انشاء در مورد تصور خود در فضاپیما روی کره ماه و طنز همسایه خوب و بد
2 صفحه
مقاله انشاء در مورد تصور خود در فضاپیمای کره ماه و طنز همسایه خوب و بد
انشاء در مورد تصور خود در فضاپیما روی کره ماه و طنز همسایه خوب و بد
2 صفحه
چکیده :
انتقاد همواره یکی از شیوه های بارز برای بیان مشکلات و تلاش در رفع آنها بوده که یکی از آنها طنز می باشد. طنز پرداز هدفش تخریب شخصیّت نیست بلکه هدف او رفع ضعف یا ارائه پیشنهاد سازنده برای اصلاح ناهنجاریهای اجتماعی است ؛ به همین سبب شاعر یا ادیب در صدد بیان مصالح و مفاسد اجتماعی در قالب طنز برآمده است.
طنز و تمسخر ، نوعی نقد و آگاه سازی و عاملی از عوامل ایجاد انگیزه و دلجویی است که با ورود در زندگی عامّه ی مردم ، اشراف و بزرگان ، اخلاق و رفتار انسان ها را با یکدیگر تبیین می کند و شاعران و ادیبان به وسیله ی آن طبقه اشراف را با تمسخر عادتها ، خودپسندیها و آزمندیشان در استفاده نابجا و نامطلوب از قدرت ، منصب و ثروت مورد طعن و کنایه قرار می دهند.
أبو الحسن علیّ بن عبّاس بن جُریح مشهور به ابن الرّومی یکی از سخن سرایان و طنز پردازان سده ی سوّم هجری قمری است ، که با استفاده از شگردهایی همچون : تحقیر و توهین ، تشبیه به حیوانات ، تحامق یا کودن نمایی ، قلب اشیاء و الفاظ ، خراب کردن سمبل ها و نشانه های پاکی و طهارت ، ستایش اغراق آمیز و غیر معمول ، تهکّم ، دشنام و فحش ، اصل پاک نداشتن و محصول لذّت گناه بودن ، استفاده از کلمات زشت و تصاویر شرم آور و صریح ، به طنز و سخریه عیوب و صفات جسمانی انسان ها ، مانند : کوژپشت ، سرِطاس و کچل ، ریش انبوه و بلند ، بینی بزرگ...و صفات اخلاقی ، مانند : بُخل ، ترس ، نژاد و نسب ... و گروه های اجتماعی همچون : آوازه خوانان ، شاعران ، فلاسفه و دیگر اقشار و در نهایت خلفا و کارگزاران و کارمندان دولت عبّاسی در قالب هجو و طنز انتقادی و طنز فکاهت و کاریکاتوری در دیوانش پرداخته است.
دامنه هجو و طنز در شعر ابن رومی بسیار گسترده و فراوان است و قدرت شگفت آور او در تصویر با همه ویژگیهای آن در طنز متجلی است و باطن تصاویر وی با وجود طنزی که از آنها آشکار است لبریز از تلخی و شدت و قساوت است.
آزردگی شخصی از صاحبان قدرت و ثروت و دوستان ، مأیوسی از صله ی ممدوحان ، غلبه روح ظریف و نکته یاب ، فساد و آلودگی شخصی و اجتماعی از انگیزه های مهم هجو گویی و سخریه ابن رومی است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده.............................................................................................................................................. 1
مقدّمه.................................................................................................................................................2
فصل اوّل : کلیّات
فصل دوّم : الف- بررسی اوضاع سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و ادبی عصر عباسی
ب-شرح حال و زندگی نامه ابن رومی
2-1. بررسی اوضاع سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و ادبی عصر عباسی...................................10
2-1-1. اوضاع سیاسی...................................................................................................................10
2-1-2. اوضاع اقتصادی.................................................................................................................11
3-1-2. حیات اجتماعی..................................................................................................................13
4-1-2. اوضاع فرهنگی و ادبی........................................................................................................15
2-2. شرح حال و زندگی نامه ابن رومی...........................................................................................17
2-2-1. ولادت...............................................................................................................................17
2-2-2. چهره ظاهری......................................................................................................................18
2-2-3. اجداد و نیاکان ابن رومی......................................................................................................19
2-2-4. پدر ابن رومی.......................................................................................................................20
2-2-5. مادر ابن رومی.....................................................................................................................20
2-2-6. فرزندان و همسر ابن رومی....................................................................................................21
2-2-7. نحوه تعلیم...................................................................................................................... ....23
2-2-8 . نحوه زندگی و خصوصیات خلقی..................................................................................... ......26
2-2-9. مذهب................................................................................................................................ ...28
2-2-10. زندگی سیاسی...................................................................................................................30
2-2-11. شاعران هم عصر ابن رومی..................................................................................................31
2-2-12. هجو ابن رومی.....................................................................................................................33
2-2-12-1. انگیزه هجو سرایی شاعر..................................................................................................34
2-2-12-2. انواع هجو های ابن رومی................................................................................................35
2-2-12-3. مهجوین ابن رومی...........................................................................................................37
2-2-12-4. شگردهای هجو و سخریه ابن رومی..................................................................................37
2-2-13. زود رنجی و عصب المزاج بودن ابن رومی............................................................................38
2-2-14. فال بد زدن (تطیُّر) ابن رومی.................................................................................................39
2-2-15. خصوصیات شعر ابن رومی...................................................................................................40
2-2-16. تأثیر ابن رومی بر نام آوران شعر عربی..................................................................................42
2-2-17. مرگ شاعر......................................................................................................................... 43
2-2-18. سبب مرگ ابن رومی............................................................................................................43
2-2-18-1. روایات مربوط به نحوه مرگ ابن رومی..............................................................................44
2-2-18-2.روایات مربوط به تاریخ وفات ابن رومی..............................................................................46
2-2-19 . ابن رومی و اختلالات روانی..................................................................................................47
فصل سوّم : طنز و سخریه و پیدایش آن
3-1. طنز و سخریه و مترادف های آن......................................................................................................53
3-2. علل انتخاب طنز و سخریه از میان مترادف های آن...........................................................................56
3-3. طنز و سخریه در عصر جاهلی..........................................................................................................57
3-4. طنز و سخریه در صدر اسلام............................................................................................................58
3-5. طنز و سخریه در عصر اموی...........................................................................................................58
3-6. طنز و سخریه در عصر عباسی..........................................................................................................59
3-6-1. ابعاد طنز در عصر عباسی...........................................................................................................61
3-7. ارتباط طنز و سخریه با جامعه و افراد................................................................................................63
3-8. انواع طنز و سخریه...........................................................................................................................65
3-9. روش های سخریه............................................................................................................................66
3-10. دلایل استفاده از سخریه..................................................................................................................67
3-11. طنز و سخریه ابن رومی..................................................................................................................68
فصل چهارم : سخریه گروههای مختلف اجتماعی در اشعار ابن رومی ، سخریه در مواضع گوناگون ،
سخریه اسامی و الفاظ
4-1. سخریه گروههای مختلف اجتماعی....................................................................................................70
4-1-1. سخریه آوازه خوانان....................................................................................................................70
4-1-2. سخریه خادمان و کنیزان...............................................................................................................88
4-1-3. سخریه شاعران............................................................................................................................92
4-1-4. سخریه نحویان............................................................................................................................105
4-1-5. سخریه کاتبان.............................................................................................................................112
4-1-6. سخریه فلاسفه............................................................................................................................114
4-2. سخریه در مواضع گوناگون...............................................................................................................115
4-2-1. سخریه بنی خاقان....................................................................................................................115
4-2-2. سخریه قوم خود................................................................................................................ ....116
4-2-3. سخریه مرد خشمگین..............................................................................................................118
4-2-4. سخریه ابن پوران....................................................................................................................119
4-2-5. سخریه دیّوث.........................................................................................................................119
4-2-6. سخریه بازی شطرنج حسین بن موسی بن جعفر........................................................................120
4-2-7. سخریه حمّال.........................................................................................................................120
4-2-8. سخریه جماعت نابینا..............................................................................................................122
4-3. سخریه اسامی و الفاظ..................................................................................................................123
فصل پنجم : سخریه عیوب اخلاقی و جسمانی انسانها در اشعار ابن رومی
5-1. سخریه عیوب اخلاقی ................................................................................................................129
5-1-1. سخریه بخیل و بخیلان...........................................................................................................129
5-1-2. ضعف مردی.........................................................................................................................143
5-1-3. سخریه ترس........................................................................................................................143
5-1-4. سخریه أنساب......................................................................................................................145
5-1-5. اوصاف حماقت ، سنگینی معنوی و خشونت..........................................................................150
5-1-6. سخریه بی وفایی و خلف وعده.............................................................................................154
5-2. سخریه عیوب جسمانی انسانها..................................................................................................156
5-2-1. سخریه کوژپشت.................................................................................................................157
5-2-2. سخریه صورت دراز............................................................................................................158
5-2-3. سخریه کوتاه قامت............................................................................................................ 159
5-2-4. سخریه بینی دراز و پهن.......................................................................................................162
5-2-5. سخریه قیافه افراد با تشبیه به حیوانات.................................................................................167
5-2-6. سخریه طاس و کچل...........................................................................................................168
5-2-7. سخریه چشمان از کاسه بیرون آمده.........................................................................................173
5-2-8. سخریه قامت بلند و ضخیم.....................................................................................................173
5-2-9. سخریه پرخور و شکم باره.....................................................................................................174
5-2-10. سخریه ریش بلند و دراز......................................................................................................177
فصل ششم : سخریه سیاسی در اشعار ابن رومی
6-1 . سخریه خلفاء و أمراء................................................................................................................190
6-2. سخریه کارمندان دولت...............................................................................................................193
نتیجه گیری و پیشنهادات.....................................................................................................................204
ملخَّص البحث....................................................................................................................................209
منابع و مآخذ......................................................................................................................................216
چکیده به زبان انگلیسی..................................................................................................................... ∏
برای دانلود کل پاورپوینت از لینک زیر استفاده کنید:
طنز در نثر:
به نظر من کمدی، چه در شعر و چه در نثر و چه در هنر نمایش، به سه دسته اصلی تقسیم میشود : طنز، هزل و هجو. هر یک از این سه، زیرمجموعههایی دارد :
- زیرمجموعههای طنز عبارتند از:
لطیفه، ظریفه، مطایبه، بذله، شوخی، تعریض و تجاهل العارف سقراطی، نقیضهگویی طنز یا به عبارت کوتاهتر : نقیضه طنز.
زیرمجموعههای هزل عبارتند از:
ذم شبیه به مدح، مدح شبیه به ذم، مزاح، ضحک، سخریه، تهکم، اشتلم، تسخر زدن، ریشخند، طعنه، کنایه، بیغاره یا سرزنش، استهزاء و نقیضه هزل.
زیرمجموعههای هجو عبارتند از:
ژاژ، فحش، دشنام، سقط، تقبیح، بیهودهگویی، ذم، بدگویی، بدزبانی، بددهانی، ترّهات و خزعبلات، سبکساری، فضولی، قذف، چرند و پرند، لاغ، گستاخی، لودگی، لعن و طعن، هرزه لافی، هرزه درایی، استهجان و نقیضه هجو.
حال به سراغ تعاریف طنز و هزل و هجو می پردازیم:
1- هزل (faceteae) آن است که به لفظ نه معنای حقیقی و نه معنای مجازی آن را اراده کنند و آن ضدّ جدّ است و در فن بدیع از محسنات معنوی است و آن در حقیقت جدّی است که مطلب در آن، بر سبیل شوخی و مطایبه ذکر شود و این البته ظاهر امر باشد و غرض از آن، امر درستی باشد. مانند اینکه شاعر گوید :
اذا ما تمیمیُ اتاکَ مفاخراً فقل عُد عن ذاک کیفَ اکلُکَ لِلضَبِ
(تهانوی، کشاف اصطلاحات الفنون، ج 2، ص 532)
تمیمی چو آید به پیشت دوان کند نازش و فخر چون مهتران؛
بگویش رها کن تو این ادّعـا وزغ را چگونه خوری مهتــرا؟
2- هجو (satire) عبارت از این است که : معایب کسی یا گروهی یا چیزی را به نظم یا نثر بیان کنند و این نوع گاه با دشنام و سخنان تند نیز همراه باشد. در ادب پارسی و تازی و همین طور غربی، هجو و طنز غالباً در کنار هم بودند. مانند موش و گربه عبید زاکانی و سفرهای گالیور سویفت.
3- طنز (Irony) عبارت از این است که : زشتیها یا کمبودهای کسی یا گروهی یا اجتماعی را برشمارند و فرق آن با هجو در این است که صراحت تعبیرات هجو در آن نیست و اغلب به طور غیرمستقیم و به تعریض، عیوب کاری یا کسی یا گروهی را بازگو میکند. مانند این ابیات از نظامی (گنجینه، سط، وحید، 1317 هجری شمسی).
دو بیوه به هم گفتگو ساختنـد سخن را به طعنه درانداختنــد
یکی گفت : کز زشتی روی تو نگردد کسی در جهان شوی تو
دگر گفت : نیکو سخن راندهای تو در خانه از نیکویی ماندهای...
به این تعریفها چند اشکال وارد است :
ـ هزل، اگر نه به معنای حقیقی و نه به معنای مجازی لفظ باشد، پس چیست؟ آیا به معنای تضمنّی یا التزامی یا خارجِ لازم آن است؟
ـ به علاوه، فرق هزل با طنز (با توجه به تعریفی که از طنز به دست داده شده) چیست؟
در این تعاریف، طنز، همان هجو دانسته شده. با این فرق که صراحتِ هجو را ندارد یعنی در آن زشتیها را پوشیدهتر از هجو، بیان میکنند.
در مثالی که برای هزل ذکر شده، میگویند :
اگر تمیمی به قبیله یا اجداد خود تفاخر کند، به او بگو این سخن را کنار بگذار و نخست معلوم کن که سوسمار را چگونه میخوری؟ یعنی تمیمی سوسمارخور را چه رسد به تفاخر. بنابر این در اینجا تمیمی به طور پوشیده، هجو شده است، نه هزل، پس باید طنز نامیده میشد، زیرا، این درست برابر با تعریف داده شده برای طنز است.
ـ مثالی هم که برای طنز آمده، میتوانست مثالی برای هزل باشد. زیرا در آن زنی بی شوی در پاسخ زن دیگری که او را زشترو خوانده و او نیز بی شوی مانده، به طعنه میگوید: تو راست میگویی، چرا که تو از زیبایی در خانه ماندهای!
یعنی در اینجا نیز هجوی کتابی به کار رفته است که باز درست برابر است با تعریفی که از هزل به دست دادهاند. یعنی چیزی گفتهاند و چیزی دیگر اراده کرده اند.
بنابر این تعریفاتی که از طنز و هزل و هجو به دست داده شده، استحسانی است و دقیق نیست. به ویژه اگر آنها را نه با تعابیر و معانی قدیمی آنها در فرهنگها و کتب بدیعی گذشتگان، بلکه با آنچه از معانی و تعاریف امروزین طنز و هزل و هجو در اذهان خود داریم، بسنجیم.
ما گمان میکنیم که اگر قرار بر استحسان باشد، پیشنهاد ما، بهتر است، زیرا:
ـ اولاً : برای تمام الفاظ مربوط به حوزه کمدی، عموماً، سه مجموعه با سه سرشاخه اصلی، پیشنهاد شده که به ترتیب عبارتند از : طنز، هزل و هجو.
ـ ثانیاً : مرز معنایی هر یک را با درجه زیبایی و لطافت لفظی و معنوی هر یک و نیز بهرهوران و مخاطبان آن، بدین گونه تعیین کردهایم که :
●طنز، قلقلک ارواح فرهیخته و فرزانه است.
●هزل، برای بهرهوران و مخاطبان معمول و متوسط.
و سرانجام، هجو، شلاق است و نیشگون و تنها پوست کلفتها از آن بهرهور میشوند و مخاطب آنند.
تمام الفاظی هم که در حوزه کمدی به طور عام، پیش رو داریم مانند : مطایبه، تهکّم، لاغ، سخره، دعابه و... هر یک در زیرمجموعه یکی از آن سه (= طنز، هزل و هجو) قرار میگیرند.
اینک اگر با این سه کلید اصلی، آثار برجای مانده از طنازان و هزّالان و هجاگویان را بسنجیم، به دقت میتوانیم دریابیم که کدام شاعر فقط طنزپرداز بوده است و کدام فقط هزّال و کدام تنها هجاگو و کدام یک به هر سه حوزه سر زده است.
مثلاً درخواهیم یافت که شاعری به بزرگی و قداست سنائی، در برخی از آثاری که پیش از توبه و رویکرد عرفان آفریده است، هیچ فرقی با سوزنی سمرقندی ندارد و اینگونه اشعار وی، در دسته هجو قرار میگیرد و بهره معنایی آن، مثل بسیاری از اشعار میرزاحبیب اصفهانی (در دو مثنوی مربوط به آلت تناسلی مرد و آلت تناسلی زن) و شهاب ترشیزی و یغمای جندقی و صادق ملارجب و خاکشیر اصفهانی و قاآنی شیرازی و... تنها به آدمهایی با ارواح پایین و غیرمتعالی میرسد و فرزانگان جامعه فقط ممکن است از استواری و زیبایی صورت و فصاحت و ایجاز الفاظ آن آثار، بهره ور شوند. چنان که عبدالقاهر جرجانی هم در این باب میآورد که :
دانشمندان برای غریب قرآن و اعراب آن به ابیاتی از شعرا استشهاد کردهاند که در آن فحش و افعال قبیح ذکر شده است و کسی آنان را بر این کار، سرزنش نکرده است...
البته میپذیرم که کسانی از گفتن و نوشتن الفاظ زشت ابایی نداشتهاند. استاد علیاصغر فقیهی مینویسند :
آنطور که از شعر و نثر آن زمانها معلوم میشود، به کار بردن الفاظ زشت و ذکر مطالبی دور از ادب، معمول بوده است و از آوردن آنگونه الفاظ در شعر و نثر و بیشتر در شعر، ابایی نداشتهاند. حتی عمروبن بحر جاحظ از معروفترین نویسندگان قرن سوم از این امر دفاع کرده و گفته است : پارهای از کسانی که اظهار عبادت و اعراض از دنیا میکنند، چون الفاظی از این قبیل (چند لفظ رکیک را ذکر کرده) را شنوند، پریشان حال میگردند و خود را به هم میکشند.
شامل 67 صفحه word
مشخصات این فایل
عنوان:طنز در ادبیات
فرمت فایل :word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 67
این مقاله درمورد طنز در ادبیات می باشد.
طنز در نثر:
به نظر من کمدی، چه در شعر و چه در نثر و چه در هنر نمایش، به سه دسته اصلی تقسیم میشود : طنز، هزل و هجو. هر یک از این سه، زیرمجموعههایی دارد :
- زیرمجموعههای طنز .....
نسبت کمدی با حقیقت یا واقعیت
گفتیم هر اثر خندهانگیز یا کمیک یا فروحقیقی و یا فروواقعی را به سه دسته اصلی طنز، هزل و هجو تقسیم و برای هر یک زیرمجموعههایی پیشنهاد میتوان کرد :
اساس آن پیشنهاد و تقسیم، دو محور و معیار دارد، یکی در مبدأ و مرتبط با فاصله آن نسبت به حقیقت و یا واقعیت.
و دیگری در منتها و نتیجه و در قیاس و مرتبط با هنجارهای اخلاقی پذیرفته شده .....
هدف " طنز " اصلاح فساد است
شاعر یا نویسنده طنز پرداز با به مسخره گرفتن اشخاص یا آداب و رسوم و مسائل موجود در جامعه از آنها انتقاد و بدین طریق آنها را محکوم می کند ، با این هدف که ناهنجارهای اخلاقی و نابسامانی های جامعه اصلاح شود . گفته اند که طنز نویس همانند پزشک روح است که وظیفه اش از بین بردن عوامل ریشه ای بیماری های مهم از قبیل دورویی ، غرور وحرص و آزاست . دکتر ساموئل جانسن ادیب انگلیسی در لغت نامه خود طنز ....
طنز از دیدگاه شاعران و نویسندگان:
طنز از دیدگاه گل آقا:
بی گمان در طول تاریخ ادبیات ایران، یکی از حرفهایترین نویسندگان در طنزپردازی، چه از منظر حجم و کمیّت و چه از منظر عمق و کیفیت، کیومرث صابری "گلآقا" است.
صابری خود مینویسد:
ما "گلآقای مردمیم" یعنی گلآقای مردم بودیم، هستیم و خواهیم بود و بارها عرض کردهایم که شرط اصلی و اولیه با مردم بودن و برای مردم بودن، این است که با آرمانها و اعتقادات مردم همراه باشیم. اگر انتقاد میکنیم، در مسیر حق و مرضّی خدای تعالی باشد و اگر حرف دل....
مرزهاى شوخى
شوخى ممکن است مثل هر گفتار یا رفتار دیگرى، از اعتدال خارج شود و به عملى غیر اخلاقى بدل گردد. به عنوان نمونه، ممکن است به سبُکسرى، بى شرمى و گستاخى بیامیزد که در این حالت، "هَزْل" نامیده مى شود و یا به تحقیر و بدگویى و ناسزا آمیخته گردد که آن را "هَجْو" مى خوانند. خردمندان و بزرگان دین و اخلاق، این هر دو صورت را ناشایست شمرده اند.
همچنین، گاه اتّفاق مى افتد که همان شوخى لطیف و شادى بخش هم از حد خارج شود و به بیهودگى یا زیاده روى بینجامد که در این صورت نیز کارى ناپسند ....