دانلود مقاله حفر تونل

اختصاصی از زد فایل دانلود مقاله حفر تونل دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

انواع تونل :
1- تونلهای معادن :
تونلهای معدنی برای دسترسی ، شناسایی و استخراج مواد معدنی احداث می شوند . حفر راهروهای سنگی و تونلها ، بخش مهمی از معدنکاری زیرزمینی را تشکیل می دهد گاهی تا 25 درصد از مجموع سنگ شکسته شده در یک معدن از حفر تونلها و راهروها بدست می آید . بعنوان مثال بهنگام استفاده از روش استخراج تخریب طبقات فرعی sub-level caving و روش استخراج اطاق و پایه Room & pillar مقدار نسبتاً زیادی سنگ شکسته شده در طول آماده سازی راهروها بدست می آید . و باز اگر به مقدار سنگ شکسته شده که جهت حمل و نقل ، تهویه و تونل های اکتشافی لازم است توجه شود بآسانی می توان دریافت که طراحی و حفر تونل های و راهروهای سنگی نقش عمده ای در اقتصاد معدن بازی می کنند .
افزایش مکانیزاسیون در معدنکاری ، تونلها و راهروههایی با مقاطع بزرگ را جهت و حمل و نقل ماشین آلات معدنی طلب می کند . استفاده از ماشین آلات مدرن موجب از بین رفتن کار طاقت فرسای روشهای سنتی و دستی شده و شرایط محیط کار را بهبود بخشیده است . در این موارد روشهای مدرن نسبتاً زیادی را می توان بکار گرفت ، اما تجارب کاری شخص مهدنکار که در کار با سنگ بدست آورده است ( نظیر استفاده از نقاط ضعف طبیعی سنگ در هنگام حفر ) فدای مدرنیزاسیون می گردد . با برقراری فاصله های زمانی جداگانه برای حفاری ، بارگیری و حمل و نقل ، باید تمام توجه خود را بر طراحی هر چه بهتر آرایش چالهای تونل متمرکز نمود . از آنجائیکه با دستگاه های جدید چالهای بزرگتری را می توان حفر کرد .
بدین طریق ، تعداد چالها کاهش می یابد از طرف دیگر در این صورت احتمالاً دقت دستگاه های پنوماتیکی دستی را نخواهیم داشت و چالهای بزرگتر موجب می شوند که صدمه بیشتری به سنگ های باقی مانده در دیواره های تونلها وارد شود . البته دقت لازم را می توان اخیراً با دستگاه های اتوماتیک که بازوهای آن تحت زوایای مختلف می توانند عمل کنند ، بدست آورد .
برای یک تونل قوسی با مقطع بزرگ احتیاج به روشی خاص و دقت بیشتری در اجرای مراحل آتشباری آن می باشد تا از سقوط سنگ سقف جلوگیری کرده و زمان پایداری آن را بیشتر می کند .
ضریب ایمنی تونلهای معدنی کمتر از تونلهای راه و راه آهن است زیرا عمر تونلهای معدن در مقایسه با سایر تونلها کمتر است . عمر مفید تونلهای معدنی تابع نوع استفاده از آن و هدف از حفر تونل می باشد . برخی از تونلهای معدنی مثل تونلهای شبکه بندی کارگاه استخراج کافی است عمری کمتر از یک ماه داشته باشند و بعضی دیگر مثل تونلهای باربری اصلی تا پایان عمر معدن باید دوام داشته باشند در حالی که تونلهای راه ، راه آهن ، مترو و نظایر آنها باید سالهای سال و برای چندین نسل باقی بمانند .
2- تونلهای خدماتی :
اغلب این گونه تونلها در داخل شهرها احداث و مورد استفاده قرار می گیرند ، مثل کانالهای عبور کابل برق ، تلفن ، ... ، لوله های فاضلاب ، گاز و غیره مهمترین ویژگی تونلهای فاضلاب پوشش داخلی آنهاست که باید در مقابل اسیدها و مواد خورنده فاضلاب و چربیها دوام داشته باشد .
3- تونلهای ارتباطی :
عبارتند از تونلهای راه آهن ، راه ، مترو ، پیاده روی و کشتیرانی ، تونلهای راه آهن جزو مهمترین تونلها بوده و به علت اعمال ضوابط مشکل آن ، غالباً ناچار به عبور از موانع متفاوتی هستیم مقطع عرضی آن عموماً نعل اسبی است .
4- فضاهای زیرزمینی :
الف) احداث تأسیسات زیرزمینی :
هم اکنون در کشور اسکاندیناوی بعلت وجود سنگهای سخت توجه خاصی به سازه های زیرزمینی مبذول شده است و در حال حاضر تأسیساتی از قبیل استخر شنا مجموعه های ورزشی ، گالریهای هنری ، لنگرگاههای زیرزمینی محل استقرار زیر دریائیهای اتمی و مخازن انبار نمودن گازهای طبیعی را به زیرزمین انتقال داده اند .
ب) احداث نیروگاه در زیرزمین :
از طریق کندن سنگها در مکانهای مناسب می توان در زیرزمین نیروگاه احداث کرد . هم اکنون بزرگترین نیروگاه زیرزمینی در لابرادور آمریکا با قدرت 5225 مگاوات در حال کار می باشد . سالن نیروگاه دارای طول 3/274 متر ، عرض 7/24 متر و ارتفاع 7/45 متر می باشد و در داخل سنگ گرانیت و گنیس ساخته شده است .
هر یک از چهار کشور نروژ ، سوئیس ، سوئد ، فرانسه بصورت آزمایشی یک نیروگاه اتمی خود را به زیرزمین انتقال داده اند .
به غیر از موارد فوق الذکر از تونلها و سازه های زیرزمینی استفاده های متعددی بعمل می آید از قبیل :
استفاده از تونل و سازه های زیرزمینی بعنوان پناهگاه در صورت بروز جنگ ، چنین مکانهایی دارای تسهیلاتی از قبیل مرکز تولید الکتریسیته ، توزیع آب ، بیمارستان ، انبار مواد غذایی و دارویی و غیره برای مدت محدود می باشد .
در رابطه با آلودگی محیط زیست در صورت بروز اتفاقات ناخواسته از قبیل حملات هوایی و زمین لرزه مخازن و انبارهای زیرزمینی نسبت به مخازن ذخیره بر روی سطح زمین از مزایای قابل ملاحظه برخوردار می باشند .

فصل دوم
شناخت زمین از دیدگاه تونل سازی :
جهت احداث تونل ، باید بررسی های زمین شناسی در مسیر تونل و همچنین مناطق اطراف ( متناسب با اهداف تونل ) انجام شده و به سوالات زیر پاسخ گفت :
1- شرایط و فرآیند بوجود آمدن سازنده ها
2- روند نیروهای تکتونیکی و اهمیت آنها از نظر مقداری
3- اهمیت و تراکم عوارض زمین ساختی ( گسلها ، ناپیوستگیها و ... )
4- کمیت مناطق ضعیف و زونهای خرد شده و مساله زا از دید افزایش نیروهای جانبی و بطور کلی بارگذاری .
5- وجود یا عدم آبهای معدنی اسیدی یا مضر
6- وجود یا عدم مناطق کارستی و حفره دار و نیز اثر آن ها بر عملیات اجرایی
7- وجود یا عدم سفره های آب تحت فشار
8- وجود یا عدم سنگهای فسادپذیر با درجه دگر سانی مختلف در طول اجرای عملیات
9- وجود یا عدم عوامل شیمیایی دارای اثر سوء بر روی بتن پوششی داخل .
مراحل تحقیق در طراحی یک تونل سنگی قبل از حفر آن :
1- برآوردهای مقدماتی :
در این بخش هدف از حفر تونل تعیین شده و مشخصات طرح جمع آوری می گردد ، خصوصیات تونلها بستگی به هدف استفاده از آنها دارد مثلاً تونل راه مشخصاتی مخصوص بخود داشته در حالی که تونل آب رسانی و با تونلهای ذخیره مواد باطله رادیو اکتیو دارای مشخصات خاص خود می باشد بنابراین تعیین هدف از حفرتونل و شک مورد لزوم جزو اولین اطلاعاتی است که برای طراح لازم است .
2- بررسیهای سطحی :
پس از این که منطقه وسیعی برای حفر تونل در نظر گرفته شد ، می بایست جهت تعیین بهترین نقطه شروع تونل به جمع آوری اطلاعات پرداخت در این قسمت ابتدا نقشه برداری سطحی می شود زیرا نقشه های توپوگرافی موجود عموماً در مقیاسهای مثل ( ) موجودند . که برای کارهای عملی ، بسیار کوچک می باشد لذا بایستی در منطقه ای وسیع نقشه برداری با اشل های بزرگتر ( مثلاً تا ) انجام داد . همزمان با این کار یکسرس گمانه های اکتشافی با فواصل زیاد و تعداد کم و بصورت پراکنده حفر خواهد شد تا علاوه بر مشخص شدن خصوصیات کلی لایه های زیرزمینی ، سطح آبهای زیرزمینی نیز تعیین شود . یکی از روشهایی که جهت تعیین خصوصیات لایه های زمین شناسی و همچنین تعیین سطح آبهای زیرزمینی مورد استفاده قرار می گیرد ، روش اکتشافات ژئوفیزیکی است . با داشتن نقشه کلی زمین شناسی منطقه در قسمتهائی که از خصوصیات لایه موارد مبهمی وجود دارد از این روش استفاده و اطلاعات خود را تکمیل می نمائیم .
پس از حفر گمانه ها بر روی مغزه های بدست آمده از عملیات حفاری ، آزمایشات صحرائی و آزمایشگاهی انجام شده تا بعضی خصوصیات نظیر مقاومت فشاری تک محوری یا سه محوری ، مدول یانگ و ... تعیین گردد .
3- مطالعات امکان پذیری :
در این مرحله با استفاده از نتایج مرحله قبل می توان نقشه دقیق زمین شناسی منطقه را ترسیم نموده و از روی آن مقاطع لازم را در جهات مختلف رسم کرد . سپس با استفاده از این نقشه مبادرت به طبقه بندی مهندسی سنگ نمود تا به خصوصیات و رفتار مکانیکی آن واقف شویم با استفاده از طبقه بندی مهندسی سنگ ، نوع وساول نگهداری نیز تعیین می گردد .
با داشتن طرح نگهداری و تقسیم بندی مهندسی سنگ ، طرح مقدماتی مقطع تونل داده می شود ، همزمان با این کار مناطقی که احتمال خطر و ریزش دارد نیز تعیین می شود و همچنین روشهای ممکن در امر حفاری تونل نیز پیشنهاد می شود که مورد بررسی قرار گیرند با داشتن شکل مقطع تونل و روش حفاری و مناطق مشکل آفرین ، می توان بطور مقدماتی پایداری تونل را بررسی نمود و ار آن اطمینان حاصل کرد و بعلاوه مشخص نمود که در هر منطقه مشخص ، امکان پایداری تونل موجود می باشد یا خیر .
4- طراحی دقیق برای پایداری تونل :
پس از تعیین بهترین محل برای حفر تونل ، محل مورد نظر را از نزدیک بررسی می نمائیم ، این عمل ، برای تطبیق مطالعات و نتایج ضروری می باشد .
برای طراحی دقیق ، احتیاج به اطلاعات دقیق می باشد ، لذا در این قسمت به تکمیل اطلاعات پرداخته و همزمان پنج عمل انجام می شود .
الف : آزمایشهای آب زیرزمینی : شامل تعیین دقیق سطح آب ، نوع آب ، فشار و جریان و دبی آب ، تعیین ضریب نفوذ پذیری سنگها و خاکهای منطقه و مطالعه روی شیمی آب .
ب : حفاری اکتشافی دقیق : برای آگاهی دقیق از خصوصیات فیزیکی و مکانیکی سنگهای منطقه احتیاج به تعداد بسیار بیشتری گمانه های اکتشافی می باشد .
ج : حفر تونلهای اکتشافی نیز برای شناخت خصوصیات سنگها لازم است .
د : با در دست داشتن اطلاعات جدید از عملیات انجام شده ، نقشه دقیق زمین شناسی در مسیر حفر تونل مشخص می گردد که این نقشه مرجع هر کونه طراحی و مطالعات بعدی خواهد شد .
ه : لزوم اطلاع از تنشهای محلی نیز کاملاً روشن است زیرا برای تعیین فشارهای وارد بر تونل بایستی از فشار محلی زمین اطلاع کافی داشته باشیم تعیین این فشار کاری دقیق و پرهزینه است .
5- طراحی وسایل نکهداری :
با ذاشتن بهترین روش طراحی تونل و همچنین در دست داشتن تقسیم بندی مهندسی سنگ در طول مسیر تونل با روشهای مختلفی می توان وسایل نگهداری لازم را در امر پایدار سازی دائم تونل را پیشنهاد و طراحی نمود ، بدین ترتیب مراحل مختلف طراحی تونل به اتمام رسیده و عملیات اجرائی آغاز خواهد شد .
فصل سوم
حفر تونل در سنگ سخت :
برای حفر تونل در سنگهای سخت از روش چالزنی و آتشکاری با مواد منفجره استفاده می شود . عوامل موثر در این عملیات بشرح زیر هستند .
1- آرایش چالهای انفجار ( نقشه انفجار )
2- حفر جال
3- خرج گذاری
4- انفجار
1- آرایش چال ها :
الگوی مناسب چالهای انفجار ( آرایش چالها ) در حفاری سنگهای سخت معمولاً به ابعاد مقطع بستگی دارد ، چالها در مرکز مقطع بشکل گوه ای ( v ) یا موازی و در اطراف محیط تونل بطور موازی حفر می گردند . چاشنی های الکتریکی با تاخیر کم در هسته مرکزی و چاشنی های با تاخیر زیاد در اطراف محیط قرار می گیرند و بدین وسیله عمل تخریب به مقطع مورد نظر محدود می گیرد .
نقشه انفجار در تونلها بستگی به ابعاد تونل ، مقاومت سنگها ، ضخامت فشنگهای مواد منفجره ، قدرت مواد منفجره و عواملی نظیر آنها دارد .
آرایش چالها عملاً آنها را به چند گروه تقسیم می کند شکل ( 4-3 )
A- بخش مرکزی یا برش کگه مهمترین نقش را در عمل کرد سایر چالها و پیشروی تونل دارد .
B- بخش پیشروی که افقی هستند و سطح آزاد طرف راست یا چپ آنها قرار دارد .
C- بخش پیشروی که سطح آزاد در پائین چال قرار دارد .
D- بخش دیوار و سقف تونل
E- بخش کف تونل
نظر به اینکه دستگاه حفاری اجاره نمی دهد که چالهای کف ، کناری و سقف درست از منتهی الیه تونل شروع شود ، نقطه شروع حفر این چالها کمی از جدار تونل فاصله دارد و برای ذاینکه سطح تونل هر بار تنگتر نشود چالها را موازی محور تونل حفر نمی کنند بلکه راستای چال مختصری به طرف اطراف جدار منحرف می شود مقدار این انحراف تابه نوع دستگاه چال زنی و برابر 3 تا 12 سانتیمتر در هر نوبت چال زنی می باشد ،
زاویه ای را که بین راستای چال های کناری و محور تونل وجود دارد زاویه انحراف چال های کناری می نامیم و مقدار آن بطور متوسط 3 درجه می باشد . باید توجه داشت که در سینه کار تونل ها فقط یک سطح آزاد وجود دارد و آن هم سطح مقطع تونل می باشد . بدلیل وجود تنها سطح آزاد نباید انتظار راندمان مطلوب از کارکرد مواد منفجره داشت . لذا میزان پیشروی تونل بسیار کم خواهد بود اما در عمل برای ازدیاد پیشروی تونل و کارکرد مناسب و معقول مواد منفجره وضعیت قرار گرفتن چالها ، امتداد ، طول و نوبت انفجار آنها بنحوی است که انفجار هر گروه از چالها یا حتی انفجار یک چال موجب تشکیل سطح آزاد برای
چال یا چال های بعدی می شود .

شکل 4-3 بخش های مختلف مقطع تونل بر اساس حفاری وانفجار
اولین سطح آزاد می تواند یک یا دو چال خالی باشد . باین ترتیب فضای کوچک در مقطع تونل ایجاد می شود . می توان این فضای کوچک اولیه را با چال زنی و انفجار نیز بدست آورد . اولین سطح آزاد بوجود آمده بسیار کوچک است و نیاز به گسترش دارد بدین منظور چند چال در نزدیکی آنها حفر کرده و با استفاده از مواد منفجره و آتشکاری چالهای اخیر ، سطح آزاد را تا دیواره تونل گسترش می دهند . اولین سطح آزادی که بوجود می آید شروع حفر تونل و برش نامیده می شود . چالهای برش در بخش A نشان داده شده است و چال هائی که بخش 1 را بوجود می آورند چال برش نام دارند .
چال زنی و آتشکاری برشها باید با دقت بسیار صورت گیرد زیرا پیشروی تونل به مقدار زیادی در گرو صحت بوجود آمدن برش مرکزی است .
چال های برش به دو صورت حفر می شوند .
- برش موازی : که در آن چال های برش با یکدیگر و با محور تونل موازیند . برش موازی به پهنای تونل وابسته نیست . چال خالی معمولاً در برش موازی بکار می رود اما در برش زاویه ای هم گاهی اوقات حفر می شود .
- برش مایل : که در آن چال های برش با یکدیگر و با محور تونل موازی نیستند و تابع پهنای تونل می باشند .
هر یک از دو نوع برش ذکر شده مزایا و معایبی دارند که در جای خود ذکر خواهد شد .
2- حفر چاه :
حفر چال با روش چال زنی دورانی یا ضربه ای و با استفاده از نیروی محرکه هوای فشرده یا الکتریسته انجام می گیرد . مصرف انرژی در چال زنی های هیدرولیکی که با موتور برقی کار می کنند 1/3 مصرف انرژی در چال زنهای هوای فشرده است اما ایمنی چال زن هوای فشرده بیش از چال زنی برقی می باشد .
برای جلوگیری از ایجاد گرد و خاک می توان به کمک آب خرده ریزه های حفاری را در حین حفر چاه از آن خارج کرد.
برای حفر چال بسته به مساحت مقطع تونل می توان از پرفوراتور دستی ، پرفوراتور مجهز به پایه و یا جامبوهای چال زنی استفاده کرد . جامبوها قادرند تعدادی چال را همزمان حفر کنند ، لذا برای حفر چال در تونل های بزرگ مقطع مقرون به صرفه هستند .
صحت چال زنی نقش مهمی در بهبود کیفیت حفر تونل دارد دستگاه های چال زنی جدید بوسیله کامپیوتر کنترل و هدایت می شوند و این امر موجب حذف خطاهای انسانی در آرایش و حفظ امتداد چال ها می گردد . در چال زنی دستی صحت عمل بستگی به مهارت حفار دارد اما در چال زنی اتوماتیک طرح چال شامل آرایش ، طول ، شیب و جهت هر چال در برنامه نرم افزار محاسبه و توسط کنترل کامپیوتری به جامبوها ابلاغ می شود . حفر در صورت نیاز در عملیات دخالت می کند . در چال زنی اتوماتیک دستگاه حفر چال بکمک اشعه لیزر در وضعیت صحیح قرار می گیرد و چال ها در امتداد مورد نظر حفر می شوند ، لذا بدون ترس از کاهش پیشروی می توان تعداد چال ها را به حداقل رساند . در هنگام مکان یابی چال جدید ، بازوی چال زن از یک نقطه به نقطه دیگر درکوتاهترین مسیر حرکت می کند که این امر در کاهش زمان چال زنی موثر می باشد .
3- خرج گذاری :
عملیات خرج گذاری بمعنی قرار دادن مواد منفجره در داخل چالهای حفر شده می باشد این عملیات طی مراحل زیر انجام می گیرد :
اتصال چاشنی به اولین یا آخرین دینامیت ورودی به چال
فرار دادن دینامیت ها ( خرجها ) به داخل چال ، مقدار دینامیت مورد نیاز از 35/0 تا 2 کیلوگرم در هر متر مکعب سنگ شکسته شده با توجه به ابعاد مقطع و جنس سنگ تغییر می کند .
سمبه زدن به وسیله یک چوب باریک تر از قطر چال برای اطمینان از تراکم دینامیت ها و یا خرج گذاری با دستگاه های خرج گذار هوای فشرده .
بستن در چال با مخلوطی از گل رس مرطوب + ماسه که در داخل یک لفافه کاغذی پیچیده شده و کوبیدن و سمبه زدن به آن منظور حصول اطمینان از بسته شدن کامل دهانه چال .
4- عملیات انفجار :
انجار شامل اتصال سیمهای چاشنی بطور متوالی و اتصال دو سر سیم انتهایی به ماشین آتش کن می باشد . البته قبل از عمل انفجار مقدار مقاومت اتصالات سیمها باید بوسیله اهم متر اندازه گیری شود و چنانچه مقاومت خوانده شده از مقدار مقاومت محاسبه گردیده خیلی بیشتر یا خیلی کمتر باشد و یا احیاناً مقدار مقاومت برابر بینهایت نشان داده شود باید کلیه سیمهای رابط مجدداً بازدید گردند ، چون احتمال پارگی سیمها وجود دارد سپس با رعایت کلیه نکات ایمنی عمل انفجار توسط آتشکار صورت گیرد .
لازم به ذکر است که معمولاً بعد از انفجار ورود بلافاصله بداخل تونل بعلت گازها و گردو غبار ناشی از انفجار جایز نیست و باید حداقل 10 الی 30 دقیقه درنگ شود . قبل از شروع عملیات مرحله بعد از کنترل ته چالهای مانده بوسیله آتشکار از ضروریات و در زمره نکات ایمنی می باشد .
چاشنی های الکتریکی مورد استفاده دارای تاخیرهای میلی ثانیه هستند . استفاده از چاشنی تاخیری به منظور خرد نمودن سنگهای سینه کار از نقطه نظر سهولت حمل و نقل در تونل می باشد .
برش های موازی را می توان با چاشنی های تاخیری یا کم تاخیری به انجام رساند چون که چال های انفجاری خیلی به هم نزدیکند ممکن است انفجار یک چال موجب پرت شدن خرج چال نزدیک بشود بدین لحاظ استفاده از چاشنی کم تاخیری بهتر است . بطور کلی بهتر است چاشنی ها را در دهانه چال کار گذاشت زیرا در این صورت احتمال پاک بودن فضای بوجود آمده از انفجار بیش از حالتی است که چاشنی ها در ته چال کار گذاشته شوند اما از سوی دیگر احتمال قطع آتش در چالهایی است که در اولین بار منفجره نمی شوند لذا چاشنی های فوری را در دهانه چال و سایر چاشنی ها را در ته چال کار می گذارند .
میزان پیشروی ، تعداد چال مورد نیاز برای حفر یک تونل ، کیفیت سنگ ، کیفیت ماده منفجره ، خرج گذاری ، انفجار و مساحت مقطع تونل به هم مربوط هستند در محاسبات مربوط به طراحی تونل این عوامل مورد بحث قرار می گیرند و در اینجا ذکر کلیاتی از آنها ضروری است .
فصل چهارم
حفر تونل با برش موازی :
برشهای موازی اغلب برای تونل های کوچک مقطع بکار می روند ما می توان از آن برای حفر تونل های بزرگ مقطع نیز استفاده کرد . در برش موازی یک یا چند چال خالی بطور افقی و با قطر زیاد ( معمولاً 65 تا 175 میلیمتر ) موازی یکدیگر و عمود بر سینه کار حفر کرده و در اطراف آنها و بفاصله 10 تا 20 میلی ثانیه آتش می شوند و هر کدام پس از انفجار تدریجاً فضایی بزرگتر بوجود می آورند . چون که نوبت انفجار چال ها از محل برش به اطراف می باشد سطح آزاد بوجود آمده تدریجاً بزرگ شده تا اینکه همه چالهای مقطع تونل منفجر شوند .
برشهای موازی با اشکال مختلفی تحت نام های متفاوت صورت می گیرند . انواع برشهای موازی دارای ویژگی های مشترکی بشرح زیر هستند .
- چالها با هم موازیند ، افقی هستند و عمود بر سینه کار می باشند .
- چالها به نوبت منفجر می شوند .
- برخی از چالها خرج گذاری نمی شوند .
انواع برش های موازی :
برشهای موازی به اشکال متفاوت دیده می شوند و گرچه اختلاف مختصری بین آنها وجود دارد اما نتیجه عمل آنها می توانند کاملاً با یکدیگر متفاوت باشند . برای حصول بهترین نتیجه شایسته است که هنگام کار با برش های موازی نکات زیر دقیقاً رعایت شود .
- آرایش ، امتداد و خرج گذاری ، چالها مطابق آنچه که مقرر است اجرا گردد .
- هر کونه تعدیل نظر ازدیاد فاصله چالها و ازدیاد میزان خرج پیشروی را کم می کند .
- آتش کردن چالهای هر برش مطابق طرح مربوطه صورت می گیرد .
- چاشنیهای فوری در دهانه چال و سایر چاشنیها در ته چال بکار گذاشته شوند .
- در 6 یا 8 چال نزدیک به چال خالی نبایستی خرج فشرده در ته چال بکار برد .
انواع برشهای موازی بر حسب آرایش و ابعاد چالها به شرح زیر معرفی می شوند :
1- برش شماره 1 ( برش دواسپیرال ) :
آرایش چالها در این نوع برش مطابق شکل (4-16) می باشد . بیشترین با این نوع برش مقدور است . چال های انفجاری بیک فاصله از چال خالی قرار ندارند و نوبت انفجار چالها روی شکل نوشته شده است و ملاحظه می گردد که چالهای روبرو را پشت سر هم آتش می کنند و این امر در تمیز نکهداشتن حفره های بوجود آمده موثر است .
2- برش شماره 2 ( Taby cut ) :
این برش حالتی از برش شماره 1 می باشد . میزان پیشروی آن کمتر از برش شماره 1 است

شکل 4-16 اجزاء برش دو اسپیرال ( برش شماره 1 )
اما نظر به این که حفر چالها در ستون های قائم و زیر هم انجام می گردد چال زنی و مکانیزاسیون حفر چال راحت تر است .
3- برش شماره 3 ( سه مقطعی و چهار مقطعی ) :
این برش ها بسیار زیاد استعمال می شوند پیشروی آنها بیش از برش شماره 2 می باشد در برش سه مقطعی قطر چال خالی 75 تا 110 میلیمتر است و حفر چالها با پرفوراتور دستی انجام پذیرد است و تعداد چالهای آن در مقایسه با برش شماره 2 و برش چهار مقطعی کمتر می باشد . برش چهار مقطعی امروزه بعلت پیشروی زیاد مورد استعمال فراوان پیدا کرده است . جزئیات محاسبه مربوط به برش چهار مقطعی در بخش طراحی برش موازی آورده شده است .
4- برش شماره 4 (Fagersta cut ) :
چالها این برش با پرفوراتور دستی حفر می شوند . این برش در واقع ما بین برشهای چهار مقطعی و شماره 1 می باشد . از مزایای این برش این است که تونلهای کوچک مقطع بدلیل سبکی لوازم چال زنی کاربرد دارد .
5- برش شماره 5 (coromant cut ) :
در واقع شبیه برش شماره 1 یا برش دواسپیرال است . دو چال خالی بقطر 57 میلیمتر چنان حفر می شوند که شکل عدد 8 را بسازند .
برای حفر چالهای این برش می توان از قالبهای مخصوص کمک گرفت . برای حفر چال های دوقلو ابتداء یک چال به قطر 57 میلیمتر حفر کرده و میله ای شیاردار در چال می گذارند سپس اقدام به حفر چال بعدی می شود .
6- برش شماره 6 ( برش کانادائی ) :
این برش به اشکال مختلف دیده می شود . در متداولترین آنها قطر چال خالی و چال انفجاری برابر می باشد . این گونه چالزنی نیاز به تعویض سر مته با دستگاه چال زنی ندارد و این امر از مزایای برش می باشد بهتر است در برش نوع a چالهای 1تا 5 و برش نوع d چالهای 1 و 2 و 3 با وزن مخصوص کم خرج گذاری شوند . میزان خرج در این چالها 65/0 تا 7/0 کیلوگرم در متر است . در سایر چالها خرج گذاری کامل صورت پذیرد .

7- برش شماره 7 ( crater cut ) :
این نوع برش بر اساس انفجار یک چال و ایجاد حفره بنا شده است . تغییرات ابعاد چال خطی است بدین معنی که اگر قطر ، عمق و طول خرج چال دو برابر شود حفره ای با عمق دو برابر به وجود می آید . بجای ازدیاد قطر چال می توان تعداد چال ها را زیاد کرد .
8- برش شماره 8 ( Benching cut ) :
در معادن زغال سنگ یا هر جایی که وسائل نکهداری ضمن حفر تونل بکار می رود برای جلوگیری از تخریب آنها به نحوی آتش کاری می کنند که پرتاب سنگ بطرف کف تونل صورت می گیرد .
9- تونل کنی بدون برش :
در این انفجار های کم تاخیری و آرایش منظم چالها اقدام به حفر تونل می شود . همه چالها موازیند و برسینه کار عمود می باشند . چالها با آرایش مربع حفر می شوند .
انتهای چالها باید در یک صفحه قرار گیرند لذا اگر سطح سینه کار صاف باشد طول چاها مساوی خواهند بود . کوتاهترین چال نقش مهمی در مقدار پیشروی دارد و اگر چالها کوتاه و بلند حفر شوند سینه کار پس از انفجار ناصاف خواهد بود .
انفجار اولین چال تولید تعدادی ترک و شکاف در اطراف چال می کند که محیط های جدید با امپدانس های متفاوت برای چال بعدی فراهم می شود و انفجار چال بعدی و انعکاس امواج حاصل از آن در این محیط موجب خرد شدن سنگ می گردد .
مزایا :
- پیش روی خوب است .
- خرد کردن رضایت بخش و خوب است .
- راندمان چال نزدیک به صد در صد است .
معایب :
تنها عیب این روش پراکندگی سنگهای حاصل از انفجار است که بفاصله دوری پرت می شوند .
پراکندگی سنگ در وضعیتهای زیر ایجاد مشکل می کند :
1- به وسائل نکهداری لطمه می زند .
2- بارگیری با لودر مشگل می شود .
و در جائی که اشکالات فوق وجود ندارد یعنی وسائل نگهداری بعلت استحکام سنگ بکار نمی روند و بارگیری با اسکریپر انجام می گیرد که پرتاب سنگ مشکلی ایجاد نمی کند . مقدار پراکندگی سنگ تابع زمان تاخیر انفجار چالها و مقدار پیشروی است .
فصل پنجم
حفر تونل با برش غیرموازی ( برش زاویه ای ) :
در برش غیر موازی حفره ای که در ابتدای انفجار و مرکز تونل بوجود می آید شکل مخروط را دارد و نتیجه انفجار چال هایی است که افقی اند ، با امتداد تونل موازی نیستند و بر سینه کار تونل عمود نمی باشند . این چالها را طوری حفر می کنند که انتهای آنها بهم نزدیک شود .
بتدریج که از مرکز تونل دور شده و به پیرامون تونل نزدیک می شویم چال ها تغییر جهت می دهند تا بر سینه کار عمود شوند . چال های پیرامون تونل شامل چال های کف ، دیواره و سقف باید با مقداری انحراف بسمت بیرون تونل حفر گردند شکل ( 4-58 ) و ( 4-2 ) .
برش زاویه ای را در جائی بکار می برند که سطح مقطع تونل زیاد باشد ، زیرا حفر چال در امتدادی غیر موازی با محور تونل مستلزم وجود فضای کافی برای استقرار دستگاه چال زنی می باشد .
انواع برش های زاویه ای :
برش های زاویه ای ( غیر موازی ) را بر حسب وضعیت چال ها به صورت زیر تقسیم بندی می کنند .
1- برش گوه ای v :
در این نوع برش چال ها افقی و مایل با محور تونل حفر می شوند و نتیجه انفجار آنها بوجود آمدن فضائی خالی بشکل گوه باشد شکل ( 4-50 ) .
برش گوه ای برای سنگهای متورق و شکاف دار مناسب است . دقت در محل حفر چال و حفظ امتداد چال برای بهبود عمل کرد برش لازم است . افزودن قطر چال از میزان انحراف می کاهد. چال های برش بایدبه ترتیب آتش شوند که نقش سطح آزاد در حفر تونل را بخوبی ایفا نمایند ، چال های هر گوه یا ( v ) با هم آتش می شوند و فاصله زمانی تاخیر بین گوه ها اگر خیلی کم باشد فرصت کافی برای جابه جا شدن سنگ حاصل از انفجار وجود ندارد و در نتیجه پیشروی کم می شود شکل ( 4-51 ) .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  21  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله بهره وری،مدیریت در بخش ساختمان

اختصاصی از زد فایل دانلود مقاله بهره وری،مدیریت در بخش ساختمان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مدیریت پروژه های عمرانییک نظام سازمان یافته ومدیریت منابع (بطور مثال منابع انسانی) می باشد به نحوی که پروژه های عمرانیبایک چشم انداز مشخص،کیفیت مشخص،زمان مشخص وقیمت تمام شده مشخص به اتمام برسد. پروژه های عمرانییک کار موقتی است که فقط یک بارو به منظور ایجادیک محصول مشخص ویا خدمات مشخص انجام می شود.یک پروژه های عمرانیباعث تغییرات مفید ویا ارزش افزوده می شود. خصوصیت موقتی ویک باره بودن پروژه های عمرانیآن را از فرآیندها ویا اعمالی که دائمی ویا نیمه دائمی هستند و ممکن است بارها وبارها محصول مشابه ویا خدمات مشابهی را تولید می کنند متمایز می سازد.مدیریت این دوسیستم کاملاً متفاوت است.وروشهای فنی متفاوتی نیاز دارد. وهمین موضوع باعث پیشرفت علم مدیریت پروژه های عمرانیگردیده است.
اولین موضوع در مدیریت پروژه های عمرانی این است که اطمینان حاصل کنیم که پروژه های عمرانیبا محدودیتهای مشخص تعریف شده باشد.
دومین موضوع که می تواند بحث جالبتری نیز باشد ، بهینه سازی اختصاص منابع و یکسان سازی داده های مورد نیاز به منظور دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده پروژه های عمرانیمی باشد. یک پروژه های عمرانییک سری فعالیتهای کاملاً مشخص است که از منابع (مالی،انسانی،مواد،انرژی،فرصت،تدارکات وارتباطات و...) به منظور رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده استفاده می نماید.

تاریخچه مدیریت پروژه
مدیریت پروژه های عمرانی در زمینه های گوناگون کاربردی شامل ساختمان سازی،مهندسی ودفاعی گسترش یافته است. در ایالات متحده امریکا،پدر مدیریت پروژه، هنری گانت (Henry Gant)است که به عنوان پدر علم برنامه ریزی وروشهای کنترل نیز شناخته شده است. شهرت او به چند عامل بستگی داشته است: اول به خاطر استفاده از گانت چارت که یکی از ابزارهای کنترل پروژه های عمرانی محسوب می شود .دوم به خاطر همکاری با Fredrick Winslow Taylor در تئوری علمی مدیریت ودر نهایت شهرت او به علت مطالعاتش بر روی کار ومدیریت ساختمان کشتی نیروی دریائی بوده است.او در بسیاری از موارد از جمله استفاده از ساختار دسته بندی کسب وکار(WBS)وهمچنین تخصیص منابع پیشگام بوده است.
سالهای 1950به عنوان شروع مدیریت پروژه های عمرانیجدید شناخته شده است. در امریکا در اوایل سال 1950 پروژه های عمرانیها غالبا به طور خاص براساس گانت چارت وبا روشها وابزارهای غیر رسمی مدیریت می شدند. درآن زمان دو مدل ریاضی برای جدول زمان بندی وجود داشت: 1-فن ارزیابی و بازنگری برنامه یا PERT (Program Evaluation and Review Technique ) که توسط Booz-Alen وHamilton ابداع شد.
2-روش مسیر بحرانی(CPM )Critical Path Method
این روش با مشارکت دو انجمن Du Pont وRemington Rand به منظور مدیریت پروژه های عمرانیهای تعمیر ونگهداری طراحی شد.این روشهای ریاضی به سرعت در بسیاری از شرکتهای خصوصی گسترش یافت. در همان زمان روشهای برآورد قیمت تمام شده،مدیریت هزینه واقتصاد مهندسی توسط Hans Lang ودیگران در حال گسترش بود. درسال1965،انجمن مهندسین هزینه امریکا (که در حال حاضرانجمن بین المللی AACEمی باشد وهدفش پیشبرد علم مهندسی هزینه است)توسط اولین کاربران مدیریت پروژه های عمرانیوانجمن متخصصین برنامه ریزی وبرنامه زمان بندی،برآورد هزینه وکنترل زمان-هزینه تأسیس شد.AACE فعالیتهایش را ادامه داد ودرسال 2006اولین وکاملترین روش برایPORTFOLIO(اوراق بهادار)وبرنامه ریزی ومدیریت پروژه های عمرانیرا منتشر کرد.(ساختار کامل مدیریت هزینه) در سال 1969،انستیتو مدیریت پروژهPMI)) به منظور سرویس دهی به صنعت مدیریت پروژه های عمرانیتشکیل گردید.فرضیه PMIاین است که علیرغم کاربردهای گسترده مدیریت پروژه های عمرانیدر حوزه های مختلف از پروژه های عمرانیهای صنعت نرم افزاری گرفته تا صنعت ساختمان سازی ابزار وروشهای آن مشترک هستند. در سال1981،PMI تصمیم گرفت که یک کتابچه راهنما برای شناخت مدیریت پروژه های عمرانی(راهنمای PMBOK)منتشر کند این کتابچه شامل استانداردها وراهنمائی های عملی است که در بحث های تخصصی کاربرد فراوانی دارد. در سال 1967،انجمن بین المللی مدیریت پروژه های عمرانیIPMA در اروپا تأسیس شد وآن هم به نوبه خود دستخوش تحولات وپیشرفت هائی گردید و انجمن ICB( Competence Baceline Institute)را تأسیس کرد.تاکید این انجمن بر روی تجارب قابل اعتماد،مهارت های شخصیو تشخیص صلاحیت می باشد.هر دوی این انجمن ها در حال حاضر در تهیه وتنظیم استاندارد ISO برای مدیریت پروژه های عمرانیمی باشند.
[ویرایش] تعاریف
PMBOK( که به عنوان انستیتو مدیریت پروژه های عمرانیمی باشد)مدیریت پروژه های عمرانیرا این گونه تعریف می نماید:مدیریت پروژه های عمرانیابزاری برای شناخت ،مهارت وروش های فنی است تا فعالیتهای پروژه های عمرانیرا به نیازهای اصلی (اهداف)پروژه های عمرانیبرساند. PRINCE2برنامه ریزی،نظارت وکنترل همه جانبه پروژه های عمرانیوبرانگیختن تمام افراد مرتبط با پروژه های عمرانیبه منظور موفقیت پروژه های عمرانییعنی دست یابی به اهداف پروژه های عمرانیدر زمان مشخص ،باقیمت مشخص،کیفیت مشخص وراندمان مشخص PROJECTپروژه های عمرانییک کار موقتی با تاریخ خاتمه مشخص است که به منظور ایجاد یک محصول منحصر به فرد ویا خدمات مشخص انجام می شود- هدف از اجرای پروژه های عمرانیبرآورده کردن ایده ها ویانیازها می باشد DIN69901(سازمان آلمانی جهت استاندارد سازی) مدیریت پروژه های عمرانییک سری وظائف کامل ،روش ها وابزاری است که در طی اجرای پروژه های عمرانیبه کار گرفته می شود.
مرجع مقالات مدیریت پروژه های عمرانیhttp://www.ghadirtrain.com مدیریت پروژه های عمرانینام آوران غدیر
[ویرایش] تعریف کار
مدیریت پروژه های عمرانیمستقیما از مسئولیتهای شخص مدیر پروژه های عمرانیمی باشد. مدیر پروژه های عمرانیبه ندرت مستقیما در فعالیتهای پروژه های عمرانیکه منتهی به تولید محصول می شود شرکت می کند.اما بیشتر می کوشد تا پروژه های عمرانیبه خوبی پیشرفت کند، روابط متقابل قسمت‌های مختلف سازنده ومفید باشد به نحوی که احتمال شکست به حداقل خود برسد.مدیر پروژه های عمرانیغالبا نماینده مشتری است که براساس شناخت صحیحی که از مشتری دارد می تواند به خوبی تمامی نیازها وخواسته های اورا مشخص وارائه نماید.توانائی به وجود آوردن انسجام وهماهنگی بین فرایندهای مختلف بخش‌های متفاوت مورد قراداد و ایجاد ارتباط نزدیک وسازنده با نماینده مشتری بسیار اساسی ومهم می باشد.یک مدیر موفق برای اطمینان از اینکه همه عوامل زمان،هزینه وکیفیت و مهم‌تر از همه رضایت مشتری کاملاً شناخته شده باشد باید بتواند کل پروژه های عمرانیرا از ابتدا تا انتها ببیند (پیش بینی )کند واین اطمینان را به سایرین به دهد که پیش بینی او محقق می شود. تولید هر نوع محصول ویا ایجاد هر خدمتی شامل ساختمان سازی ،حمل ونقل ،الکترونیک،نرم افزارهای کامپیوتری ،خدمات مالی و.... هر کدام دیدگاهها ی اجرائی ونقطه نظرات خاص خود رادارد که می بایست قبلا توسط مدیر پروژه های عمرانیپیش بینی گردد.
محدودیتهای سه گانه وسنتی
پروژه های عمرانیها نیز مانند هر کار دیگری محدودیتهای خاص خود رادارا هستند.در مدیریت پروژه های عمرانیاین محدودیتها به صورت سنتی شامل چشم انداز،زمان وهزینه می باشند به این سه فاکتور مثلث مدیریت پروژه های عمرانیهم گفته می شود و هر محدودیت نماینده یکی از اضلاع مثلث می باشد همچنان که در هندسه اگر یکی از اضلاع تغییر کند سایر اضلاع تغییر می کند در مدیریت پروژه های عمرانیهم تغییر هر یک از این محدودیتها بر روی سایر عوامل تأثیر می گذارد.در یک تقسیم بندی دیگر می توان کیفیت محصول یا بازدهی را از چشم انداز جداکرد وکیفیت را به عنوان محدودیت چهارم در نظر گرفت. مثلث مدیریت پروژه های عمرانیرا می توان برای روابط بین زمان،هزینه وکیفیت نیز در نظر گرفت.(سریع،ارزان وخوب)
[ویرایش] مثلث مدیریت پروژه
زمان: منظور از محدودیت زمانی مقدار زمان در دسترس به منظور تکمیل پروژه های عمرانیمی باشد. هزینه:منظور از محدودیت هزینه مقدار بودجه در دسترس برای تکمیل پروژه های عمرانیمی باشد. چشم انداز: منظور از محدودیت چشم انداز فرآیندهای است که می بایست انجام شود تا نتایج نهائی پروژه های عمرانیبه دست آید. این سه محدودیت با هم در تعامل هستند و تغییر هر کدام موجب تغییر در محدودیت های دیگر می شود.مثلاً اگر چشم انداز پروژه های عمرانی(اهداف ویا کیفیت)افزایش یابد طبیعتا زمان وهزینه نیز افزایش می یابند. یک محدودیت شدید زمانی باعث افزایش هزینه ها وکاهش چشم انداز می شود. همچنین بودجه کاملاً محدود باعث افزایش زمان وکاهش چشم انداز می شود. منظور از نظم وانظباط در مدیریت پروژه، تهیه ابزار وروشهائی است که تیم مدیریت پروژه های عمرانی(نه فقط مدیر پروژه)را قادر می سازد که کارهایشان رابادر نظر گرفتن محدودیتها سازماندهی کنند. دیدگاه دیگر در خصوص مدیریت پروژه های عمرانیاین است که این سه محدودیت را منابع مالی،زمان ومنابع انسانی در نظر بگیریم.چنانچه شما بخواهید کاررادرزمان کوتاهتری به پایان برسانیدشما می بایست نیروی انسانی بیشتری صرف کنیدکه به نوبه خود باعث افزایش هزینه های پروژه های عمرانیخواهد شد تا آنجائی که باانجام سریع پروژه های عمرانیهزینه ها کاهش می یابد.
زمان
برای تحلیل وبررسی وهمچنین تخمین زمان مورد نیاز برای اینکه یک محصول قابل تحویل تولید شود روشهای گوناگونی وجوددارد.یکی از این روشها این است که فعالیتهای مورد نیاز برای تولید یک محصول قابل تحویل راشناسائی کرده و جدول ساختار شکست WBS))را تنظیم نمائید. در ابتدا می بایست برای هر کدام از فعالیتها زمان موردنیاز راتخمین زده ودر نهایت زمان کل را به دست آورید.فعالیتها می بایست اولویت بندی شده ووابستگی های بین آنها مشخص شود واین اطلاعات در جدول زمان بندی پروژه های عمرانیثبت گردد.وابستگی های بین فعالیتها می تواند تأثیر به سزائی در طول مدت پروژه های عمرانیداشته باشد.همچنانکه دسترسی به منابع (محدودیت منابع)نیز تأثیر به سزائی در طول مدت پروژه های عمرانیخواهند داشت. مدیران پروژه های عمرانیدر فاز اجرائی غالبا دوحد نهائی برای جلوگیری از تغییر زمان خاتمه پروژه های عمرانیدر نظر می گیرند.زمان محدودیتی است که نه به عنوان هزینه منظور می شود ونه به عنوان منابع بنابراین مدیر پروژه های عمرانینمی تواند تغییرات آن را کنترل کند.این خصوصیت زمان آن را از سایر منابع وهمچنین قسمت‌های هزینه ای متمایز می سازد.باید متذکر شد که صرف هیچ تلاشی مهم‌تر از تلاش برای کاهش هزینه ها نیست.
هزینه
هزینه های اجرائی یک پروژه های عمرانیبه موارد متعددی بستگی دارد که این موارد به طور عمده عبارت‌اند از: کمیت منابع،میزان تلاش،مصالح،مدیریت ریسک(مثلاً تغییر قیمت)،مدیریت ارزش به دست آمده،تأسیسات(ساختمانها ،ماشین الات و...)،تجهیزات، افزایش هزینه ها، هزینه های غیر مستقیم وسودو.... چشم انداز منظوراز چشم انداز اهداف مشخصی است که می بایست در انتهای پروژه های عمرانیبه آن برسیم.ویا به عبارت دیگر چشم انداز آن چیزی است که قرار است پروژه های عمرانیبه انجام برساندویاتعریف مشخص از نتیجه نهائی پروژه.یکی از مولفه های مهم چشم انداز کیفیت محصول نهائی پروژه های عمرانیمی باشد.مقدار زمانی که برای هر فعالیت تعیین می شود ارتباط تنگاتنگی با کیفیت کلی پروژه های عمرانیخواهد داشت. بعضی از فعالیتها برای اینکه به طور مناسبی اجرا شوند به مقدار زمان مشخصی نیاز دارند اما اختصاص زمان بیشتر باعث ارتقا کیفیت می شود.در پروژه های عمرانیهای بزرگ کیفیت بالا عامل مهمی بر روی زمان وهزینه می باشد(وبرعکس).در مجموع وبه طور خلاصه می توان همه این محدودیت ها را در یک جمله بیان کرد:زمان مشخص،کیفیت مشخص وبودجه مشخص . در این جا منظور از چشم انداز همان کیفیت پروژه های عمرانیمی باشد.
کنترل متغیرهای پروژه
مدیریت پروژه های عمرانیمی کوشد تا بر متغیرهای پروژه های عمرانیمانند ریسک غلبه پیداکند ویا آنهارا مهار کند.
ریسک:عامل بالقوه شکست پروژه های عمرانیمی توان بر بسیاری از ریسک های منفی (عوامل بالقوه شکست)با برنامه ریزی مناسب وصرف زمان ومنابع غلبه کردویا آنها راازبین برد. بر اساس بعضی تعاریف ( چاپ سومPMBOK)ریسک می تواند حتی جنبه مثبت هم داشته باشد به این معنی که گاهی ریسک یک موقعیت بالقوه است که حتی می تواند باعث به بهره برداری رسیدن پروژه های عمرانیزودتر از حد انتظار شود.مشتریان (اعم از حامیان داخلی وخارجی پروژه) وسازمانهای خارجی (مانند آژانس های دولتی وتعدیل کننده ها) سه عامل مهم زمان ،هزینه وچشم انداز را تعیین می‌کنند.تنها عامل باقیمانده یعنی ریسک می تواند توسط تیم پروژه های عمرانیبه صورت ایده آل وبراساس برآورد دقیق وروشهای صحیح برنامه ریزی مدیریت شوند. در طی فرآیند مذاکره وگفتگو باسهامداران اهداف نهائی پروژه های عمرانیدر خصوص زمان ،هزینه وچشم انداز وریسک در قالب یک قرارداد مشخص تعیین می شود. به منظور کنترل مناسب این متغیرها یک مدیر پروژه های عمرانیخوب باید دارای شناخت عمیق وتجارب خوبی در مورد چهار حوزه (زمان،هزینه،چشم انداز وریسک)وهمچنین 6حوزه اتحاد،ارتباط،منابع مالی،بیمه کیفیت وبرنامه زمان بندی پیشرفت فیزیکی وهمچنین تدارکات داشته باشد.
دیدگاهها
دیدگاههای متفاوتی برای مدیریت فعالیتهای پروژه های عمرانیوجود داردازجمله : سرعت،تعامل، پیشرفت وفازبندی فارغ از نوع دیدگاه مورد استفاده با عنایت وتوجه خاصمی بایست نتایج،اهداف و وظائف ومسئولیتهای همه افراد مرتبط با پروژه های عمرانیاز جمله سهامداران را به طور واضح روشن وشفاف ساخت.

دید گاه سنتی
دیدگاه سنتی 5 مرحله پشت سرهم را برای تکمیل پروژه های عمرانیضروری می داند.در این دیدگاه لازم است ابتدا 5 مولفه یک پروژه های عمرانی(4 فاز +مرحله کنترل)را در مراحل پیشرفت پروژه های عمرانیتشخیص دهیم. 1- مرحله اولیه پروژه های عمرانی2- برنامه ریزی یا فاز طراحی 3- اجرای پروژه های عمرانییا فاز اجرائی 4- نظارت پروژه های عمرانیوسیستم های کنترل 5- فاز تکمیل پروژه های عمرانیلازم به ذکر است که نیازی نیست در همه پروژه های عمرانیها این 5 مرحله به اتمام برسد. مثلاً در بعضی پروژه های عمرانیها ممکن است فاز برنامه ریزی ویا نظارت وجود نداشته باشد ودر بعضی پروژه های عمرانیها مراحل 2و3و4 چندین بار تکرار شود. در خیلی از صنایع از این چند مرحله استفاده می کنند. به طور مثال در طراحی معماری با مصالح بنائی (آجر وملات) پروژه های عمرانیها از مراحلی چون پیش طراحی، طراحی تصوری (ادراکی)،طراحی شماتیک، طراحی توسعه ونقشه کشی ساختمان و... استفاده می کنند. در نرم افزارهای توسعه،این دیدگاه غالبا به عنوان آبشار توسعه شناخته می شوند.

مختصری در باره Enterprise Project Management 2007
شرکت Microsoft در راستای تکمیل و توسعه قابلیت های نرم افزار MS Project و به منظور ارائه یک راه‌حل جامع مدیریت پروژه های عمرانیبه مشتریان مجموعه محصولات نرم افزاری را به همراه چارچوب پیاده سازی آنهاEIF(Enterprise Implementation Framework) در سازمان ها ارائه داده است. این خانواده محصولات نرم افزاری شامل موارد زیر هستند:
‎Microsoft Project Professional 2007
Microsoft Project Server 2007
Microsoft Project Web Access 2007
Microsoft Sharepoint Services 2007
Microsoft SQL server and Analysis services 2007
Microsoft Project Portfolio Server 2007
برای همه سازمان هایی که MS Project را به دلیل کاربر پسند بودن، سهولت استفاده و قابلیت های یکپارچگی با مجموعه Office برای پاسخگویی به نیاز برنامه ریزی و کنترل پروژه های عمرانیانتخاب کرده¬اند و به دنبال توسعه همکاری اطلاعاتی تیم پروژه، کنترل مدارک پروژه های عمرانیو مدیریت قوی¬تر منابع و گزارش¬گیری ساده¬تر و سریع تر از وضعیت پروژه¬هایشان هستند راه حل جامع مدیریت پروژه های عمرانیEPM راه حل ایده¬آل و قابل اعتمادیست که کاهش ریسک پروژه های عمرانیو افزایش بازگشت سرمایه (ROI) را به همراه خواهد داشت.
پیاده سازی راهکار مدیریت پروژه های عمرانیجامع (EPM)
مختصری در باره Enterprise Project Management 2007
شرکت Microsoft در راستای تکمیل و توسعه قابلیت های نرم افزار MS Project و به منظور ارائه یک راه‌حل جامع مدیریت پروژه های عمرانیبه مشتریان مجموعه محصولات نرم افزاری را به همراه چارچوب پیاده سازی آنهاEIF(Enterprise Implementation Framework) در سازمان ها ارائه داده است. این خانواده محصولات نرم افزاری شامل موارد زیر هستند:

کاربرد نام نرم افزار
کنترل و برنامه ریزی پروژه Microsoft Project Professional 2007
بانک اطلاعاتی پشتیبانی پروژه های عمرانی Microsoft Project Server 2007
دسترسی تحت شبکه اطلاعات Microsoft Project Web Access 2007
فضای همکاری اطلاعاتی پروژه Microsoft Sharepoint Services 2007
پایگاه داده اطلاعاتی وتحلیلی Microsoft SQL server and Analysis services 2007
مدیریت سبد پروژه های عمرانیها Microsoft Project Portfolio Server 2007
برای همه سازمان هایی که MS Project را به دلیل کاربر پسند بودن، سهولت استفاده و قابلیت های یکپارچگی با مجموعه Office برای پاسخگویی به نیاز برنامه ریزی و کنترل پروژه های عمرانیانتخاب کرده¬اند و به دنبال توسعه همکاری اطلاعاتی تیم پروژه، کنترل مدارک پروژه های عمرانیو مدیریت قوی¬تر منابع و گزارش¬گیری ساده¬تر و سریع تر از وضعیت پروژه¬هایشان هستند راه حل جامع مدیریت پروژه های عمرانیEPM راه حل ایده¬آل و قابل اعتمادیست که کاهش ریسک پروژه های عمرانیو افزایش بازگشت سرمایه (ROI) را به همراه خواهد داشت.
- تعریف پروژه های عمرانی
یک پروژه های عمرانیرا می¬توان به صورت زیر تعریف کرد: مجموعه¬ای از فعالیتها که برای دستیابی به منظور یا هدفی خاص انجام می¬گیرند. پروژه¬ها شامل فعالیتهایی هستند که باید در تاریخهایی معین، با هزینه¬هایی معین و کیفیتی تعیین شده، اجرا بشوند. پروژه¬ها ممکن است کارهایی باشند که انجام آنها در فواصل زمانی مشخصی لازم می¬شود. مثلاً: بستن حسابهای کارخانه در انتهای سال مالی، تعمیرات اساسی یک پالایشگاه (Overhall) هر دو سال یک بار و ... همینطور ممکن است پروژه¬ها شامل کارهایی باشند که فقط یک بار توسط سازمان انجام خواهند گرفت، مثل پروژه¬های ساختمانی، عمرانی، توسعه سازمان، پروژه¬های تحقیقاتی و یا ...
با توجه به آنچه که گفته شد، اموری نظیر: تشکیل یک سمینار، تالیف و یا انتشار یک کتاب، راه¬اندازی یک کارخانه، تولید یک محصول جدید، اجرای یک برنامه فضایی، انجام یک عمل جراحی پیوند قلب، فراهم نمودن مقدمات و رفتن به مسافرت و هزاران امر دیگر که توسط انسان انجام می¬گیرند، هر یک به خودی خود عبارت از یک پروژه های عمرانیمی¬باشند.
2 - سازمان یک پروژه های عمرانی
برای دستیابی به هدف یا منظور یک پروژه، لازم است سازمانی برای اجرای فعالیت¬های لازم تشکیل گردد. این سازمان باید دارای منابع و امکانات کافی و مناسب برای اجرای پروژه های عمرانیباشد. منابع و امکانات به صورت داده¬ها (ورودی¬ها) به سازمان وارد می¬شوند. سیاستها، روشها و برنامه¬های اجرای کارها نیز جزئی از داده¬های ورودی به سازمان می¬باشند. امور مدیریت و کنترل، عبارت از کاربرد صحیح و مناسب منابع و امکانات برای اجرای فعالیت¬ها به منظور دستیابی به اهداف پروژه های عمرانیمی¬باشد. این منظور یا هدف نهایی عبارت از ستاده¬های (خروجی¬های) سازمان بوده و شامل عواملی است که سازمان برای دستیابی به آنها تشکیل شده و فعالیتهای لازم را با کاربرد ورودیها به اجرا درآورده است. برای داشتن امکانات لازم جهت کنترل نحوه پیشرفت کارها، و مقایسه بازده عملی سازمان با آنچه که برنامه¬ریزی شده، و یا در چارچوب سیاستها و خط¬مشی¬ها تبیین شده است، لازم است اطلاعات مناسبی از نحوه پیشرفت کارها به مدیریت برسد. این اطلاعات می¬تواند نشان دهنده عواملی نظیر تاریخهای عملی اجرای مراحل مختلف کارها، نیروی انسانی و هزینه صرف شده، کیفیت کارهای انجام شده و سایر آگاهی¬هایی که می تواند مدیریت را در تصمیم¬گیری برای اجرای مراحل بعدی پروژه های عمرانییاری نماید باشد.
برای اینکه چنین اطلاعاتی، به طور مرتب و به شکلی مناسب به مدیریت برسد، تشکیل یک سیستم اطلاعات بازتابی، به عنوان بخشی از سازمان پروژه، امری ضروری و اجتناب ناپذیر می¬باشد. سیستم اطلاعات بازتابی، با برقراری یک کانال ارتباطی بین ستاده¬ها (خروجی¬ها) و مدیریت، به طور مستمر، اطلاعات لازم را از ستاده¬ها برداشت نموده و به مسئولین اجرای پروژه های عمرانیبازتاب میدهد.

مدیریت پروژه های عمرانیمی¬تواند با تجزیه و تحلیل اطلاعات بازتابی، پیشرفت کارها و نحوه کاربرد امکانات و منابع را کنترل نموده و در موارد لازم، نسبت به ایجاد تغییراتی جهت تصحیح و بهسازی سیاستها، روشها و برنامه¬ها اقدام نماید و یا در خصوصیات سایر منابع و امکانات، تغییراتی به وجود آورد. بدیهیست ایجاد تغییرات در داده¬ها، یک کار مستمر و الزامی نبوده و در صورتی که قبل از اجرای پروژه¬ها، برنامه¬ریزی¬ها با دقت کافی انجام گرفته باشند، ممکن است انجام تغییرات در داده¬ها، در میزانی اندک، قابل اغماض باشد.
3- دوره زمانی یک پروژه های عمرانیاز آغاز تا پایان
دوره زمانی یک پروژه های عمرانیرا از لحظه¬ای که موضوع اجرای آن، به صورت یک نظریه، در فکر پایه¬گذاری می¬شود تا آن لحظه که پروژه های عمرانیتکمیل شده و هدف نهایی آن حاصل می¬گردد، می¬توان به چند مرحله متمایز تقسیم نمود. تقسیم¬بندی دوره زمانی یک پروژه های عمرانیبه مراحل مختلف، عموماً بستگی به نوع و طبیعت پروژه¬هایی که برنامه-ریزی می¬شوند نداشته و این تقسیم¬بندی معمولاً بر اساس نوع و خصوصیات فعالیت¬های لازم در هر یک از مراحل اجرای پروژه های عمرانیانجام می¬گیرد.
به طور عام در هر پروژه، چهار مرحله (فاز) متفاوت و متمایز، قابل تعریف می¬باشد. این چهار مرحله عبارتند از:
مرحله 1- مرحله نظری
مرحله 2- مرحله طرح و برنامه¬ریزی
مرحله 3- مرحله اجرا
مرحله 4- مرحله پایانی (اختتام)

طول مستطیل¬ها نشان دهنده زمانهای نسبی برای اجرای فاز¬های پروژه های عمرانیمی¬باشد. طول مستطیل¬ها در مواردی می¬تواند نشانگر سایر عوامل، نظیر بودجه یا نیروی انسانی برای اجرای مراحل مختلف باشد. بدیهی است که زمانهای لازم در فازهای مختلف یک پروژه، بستگی به طبیعت و خصوصیات پروژه های عمرانیدارد. هر یک از مراحل پروژه، اندکی زودتر از تکمیل فاز پیشین خود آغاز شده¬اند. در ادامه، هر یک از چهار مرحله (فاز) پروژه، توضیح داده می¬شوند.
مرحله نظری
نقطه آغازین یک پروژه، با هر طبیعت و خصوصیتی که باشد، عبارت از یک نظریه یا فکر و یا خواسته است که توسط یک شخص یا یک گروه از اشخاص، یا یک موسسه و سازمان ایجاد می¬شود. در موارد زیادی این فکر توسط صاحب پروژه، یعنی کسی که تصمیم دارد برای اجرای پروژه های عمرانیسرمایه¬گذاری نماید ابداع می¬شود. در مواردی نیز ممکن است سازمانها و موسساتی که خود سرمایه و امکانات کافی برای اجرا ندارند، و یا سرمایه¬گذاری در زمینه مورد نظر را شخصاً به صلاح نمی¬دانند، نظریه را به اشخاص واجد شرایط و امکانات پیشنهاد نمایند. (مشاورین اقتصادی و موسسات صنعتی بین¬المللی، در موارد بسیاری چنین پیشنهاداتی را به سرمایه¬گذاران داخلی در کشورها ارائه نموده¬اند). این نظریات به هر صورت که به وجود آمده باشند، باید قبل از برنامه¬ریزی برای اجرا، از نظر امکان¬پذیر بودن و اقتصادی بودن مورد بررسی و مطالعه دقیق قرار گیرند. در صورتی که نتیجه چنین مطالعاتی نشانگر این امر باشد که اجرای پروژه های عمرانیبا در نظر گرفتن همگی شرایط محلی، نظیر اوضاع اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و ... امکان¬پذیر بوده و از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه می¬باشد، آنگاه انواع گزینه¬های ممکن برای اجرای پروژه، طراحی و تبیین شده و هر یک از این گزینه¬ها مورد ارزیابی قرار می¬گیرند. (بدیهیست فعالیتهای اولیه طراحی در این فاز، برای نشان دادن چارچوب کلی گزینه¬ها بوده و شامل جزئیات نمی¬باشد). با انتخاب گزینه بهینه، که معمولاً در آن عواملی کلی نظیر ظرفیت و محل مشخص شده¬اند، طراحی پروژه های عمرانییا جزئیاتی نسبتاً بیشتر (ولی نه به آن میزان جزئیات که برای اجرا کافی باشد) آغاز شده و در پیرو آن، عوامل هزینه، زمان و حجم منابع لازم، نظیر نیروی انسانی (در سطوح مختلف مهارتها و تخصص¬ها) و تجهیزات، برآورد می¬شوند. چنین برآوردهایی معمولاً با تفکیک فازهای باقیمانده پروژه های عمرانی(فازهای برنامه¬ریزی، اجرا و پایانی) به عمل می-آیند.
برای تشریح بهتر، یک پروژه های عمرانیساختمانی را مورد نظر قرار می¬دهیم. چنین پروژه-ای، ممکن است مربوط به یک سازمان دولتی، یک موسسه خصوصی و یا یک شخص حقیقی باشد. در هر یک از این شرایط، رد فاز نظری باید روشهای تقریباً یکسانی برای اجرای این پروژه های عمرانیدنبال شوند.
صاحب کار، نظرات و خواسته¬های خود را برای مشاور طرح توضیح می¬دهد. وظیفه مشاور، آن است که نظرات و خواسته¬های صاحب کار را به طور دقیق، دریافت و امکانات ایجاد طرحی برای برآورد خواسته¬های صاحب کار را مورد بررسی دقیق قرار دهد. در صورتی که شرایط لازم برای اجرای طرح وجود داشته و اجرای طرح از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه باشد، همانگونه که گفته شد، مشاور گزینه¬های مختلف برای اجرای پروژه های عمرانیرا طراحی نموده و نکات مثبت و منفی هر یک از گزینه¬ها را جهت صاحب کار مشخص می¬نماید. طرحهایی که در این مقطع توسط مهندس مشاور تهیه می¬شوند، همانگونه که بیان شد، دارای جزئیات کاملی به آن میزان که بتوان با استفاده از نقشه¬های تهیه شده، ساختمان را بنا نمود، نمی¬باشند. اطلاعاتی که در این مرحله از نقشه¬ها قابل برداشت هستند، معمولاً در حدودی از جزئیات هستند که بتوانند پروژه های عمرانیرا بخوبی تعریف نموده و حجم کارها و سطح منابع لازم را نشان دهند. در مورد پروژه های عمرانیساختمانی مورد مثال، این اطلاعات می¬توانند شامل مطالب زیر باشند:
- تعیین محل اجرای پروژه های عمرانی
- حجم کارها (سطح زیربنا، تعداد طبقات، ...)
- نوع اسکلت (فلزی، بتون مسلح، ...)
- انواع سرویسهای تاسیساتی (روش تامین حرارت یا برودت، آب آشامیدنی، فاضلاب، برق، ...)
- برآورد منابع مالی، نیروی انسانی، مواد و مصالح و تجهیزات لازم
- برنامه زمان¬بندی مقاطع مختلف اجرای کار
صاحب کار با در دست داشتن اطلاعات فوق و همچنین با سنجش امتیازات یا اشکالات مربوط به گزینه¬های مختلفی که توسط مهندس مشاور ارائه شده، گزینه¬ای را که جمعاً دارای امتیازات بیشتری باشد انتخاب می¬نماید. با این انتخاب، فعالیت¬های مربوط به فاز اول پروژه های عمرانیپایان یافته و پروژه های عمرانیبرای شروع فعالیت¬های فاز دوم آماده شده است.
بدیهیست در فاز دوم که مربوط به طراحی دقیق¬تر و تعیین برنامه¬بندی زمانی و برآورد حجم منابع لازم به صورتی دقیق می¬باشد، تغییراتی در آنچه که در فاز اول تهیه شده است داده خواهد شد، ولی چهارچوب اصلی طرح به همان حالت که در فاز اول تهیه شده و مورد موافقت نهایی قرار گرفته است، باقی خواهد ماند.
به طور خلاصه، در فاز نظری به سئوالات زیر پاسخ داده می¬شود:
الف) آیا نظریه ارزش اجرایی دارد؟
ب) در صورتی که جواب الف مثبت است، چه گزینه¬هایی برای اجرا، مناسب و منطقی به نظر می¬رسند.
ج) گزینه بهینه از بین گزینه¬های مناسب و منطقی، کدام است؟
مهندس مشاوری که برای اجرای وظایف فاز اول انتخاب می¬شود، ممکن است خود وابسته و در استخدام دائمی سازمان صاحب کار باشد. چنین حالتی در موسسات بزرگ که در داخل سازمان خود قسمتی با نام دفتر فنی یا دفتر طرح و مهندسی، و یا با نامهای مشابه دیگر دارند، به چشم می خورد در بسیاری از موارد نیز ممکن است صاحب کار دارای چنین تشکیلاتی نباشد، و یا اگر دارای چنین تشکیلاتی هست، حجم کار بیش از آن باشد که توسط افراد خود سازمان قابل انجام باشد. در چنین شرایطی، کار مشاوره به صورت قرارداد به موسسات مهندسی مشاور واگذار می شود.
باید توجه داشت که در بسیاری از کشورها، قوانین و مقررات بخصوصی از سوی دولت برای اجرای صحیح و دقیق مراتب مرحله یکم پروژه¬ها تدوین شده است. در اغلب موارد، پروژه-های دولتی وقتی قابل بررسی برای تامین اعتبار و بودجه هستند که فاز اول طرح، اجرا شده و گزارش دقیقی بر اساس مطالعات به عمل آمده، ارائه شده باشد. قابل ذکر است که با وجود اهمیت خاصی که فاز اول پروژه¬ها برای اجرای دقیق و صحیح آنها در فاز¬های بعدی دارد، در بسیاری از موارد، توجه کافی به این مرحله از پروژه های عمرانینشده و دقت و بودجه کافی برای آن در نظر گرفته نمی¬شود. به همین سبب، تعداد بسیار زیادی از پروژه¬ها را می¬توان نام برد که به علت عدم اجرای دقیق و صحیح فاز اول، در مراحل بعدی با اشکالات مالی و تجهیزاتی مواجه شده¬اند.
مرحله طرح و برنامه¬ریزی
در این مرحله، امور مربوط به پروژه های عمرانیاز نظر سازمان و تشکیلات با مرحله یکم تشابه زیادی دارد، ولی همانگونه که گفته شد، امور طراحی و برنامه¬ریزی با دقت بیشتری اجرا شده و دارای جزئیات کاملتری می¬باشند.

در این مرحله اطلاعات بین فعالیتهای مختلف رفت و برگشت نموده و با بهره¬گیری از این مبادله اطلاعات، سعی می¬شود جزئیات لازم مدنظر قرار گرفته و در نقشه¬ها و گزارشات منعکس شوند. در حین اجرای فعالیت¬های این مرحله، در مقاطعی دریافت و موافقت صاحب کار ضروری می¬شود. قابل توجه است که در این مرحله، نقشه¬ها در سه سری تهیه می¬شوند. نقشه¬های سری اول ، عمدتاً نشان دهنده مشخصه¬هایی از طرح که در فاز یکم تایید شده¬اند می¬باشند. نقشه¬های سری دوم که در شکل نقشه¬های کامل نامیده شده¬اند، بر اساس نقشه-های ساده سری اول، ولی با جزئیات کاملتری تهیه شده¬اند. با این حال، هنوز دارای آن مقدار از جزئیات نیستند که پیمانکار بتواند براحتی با مراجعه به این نقشه¬ها کلیه عملیات ساخت را اجرا نماید. به عنوان مثال در یک پروژه های عمرانیساختمانی، نقشه¬های کامل شامل نقشه-های معماری، ساختمانی، تاسیسات حرارتی و برودتی، آب، فاضلاب، برق¬رسانی، روشنایی، مخابرات، دفع آب باران در محوطه و... می¬باشند. برای اینکه میزان جزئیات نقشه¬ها مشخص شود، باید گفت: که مثلاً در نقشه¬های معماری سری دوم، ابعاد و موقعیت اطاقها،َ کریدورها، راه¬پله¬ها، درب و پنجره¬ها، ... و شکل کامل نماهای مختلف ساختمان مشخص شده¬اند. همچنین در نقشه¬های تاسیسات حرارتی و برودتی، به عنوان مثال، ابعاد کانالهای انتقال هوا و محل نصب کانالها در داخل سقفهای کاذب مشخص گردیده¬اند. حال برای ساخت درب و پنجره، علاوه بر ابعاد اصلی، لازم است نوع و اندازه پروفیلهای فلزی که در ساخت درب و پنجره به کار می¬روند، نیز مشخص باشد، یا برای ساخت کانالهای انتقال هوا، لازم است نوع اتصال (درز) که برای به هم پیوستن دو قطعه کانال در نظر گرفته شده است نیز مشخص شود. چنین جزئیاتی معمولاً در نقشه¬های سری دوم وجود ندارند. این جزئیات در سری سوم نقشه¬های طرح که نقشه¬های اجرایی (یا کارگاهی) نامیده می¬شوند قابل ارائه می¬باشند.
تخمین دقیق مقادیر کار و مصالح و در پیرو آن، تهیه سیاستها و روشهای مناسب برای قراردادهای اجرایی (سیاستهای پیمان) همراه با دریافت موافقت صاحب کار، از وظایف مهندس مشاور در این مرحله از طرح می¬باشد. در همین مرحله، لازم است برنامه زمان¬بندی شده دقیقی برای فعالیتهای اجرایی تهیه شود. در بسیاری از قوانین مربوط به پیمان پروژه-های دولتی، وجود برنامه¬های زمان¬بندی برای اجرای پروژه¬ها، جزء لازم اسناد پیمان بوده و بدون آنها اسناد پیمان، کامل شده تلقی نمی¬شوند. با تهیه شدن اسناد پیمان (شامل نقشه-های کامل، برآوردها، برنامه¬های زمان¬بندی برای اجرا، ...) و تعیین پیمانکار (یا پیمانکاران) بر اساس ضوابط و مقررات وضع شده در پروژه های عمرانی(و با در نظر گرفتن مقررات و محدودیتهای دولتی)، بخش عمده فعالیتهای فاز دوم، عملی شده و مشاور خود را برای اجرای وظایف فاز سوم، که در آن باید به امور نظارت و کنترل بر نحوه اجرا بپردازد، آماده می¬سازد. در همین مرحله، امور مربوط به تهیه نقشه¬های اجرایی (نقشه¬های کارگاهی) نیز توسط مشاور دنبال می¬شوند و در مواردی، کار تهیه این نقشه¬ها در فاز سوم پروژه های عمرانینیز ادامه یافته و به ترتیبی که این نقشه¬ها در فاز سوم پروژه های عمرانیجهت آگاهی از جزئیات نحوه اجرا برای پیمانکار لازم می¬شوند، تهیه و در اختیارش قرار می¬گیرند.
از نکات مهم در این مرحله، آن است که طراح، باید همراه و هماهنگ با طرح هسته اصلی سیستم، امکانات پشتیبانی لازم برای سیستم را نیز طراحی نماید.به عنوان مثال در صورتیکه پروژه های عمرانیمربوط به طراحی و ساخت یک مرکز صنعتی و تولیدی می¬باشد، لازم است توام با طراحی کارخانه و ماشین¬آلات تولیدی، امکانات لازم برای نگهداری و تعمیرات کارخانه نیز طرح شده و مثلاً نقشه¬های کارگاههای تعمیرات و ماشین¬آلات لازم در این کارگاهها نیز طراحی شوند. (بدیهیست که چنین امری اختصاص به یک کارخانه نداشته و برای هر سیستمی، وجود امکانات پشتیبانی در همان لحظات اول شروع بهره¬برداری از سیستم، لازم خواهد بود.
مرحله اجرا
در انتهای فاز دوم پروژه، تقریباً همه فعالیتهایی که لازم است در اجرا عملی بشوند، مشخص شده و شیوه¬ها و برنامه¬های زمان¬بندی برای اجرای فعالیتها تعریف شده¬اند. در فاز سوم، هدف این می¬باشد که پیشرفت کارهای پروژه، مطابق با برنامه¬ها و اصول و کیفیت¬های تعیین شده در فاز دوم به مرحله عمل می¬آیند. مسلم است که در این فاز، سازمان اجرایی بمراتب بزرگتر از سازمانهایی که در فازهای قبلی پروژه های عمرانیفعالیت داشتند خواهد بود.
هزینه¬های صرف شده برای اجرای فعالیتها نیز به مراتب بیش از هزینه¬های مراحل قبلی پروژه های عمرانیمی¬باشد. در این فاز، همانگونه که اشاره شد، عامل کنترل دارای نقش اساسی بوده و لازم است با برداشت اطلاعات و آمار مناسب از نحوه پیشرفت کارها و مقایسه مشخصه¬های مختلف کارهای اجرا شده با آنچه که برنامه¬ریزی شده روند پیشرفت کارها و صرف هزینه و سایر منابع را کنترل نمود. تهیه مواد و مصالح، تامین تجهیزات، استخدام نیروی کار متخصص در امور فنی، مالی، پرسنلی و ...، از وظایف اولیه مورد لزوم در این مرحله می¬باشند. در بسیاری از موارد، ممکن است مجموعه کارهایی که پیمانکار اجرای آنها را برعهده گرفته است، در حجمی بیشتر از یا دارای طبیعتی متفاوت با کارهایی باشد که پیمانکار بتواند با کادری که دائم در اختیار دارد از عهده اجرای آنها برآید. در این صورت، پیمانکار اقدام به بستن پیمانهای دست دوم با سایر پیمانکاران خواهد نمود تا آنها با کاربرد تخصص¬ها یا تجهیزات و امکانات بهتری که در اختیار دارند اجرای گروهی از فعالیتها را برعهده بگیرند. برای بستن پیمانهای دست دوم، لازم است موافقت صاحب کار جلب شود.
واضح است که در حین اجرای کار، علیرغم دقت نظری که در تهیه طرحها و برنامه¬ها در فاز دوم، به عمل آمده است، ایجاد تغییراتی در طرح، غیر قابل اجتناب می¬باشد.
پیمانکار در مراحل اجرای کار، به طور مستمر، با مشاوری که در فاز امور نظارت و کنترل را برعهده دارد تبادل نظر نموده و در مواردی که ایجاد تغییرات و تصمیماتی در طرح ضروری باشد، با موافقت مشاور در این موارد اقدام خواهد نمود. در چنین شرایطی نقشه¬های نشان دهنده حالت عملی اجرای فعالیت¬ها توسط پیمانکار تهیه خواهند گردید.

مرحله پایانی (اختتام)
مرحله پایانی پروژه¬ها را می توان به خودی خود یک پروژه های عمرانینامید. در این مرحله لازم است کارها به صورتی برنامه¬ریزی شوند که براحتی قابل قبول به وسیله دستگاه نظارت و قابل تحویل به صاحب کار باشند. بدیهیست چنین شرایطی بستگی کامل به نحوه اجرای فعالیتها در طول فاز اجرایی دارد ولی در اغلب موارد مشاهده شده است که در مرحله پایانی و تحویل پروژه های عمرانی، پیچیدگی مسائل بین پیمانکار، دستگاه نظارت و صاحب کار، به حد اعلای خود رسیده و کار تحویل موقت و آغاز بهره¬برداری از سیستم را به تعویق انداخته است. چنین شرایطی باعث خواهد شد که سرمایه به کار گرفته شده برای مدتی بدون استفاده مانده و از سوی دیگر، پیمانکار نیز به علت درگیری و وابستگی به پروژه های عمرانینتواند از منابع و امکانات خود در سایر پروژه¬ها استفاده نماید. در مراحل پایان فاز سوم (فاز اجرایی) معمولاً‌کاربرد نیروی انسانی و تجهیزات روند کاهشی داشته و بنابراین برعهده پیمانکار است که در این مراحل،‌با برنامه¬ای دقیق و حساب شده، پرسنل و تجهیزات خود را که در پروژه های عمرانیکاربرد ندارند به کاری دیگر بگمارد، یا به کار افرادی که به صورت موقت برای این پروژه های عمرانیاستخدام شده¬اند و کار جدیدی برای آنها در نظر ندارد خاتمه داده، با آنها تسویه حساب نماید. رعایت صحیح مقررات دولتی و حل و فصل مسائل با اتحادیه¬های کارگری از وظایف مشکل، ولی غیرقابل اجتنابی است که پیمانکار با آن مواجه خواهد بود. در اواخر فاز سوم و شروع فاز پایانی، روحیه افراد شاغل در پروژه های عمرانیبه دلیل نگرانی در مورد از دست دادن شغل و بیکار ماندن بمراتب ضعیفتر از دوره¬های آغاز فاز اجرا می¬باشد. پیمانکار باید این مسائل را در نظر داشته و با دقت و سنجش جنبه¬های مختلف امور پرسنلی به حل آنها بپردازد.
در مرحله پایانی پروژه، تهیه گزارشات و یادداشت¬های دقیق از نحوه اجرای کارها، باعث خواهد شد که پیمانکار، برای شرکت در مناقصات جدید، و برای اجرای پروژه¬های جدید، منابع اطلاعاتی با ارزشی در اختیار داشته باشد.
در پایان این بحث، می¬توان به طور خلاصه گفت: که دقت در اجرای وظایف در مرحله چهارم و برنامه¬ریزی صحیح برای تحویل هر چه سریعتر پرو‍ژه، علاوه بر آنکه از نظر اقتصادی به نفع صاحب کار و پیمانکار می¬باشد از نظر کسب اعتبار برای شرکت پیمانکاری و فراهم آوردن زمینه¬های مناسب در دریافت پروژه¬های جدید نیز دارای نقش و اهمیت قابل توجهی می¬باشد.

وظایف مدیریت پروژه های عمرانی
وظایف اصلی مدیریت پروژه های عمرانیرا می توان ایجاد هماهنگی لازم در اجرای فعالیت¬ها برای کاربرد مناسب منابع و امکانات به منظور رسیدن به هدف نهایی پروژه های عمرانیدانست.
در ایجاد این هماهنگی الزاماً محدودیت¬های زمانی، بودجه، نیروی انسانی، تجهیزات، مواد و سایر منابع و امکانات، همچنین محدودیت¬های مربوط به کیفیت کارهای قابل اجرا و روشهای اجرای آنها، قوانین و مقررات حاکم بر محیط و بسیاری از محدودیت¬های دیگر که به نوعی با فازهای مختلف پروژه های عمرانیارتباط خواهند داشت مورد نظر قرار می¬گیرند.
برای انجام وظایف، مدیر احتیاج به برنامه¬ریزی، سازماندهی،‌ رهبری و کنترل خواهد داشت. دو موضوع اصلی که باید مدنظر بوده و پاسخی برای آنها تهیه شود عبارتند از:
1- مقادیر (کمیتها) را چگونه باید تعیین نمود؟
2- آیا از منابع و امکانات به صورتی کارآ و موثر استفاده می¬شود؟
برای پاسخگویی به سئوال اول می¬توان از تکنیک¬های مختلف برنامه¬ریزی و برنامه¬بندی زمانی، روشهای تعیین سطح منابع و همچنین از روشهای موازنه زمان و هزینه استفاده نمود. سئوال دوم با کاربرد اطلاعات بازتابی در حین اجرای پروژه های عمرانیو کنترل روند اجرای فعالیتها قابل پاسخگویی خواهد بود.
بدیهیست عملیات برنامه¬ریزی و برنامه¬بندی زمانی مربوط به قبل از شروع عملیات اجرایی بوده ولی فعالیتهای کنترل همراه با عملیات اجرایی ادامه می¬یابند. در برنامه¬ریزی و برنامه-زمانی، پارامترهای زمان، هزینه و سایر منابع و امکانات لازم به نحوی تعیین می¬شوند که بتوان پروژه های عمرانیرا به اقتصادی¬ترین صورت ممکن اجرا نمود.امور کنترل به این منظور اعمال می شوند که کارهای اجرایی مطابق آنچه که برنامه ریزی و برنامه¬بندی شده¬اند انجام شوند. بنابراین، به منظور فراهم شدن امکانات لازم جهت کنترل، لازم است در ساختار سیستم¬های مدیریت پروژه¬ها، شرایط و وسایل لازم برای دریافت اطلاعات بازتابی فراهم شده باشند.
سیستم¬های اطلاعات بازتابی، آگاهیهای لازم را از فعالیت¬های اجرایی دریافت و با برنامه¬هایی که در مرحله قبل از اجرا تهیه شده¬اند مورد مقایسه قرار داده و تجزیه و تحلیل می¬کنند. نتایج این مقایسه به طور مستمر به سطوح مختلف مدیریت گزارش می¬شوند. بدیهی است کسی که در راس سازمان قرار دارد، به دلیل محدودیت وقت و اشتغال به سایر امور اجرایی نمی¬تواند مستقیماً دریافت کننده همگی اطلاعاتی باشد که از طریق سیستم اطلاعات بازتابی به مدیریت گزارش می¬شوند،‌ بنابراین: لازم است نوع اطلاعاتی که باید به مدیر و یا به سایر سطوح مدیریت در سازمان گزارش شوند، قبلاً مشخص شده باشد، تا مسیر جریان اطلاعات حالت ثابت و تعیین شده¬ای داشته و از تداخل وظایف و مسئولیتها جلوگیری شود. قابل ذکر است که اطلاعات دریافت شده در سطوح مختلف مدیریت، ممکن است برحسب لزوم ، به سایر سطوح گزارش شوند و یا در جلسات عمومی به صورت گروهی مورد بحث و تحلیل قرار گیرند.
اطلاعاتی که از روند عملی پیشرفت کارها جمع¬آوری شده و با مقادیر برنامه¬ریزی شده مورد سنجش و مقایسه قرار می¬گیرند، ممکن است شامل اطلاعات مالی از نحوه صرف بودجه و یا تاریخهای اجرای امور مختلف پروژه های عمرانیباشند.
مدیریت با بهره¬گیری از نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل اطلاعات، در مورد نحوه پیشبرد فعالیت¬ها تصمیم¬گیری نموده، و این تصمیم¬ها و راهنمایی¬ها به امور اجرایی پروژه های عمرانیمنتقل می¬شوند ممکن است در مواردی نیز، نتیجه این تصمیم¬گیری¬ها ، ایجاد تغییرات و تصحیحاتی در برنامه¬های تعیین شده باشد.
با پیشرفت زمان تقریباً انواع فعالیتهای ساخت و تولید ویا فعالیت¬های پژوهشی و علمی، در مقایسه با گذشته، در حجمی وسیع¬تر و با پیچیدگی بیشتری تحت پروژه¬هایی به مرحله اجرا درمی¬آیند، پروژه¬هایی که محتاج به صدها و هزارها فعالیت می¬باشند، و در اجرای آنها درصد قابل توجهی از بودجه یک کشور صرف می¬شوند، برای برنامه¬ریزی چنین پروژه¬هایی ، مسلماً‌ کاربرد روشهای علمی برنامه¬ریزی امری ضروری می¬باشد. لازم به توضیح است که در اغلب موارد که موضوع برنامه¬ریزی یک پروژه های عمرانیمطرح می¬شود، فقط برنامه¬ریزی فعالیتهای فاز اجرایی که شامل امور ساخت و تولید هستند مورد توجه مسئولین پروژه های عمرانیقرار می¬گیرد.
سال های اخیر تعداد و حجم اجرای پروژه های عمرانیها به روش EPC در کشور رو به فزونی نهاده است. به گونه ای که امروزه عمده پروژه های عمرانیهای بزرگ و متوسط دولتی کشور به روش EPC به پیمانکاران خبره در اجرای اینگونه پروژه های عمرانیها واگذار می گردد.
پروژه های عمرانیهایی که به روش EPC انجام می پذیرند ویژگی های اجرایی خاصی دارند. کانون این ویژگی ها در برنامه ریزی، کنترل و سرعت بخشیدن فعالیتهای همزما

دانلودمقاله تصمیم گیری با کمک روشهای حل مسئله

اختصاصی از زد فایل دانلودمقاله تصمیم گیری با کمک روشهای حل مسئله دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 1- شناسائی وضعیت
2- ایجاد بدیل
3- ارزیابی و انتخاب
4- اجراء و پیشگیری
برای حل مشکلات در سازمان از روش منطقی حل مسئله استفاده می کنیم در مرحله (1) اهمیت و تعریفی از مسئله بوجود آورده و به اهمیت مسئله پی برد سپس تعریف و تشخیص مسئله بعد انتخاب بهترین راه حل و بعد از آن ارزیابی مسئله و بهترین راه حل را انتخاب کرده و به حل مسئله می پردازیم.
نرسیدن به موقع گواهی های آموزشی دعوت نامه ها به صاحبان است می باشد مرحله تشخیص مسئله می باشد و به دنبال دلیل آن در سازمان می گردیم احتمال می دهیم به دلیل کمبود نیروی کار است زیرا تنها چیزی است که همیشه همکاران از آن شکایت می کنند و به مدیر در مورد حل این مسئله شکایت می کنند همیشه این گواهی ها در سازمان یا آماده نیست یا دیر آماده می شود ولی باید این گواهی حتما به صاحبانش در همان دوره می رسید ولی این امکان فراهم نبوده به خاطر اینکه ارباب رجوعها در مورد این مسئله همیشه شکایت می کند و بیان می کردند که چرا اینقدر برای گواهی باید معطل شویم از مسئله تعریفی به وجود آورده و سپس وارد مرحله انتخاب بهترین راه حل و پیدا کردن بهترین راه حل تصمیم گیری مسئله را حل کند پس در ابتدا به مسئله کمبود نیروی کار توجه می کند بعد از این که نیروی کار را افزایش می دهد متوجه می شود هنوز کار تایپ و تایید و اصلاح نامه و گواهی ها تمام نشده و دو مرتبه از مسئله تعریفها دیگر ارائه می دهد و به ارزیابی ساعتهای کاری می پردازند ولی مجدد متوجه می شود به کاری اساسی تر نیازمند است و آن اینکه از Tecnology استفاده کند زیرا روابط از غیر رسمی هم جلوگیری می کند نرم افزار جدید برای ثبت و تاثیر و قرار گرفتن تائید ها ؛ گواهی ها (نامه) شبکه استفاده می کند و از نیروی کار جدید می خواهد به جای استفاده از روش قدیمی از این نرم افزار استفاده کنند گواهی ها را وارد شبکه کنند و از مهندسان و برنامه نویسان سازمان می خواهد که شبکه را زیر نظر قرار بدهند و نتیجه کار را ارائه دهند سپس متوجه می شوند هنوز بهترین راه کار را نتوانستند پیدا کنند به دلیل اینکه این سیستم مربوط به سازمان مرکزی است و خرده سیستمها و زیرگروههای سازمان این نرم انفزار را ندارند بنابراین تصمیم می گیرند به زیر گروههای این نرم افزار ارائه شود آنها هم این نرم افزار را برای تائید تایپ گواهی های دوره آموزشی مورد استفاده قرار بدهند سپس مدیر از کارمندان می خواهد که هر روز علاوه بر ساعتهای کاری خود 2 ساعت اضافه در سازمان بمانند و کار گواهی ها را تمام کنند تا بتوانند گواهی های دوره های قبلی را تمام کرده و به گواهی های دوره های جدید برسند و به بهترین انتخاب مدیر سازمان در شرکت مهمترین مسئله عدم حضور به موقع کارمندان در سازمان بود دلیل اینکه ارباب رجوع ها هر روز صبح زود در محل سازمان حاضر می شوند تا بتوانند به موقع به کار خود رسیدگی کنند و سپس به کارهای دیگر خود در ساعتهای دیگر روز برسند اما کارمندان که دیر در محل اداره حاضر می شوند عاملی برای بهم ریختگی کار و عقب افتادن کار سازمان و معطلی زیاد ارباب رجوع ها می شوند در نتیجه مدیر سازمان تنها راه حل را این می داند که از کارمندان بخواهد هر روز راس ساعت 7 در محل سازمان حاضر شوند و به کار ارباب رجوع ها رسیدگی کنند و در ساعت 2 محل سازمان را ترک کنند این تصمیم گیری باعث تغییر رویه ی کارهای سازمان می شود زیرا قبلا در ساعت 45/6 شروع کار داشتند تا 5/1 و این عاملی برای بهم ریختگی کار و از بین رفتن انجام کار می شد پس مدیر بهترین راه را تغییر ساعت کاری اعضای سازمان می داند و بهترین راه کار را شروع دیرتر کار می داند زیرا کارمندان سرویس نداشتند و مدیر مطمئن است که هیچ کدام قبل از 7 نمی توانند در سازمان حاضر شوند در نتیجه اجرای این روش بهترین راه برای حل مشکل سازمان و ارباب رجوعها شد.
تصمیم گیری در مورد مسئله سوم در مورد تصمیم هایی است که مدیر یک شرکت بازاریابی برای حل مسئله فروش خود دارد ارائه می شود اعضای یک سازمان متوجه می شوند شرکت هر سال هر دوره نسبت به دوره قبلی فروش کمتر پیدا می کند و رقبا کاملا دارند بازار ها را احاطه می کنند بهترین منظور مدیر تصمیم به کمک گرفتن از بازاریابهای مختلف و مشاوران مختلف استفاده کنند و همه ی انها برای حل مسئله نظارت ویژه خود را دارند مدیر تصمیم می گیرد تمام تصمیم ها را از آنها کسب کرده سپس این تصمیم ها را طی جلسه ای با اعضای خود بیان نماید سپس برای حل مسئله خود بهترین راه حل را انتخاب کند و بهترین دلیل را تشخیص دهد برای حل مشکل یکی از مسئولان بازاریابی دلیل اولیه را کمبود استفاده از Adv تبلیغات می داند و بیان می کند بهترین کار این است که از کار ویزیت Bilbord و تبلیغات تلوزیونی شروع کند مشاور دوم که مدیر با او صحبت می کرد بیان می کند 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  5  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله قرصهای روانگردان

اختصاصی از زد فایل دانلود مقاله قرصهای روانگردان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نام علمی اکستازی (Ecstasy) متیل دی اکسی ان مت آمفتامین(MDNA) است.اکستازی (Ecstasy) را با نام هایی مثل: X ,E ,MDMA ,Roll ,Adam ,XTC نیز می شناسند. این ترکیب روان افزا به طور مصنوعی ساخته می شود. MNDA ترکیب جدیدی نیست. نخستین بار در سال ۱۹۱۲ یک شرکت داروسازی آلمانی به نام مرک (MERCK) با هدف ساختن ترکیباتی برای کنترل و مهار اشتها در افراد چاق، این ماده را تولید کرد. امّا استفاده از آن تا اواخر دهه ۱۹۷۰ به تعویق افتاد. در این زمان بعضی از روانشناسان و روانپزشکان MNDA را داروی مناسبی برای درمان اختلالات روانی و عاطفی معرفی کردند. این محصول در دهه ۱۹۸۰ به طور غیرقانونی از انبار کارخانه های داروسازی خارج شد و مورد استفاده متقاضیان در خیابان قرار گرفت. در سال ۱۹۸۵ دولت آمریکا مصرف این ترکیب را ممنوع کرد. مطالعات انجام شده در مورد حیوانات آزمایشگاهی در سال ۱۹۸۶ اثار مخرّب اکستازی (Ecstasy) را بر روی سیستم عصبی نشان داد.
اکستازی (Ecstasy) پودری سفید متشکل از کریستال های ریز است. از این پودر بوی کپک به مشام می رسد در صورت وجود ناخالصی اکستازی (Ecstasy) به رنگ های قرمز و قهوه ای نیز دیده می شود. این ماده به اشکال قرص، کپسول، پودر استنشاقی، برچسب های پوستی و به ندرت تزریقی موجود است امّا در اغلب موارد اشکال خوراکی آن مصرف می شود. میزان MNDA در هر قرص از ۹ تا ۱۱۷ میلی گرم متفاوت است. قرص های موجود در بازار حاوی مقدار اندکی MNDA و درصد زیادی ناخالصی زیان آور هستند. کافئین افدرین (یک نوع مادّه تحریک کننده)، PMA (فعّال کننده سیستم عصبی)، MDA (ترکیبی کشنده) و SPEED و آرسینک از جمله مواردی هستند که به عنوان ناخالصی به قرص های اکستازی (Ecstasy) افزوده می شود. این نوع مواد شادی آور یا شادی افزا به دلیل شعف موقّّت برای جوانان جذابیتی خاص پیدا کرده است. در تایلند ترکیبات مت آمفتامین به شکلات افزوده می شود و به نام «یابا» (Ya-Ba) که در زبان تایلندی به معنی داروی جنون است به کودکان و نوجوانان فروخته می شود. هم چنین در تایلند رانندگان تاکسی این ماده را بعنوان قرص سرعت یا Speed مصرف کرده و در اتوبان ها رانندگی می کنند. در اندونزی ترکبی مشابه به نام « شابو» یا (Shabu) به بازار عرضه شده که ارزان قیمت است و معمولاً مشتریان بی بضاعت از آن استفاده می کنند. مردم محلی به آن برادر فقیرکوکائین می گویند بدین ترتیب دارویی که در سال های پس از جنگ جهانی اوّل برای درمان افسردگی سربازان آمریکایی و آلمانی به کار می رفت در دهه های بعد به عنوان یک مادّه جنون آور رواج یافت. شادی و سرخوشی کاذبی که در کناز آن اختلالات شدیدی در ارگان های بدن به وجود می آید. ازجمله عوارض مصرف قرص های اکستازی (Ecstasy) توهّمات عجیب و غریب در مصرف کننده است. اکستازی (Ecstasy) اثرهای متعددی بر مغز می گذارد. این مادّه زوال حافظه کوتاه مدّت، تخریب سلول های قشرمخ، نارسایی کبد و کلّیه ها، کاهش شدید وزن و ضایعات پوستی را به همراه دارد که به تأیید سازمان بهداشت جهانی رسیده است. تحقیقات اخیر و مطالعات تصاویر کامپیوتری به دست آمده از مغز افرادی که اکستازی (Ecstasy) مصرف می کنند نشان می دهد کسانی که در طول ۵ سال به طور متوسط ۲۰۰ مرتبه قرص اکستازی (Ecstasy) مصرف کرده اند درجاتی بالا از تخریب مغزی را نشان می دهند. همچنین ارتباط معناداری میان دفعات مصرف اکستازی (Ecstasy) و میزان تخریب مغزی به دست آمده است مصرف طولانی این مواد علایئم روحی و روانی مشابه بیماران اسکیزوفرن ایجاد می کند.

جوانان بخض اعظم کشور ما را تشکیل می دهند اشتیاق نسل جوان برای درک تجربیات جدید و نیاز آن به شادی و هیجان، جوانان را نسبت به این گونه مواد بسیارآسیب پذیر می نماید.
تقویت نظام های پاداش دهنده اجتماعی، فراهم ساختن زمینه های اقتصادی جوانان به شادی و تفریحات سالم و نیز ایجاد بستری مناسب برای پرورش استعدادهای بالقوّه آنان در کنار آگاه سازی گام مؤثری درجهتت پیشگیری از گرایش به مواد مخرّب روح و روان و جسم جوانان هستند.

اکستازی چیست ؟
امروزه اعتیاد مشکل بزرگ جوامع است و خساراتی که این معضل یا بلای خانمانسوز به جا می گذارد بسیار زیانبار است زیرا نیروی جوان جامعه را از چرخه تولید خارج می کند.اعتیاد وابستگی جسمی یا روانی به چیزی است.اعتیاد می تواند به مواد شیمیایی یا مواردی مانند اینترنت باشد.
اعتیاد به ترکیبات شیمیایی رایجترین نوع موجود است و موادی که به طور معمول به کار می روند شامل دارو های مسکن و خواب اور, محرکهای مغزی ,مواد استنشاقی, الکل ,مواد افیونی و یا حشیش هستند.
دارو های مسکن و خواب اور شامل گروه داروهای بنزودیازپین هستند .این ترکیبات باعث اختلال عملکرد شغلی و اجتماعی خواب الودگی و اختلال درک است .از علائم ان پوست سرد و نمناک است و عوارض ان ناراحتی های کبدی و گوارشی و در نهایت در اثر مصرف زیاد مرگ را به دنبال دارد.
گروه دیگری از مواد اعتیاد اور که ممکن است کمتر جلب توجه کند مواد استنشاقی است مانند چسب موکت, تینر, بنزین, گاز فندک اتر و مایع خشک شویی است. پس از مصرف این مواد فرد دچار نشئگی , سردرد, تهوع, پرخاشگری , اختلال تکلم و افزایش تعداد ضربا نهای قلب است.این گونه مواد باعث از بین رفتن سلولهای مغزی , کاهش بهره هوشی و اسیبهای جدی به کبد و کلیه و عضلات و ریه می شود.اما از انجایی که این مواد مستقیم اثر بر مغز دارد احتمال کم خونی و سکته بسیار زیاد است.
ترکیبات دیگر مواد الکلی مانند انواع مشروبات الکلی هستند که سبب به هم خوردن تعادل و کندی پاسخ میشود و از علائم ان استشمام بوی الکل , سیگار کشیدن زیاد و استفراغ است. در چنین افرادی خطر ابتلا به سرطان سر و گردن و اسیب کبد بسیار بالاست.
مشهورترین گروه مواد اعتیاد اور مواد افیونی مانند تریاک, شیره کدئین ,مرفین و هروئین هستند .این مواد حالت نشئگی گرما و گیجی ایجاد می کنند.مشخص ترین علامت مصرف تنگی مردمک چشم این افراد است همچنین حساسیت, کاهش وزن کاهش میل جنسی و تیره شدن پوست است و احنمال ابتلا به هپاتیت ,کزاز و ایدز در این گونه افراد بسیار بالاست و مرگ بیشتر در این گروه اتفاق می افتد.
گروه دیگر مواد اعتیاد اور کانابیس است که شامل حشیش ,ماری جوانا , گراس و بنگ و…است. در اینگونه افراد تمرکز از بین رفته و اشتها افزایش می یابد.از علائم مصرف ان قرمز شدن چشم است.این مواد به سلولهای مغزی اسیب جدی وارد می کند و با درصد بالایی سبب سرطان ریه می شود.
و اما گروه جدیدی از مواد اعتیاد اور که محرکهای مغزی هستند . این مواد گروها از امفتامین دیتالین و مشتقات انها هستند .از مشتقات این مواد می توان به۳و۴متیلن دی اکسی مت امفنامین MDMA اشاره کرد.

XTC که امروزه به نامهای اکستاسی ,اکستازی, اکس و یا قرص شادی بخش شناخته شده است
Ecstasy(۳,۴-MethyleneDioxyMethAmphetamine) : در بین عامه مردم اسمهای دیگری نیز دارد از جمله: X,E,MDMA,Roll,Adam,XTC .
Ecstasy از حدود نیمه های دهه ۱۹۶۰ به نوان آمفتامین با عوارض کمی برای کاهش افسردگی وارد بازار شد و به صورت کوتاه مدت باعث بهبود این مشکلات شد اما به دلیل سوء مصرف باعث مشکلات زیادی می شود که باعث شده از آن به عنوان یک ماده مخدر نام برده شود.
این دارو به صورت قرص مصرف می شود.معمولا در پارتی ها و مهمانیهایی که به مدت زیاد به رقص و پایکوبی می پردازند(raves)، استفاده می شود.
این قرص از موادی که باعث توهم زایی می شوند هم تشکیل شده است.این قرص زمانی که ساخته می شود،نظارتی بر روی آن صورت نمی گیرد و ممکن است که از مواد دیگری هم ساخته شود(زیرا در کارخانه های معتبر ساخته نمی شود و یکی از دلایلی است که باعث شده به عنوان قاچاق معرفی شود).
از لحاظ روانی این قرص باعث اعتیاد به آن هم می شود که بسیار خطرناک است.تا حدی که ۳۰۰ میلیگرم از آن می تواند سبب مرگ یک دختر ۱۵ساله شود.
اثرات کوتاه مدت:
اکستازی باعث افزایش انرژی و توهم در فرد می شود.مصرف کنندگان می گویند که بعد از مصرف دوست دارند به دیگران نزدیک شده و با آنها تماس داشته باشند.از دیگر اثرات آن می توان به: دندان قروچه غیر ارادی، کاهش اعمال مهاری، لرز با یِا بدون تعریق زیاد، تاری دید، افزایش ضربان قلب و فشار خون، احتمال بروز تشنج و…اشاره کرد.
مواد تحریکی موجود در قرص می توانند باعث شوند تا مصرف کننده به طور باورنکردنی و طولانی مدت برقصد که اگر در این شرایط گرما و شلوغی (مثلا در یک پارتی) هم باشد ممکن است سبب تب و از دست دادن آب بدن(به شکل عرق) شود.این شرایط می تواند منجر به از دست دادن عملکرد عضلات، کلیه، قلب و کبد شود.در این صورت می توان مرگ را هم دید.
حتی بعد از این اثرات مشکل در خواب، اضطراب و افسردگی هم دیده می شود.
اثرات طولانی مدت:
استفاده مکرر از اکستازی(و یا اعتیاد به آن) می تواند سبب از بین رفتن و تخریب سلولهای ترشح کننده سروتونین شود.این سلولها نقش مهمی در حالت روحی افراد، حافظه، یادگیری، درد و اشتها دارند.که تخریب آنها سبب اختلال در عمل آنها می شود.(اختلال در حافظه و یادگیری، کم اشتهایی، افزایش احساس درد، افسردگی و اضطراب).
در ضمن این قرصها در انواع نامهای تجاری و با آرمهای مختلف ساخته می شوند.مثل:میتسوبیشی،موتورولا و…
حال باید از کسانی که از این ماده خطرناک استفاده می کنند پرسید که آیا حالت سرخوشی موقت به این همه اختلال و شاید مرگ می ارزد؟؟!!
این ماده در سال ۱۹۱۴ در المان توسط شرکت مرک به عنوان کاهنده اشتها تولید شد اما به علت عوار ض ان از رده خارج گردید .بعد از مدتی در دهه ۷۰ در روان درمانی برای کمک به بیان احساسات بیما ران به کار برده شد.با اثبات اثرات این ماده روی مغز حیوانات ازمایشگی مصرف ان ممنوع شد.
در سالهای اخیر مصرف این ماده در مهمانیهای شبانه موسوم به اکس پارتی افزایش یافته است.عامل اصلی رواج این ماده در ایران عدم اگاهی افراد از عوارض ناشیCش انرژی, احساس تمایل برای ارتباط با دیگران, افزایش هوشیاری و درک موسیقی , افزایش حس بویایی و چشایی ,احساس روشنایی و تمایل برای در اغوش گرفتن و بوسیدن دیگران است.

به علت افزایش بیش از حد انرژی این افراد تمایل به رقصهای طولانی دارند.دیگر اثرات ان کاهش اشتها ,تاری دید, گشاد شدن مردمکها است که باعث می شود در مهمانیها با وجود نور کم مجبور به استفاده از عینکهای افتابی در شب شوند.
حرکات غیر طبیعی چشم ,افزایش ضربان قلب و فشار خون قفل شدن دندانها که برای جلوگیری از این حالت مجبور به مصرف ادامس هستند و تا ساعتها این حالت فک زدنهای غیر طبیعی وجود دارد نیز از عوارض های دیگر است .
این اثرات ۳ تا ۲۴ ساعت باقی می ماند و بعد از ان تمایل شدی برای مصرف مجدد ان وجود دارد.
اعتیاد به این ماده روانی و ترک ان بسیار دشوار است .متاسفانه میزان مصرف این ماده خطر ناک در ایران در حال افزایش است.خطر مرگ با مصرف ان وجود دارد و هیچ پادزهری تا امروز برای مسمومیت با اکس شناسایی نشده.
اعتیاد بیشترین اسیب را به جوامع می زند و چون همیشه پیشگیری راحت تر از درمان است بهترین راه اگاه ساختن افراد وکاهش معتادین جامعه است.
**اکستازی، اعتیاد جدیدی که در انتهای آن مرگ به انتظار نشسته است.
نام علمی قرص اکستازی “متیل دی اکسی متیل آمغتامین ” می‌باشد. اثر هر قرص پس از خوردن بعد از ۱۵ تا ۹۰ دقیقه در فرد آشکار می‌شود و تا ۲۴ ساعت باقی می‌ماند. اکستازی در لغت به معنی شادی مفرط بوده . اکستازی داروی سفید رنگ بدبو تلخ مزه است و به راحتی در آب حل می‌شود و به شکل‌های قرص کپسول آدامس نوشابه پودر‌های طمع‌دار تولید و عرضه می‌شود و گاه نیز به صورت تزریق وریدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اکستازی، اعتیاد جدیدی که در انتهای آن مرگ به انتظار نشسته است وقتی در سال ۱۹۱۴ دانشمندان در آلمان یک ماده شیمیایی جهت کم کردن اشتهای افراد ساختند، هیچ کس فکر نمی‌کرد این ماده تبدیل به اعتیاد نسل جوان در قرن جدید شود. یک نوع اعتیاد جدید که در انتهای آن مرگ به انتظار نشسته است . در آن زمان (۱۹۱۴) این ماده به علت اثرات آن از رده خارج شد، اما در سال ۱۹۴۲ این دارو مجددا” وارد بازارشد و در روان درمانی برای کمک به بیان احساسات بیماران استفاده شد. اما در سال ۱۹۸۴ با اثبات اثرات آن روی مغز حیوانات آزمایشگاهی از طرف مجامع علمی مصرف و تولید این داروها رسما” ممنوع اعلام شد، ولی در اثر جریاناتی مصرف آن مجددا” آغاز شد، به طوری که در دوره زمانی خاص مصرف این ماده انرژی‌زا و شادی‌بخش برای کاهش مصرف سایر مواد مخدر مثل هرویین تشویق شده است. به عنوان مثال در اروپا مصرف این قرص از ۵۰۰ هزار به ۳۰ میلیون قرص در ۲ سال بعد رسیده است و یا در آمریکا در پارتی‌های شبانه مصرف این قرص‌ها به شدت افزایش یافت . مواد سازنده قرص‌ها و ویژگی‌ها نام علمی قرص اکستازی “متیل دی اکسی متیل آمغتامین ” می‌باشد. اثر هر قرص پس از خوردن بعد از ۱۵ تا ۹۰ دقیقه در فرد آشکار می‌شود و تا ۲۴ ساعت باقی می‌ماند. اکستازی در لغت به معنی شادی مفرط بوده . اکستازی داروی سفید رنگ بدبو تلخ مزه است و به راحتی در آب حل می‌شود و به شکل‌های قرص کپسول آدامس نوشابه پودر‌های طمع‌دار تولید و عرضه می‌شود و گاه نیز به صورت تزریق وریدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. قرص‌های اکستازی از لحاظ ترکیب و عملکرد از یکسو شبیه مواد محرک از قبیل آمفتامین‌ها و از سوی دیگر شبیه مواد توهم‌زا است. مواد محرک موجود در این ماده نقش تحریک کننده داشته و باعث سرعت فعالیت سیستم عصبی می‌شوند. از طرفی مواد توهم‌زای موجود در آن به طور خاص بر روی ادراک تاثیر گذاشته و باعث توهم شنیداری و دیداری می‌گردد.اکستازی در مجموع یک ماده مصنوعی روان گردان به حساب می‌آید که اگرچه آثار بسیار سوءبر روی بدن دارد، ولی مصرف این ماده مصرف کننده را به تدریج یا به سرعت به سمت یک نوع اجبار در مصرف می‌کشاند و از لحاظ روانی وابسته می‌سازد. عوارض و پیامدهای قرص تحقیقات ثابت کرده‌اند ۹۹ درصد کسانی که از این قرص استفاده می‌کنند دچار افسردگی‌های شدید شده و اقدام به ارتباطات نامشروع جنسی و خودکشی می‌کنند . قرص اکس سبب تخریب قسمت‌هایی از مغز می‌شود که قدرت تصمیم‌گیری را از شخص مصرف کننده می‌گیرد. برخی از عوارضی که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته‌اند عبارتند از: تخریب سلول‌های قشر مخ . نارسایی کبد و کلیه و ضایعات پوستی و زوال حافظه کوتاه مدت . اثرات قرص‌های اکستازی ۱- اثرات شدید احساسی و اختلال خواب ۲-انقباض شدید فک و پارگی زبان ۳- فراموشی در ۶۰ درصد موارد ۴- تهوع، استفراغ و سردردهای پیاپی ۵-سرکوب شدید خون سازی مغز استخوان .
سکوت مرگ
اگر اقدامی‌ جدی‌ برای‌ آگاه‌سازی‌ جامعه‌ در مورد عوارض‌ و خطرات‌ داروهای‌ نشاط‌آور ازجمله‌ اکستازی‌ انجام‌ نشود، در آینده‌ با گسترش‌ بیشتر این‌ داروها در میان‌ جوانان‌ و گرایش‌ آنها به‌ مواد خطرناک‌تری‌ نظیر هرویین‌ و کوکایین‌ روبه‌رو خواهیم‌ بود.مطالعات‌ غیرساخت‌ یافته‌ در ایران‌، روندی‌ بشدت‌ رو به‌ رشد را نشان‌ می‌دهد که‌ کاهش‌ قیمت‌ داروهای‌ اکستازی‌ به‌ حدود ۷۵۰ تا ۱۵۰۰ تومان‌ خود یکی‌ از علل‌ آن‌ است‌.

اکستازی‌ یا «متیلین‌ دی‌‌اکسی‌ متیل‌ آمفتامین» از جدیدترین‌ داروهای‌ هم‌ خانواده‌ آمفتامین است که در ایران به نام‌های «اکستازی»، «اکس»، «اکس.تی.سی» و قرص شادی خوانده می‌شود. آمفتامین‌ها اثرات‌ محرک‌ خود را با افزایش‌ آزادسازی‌ مونوآمین‌ها در گره‌های‌ عصبی‌ اعمال‌ می‌کنند. اکستازی‌ این‌ عمل‌ را بیشتر در گره‌های‌ عصبی‌ حاوی‌ سروتونین‌ انجام‌ می‌دهد و به‌ این‌ ترتیب‌ غلظت‌ این‌ ماده‌ را در گره‌های‌ عصبی‌ افزایش‌ داده‌ و موجب‌ استمرار تاثیر تحریکی‌ این‌ گره‌ها می‌شود.بخصوص در دو، سه سال اخیر در پارتی‌های شبانه به شدت افزایش یافته است. جوانان تحصیلکرده و مردم مرفه، بویژه شهروندان مناطق شمال تهران، مصرف کنندگان اصلی این داروها هستند.

شکل قرص‌های اکستازی:

اکستازی به صورت قرص‌های خوراکی، آدامس‌های جویدنی، کپسول و مواد تدخینی و ترزیقی است. در حال حاضر نیز امکان ساخت این قرص ها در آزمایشگاه های غیرقانونی و زیرپله ای داخلی وجود دارد که البته با توجه به ترکیب مواد اضافی غیراستاندارد، مصرف آن دارای عوارض شدیدتری خواهدبد. در بین‌ مصرف‌ کنندگان‌ موادمخدر گروه‌ مصرف‌ کننده‌ اکستازی‌ و گروه‌ مصرف‌ کننده‌ آمفتامین‌ و اکستازی‌ بیش‌ از سایر گروه‌ها به‌ موسیقی‌ علاقه‌ نشان‌ می‌دهند. همچنین‌ در بین‌ این‌ دو گروه‌ رفتن‌ به‌ میهمانی‌های‌ خانگی‌ شیوع‌ بیشتری‌ دارد.
اثرهای اکستازی:
در مطالعه‌ ای‌ که‌ به‌ روش‌ نمونه‌گیری‌ برقی‌ در استرالیا انجام‌ شده‌ پژوهشگران‌ از کنجکاوی‌، تفریح‌، لذت‌ و خوشگذرانی‌ به‌ عنوان‌ محرک‌های‌ اصلی‌ مصرف‌ این‌ مواد یاد کرده‌اند. در نهایت‌ می‌توان‌ گفت‌ که‌ هر دو مطالعه‌ این‌ باور و تصویر عمومی‌ را تصدیق‌ می‌کند که‌ اکستازی‌ توسط‌ جوانان‌ فعال‌ مصرف‌ می‌شود و نماد تفریح‌، فراغت‌ و کلاس‌ است‌.
اثر اکستازی بیست تا نود دقیقه بعد از مصرف ظاهر می شود و حدود دو سه ساعت در بدن باقی می‌ماند و سپس کاهش می یابد. البته آثار آن ممکن است تا ۲۴ ساعت در بدن باقی بماند.
عوارض اکستازی:
اکستازی عوارض شدیدی دارد که از آن جمله است: اختلالات بینایی، کاهش اشتها، حرکات غیرطبیعی چشم، گشاد شدن مردمک، تحریک شدید نسبت به نور (حتی نور ضعیف)، تغییر در تعادل دمای بدن و احساس سرما و یا گرمای شدید، تمایل شدید برای مصرف آب، قفل شدن فک، لرزیدن، عصبی شدن، بی میلی به استراحت و تمایل شدید روانی برای مصرف مجدد این ماده بعد از افت اثر اولیه.
اثرهای شدید و مزمن آن:
مصرف اکستازی در عین حال ممکن است اثرهای شدیدتری هم در بدن ایجاد کند که بسیاری از این اثرها ممکن است باعث مشکلاتی جبران ناپذیر در بدن شوند. این اثرها عبارتند از: ایجاد عوارض شدید و غیرقابل بازگشت در مغز و بخصوص حافظه، روان پریشی و کابوس های شبانه، آسیب های کبدی، سرکوب فعالیت مراکز خونسازی در بدن ،سرگیجه، تشنج و مرگ.
در پایان‌ این نکته حائز اهمیت است که با توجه به‌ روند شیوع‌ هرویین‌ در سی‌ و چند سال‌ اخیر که‌ در ابتدا تنها در بین‌ گروه‌ بسیار اندکی‌ رواج‌ داشت‌ و اکنون‌ به‌ معضل‌ اصلی‌ مواد مخدر ایران‌ تبدیل‌ شده‌، بر ضرورت‌ توجه‌ جدی‌ به‌ مساله‌ سوء مصرف‌ اکستازی‌ در میهمانی‌های‌ شبانه‌ تاکید نموده و هشدار می دهیم که اگر امروز برای‌ پیشگیری‌ از انتشار این‌ ماده‌ در بین‌ گروه‌های‌ خاص‌ برنامه‌ای‌ نداشته‌ باشیم‌، فردا در تمامی‌ مدارس‌ شاهد رد و بدل‌ شدن‌ قرص‌های‌ اکستازی‌ خواهیم بود.
***با کاهش انواع و اقسام مواد مخدر در کشور استفاده از قرص های روان گردان رواج بیشتری یافته اما همین قرص ها نیز از انواع تقلبی و بسیار خطرناک آن محسوب می شوند .
این قرص ها که به داروی عشق و قرص های شادی آور و… معروف هستند از طریق کشورهایی همچون هلند ، مالزی و ژاپن توسط مسافران وارد کشور می شود .
از آنجایی که مواد مخدر سنتی نظیر تریاک اثرات مخرب ظاهری نیز دارد ، بسیاری از جوانان با فریب حرف هایی نظیر ” تابلو نشدن قیافه و سادگی مصرف ” ، به استفاده از این دسته از قرص ها روی می آورند غافل از اینکه خطرات مصرف این مواد و به خصوص انواع تقلبی آن زندگی جوانان را به تباهی خواهد کشاند.
این مواد توهم زا که در شکل قرص ساخته می شوند به دلیل تغییر الگوی مصرف مواد مخدر به وجود آمده اند و شناسایی و تشخیص آنها اکنون پس ازحدود سه سال آموزش مداوم ماموران و بازرسان سریع تر صورت می گیرد.
اغلب این قرص ها به جای قرص های ویتامین در میان جوانان توزیع می شود و جهت پیشگیری از آلوده شدن دانش آموزان در مدارس با مدیران مدارس دخترانه و پسرانه مقاطع راهنمایی سراسر کشور تبادل نظر لازم است .تهیه فیلم های مستند و به نمایش گذاشتن آنها در مدارس ، آموزش و اطلاع رسانی به این قشر آسیب پذیر و ساخت برنامه های تلویزیونی و سی دی های واقعی از جمله برنامه ای پیش گیرانه درزمینه این آسیب اجتماعی نقش موثری دارد.
البته موارد یاد شده نمی تواند به تنهایی عامل موثری باشند بلکه باید با ایجاد مکان هایی شاد و سالم و ورزشی محلی را برای تخلیه انرژی جوانان در نظر گرفته شود.
جوانان ۱۸ تا ۲۰ ساله بیشترین مصرف کنندگان قرص های اکستازی هستند. بگفته دکتر ولی الله نصر، رییس اداره بهزیستی شهرستان شمیرانات ،” شیوع مصرف قرص های اکستازی و روانگردان در شهرستان شمیرانات بیشتر از سایر مواد مخدر است.
دکتر نصر در جلسه کار گروه اجتماعی شهرستان شمیرانات با ارائه گزارشی از میزان مصرف انواع مواد مخدر در شهرستان شمیرانات ، افزود: ۵ مرکز بازپروری اعتیاد در شهرستان شمیرانات در حال فعالیت هستند که طبق گزارشات رسیده طی ۶ ماهه اول امسال ۷۰۰ نفر به این مراکز مراجعه کردند و به آنها خدمات ارائه شد. وی ، با بیان اینکه متاسفانه اینطور شایع شده است که قرص های اکستازی و روانگردان اعتیادآور نیست، میزان مصرف آن را در شهرستان شمیرانات نسبت به سایر مواد مخدر بسیار بالا دانست و از نیروی انتظامی و سایر دستگاههای مربوط خواست که برای پیشگیری و مبارزه با این معضل اجتماعی تلاش بیشتری نمایند.
نصر ، با اشاره به اینکه میزان استفاده از قرص های اکستازی و روانگردان در میانگین سنی ۱۸ تا ۲۰ سال ۶ برابر بیشتر از گروه های سنی دیگر است افزود: بر اساس آمارهای علمی میزان ترک اعتیاد در کشورنیزبسیار پائین و حدود یک درصد اعلام شده که بسیار ناامید کننده است.
لازم به ذکر است اکستازی یکی از مشهورترین مواد اعتیادآور رایج در میان جوانان امروزی است. بر اساس آمارهای تخمینی، ۸/۲ میلیون جوان در سراسر دنیا حداقل یک‌بار در طول عمر خود از این ماده استفاده کرده‌اند و بسیاری از آنان، با وجود آگاهی از مخاطرات احتمالی، مصرف این ماده را ادامه می‌دهند.
اکستازی یا «داروی طراح» ماده‌ای است که در میهمانی‌های ریو مصرف می‌شود. میهمانی‌هایی که شرکت‌کنندگانشان ساعت‌های متمادی با موسیقی الکترونیکی و رقص نور می‌رقصند. در این قبیل میهمانی‌ها، مواد شادی‌آور و فرح‌بخش مصرف می‌شود. معمولاً ریو را در فضاهای باز یا غیرقابل کنترل مانند پارک‌های جنگلی و انبارهای متروکه برگزار می‌کنند. ولی گاه در محافل خانگی نیز چنین مجالسی برپا می‌شود. هزاران جوان در این میهمانی‌ها، که بیش از دو روز طول می‌کشند، شرکت می‌کنند. اکستازی میل به خوردن و خوابیدن را مهار می‌کند؛ در نتیجه، این افراد می‌توانند بدون نیاز به خوردن و خوابیدن در میهمانی‌های چندروزه شرکت کنند. البته گاه کم‌آبی‌های بسیار شدید و خستگی مرگ‌بار شرکت‌کنندگان را از پا درمی‌آورد.
همة شرکت‌کنندگان میهمانی‌های ریو اکستازی مصرف نمی‌کنند. ولی همة آنها شاهد مصرف این قرص‌ها خواهند بود. فروشندگان این قرص‌ها می‌گویند که اکستازی بی‌خطر است. شما را آرام می‌کند و درکتان را بالا می‌برد. کمک می‌کند تا شادتر باشید و بهتر زندگی کنید. اما این حالات تنها مدت‌زمان کوتاهی وجود دارند. اکستازی شادی کاذبی را در شما به‌وجود می‌آورد و پس از گذشت چند روز، بدترین لحظات زندگی‌تان را تجربه خواهید کرد.
بر اساس نتایج آماری، در فاصلة سال‌های ۱۹۹۸ تا ۱۹۹۹، موارد مرگ ناشی از مصرف اکستازی ۴۰۰ درصد افزایش یافته است. همچنین، از سال ۱۹۹۶ تا ۱۹۹۹، اورژانس بیمارستان‌های سراسر دنیا با ۹ برابر افزایش شمار مسمومیت با اکستازی مواجه شده‌اند. یعنی، تعداد موارد مسمومیت در این دورة زمانی از ۳۱۹ نفر به ۲۸۵۰ نفر رسید. کثریت قربانیان کمتر از ۲۵ سال سن داشتند.
بعضی از جوانان معتقدند که میزان اکستازی مصرف‌شده در این میهمانی‌‌ها بسیار بیشتر از مقادیر حقیقی گزارش شده است. آنها برای کاستن از نگرانی والدینشان، مخاطرات ناشی از مصرف اکستازی را جزئی جلوه می‌دهند.
یکی از علل افزایش مصرف این دارو تبلیغات غلط در مورد آن است. مبلغان آن می‌گویند که آثار مضر این دارو بیشتر از الکل و تنبکو نیست.
هر فردی که در میهمانی ریو شرکت می‌کند، در معرض خطر استفاده از اکستازی قرار می‌گیرد. شروع مصرف این ماده، حتی در حد یک تجربه، مرگ‌آور است. کسانی که زندگی‌شان با مصرف این دارو نابود شده است از این قرص با عنوان کوکائین میهمانی ریو نام می‌برند.
سازمان غذا و داروی امریکا شمار مصرف‌کنندگان اکستازی را در سال ۲۰۰۱، ۱/۸ میلیون نفر ذکر کرده است. به نظر می‌رسد که این رقم در سال جاری در حدود ۵/۶ میلیون نفر افزایش یافته باشد. در فاصلة سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۱، تعداد افراد ۱۰ تا ۱۸ ساله‌ای که از این ماده استفاده کرده‌اند در حدود ۱۴۰ درصد افزایش یافته است. همچنین، ۹۲ درصد افرادی که مصرف اکستازی را شروع کرده‌اند، بعدها به مواد دیگری مانند ماری‌جوانا، آمفتامین، کوکائین و هروئین روی آورده‌اند.
ماده‌ای نشاط‌آور برای جوانان
هر فردی ممکن است به دلایل مختلفی داروهای نشاط‌آور را امتحان کند. بسیاری از جوانان تحت تأثیر سخنان دوستان خود، در مورد ایجاد احساسات هیجان‌انگیز کاذب و از بین رفتن ممنوعیت‌های اخلاقی، از این ماده استفاده می‌کنند. تنش و مشکلات خارج از توان فرد مشوقی نیرومند برای مصرف چنین موادی است، اما به تنهایی نمی‌تواند دلیل قانع‌کننده‌ای برای شروع مصرف آنها باشد.
بعضی افراد برای رهایی از آلام ناشی از صدمات روحی یا مشکلات جسمی به این داروها پناه می‌آورند. فرار از افسردگی، رسیدن به آرامش، داشتن زندگی شادتر، و ایجاد تنوع در روند یکنواخت و مأیوس‌کنندة زندگی از دیگر دلایل روی آوردن جوانان به این قبیل مواد است.
اما علت هرچه باشد، این داروها راه‌حلی موقتی برای فرار از مشکلات هستند و پس از محو آثار مصرف آنها، مشکلات و احساسات ناخواسته، به شکلی شدیدتر و سخت‌تر از حالت اولیه، درک می‌شوند. به مرور، فرد به مقدار بیشتری از این داروها برای تحمل مشکلات جدید خود نیاز خواهد داشت.
لیز، یک مصرف‌کنندة اکستازی، می‌گوید: «در یک میهمانی ریو، مردی که به مقدار زیاد و به‌طور مداوم اکستازی مصرف می‌کرد، خود را پرتقال می‌دانست. یکی دیگر از مصرف‌کنندگان فکر می‌کرد که مگس است و به دفعات سرش را به شیشة پنجره می‌کوبید.»
قرص عشق (Love Pill)
اکستازی قرص عشق نیز خوانده می‌شود. این قرص ادرک شخص را از رنگ‌ها و اصوات به میزان زیادی افزایش می‌دهد و در هنگام برقراری رابطة جنسی، درک حسی ناشی از لمس شدن و نوازش را بالا می‌برد.
اکستازی یک قرص توهم‌زاست و بر مغز اثر می‌گذارد. مواد توهم‌زا تصاویر را در مغز افراد مخلوط می‌کنند. آنها می‌توانند تداعی‌گر صحنه‌های غم‌انگیز یا هراسنک زندگی گذشتة فرد باشند. گاه شخص بدون آن‌که آگاه باشد، این تصاویر را در ضمیر ناخودآگاه خود حفظ کرده است.
مصرف قرص‌های عشق باعث افسردگی، گیجی، اضطراب بیش از حد، بدبینی، جنون گذرا و اختلالات روانی می‌شود.
ممنوعیت استفاده از اکستازی
اکستازی در تقسیم‌بندی دارویی در گروه اول قرار داده شده است. به این معنا که هنوز مصارف پزشکی این داروی خطرنک تأیید نشده است. از دیگر اعضای این گروه دارویی می‌توان به هروئین، کوکائین، ال اس دی (LSD) و آمفتامین اشاره کرد.
در کشور امریکا، جریمة به همراه داشتن این ماده و پخش یا تولید آن از ۱۰۰ هزار دلار جریمة نقدی تا ۹۹ سال زندان متغیر است.
یک مصرف‌کنندة دائمی اکستازی می‌گوید: «اگر هر شب اکستازی بخورید، سرما وجودتان را فرا می‌گیرد. کلیه‌هایتان از کار می‌افتند و پادرد خواهید داشت. لب‌ها و انگشتانتان را آن‌قدر می‌جوید که به خونریزی می‌افتند.»

چند توصیه به معتادان داروهای نشاط‌آور
هرچند که آثار جانبی ناشی از قطع مصرف اکستازی در نظر مصرف‌کننده غیرقابل مهار و وحشتنک است، باز هم راه‌حل‌هایی وجود دارد.
اولین قدم، فهمیدن علت اعتیاد فرد به مادة اعتیادآور است. در سال ۱۹۶۹، هنگامی که مصرف این‌گونه مواد به حدکثر خود رسیده بود، محققی نوشت: «فردی که افسرده و دردمند است و با دارودرمانی از لحاظ جسمی به آرامش نمی‌رسد، خودبه‌خود کشف می‌کند که با استفاده از مواد مخدر آرام می‌شود.»
بسیاری از افراد به اشتباه تصور می‌کنند که با مصرف مواد شادی‌افزا «بهتر می‌شوند»، «بهتر فعالیت می‌کنند» یا «شادتر می‌شوند». این فقط یک هذیان است. این مواد دیر یا زود جسم و روان را نابود می‌کنند. فشار زندگی مدرن، انسان امروزی را در خود غرق کرده است. اما باز هم راه‌حل‌هایی وجود دارد.
ورزش، رژیم غذایی، پیاده‌روی طولانی‌مدت همراه با مشاهدة طبیعت باعث القای احساس رضایت و آرامش می‌شود. صحبت با یک فرد قابل اعتماد در مورد مشکلات می‌تواند کمک‌کننده باشد. مصرف مواد اعتیادآور و شادی‌افزا راه‌حل واقعی مشکلات زندگی نیست. نتایج و تبعات مصرف این داروها بسیار بدتر و وحشتنک‌تر از مشکلات اولیه‌ای است که فرد برای رهایی از آنها به این مواد پناه آورده است. روی آوردن به مواد و داروهایی از این قبیل پا گذاشتن در جادة ناهمواری است که فرد برای رسیدن به جهنم انتخاب می‌کند.
جوانان امیدهای آینده‌اند. والدین باید با فرزندان خود صحبت کنند و وقت بیشتری را به آنها اختصاص دهند. به مشکلات جوانان گوش فرا دهید. آرزوهایشان را بشنوید. از تلاش‌های آنها، هرچند بدون نتیجه باشد، قدردانی کنید. توانایی‌های آنها را تمجید و روحیه‌شان را تقویت کنید. با آنان در مورد داروهای خطرنک و استفادة نابجا از آنها صحبت کنید. شما می‌توانید زندگی فرزند خود را نجات دهید....
مرگ حتی با یک بار مصرف قرص های روانگردان

کارشناسان و آسیب شناسان اجتماعی در جلسه بررسی عوارض و خطرات مصرف قرص های اکستازی، ضمن برشمردن خطرات بی شمار قرص های توهم زا و روانگردان، تأکید کردند حتی یک بار مصرف آنها برای امتحان یا تجربه بسیار خطرناک است و ممکن است عوارض جبران ناپذیر طولانی مدت و حتی مرگ را به همراه داشته باشد.
برخلاف آنچه همگان می گویند، اکستاری تنها شادی آور نیست و روزهای پس از مصرف فرد را دچار افسردگی ، در درجات مختلف آن می کند. معمولاً فرد پس از مصرف احساس خوشی می کند.
دکتر نوری روان پزشک در جلسه ای که در فرهنگسرای بهمن برگزار شد، با تأکید بر این که اکستازی یک ماده مخدر نیست افزود: اکستازی مثل آمفتامین و کوکائین یک محرک است اما این دلیل نمی شود بپنداریم که وابستگی و اعتیاد به دنبال ندارد. مخدر ایجاد تخدیر می کند ولی در مورد اکستازی فرد بی خواب و بیقرار و بیش فعال می شود و در نتیجه ی این فعالیت زیاد، دچار کوفتگی و بی حالی در روزهای بعد می شود.
به گفته وی اوج اثر ماده مؤثر در این قرص ها دو تا سه ساعت است. سپس میزان این ماده در خون پایین می آید و 24 ساعت طول می کشد تا این ماده کاملاً از خون خارج شود. دیده شده که در ساعات کاهش میزان این ماده در خون فرد حاضر است برای حفظ حالتی که دارد و مصرف دوباره آن، دست به هر کاری بزند. به علاوه فرد به شدت نیاز به تکرار تجربه قبلی دارد و از نظر علمی هرگونه مصرف اجباری حتی بدون وابستگی جسمانی، اعتیاد نام دارد.
دکتر نوری در ادامه تشریح کرد: اگرچه در صورت عدم مصرف اکستازی، عوارضی از قبیل آنچه برای تریاک یا حشیش و سایر مواد اعتیاد آور می شناسیم، رخ نمی دهد اما این نباید ما را دچار اشتباه کند که فکر کنیم مصرف اکستازی به دلیل عدم ایجاد عوارض جسمی اعتیاد آور نیست. برعکس، فرد به شدت مایل به تکرار حالت پس از مصرف است و طبق تعریف، این وابستگی روانی مترادف اعتیاد است.
وی افزود : برای ترک کردن مصرف این ماده لازم است حتماً به یک روان شناس یا روان پزشک مراجعه کرد. او با روش ها و دارو و درمان های خاصی می تواند اثرات سوء این ماده را بکاهد و به فرد کمک کند زودتر به زندگی عادی برگردد. اگرچه بعضی حالات مثل حملات جنون آمیزو توهمات فرد که می پندارد تحت تعقیب است ، یا بدبینی به اطرافیان و مشاهده چیزهایی که دیگران نمی بینند ، ممکن است هرگز درمان نشوند.
عوارض اکستازی
دکتر نوری گفت: حواس کسی که از این ماده مصرف می کند، قوی می شود و به دلیل تقویت ادراک، فرد از موسیقی یا حتی خوردن و آشامیدن نیز احساس لذت فوق العاده می کند و می پندارد خلاقیت دوچندان یافته است. به دلیل افزایش حس ها، توانایی برقراری ارتباط تقویت می شود و در نتیجه فرد علاقه به صحبت کردن با دیگران، برقراری رابطه عاطفی و در آغوش گرفتن دیگران دارد که همین افزایش کاذب شعور عاطفی می تواند عامل انجام رفتارهای پرخطر جنسی باشد.
این روان شناس تأکید کرد: گهگاه انسان های کمرو که در برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل هستند، می پندارند با مصرف این قرص می توانند این مشکل را برطرف کنند. از طرف دیگر شنیده می شود که بسیاری از آنها که افسردگی های خفیف یا مزمن دارند، از این قرص مصرف می کنند غافل از آنکه روزهای بعد از مصرف این قرص، حتی تا هفته ها افسردگی شدیدتری گریبان مصرف کننده را می گیرد.
دکتر نوری افزود:
از دیگر عوارض مصرف این قرص ها، اختلالات بینایی، کاهش اشتها، توهمات بینایی، افزایش ضربان قلب و فشارخون، بی قراری، تغییر نامناسب دمای بدن، نیاز به نوشیدن آب و مایعات است. اما اکستازی عوارض خطرناک دیگری هم دارد، از آن جمله مختل شدن فعالیت هیپوتالاموس، از دست رفتن کنترل فرد بر گفتار و رفتار، اختلال حافظه کوتاه مدت، احتمال ورم مغز به دلیل مصرف زیاد آب و عدم خروج آن از بدن، کاهش نمک و الکترولیت ها، وجود مشکلات جنسی، احساس افسردگی در درازمدت، سردرد، سرگیجه و بی خوابی، جنون و مرگ هستند.
به گفته این کارشناس آنچه بیش از همه خطرناک است، وجود ناخالصی هایی است که در ساخت این قرص به کار می رود و ممکن است منجر به مرگ شود. مخصوصاً که در کشور ما عده ای سودجو گچ یا دیازپام و حتی مواد خطرناک دیگری را به این قرص می افزایند که خالص بودن آن را پایین می آورد و به دلیل ناهمگونی با ماده MDMA می تواند بسیار خطرناک تر از مصرف MDMA به تنهایی باشد. ضمن این که اغلب این قرص ها در ایران فاقد ماده اصلی آن است. از سوی دیگر مصرف همزمان آن با مشروبات الکلی یا سایر مخدرها می تواند اثرات مرگبار آن را صدچندان کند.
وی مهمترین عوامل ترغیب کننده افراد به مصرف این قرص را خجالت، ناتوانی از رد کردن درخواست دیگران و فشار دوستان، حس بزرگ شدن، کاهش افسردگی، افزایش تمایلات عاطفی، دست کم گرفتن خطر و ماجراجویی عنوان کرد و گفت: فرد می پندارد برای او هم همان حس هایی که برای دوستش رخ داده، رخ می دهد بی آن که دچار عوارض آن شود، غافل از این که اثر و عملکرد این ماده مثل همه موادهای دیگر در بدن افراد مختلف متفاوت است و نه تنها ممکن است فرد را دچار خلسه ی مورد نظر نکند که بسیار امکان دارد او را دچار عوارض جبران ناپذیر کند.
او اظهار کرد: به علاوه در مورد ترک آن باید گفت تقریباً ربط مستقیمی میان اراده و اعتیاد وجود ندارد. آنچه در مورد این مواد رخ می دهد، اثر بر چرخه پاداش ذهنی است و فرد برای تکرار لذت مایل است استفاده از آن ماده را – هر قدر خطرناک- تکرار کند .
قرص اکستازی
اکستاسی یک داروی روان‌گردان مصنوعی با دو خاصیت تحریکی شبه آمفتامین و توهم‌زای شبه LSD است. نامهای خیابانی این ماده XTC قرص شادی ، عشق و آتش فرشته می‌باشند. فرمول شیمیایی آن متیلن ‌دی‌اکسی ‌متامفتامین یا بطور مخفف MDMA است. این ماده برای سیستم عصبی سمی بوده و در دوزهای بالا قادر است درجه حرارت بدن را خیلی سریع افزایش دهد که منجر به تخریب عضلات ، کلیه و سیستم قلبی عروقی خواهد شد.

تولد اکستازی
اولین بار این مواد در سال 1914 توسط کشور آلمان ساخته‌شد و به عنوان کم کردن اشتها در جنگ جهانی دوم بر روی سربازان مورد امتحان قرار گرفت. در سال 1985 در کشور هلند به عنوان ضد‌‌ افسردگی استفاده گردید. همچنین ماده‌ای دیگر به عنوان توان‌زا به آن افزوده شده و با نام ایکس‌ستیو وارد خاورمیانه و ایران گردید بعد به دلیل اینکه بازار خوبی پیدا نکرد، روان گردان نامگذاری شد ولی باز هم در بین جوانان بازاری پیدا نکرد در نتیجه برای اینکه جوانان هم به این سمت و سیاق کشیده شوند ، نام شادی آور یا شادی بخش بدان نهادند.
اشکال مواد شادی آور
قرص و کپسول ، آنهایی که از خارج از کشور وارد می‌شوند دارای شکل و رنگ هستند، اما آنهایی که در ایران ساخته می‌شوند فاقد رنگ و شکل خاص هستند و اگر انگشت بر روی قرص‌ها بکشیم و رنگ آنها برود آن موقع می‌فهمیم که آنها قرص اکستازی هستند. به صورت مایع ، به صورت پودری ، به صورت آدامس ، به صورت خوراکی موجود می‌باشد.

مقایسه مواد مخدر و قرص‌های اکستازی
• هروئین 7 هزار سال قبل هرگونه که کشف شد الان هم همانگونه است اما این قرص‌ها در عرض 2 سال درایران 200 نوع بود الان تبدیل به بیش از1500 نوع شده است و تنوع شکلی پیدا کرده است.
• مزه سایر مواد اعتیادآور ، همچون فلفل تند است ، ولی قرص‌های اکستازی مزه ندارد.
• هر کس یکبار قرص اکستازی مصرف کند کاملا وابستگی روانی پیدا می‌کند و اگر یک بار مصرف کند 4 الی 7 ساعت اثرش نمی‌رود.
• محل ورود و خروج مواد مخدر به کشور مشخص است اما قرص‌های اکستازی بعضا در خانه همسایه‌مان ساخته می‌شود و اصلا محل ورود و خروجش به کشور مشخص نیست.
• اثر این قرص‌ها تا نیم ساعت در بدن معلوم نمی‌شود.مدت اثرش 4 ساعت است و بعد از آن کم می‌شود و در عرض 12 ساعت اثرش کاملا از بدن خارج می‌شود.
تأثیرات اکستاسی بر سلامتی (عوارض مصرف مواد جنون آور
تحقیقات انجام شده با استفاده از تصویربرداری مغز از انسان نشان داده‌است که MDMA در مغز به سلولهای عصبی که با واسطه شیمیایی سروتونین عمل می‌کنند آسیب می‌رساند. واسطه شیمیایی سروتونین نقش مهمی در تنظیم خلق ، پرخاشگری ، فعالیت جنسی ، خواب و حساسیت به درد ایجاد می‌کند.
بسیاری از استفاده کنندگان از MDMA با عوارضی مشابه عوارض کوکائین و امفتامین به قرار ذیل روبرو خواهند شد :
• مشکلات روانشناختی مانند تیرگی شعور ، افسردگی ، مشکلات خواب ، اضطراب شدید و بدگمانی در طی مصرف و گاهی اوقات هفته‌ها بعد از استفاده از MDMA.
• علائم جسمانی مانند سفتی عضلانی ، سایش غیرارادی دندانها ، تهوع ، تاری دید ، حرکت سریع چشمها ، سنکوپ و احساس لرز و تعریق
• افزایش ضربان قلب و فشار خون خطری ویژه برای افرادی با بیماریهای قلبی عروقی.

• مشاهده شده است افرادی که پس از مصرف MDMA دچار ضایعات پوستی شبه آکنه (جوش) می‌شوند در معرض عوارض جانبی شدیدی مانند تخریب بافت کبد در صورت تداوم مصرف خواهند بود.
تحقیقات اخیر نشان داده اند که استفاده از MDMA به موجب تخریب دائمی بخشهایی از مغز که مرتبط با تفکر و حافظه می‌باشند خواهد‌ شد. MDMA دارای ساختار و اثراتی مشابه متامفتامین می‌باشد که نشان داده شده موجب تخریب نورونهای حاوی دوپامین می‌شود تخریب اینگونه سلولها موجب مشکلات حرکتی مشابه پارکینسون خواهد شد.
قرص‌های اکستازی دارای ناخالصیهای فراوان و مواد خطرناک همچون ترکیبات آمفتامین ، LSD ،‌ فنیل پروپانول آمین و ... است ، این ناخالصیها باعث توهم زایی در مصرف کنندگان می‌شود. مصرف این قرص‌ها سبب ایجاد بیماریهای قلبی، کلیوی و ریوی شده و قطع یکباره آن پس از استفاده طولانی مدت عوارضی همچون افسردگی شدید، ضعف حافظه و علائم شبیه سرماخوردگی را به همراه می‌آورد. این دارو معادل مواد اعتیاد آور کوکائین،‌ هروئین و مورفین است.
همچنین، قرصهای اکستازی سبب افزایش انرژی شده و مصرف هر نوبت آنها می‌تواند باعث مصرف ذخیره سروتونین مغز شود، بنابراین به دلیل اینکه جهت ذخیره مجدد این هورمون حدود 15 روز به طول می‌انجامد افراد در این مدت دچار افسردگی حاد می‌شوند. شرایط بدنی هر شخصی متفاوت با دیگری است . در نتیجه عوارضی که در بدن اشخاص مختلف در اثر صرف این مواد ایجاد می‌گردد ، متفاوت از عوارض شخص دیگر است.
در مدت زمان اثر آن، سر شخص (مصرف کننده ) به صورت غیر ارادی تکان می‌خورد.
• بعد از اتمام اثر آن ، بدن را لرزشی فرا می‌گیرد و فرد ناخودآگاه شروع به لرزیدن می‌کند.
• تشنج
• اقدام به خودکشی یا دیگر کشی
• مرگ. (مرگ در اثر واکنش بدن نسبت به این مواد و عدم قبول آن ، یا مرگ در اثر حوادثی که به خاطر از دست دادن موقت توانایی ذهن و به عبارتی در حالت توهم بودن برای شخص رخ می‌دهد.)
• احساس عطش شدید
• خستگی مفرط
• گرفتگی رگ گردن و پشت
• هیجان زیاد
• خواب مفرط
• دیابت
• صرع
• آسم
چرا بعد از مصرف قرص‌های شادی‌آور احساس توهم و از خودبی‌خود شدن بروز می‌کند؟
مواد روان گردان ( یا به اصطلاح رایج شده ، شادی آور) تاثیر مستقیم بر روی سلولهای مغز دارند. بدین صورت که باعث افزایش حجم سلولهای مغزی می‌شوند. سلولهای مغزی که هر کدام فایلی از اطلاعات گوناگون هستند، در اثر افزاش حجم به هم نزدیک و نزدیکتر شده و باهم تماس پیدا می‌کنند. در نتیجه این رویداد ، اطلاعات هرکدام از این سلولها با اطلاعات سلولهای دیگر ادغام شده و موجب بروز مشکل ادراکی برای شخص مصرف کننده می‌گردد. به عنوان مثال، سلولی که حاوی اطلاعات راجع به یک لیوان آب است با سلولی که حاوی اطلاعات راجع‌ به دریاست مخلوط شده ، در نتیجه شخص یک لیوان آب را ، دریا تصور کرده و می‌خواهد شیرجه رفته و در آن شنا کند. یا یک آدم چاق را سیبی تصور کرده می‌خواهد با چاقویی آن را قارچ قارچ کرده و بخورد.
قرص های نشاط آور ( اکستاسی) چیست؟
واژه اکستاسی را در لغت "نشاط و سرخوشی مفرط" معنا می کنند. علیرغم معنای لغوی فریبنده اکستاسی ، مصرف ماده غیر قانونی مذکور، عوارض ناگوار و غیر قابل جبرانی را به دنبال دارد. اکستاسی نام مصطلح و را یج (خیابانی) دسته ای از مواد است که از لحاظ ساختار به متیلن دی اکسی مت آمفتامین 3و4 شبیه هستند که به اختصارMDMA نامیده می شوند. نام های رایج و مصطلح لاتینMDMA یا اکستاسی در بین جوانان عبارت اند از: داروی عشق ، قرص شادی ، قرصX،Adam
این ماده از لحاظ ترکیب و عملکرد، از یک سو شبیه مواد محرک از قبیل آمفتامین ها و از سوی دیگر شبیه مواد توه

دانلود مقاله لونگان Longan

اختصاصی از زد فایل دانلود مقاله لونگان Longan دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 مقدمه
Longan از گیاهان مومی چینی است ک اکنون در جنوب و جنوب غربی ویتنام بویژه در ناحیه Binh phooc و Tien Giang رشد می کند.
لونگان به بهترین نحوه درخاک رس و شنی غنی یا شنی با ترکیبات آلی رشد می کند. آنها نیاز بهآب کافی داشته در سیلاب نیز دوام می آورد. نمی تواند خشکیهای طولانی را تحمل کند. درخت آن باید تا ارتفاع ft 20 رشد کند تا بتواند حتی در حیاط ؟ به رشد ایده آل خود برسد. در حالیکه درختان مرکب تنها نیاز به 5 تا 6 فوت ارتفاع دارند. آنها کاملا از دو نوع آلودگی و بیماری عاری هستند ولی میتوانند علائم کمبود مواد معدنی را از خود بروز دهند. کوددهی به آنها از ترکیب نیتروژن و املاح معدنی بعد از فصل محصول و در طول فصل شکوفه دهی انجام می گیرد.
مترادفها
Lonn Ngan ( کانتونیس) و ponceau (Litchi) فرانسوی، Lengklng مالزی شباهت شکلی زیادی به Lychee دارد ولی اندکی کوتاهتر است و با پوست قهره ای تیره که از آن صاف تر است مزه میوه های آنها شبیه هم بوده و قیمت عرضه Loon در بازار بستگی به فصل خود را همانند lychee سپری کند و در زمانیکه این نوع از میوه ها در دست رس هستند به بازار عرضه شود. لوون دارای منابع غنی گلوکز می باشد همچنین ساکاروز نیز دارد، فیبرهای ضخیم ،VA, VBa1, VBa2, VC ، نیاسین، تارتاریک اسید، پروتئین روغن و انواع زیاد دیگری از مواد معدنی را نیز دارد. برای زیباسازی پوست و چشمها از آن استفاده می شود. در چین، گفته می شود که این میوه را خانمهای زیبا فقط میل می کنند. بر این بارو اندکی نیروی جنسی زیادی برای خانم ها ایجاد می کند بویژه زمانیکه با گیاهان دیگری ازجمله Ginseng و Codonopsis ترکیب شوند. کاربردهای دارئوی لوون نیز شامل تنفس راحت، بی خوابی و بعنوان پادزهر در برابر سموم می باشد. برگها وگلهای خشک شده آن نیز در بازار گیاهان طبی و علفی چین بفروش می رسند.
لوون دارای ماهیت طبیعی متعادلی است، و از طریق طحال و قلب جذب می شود می تواندن به قلب و طحال اعلام خطر بدهد و تغذیه کننده خون و آرامش بخش باشد. برای درمان اشتهای ضعیف، بی خوابی،‌فراموشی خفیف ورم اندام و غیره نیز کاربرد دارد.
جوشاندن 4 تا 7 لوون با همین مقدار ازدانه های lolgy و دانه های Gagon و محلول حاصل را قبل از رفتن به تختخواب بنوشید واین جوشانده برای درمان کم خونی ضعف عمومی و عرق ریزی در خواب نیز موثر است. جوشاندن 14 عدد از جوانه های خشک شده لوون بهمراه 3 برش زنجبیل و مقداری اب محلولی را درست می کند که نوشیدن آن برای رفع کمبودهای ویتامینی و ضعف بدن موثر است، طحال و اسهال را نیز برطرف می سازد. تفاله ها را می توان با بخار دم کرد، آنرا جوید یا جوشانده ای به روغن اضافه کرده یا در شراب محلول کرد.
میانگین وزن آن 9 تا 15 گرم است واغلب هم جوشانده این گیاه را به روش نوشیدنی مصرف می کنند. آنهائیکه دارای پوسیدگی ظاهری و زرد رنگ هستند، بسیار خشک و سخت می باشند ومخاط غلیظی نیز دارند را باید از انواع لوون مصنوع بحاس آورد ( غیر خوراکی)
کاربردهای خوراکی
اغلب لوون به صورت تازه تازه مصرف می شوند ولی برخی معتقدند که این میوه در صورت پختن بهترمصرف می شود. در چین اکثر اینمیوه بصورت کنسرو شده یا خشک شده مصرف می شوند. درگذشته اغلب میوه های کنسروی از شانگهای با کشتی به ایالات متحده منتقل می شدند. امروزه از هنگ کنگ و تایوان صادر می شوند . برای خشک کردن ابتدا میوه را حرارت می دهند تا خوب جمع شود و پوست آن از گوشتش جدا شود، سپس انه های آنرا بیرون آورده و گوشت را روی حرارت کم قرار می دهند. محصول تولید شده سیاه بوده و مثل چرم بنظر می رسد طعم دو دردها ی نیز دارد و بطور عمده آنرا بشکل نوشیدنی دم می کنند و برای رفع خستگی مصرف می کنند.و
مصارف دیگر
محلولی نیز از این میوه شبیه ترکیبی با الکل برای لاغر شدن بدست می آورند.
دانه ها وتفاله
دانه های آن بخاطر محتویات صابون مانند خود همانند بندق مصرف می شوند برای شامپوی شستشوی موی سر،‌ دانه ها و تفاله آن برای تولیدسوخت سوزانده شده و بعنوان بخشی از پرداخت زنان چینی که برای عملیات خشک کردن تمایل دارند بکار برده می شود.
مصارف دارویی
گوشت این میوه برای مصارف زیبایی ظاهری تب بر و کرم زدایی بکار می رود و بعنوان یک پادزهر در برابر سموم عمل می کند. جوشانده گوشت خشک شده آن بعنوان یک نیروی تقویتی و دارای درمان کننده ضعف عمومی وبیماریهای عصبی مصرف می شود. درهر دو نقطه شمال وجنوب ویتنام، هسته لوون به عنوان مرحم روی نیش مار مالیده می شود و مردم بر این باورند که این میوه می توانند زهر را به خود جذب کند..
برگها وگلهای آنرا در بازار گیاهان دارویی چین بفروش می رسانند اما بعنوان بخشی از درمان دارویی سنتی چین بحساب نمی آید. برگهای آن دارای quarcetin و quercitrin می باشد.
مصرف خوراگی آن نیز بصورت کنسرو شده و خشک شده در سالاد یا دسرها بکار برده می شود. قیمت آن نیز بستگی به ساز واندازه میوه دارد.
روش حمل و نقل : هوایی
بهترین فصل تولید
Tieu hue تمام سال - xunog com vany از آگوست تا سپتامبر
فواید: دارای انرژی زیادی است، همانطور که درتولید تازه و خشک شده هم وجود دارد. در حدود 1000 تا 1500 تن از لوون خشک شده برای صادرات به بازار چین در هر سال بارگیری می شود.
بازار فروش: میوه بصورت کارتنهای 5 کیلوگرمی دسته بندی می شود.
مناطق زیر کشت و تولیدمحصول لوون درمرکز آسیا
چین: در 1997 منطقه زراعی زیر کشت لوون در حدود 422.400 هکتار با میزان تولید محصول 232.000 تن در هر جریب بوده است. استانهای اصلی پرورش دهنده لوون شامل Gvangxi, gvangdong, fujian, schuan, Yunnan, Hinan می باشد ( جدول 14) سه استان اول در حدود 97% ازکل محصول مناطق زیر کشت را تولید می کنند.
افزایش زیادی در مناطق زراعی زیر کشت لوون بین سالهای 1987 تا 1997 در سه استان اصلی guangxi, Guangdong fujian گزارش شده است.
در حدود 400 مدل از لوون تولیدی در چین وجود دارد. در حدود 14 % این محصولات زودرس ، 68% میانه و 18% نیز دیر رس می باشند. انواع و خصوصیات هر نوع لوون تولیدی در ضمیمه 1 ذکر شده است.
تایلند: تولید لوون در 1998 در حدود 238.000 تن در مساحتی حدود 411.504 هکتار بوده است. بطور سالیانه نیز افزایشی در مناطق زیر کشت به خصوص مابین سالهای 1989 تا 98 در جهت تولید وصادرات محصول لوون دیده می شود. اگرچه رشد سالیانه درمناطق زیر کشت وجود دارد ولی محصول تولیدی درمساحت یکسان از زمین زیر کشت تغییر نکرده است. چنین داستانی برای تغییر شرایط آب و هوایی مناسب برای تولید لوون بطور سال به سال به وجود آمده است. البته نحوه مدیریت مناطق زیر کشت نیز در میزان تولیدات تاثیر بسزایی دارد.
تولید محصول در تایلند بیشتر محدود به مناطق و استانهای شمالی شامل Lamphan, chiang Mai و chiang Rai است که مناطق زیر کشت آنها تا حدود 1/24 ، 6/37 و 8 درصد از کل میزان تولیدی مناطق زیر کشت را تولید می کنند ( جدول 17) البته کشت لوون نیز هم اکنون به سمت مناطق مرکزی و شرقی کشور کشیده شده ولی میزان اندکی از کل محصولات تولیدی را ارائه می دهند.
صنعت لوون در تایلند بستگی به نحوه بذر پاشی است که کشاورزان از جنوب چین خریداری کرده اند. در 1896 یک تاجر چینی در حدود 5 اصله درخت لوون را از چین وارد کرده که تقدیم شاهزاده خانم Saopvahapangri‌همسر پادشاه روماو شده اند. این درختان در بانکوک و chiang mai کاشته شدند. گفته می شود که این 5 درخت منبع اصلی زراعت کنونی لوون در تایلند می باشند. کشاورزان کنونی در تایلند که به تولید محصول لوون مشغول هستند توجه زیادی به کیفیت میوه آن در مقایسه با نوع چینی آن دارند. انواع و خصوصیات محصول مختلف کشاورزان نیز در ضمیمه 1 ذکر شده است.
استان چینی تایوان : مناطق تولیدی لوون در این استان بیشتر در نواحی مرکزی و جنوب متمرکز هستند. مناطق تولیدی و میزان محصولات آنها نیز در بین سالهای 1994 تا 98در جدول 18 ذکر شده اند.
در زمان نشان داده شده حداقل تغییر یا هیچ تغییری در افزایش مناطق زیر کشت یا محصولات آنها دیده می شود و الگوی تولیدی آنها نیز مدارکی برای بررسی اثرات طبیعی این محصول می باشد.
کشاورزان استان چینی تایوان در تولدی محصول لوون اصیل ترین هستند. در حدود 52 نوع خاک زراعی لوون درکشور وجود دارد. البته بیشتر از 98% مناطق لوون با خاک زراعی Fengko پوشیده شده اند. به دنبال این مدل نیز نمونه های Hongko و chingko قرار دارند. میزان تفاوت چشمگیری در وزن میوه به وجود می آید ( بین 2/5 تا 2/18 گرم) TSS در حدود 3/10 تا 26 وزن دانه های 5/0 تا 5/2 گرم و بهبود وضعیت و کیفیت بطور کلی نیز تا 50 تا 8/70 درصد افزایش پیدا می کند نسبت به سایر انواع خاکهای زراعی دیگر در اکثر 52 مدل خاک زراعی بین ماه مارس تا اوایل آوریل شکوفه ها زده می شوند و زمان برداشت میوه نیز از ماه آگوست تا اوایل سپتامبر ادامه دارد. انواع خاک زراعی وخصوصیات آنها درجدول ضمیمه 1 ذکر شده اند.
ویتنام: تولیدات لوون در ویتنام بطور عمده فقط درمنطقه Mekong متمرکز شده بویژه در مناطق شمالی وجنوب شرقی آن. در میان این مناطق زیر کشت لوون منطقه Nekong تا حدود 70 الی 80 درصد از کل محصولات را تولید می کند ( جدول 19). از سال1998 تا 99 توسعه ای در زمینهای زیر کشت لوون نیز حاصل شده است. انواع خاکهای زراعی وخصوصیات آنها نیز در جدول ضمیمه 1 ذکر شده است.
16.مشکلات روبروی تولید (Lo.)LOGAN
کشورهای تولید کننده لوون همانند چین ، تایلند وتایون ( ایالت چین) مشکلات تقریبا مشابهی را در تولید لوون گزارش کرده اند.
درخت دو ساله: عمده ترین مسئله مطرح شده برای باغداران، مسئله گل دهی مرتب و نوع دو ساله محصول دادن درخت آن است. برخی از سالهای درختان از حدمعمول نیز محصول بیشتری می دهند ولی سال بعد با یک کاهش فاحش در محصول روبرو هستند. در تایلند ارقام محصولات برای 1990 تا 94 ( جدول 16) الگوی کاملا واضحی از دو ساله بودن محصول دهی این درخت را ترسیم کردهاند. الگوی مشابه دیگری نیز در ارقام تولیدمحصولات تایوان بین سالهای 1995 تا 98 می باشد ( جدول 18) قیمتهای مربوط به خرید لوون توسط میزان تولید مشخص می شود. زمانیکه تولید گسترده محصول وجود داشته باشد، قیمت نها بشدت کاهش پیدا می کند و همنطور بالعکس/

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  11  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید