،که اگر به گونه ای مناسب شناسایی،تجزیه و تحلیل و مورد استفاده قرار گیرد به طور یقین موجب موفقیت تیم ها می شوند.اگر مربیان تیم های فوتبال علاوه بر دانش و تجربه از مهارت های ارتباطی کافی برخوردار باشند،می توانند با انتخاب روش رهبری مناسب با بازی کنان خود ارتباط صحیح برقرار نموده و با بالا بردن روحیه همکاری و ایجاد انگیزه کار و فعالیت در آن ها،زمینه موفقیت تیم را مهیا سازند(فهیم دوین، 1384).
بخش عمده کار مربی فراهم آوردن محیط مناسب کار و فعالیت برای بازی کنان می باشد که به دور از تعارضات و عدم توافقات در حصول به اهداف مشترک تیم همکاری نمایند.تیم های ورزشی مربیانی نیاز دارند که آرام دل و سالم باشند و فشارهای درونی برای انگیزش خود را بشناسند و رفتار خود را متعادل سازند.مربیانی که بتوانند احساسات و عواطف مثبت مانند بردباری،خوش بینی،آرمان داری،احساسات ،عزت نفس و امثال آن را با عوامل منطقی مانند:هوشمند بودن،تفکر،تحلیل و سایر امور منطقی در هم بیامیزند و مسائل و مشکلات موجود در تیم را به نحو مطلوب مدیریت نماید(همان منبع ، ص74).
ضرورت بررسی این مسئله از آنجا نمایان می گردد که وظیفه ی مربی نسبت به شاگردانش مانند وظایف مشکل یک پدرخوب است.بدیهی است که آموزش دادن حتی به یک نفر به قدر کافی مشکل است چه رسد به آموزش دادن و مربی گری در مورد تیمی که دارای بیست تا سی نفر بازیکن در سنین مختلف با علائق مختلف و فرهنگ تربیتی مختلف می باشد و این مسلما مشکلات زیادی را در برخواهد داشت .برای بهتر اداره کردن تیم و داشتن ارتباط دلپذیر با هر یک از افراد تیم لازم است به نیازهای بازی کنان خود واقف گشته و حتی المقدور نسبت به درخواست های منطقی آنان جواب مساعد داده شود وجهت سهولت کار، مربیان باید به فرایند ارتباط مؤثر و نیازمندی های بنیادی شاگردان خویش واقف باشند.
Linch -[1]
[2]- Communis
Arasto -[3]
[4]-Ritorigha
[5]-Filipo
[6]- Helrigel and slokum
[7]-Grifin
[8]- Emejake
Alexfergosen [9]-
[10]-Manchester united
Ry askat -[11]
Linch 2 -
تحقیق رشته تربیت بدنی - بررسی رابطه بین درجه مربی گری و مهارت های ارتباطی مربیان فوتبال دارای مدرک مربی گری A , B , C - با فرمت ورد
